Alameda centenaria

/en , , /por

No artigo da semana lamento a triste situación provocada polas obras na Alameda viguesa. Magóa o estado de total abandono dun xardín histórico centenario, de importantísimo valor botánico e patrimonial, que merece protección.

Precisando termos

/en /por
Ian ofrece dous textos moi interesantes sobre o debate que tanto nos ocupou esta semana: igualitarismo e equidade non son termos sinónimos nin intercambiables nas políticas públicas, como non o son, tampouco, gratuidade e préstamo cando abordamos a medida aprobada, ou subvencións e dotación de fondos para bibliotecas públicas cando falamos do libro galego.
No País Vasco xurdiu a polémica, a partir dunhas declaracións do conselleiro de educación. A diferenza que establece Txetxu a nivel educativo entre gasto e inversión é moi pertinente, como tamén o é a diferenciación de Joaquín Arriola entre estado do “benestar” e do “medioestar”.

Mesa Técnica de Gratuidade

/en /por
A constitución dun Grupo de Traballo que estude as consecuencias da gratuidade no sector editorial recolle a proposta de creación dunha “Mesa Técnica de Gratuidade“, que os editores fixemos chegar á Consellaría de Industria á noite do mércores. A sensibilidade das consellarías de Industria e Cultura abre a porta a un diálogo sereno que debe permitir a confrontación rigoroso de datos e alternativas. Porén, na proposta do Goberno Galego boto en falta a presenza, que os editores solicitamos, de responsables da Consellaría de Educación (a que promove a modalidade imposta e a que ten a responsabilidade de executala nos centros) e da Secretaría Xeral de Política Lingüística (xa que a medida aprobada ten serias repercusións sobre o proceso de galeguización e de emprego do galego como lingua vehicular dos manuais).
Este Grupo de Traballo ou Mesa Técnica, que tanto nos ten a súa denominación, non debe quedarse en estudar os “coidados paliativos” que o sector require coa posta en marcha da medida (sería o mesmo que recoñecer que está ferido de morte), se non en estudar todas as modalidades de gratuidade existentes que permitan a súa xeralización a todos os niveis do ensino obrigatorio durante a lexislatura, a súa coherencia coa implantación progresiva da nova Lei de Calidade de Educación (en trámite parlamentario), a mellora da calidade dos manuais (no contexto das Novas Tecnoloxías da Sociedade do Coñecemento e das estratexias de teleformación), a recuperación do uso do galego nas aulas (unha realidade que semella quere ocultarse), o aumento dos índices de lectura entre os nosos escolares, a implantación de bibliotecas escolares en todos os centros e a supervivencia do tecido natural de comercialización do libro (as librarías d eproximidade).
Estou seguro de que con vontade de diálogo entre a Administración e o sector (os diversos axentes do libro demostramos que a posuímos, velaí a nosa participación na elaboración dos textos das leis do libro e bibliotecas) e cunha ambición compartida de dotar ao sistema educativo galego dunha modalidade de gratuidade, que asegure calidade educativa e compaxine os intereses de todos, poderemos facerlle fronte a retos tan ilusionantes.

Utilidade social da lectura

/en /por
Traduzo unha frase de Alberto Manguel que deixa nun comentario agarimoso Txetxu Barandiarán:

  • Creo que non existe unha forma eficaz de difundir a lectura que non pase pola conciencia da súa utilidade social; os políticos terían que explicar qué libros len para tomar as súas decisións. (Alberto Manguel; La Vanguardia, 29-04-2004)

Os malos da película

/en /por
Miguel Anxo Fernán Vello, o noso coraxudo presidente dos editores galegos, explica hoxe nun artigo precioso quén somos os malos da película. Beizóns, Miguel Anxo!!!

U-las voces?

/en /por
Despois de dous días moi complicados, retomo esta escrita invadido polo desánimo. Levo toda a miña vida profesional, tanto nos meus anos como profesor de Educación Infantil como nos actuais de editor en lingua galega, defendendo contra vento e marea as difíciles causas da escola pública galega e do libro e da lectura na lingua nosa. Agora, debido a que expresei publicamente a miña disconformidade democrática cunha medida do actual presidente da Xunta son acusado de ser un antipático “reaccionario” ao que “só lle importan os cartos” e as “subvencións”.
U-las voces que reclamaron estes días que se cumpra o compromiso (expresado como un contrato coa cidadanía) de que todos os conselleiros e conselleiras no exercicio do seu cargo usasen o galego? U-las voces que se preguntaron sobre os posibles efectos que a ampliación da modalidade de préstamo pode ter sobre o fráxil tecido do libro galego? U-las voces que se interrogaron sobre as razóns do continuísmo do goberno actual coa política do equipo de Manuel Fraga sobre o réxime de concertos co ensino privado? U-las voces que opinaron sobre os contidos e a estrutura da nova Lei de Calidade da Educación, elaborada polo goberno Zapatero, que xa comezou o seu trámite parlamentario e que obrigará a renovar os manuais escolares, previsiblemente, dentro de dous anos? U-las voces que neste comezo dun novo curso falan dos problemas que acucian aos ensinantes, ou das carencias endémicas de medios que padece a nosa rede pública? U-las voces que reclaman políticas redistributivas de bolsas para os estudantes de familias humildes? U-las voces que denuncian a privatización dos comedores dos centros escolares públicos? U-las voces que reclamaron esta semana o inicio do trámite lexislativo das novas leis do libro e de bibliotecas, consensuadas hai meses por todos os axentes do sector do libro en Galicia?
Inmersos en tan espeso silencio, é posible seguir dando a batalla por unha escola pública de calidade que fale, escriba e lea en galego?

Gratuidade na Primaria

/en /por
Sorpresivamente acaba de anunciarse a gratuidade total dos libros de Educación Primaria para este curso. Deste xeito amplíase a gratuidade dos libros aos alumnos de 1º, 2º e 5º. Nestes momentos descoñecemos cál foi a modalidade escollida pola Consellaría de Educación, máis aínda, cando afecta tamén ao carácter funxible e non reutilizable do primeiro ciclo desta etapa.
O sector editorial e libreiro, inmerso na voráxine da campaña de comercialización dos libros de texto, non recibiu información ningunha sobre a implementación e as modalidades desta importante medida. Editores e libreiros non merecemos, nin sequera, ser informados personalmente (como o foron as confederacións de pais e nais)?
  • Actualización (15:35): a Xunta fala de libros gratis e da continuidade da medida en vindeiros cursos ata completar o ensino obrigatorio (tres cursos da ESO). Sabemos por Vieiros da vontade de diálogo do presidente Touriño co sector do libro (os editores, e non sei se os libreiros, non fomos convocados ou recibidos por conselleiros ningúns do novo goberno) e da súa proposta de realizar un programa para “coñecer a situación do seu mercado”. Con estas declaracións non saio da miña perplexidade, moito máis despois do trasacordo na cuestión dos concertos. Un paso adiante e outro atrás, tecendo na tea dos nosos soños.
  • Actualización II (19:15): os editores convocamos unha reunión extraordinaria, mañá ás 12:00 horas na Libraría Sargadelos de Santiago para valorar a medida e as súas consecuencias empresariais e educativas. A queixa máis unánime de todos os colegas cos que falei -fóra da escasa actualización dos argumentos técnicos que utiliza o presidente sobre “a converxencia europea” que supón esta medida (velaí para rebatelos os datos que incluímos no documento da AGE sobre esta cuestión, publicado antes das eleccións)- é non ter sido consultados, nin sequera informados. Actuaría deste mesmo xeito o presidente da Xunta se tivese que tomar unha medida cunha repercusión semellante sobre calquera outro sector económico? Valoráronse as consecuencias económicas e culturais que esta medida vai ocasionar? Que medidas inmediatas vai adoptar a Xunta de Galicia para que os índices de lectura pública en Galicia converxan cos estándares dos da Unión Europea (remitimos á lectura do mesmo documento)?
  • Actualización III (21:45): afortunadamente entre este mar de propaganda atópase a opinión de xente sensata como Alba Nogueira que puntualiza nun artigo magnífico o alcance real e o molde sobre o que foron elaboradas as primeiras medidas de política educativa do presidente Touriño.
  • Actualización IV (23:00): revisando a documentación existente na rede e á vista do modelos de Castela A Mancha e das declaracións da conselleira de Aragón (actualmente responsable de educación do PSOE), non hai dúbida de que a modalidade de gratuidade escollida polo presidente Touriño será a de préstamo (o que suporá o continuismo coa opción escollida polo goberno Fraga, en detrimento doutras posibles como as do cheque-libro). Confirmaríanse así os nosos peores agoiros (expresados en roda de prensa o pasado mes de xullo) debido a unha nova imposición sen negociación ningunha (como xa fixera o goberno anterior) dunha modalidade que está sendo cuestionada polos seus efectos perversos nos países europeos que a teñen implantada.
  • Actualización V (09-09-2005): a Consellaría sacou hoxe unha nota oportuna onde aclara o procedemento a seguir para as familias que se queiran acoller á ampliación do programa de préstamo.

Alarma

/en /por
Hai días amosei a miña preocupación, hoxe a miña alarma: volvín escoitar á Conselleira de Educación expresarse pola radio en castelán. Vai ser este o seu modelo lingüístico?

Revisitar os clásicos

/en , /por
Hoxe participei, xunto con outros editores infantís e xuvenís, nunha mesa redonda sobre a edición de adaptacións, versións e traducións dos clásicos. O acto formaba parte do IIº Curso de Formación Continua de Literaturas Infantís e Xuvenís dos ámbitos lingüísticos ibéricos organizado pola Universidade, Gálix e a Biblioteca Nova 33 e que nesta edición xira arredor do tema: Revisitar os clásicos.

Enumero os tres temas que provocaron maior controversia:

  • Hai número suficiente de lectores en lingua galega para poder editar calquera obra (das consideradas como clásicas) infantil ou xuvenil en galego?
  • Cales son as razóns para que os prescriptores e mediadores teñan preferencia por obras escritas orixinalmente en galego sobre outras traducidas?
  • Que influenza poden ter as bibliotecas para aumentar os índices de lectura da sociedade?
  • Son eficaces as actividades actuais que promoven as editoriais para animar á lectura nos centros escolares e nas bibliotecas?

Máis sobre os libros de texto

/en /por
O vigués Fernando Valverde, presidente de CEGAL (confederación de libreiros), criticou duramente a política de descontos dos libros de texto, medida aprobada polo goberno do PP que Zapatero, a pesar das súas promesas, non ten coraxe a eliminar. Opinión na que abonda, Mauricio Santos, o presidente de ANELE (asociación de editores de libros educativos).
Os primeiros datos e impresións que fomos recollendo (onte mesmo falaba cun importante libreiro) amosan que esta campaña de texto está sendo moi frouxa para as libreirías, gañando imparablemente terreo as grandes superficies (que xa chegan a acordos directamente con algunhas ANPAS). Cantas librarías pecharán este ano? Que repercusións pode ter isto para a estrutura e o emprego nas editoras?