Listado de la etiqueta: caixa_galicia

Teatro cine Fraga

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao futuro do Teatro cine Fraga:

O anuncio da Xunta de Galicia e da Deputación de Pontevedra de mercar case a partes iguais o cine-teatro Fraga por 9,3 millóns de euros para destinalo a usos socioculturais é aparentemente unha noticia excelente para a cidade de Vigo e a súa área metropolitana. Semella que despois de vinte e tres anos do peche das súas tres salas de proxección, como pasados trece anos da interrupción das obras de rehabilitación dirixidas polo arquitecto César Portela e avanzadas nas tres cuartas partes, poderá sacarse do abandono un edificio emblemático, que forma parte da memoria sentimental de varias xeracións da veciñanza viguesa. Porén, o anuncio dos presidentes Alfonso Rueda e Luís López, con clara intención de contribuír a incrementar o protagonismo do que en Vigo carece hoxe o Partido Popular de Galicia, abre tamén moitas dúbidas, xa que son varias as cuestións de calado que deben ser consideradas para a resolución satisfactoria do caso, tanto as que atinxen a súa transformación imprescindible nun centro cultural público e os usos aos que será destinados os seus diversos espazos, como as referidas á xestión e financiamento da programación das súas actividades e mantemento das súas instalacións.

Debate cidadán necesario no que tampouco poden quedar fóra as condicións e mesmo o importe de venda dun inmoble, que non o esquezamos, fora adquirido por Caixa Galicia en 2001 á familia Fraga polo equivalente a 7,5 millóns de euros e pasou nove anos despois a pertencer a Novacaixagalicia, entidade que sería rescatada en 2014 como Nova Galicia Banco por 9.052 millóns de euros  do Fondo de Reestruturación Ordenada Bancaria (FROB), que tras ser poxada por Banesco en 1.003 millóns de euros, utilizará o nome comercial de Abanca e asumirá as súas propiedades, entre elas a do Fraga. Unha década máis tarde esta compra da Xunta de Galicia e da Deputación de Pontevedra do inmoble da rúa Uruguai ten como primeiro beneficiado a Abanca, mesmo a pesar de ser responsable do seu abandono e de ser incapaz de desenvolver un proxecto sostible, como recoñeceron os responsables da propia entidade financeira. Un traspaso ao ámbito público para o que existían outras alternativas sobre a mesa, que non comprometían máis cartos das administracións, como a dunha cesión ao concello de Vigo para facer do Fraga o gran teatro público do que carece a cidade metropolitana, vella reclamación das entidades veciñais e das artes e das letras viguesas.

Outro debate esencial no caso do Fraga é o referido ao plan de usos dos espazos recuperados polo proxecto de rehabilitación de César Portela, que debe manter a identidade do edificio proxectado polo arquitecto Luis Gutiérrez Soto e soñado polo empresario Isaac Fraga como a mellor e máis suntuosa pantalla de  Galicia, á altura das que vira nos Estados Unidos. Conservar os usos do Fraga como primeiro cine e teatro público de Vigo cae de caixón, mais obriga a desenvolver unha programación anual cinematográfica, musical e das artes escénicas de calidade á altura da instalación. Como obriga no proceso de rehabilitación pendente a instalar no auditorio de 1.200 localidades o maxestoso órgano de tubos do que falaba nestas páxinas hai pouco Alejo Amoedo ou dotar dos medios técnicos necesarios para a escena e para convertela tamén na sede das orquestras viguesas. Sen esquecer, que nunca debería de perder o seu carácter como sala cinematográfica permanente, o que sería factible creando a sede viguesa da Filmoteca de Galicia, entidade que forma parte do Centro Galego das Artes da Imaxe, instalada dende hai décadas na Coruña. Como nesta dimensión do Fraga como centro das artes audiovisuais, pagaría a pena recuperar o proxecto do Centro Galego de Fotografía, canto menos para crear unha moderna Fototeca, desde a que acceder e poñer en valor os fondos dos arquivos fotográficos e cinematográficos vigueses.

Con todo, a creación do Teatro cine Fraga, obriga a acordar entre as catro administracións públicas (Concello de Vigo, Deputación de Pontevedra, Xunta de Galicia e Goberno de España) un modelo corresponsable de financiamento e xestión, no que tamén se podería contar con recursos de patrocinios privados. Un modelo para o que se podería botar man da experiencia do Marco que, a pesar das súas dificultades, amosou a viabilidade dunha xestión cultural profesional, rigorosa, independente e avalada polos poderes públicos. Sen arriscarse a forxar ese gran acordo polo primeiro teatro público de Vigo do século XXI, un proxecto apoiado polo tecido cultural e asociativo vigués, todo o anterior pode quedar en auga de castañas. Xaora, a recuperación do Fraga é unha obriga cidadá, debendo renacer con aquel espírito modernizador e coas miras no futuro co que foi concibido hai setenta e cinco anos polo seu fundador Isaac Fraga.

Un futuro para o Fraga

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao futuro do cine Fraga:

Entre os aniversarios lembrados en Vigo este 2023, centenario do Club Celta e naufraxio do Hammonia incluídos, non poden faltar tampouco os 75 anos da creación de Refrey en Bouzas e da apertura do Teatro Cine Fraga o 27 de marzo de 1948. Celebrada cunha función de gala ás 11 da noite, aquel sábado de gloria estreouse a película española declarada de interese nacional Botón de ancla, unha produción de Suevia films do cineasta vigués Cesáreo González, dirixida por Ramón Torrado, presente nunha función, acompañado do actor  Miguel Ligero, na que se suplicaba aos espectadores que sen ser obrigado levasen traxe de etiqueta nas localidades de palcos, butacas de palco e de entrechán. Con esa pompa quería celebrar a inauguración da que se presentaba como mellor sala de Galicia, que contaba con 1.758 butacas (máis cas do actual Auditorio Mar de Vigo), o seu propietario e promotor, o emigrante carballiñés Isaac Fraga Penedo, entón o empresario máis importante de exhibición e distribución cinematográfica do noroeste; pioneiro tamén da industria do cine en Galicia, desde que en 1908 regresara da Arxentina e comezara o seu traballo como exhibidor ambulante, que xa contaba en Vigo tamén cos cines García Barbón, Odeón e Tamberlick, onde o 14 de marzo de 1930 proxectara o primeiro filme sonoro de Galicia.

Situado na rúa Uruguai, esquina con Isabel II, ao pé de onde saía o tranvía de Baiona, o edificio do Fraga, trazado polo arquitecto Luis Gutiérrez Soto en 1942, que creara na etapa anterior á guerra civil grandes cines de arquitectura moderna na Gran Vía madrileña, como o Barceló e o Europa, é unha das mostras máis significativas da arquitectura rexionalista viguesa durante a autarquía. Un proxecto ao que non foi alleo a teimosía de Isaac Fraga de crear a sala de cine máis grande e suntuosa de Galicia, na que estivesen presentes referencias da arquitectura compostelá. Unha solicitude que o arquitecto madrileño concretou no deseño dunha fachada de granito de Castrelos con balconada corrida de peitorís de ferro e decoracións neobarrocas de anxos, lazos e sartas de froitas colgando polos laterais, ao xeito das do Hospital Real, e cun ampuloso pórtico de acceso principal de formas rectangulares e frontón partido, así como polas formas renacentistas dunha galería superior de arcos entrelazados, influencia da fachada do Tesouro da catedral, e das poderosas balaustradas da coroación e os pináculos. Unha construción histórica que para Xaime Garrido e Xosé Ramón Iglesias «expresa esa liña de acentos rexionalistas que o arquitecto, por desexo da propiedade, introduce neste emblemático edificio da cidade».

Referente no lecer vigués até o peche o 28 de xuño de 2001 das entón tres salas de proxección, no patio de butacas do Fraga vivíronse horas inesquecibles para varias xeracións viguesas, dende estreas míticas como as de Foise co vento en setembro de 1951 até xornadas históricas como as de Cinegalicia en novembro de 1989 cando se estrearon as tres primeiras longametraxes rodadas en lingua galega no formato de 35 mm: Continental de Xabier Vilaverde, Urxa de Carlos López Piñeiro e Sempre Xonxa de Chano Piñeiro, toda unha proeza. Como é tamén unha lembranza viguesa as horas vividas en Nova Olimpia, a discoteca que funcionou nos baixos dende maio de 1973 a agosto de 2007, escenario que inaugurou Georgie Dann e pisaron despois Tom Jones, Raphael, Massiel, Cecilia, entre outras figuras da música de finais do franquismo, renacido nos anos da movida da década de 1980.

Despois de dúas décadas das derradeiras funcións cinematográficas no Fraga e da súa adquisición por parte de Caixa Galicia para darlle un uso sociocultural, tras o comezo das obras de remodelación con esa finalidade en 2008, dirixidas polo arquitecto César Portela, interrompidas en 2011, cando xa estaban moi avanzadas, Abanca puxo en venda o edificio en 2013. Dende entón o Fraga está pechado e sen actividade ningunha, recoñecendo o seu propietario que lle procura «unha saída sostible», o que entendemos supón polo momento continuar no ostracismo, un futuro incerto que non merece o que foi un dos espazos culturais máis emblemáticos da cidade. Non é doado aventurar cal pode ser o mellor futuro para o Fraga. Teatro municipal do que Vigo carece? Teatro provincial e sede da Deputación e do propio Museo de Pontevedra en Vigo, algo semellante ao que sucedeu co teatro Colón na Coruña? En todo caso, como propón de forma moi razoable o arquitecto José Antonio Martín-Curty, membro fundador do Instituto de Estudios Vigueses e estudoso dos cines de Vigo, «a recuperación do Fraga é unha obriga cidadá, debendo renacer co mesmo espírito no que foi concibido por Isaac Fraga: cultural». O Fraga debe saír deste esquecemento obrigado e absurdo ao que leva sometido dende hai unha década.

Obra Social

No artigo da semana de Faro de Vigo, ao fío da absorción do Banco Pastor e da desfeita das caixas, denuncio a situación na que queda a Obra Social da que foron as entidades financeiras galegas.

Unha semana abondou para liquidar o poder financeiro galego. Tras a nacionalización de Novacaixagalicia polo FROB, coa inevitable absorción do Pastor polo Banco Popular remata a historia do primeiro banco galego, fundado hai máis de dous séculos no porto da Coruña por José Dalmau Batista e José Pastor Taxonera co obxectivo de xestionar os aforros dos emigrantes. Galicia queda máis enfeblecida, máis incapaz de asumir riscos, máis dependente, á intemperie dos efectos dunha crise que ameaza, tamén, con levar por diante as posibilidades do seu autogoberno.

Neste contexto de desamparo, as indemnizacións millonarias recibidas por José Luís Méndez, tras a súa xubilación en Caixa Galicia, e polo equipo directivo da Caixanova, tras abandonar a caixa fusionada, constitúen un escandalo para unha cidadanía asombrada diante de semellante descontrol e tan escasa fiscalización das autoridades do Banco de España. Máis aínda cando somos todos os cidadáns os que pagamos a escote estas cantidades desorbitadas sexa por medio das comisións bancarias (cada vez máis elevadas e menos xustificadas) ou por medio dos impostos que nutren os fondos públicos que rescataron as caixas. No entanto, sendo a cuestión das indemnizacións indignante e merecedora de primeira plana, non pode agochar o desastre maior que, sen paños quentes de ningún tipo, supón para Galicia perder as súas tres derradeiras entidades financeiras. Un feito que terá consecuencias negativas para o funcionamento das nosas PEMES e das actividades de autónomos e profesionais, os seus principais clientes. Sen esquecer a inevitable diminución dos beneficios sociais que até agora o Banco Pastor achegaba á Fundación Barrié ou as caixas proporcionaban á Obra Social e Cultural de Caixanova e á Fundación Caixa Galicia. Un problema gravísimo que afecta a servizos sociais, asistenciais e educativos, como á conservación do patrimonio galego ou á promoción das artes e das letras.

Sabemos que no futuro non se van dispoñer dos cen millóns anuais que as dúas caixas achegaban á súa Obra Social, dos que un terzo deles eran destinados a proxectos asistenciais (dende programas de envellecemento activo da rede de Centros de Maiores á asistencia de persoas dependentes) e outro terzo as actividades culturais e artísticas (teatro, música, danza, cine, exposicións) que se desenvolven no seus 97 edificios sociais e culturais, onde se expoñen pezas da súa colección de arte, probablemente a máis valiosa das existentes en Galicia. Sen esquecer os fondos destinados ao sostemento dos seus centros educativos, algúns tan emblemáticos como o Colexio Fogar de Vigo, ás bolsas de iniciación profesional, os programas de asesoramento gratuíto de PEMES ou os de conservación medioambiental, como as famosas “Operación Carballo” e “Operación Castiñeiro”. Todos os datos indican que as reservas de 96 millóns, previstas para os tres vindeiros exercicios, serán insuficientes para o mantemento de toda esta Obra Social, máis aínda cando existe a posibilidade de que unha parte puidese ser utilizada para aumentar a capitalización da NCG no banco hoxe nacionalizado. O futuro de todos estes programas sociais, educativos e culturais, o corazón máis valorado do labor das caixas que foron nosas, queda no aire.

Outrosí sucede coa Obra Social do Pastor, artellada na Fundación Barrié, que non fai falta ser adiviño, a pesar dos desexos dos seus responsables, tamén se verá afectada coa absorción do seu banco. As consecuencias para a cultura galega da diminución da súa actividade poden ser preocupantes, xa que a Barrié é a entidade que achega os fondos principais dalgúns proxectos fulcrais para a posta en valor do noso Patrimonio, dende a restauración da catedral de Santiago, con especial atención ao Pórtico da Gloria, até a súa posta en valor no catálogo das súas publicacións, pasando polo seu apoio ao funcionamento da Real Academia Galega, con especial atención ao seu Seminario de Lexicografía. Sen falar das bolsas da Barrié para a formación de estudantes no estranxeiro, no apoio á investigación ou nos servizos sociais a dependentes.

Se non abondase, a crise da Obra Social das entidades financeiras galegas coincide coa redución brutal dos fondos das administracións públicas destinados ás mesmas finalidades. Roberto Varela, o conselleiro de Cultura, recoñecíao esta semana de forma dramática, referíndose ao mantemento de pezas principais do Patrimonio galego: “Non temos fondos abondos para facer fronte ás necesidades”. O presidente da Xunta de Galicia, a administración con competencia exclusiva sobre todas estas materias de Educación, Cultura e Servizo Sociais, algo debería dicir sobre como ten pensado afrontar esta situación de auténtica emerxencia.

Cando un galego crece, toda Galicia crece



Bapconde, no seu estilo narrativo tan característico, preparoulle a Caixa Galicia esta campaña que, semella destinada a amparar a fusión: “cando todo vaia máis, celebrómolo”, “estamos facendo o que debemos, crecer”, “cando un galego crece, toda Galicia crece”.
Vía Islas Cíes, obrigado.

Os números mandan na fusión

Tras a expectativa creada pola dispoñibilidade das dúas caixas para estudar as posibilidades de fusión, a partir da vindeira semana serán os números os que manden. Semella que por esta análise de Capital Madrid as dificultades para poder cadrar os números van ser importantes, xa que o Banco de España probabelmente só achegará 1.500 millóns de euros dos fondos do FROB, o que para uns pode ser unha cantidade insuficiente e para outros moi difícil de devolver en cinco anos a un interese de case o 8%. José Luís Pego e Javier García Paredes teñen moi pouco tempo para ofrecer as súas entidades unha saída técnica que asegure a viabilidade laboral, a solvencia financeira e a eficacia na xestión da posible entidade fusionada. Non hai dúbida que o emagrecemento da estrutura vai ser brutal, tanto da rede comercial (sobre todo a externa) como da carteira industrial (Pescanova e «R») e financeira (Banco Gallego e Banco Etchevarría). Con todo, iso non abondaría para asegurar o éxito do proceso, sobre todo se as interferencias políticas ou localistas continúan envelenando a cuestión. Feijóo, Caballero e Losada deberían saber controlar o seu protagonismo e permanecer nun discreto segundo plano. O único que parece seguro é que o papel do Banco de España (moi pouco amigo das fusión «intrarrexionais») vai ser determinante.

Dúas SIP para as nosas caixas?

Se finalmente non hai acordo na negociación institucional entre a Xunta e o Goberno, entre o PP e o PSOE, moi dificilmente haberá fusión entre as caixas nosas. Despexada esa incógnita, ábrense dúas posibilidades nas que semella levan traballando os equipos das entidades: Caixanova participaría nunha SIP con outras entidades máis pequenas ca ela (Cantabria, Murcia…) sen acudir ao FROB, o que permitiría unha certa flexibilidade; Caixa Galicia participaría noutra SIP cunha entidade máis grande ca ela, Caja Madrid, e acudirían aos fondos do FROB. De establecerse este escenario, politicamente quen sairía mellor parado do conflito? Se a Xunta non autoriza cada unha das SIP, que alternativas lle quedan ás entidades? E cales serán os efectos sobre a economía galega; e sobre a nosa autoestima como país?

O futuro das caixas

No artigo da semana aposto pola fusión de Caixa Galicia e Caixanova como futuro para as caixas de aforros galegas.

Caja Madrid estuda a integración coa CAM e con Caixa Galicia

Hai tres semanas adiantabamos aquí as tres posibilidades que se barallaban sobre o futuro das Caixas de Aforros galegas. A pesar de que o presidente Feijoo manifestou cautelosamente que o seu Goberno non tiña unha posición adoptada sobre esta cuestión e que daría a sua opinión dentro duns meses, semella que pola información aparecida hoxe en El País e en Cinco días, Mariano Rajoy e Cristóbal Montoro verían ben a integración de Caixa Galicia nunha nova entidade na que se integrarían tamén Caja Madrid e CAM. As tres comunidades gobernadas polo PP unirían así as súas maiores caixas para crear unha entidade que se situaria por diante da «Caixa» catalana.

Con esta documentada información sobre a mesa, a pesar de que entramos en periodo vacacional moito me temo que Feijoo terá algo (moito) que dicir. É de supoñer que algo falarían Rajoy e Feijoo sobre esta importantísima cuestión nas touradas prontevedresas. Se esta fusión vai adiante, hai moitas preguntas a responder: Galicia resignáse a perder o seu primeiro instrumento financeiro? Que futuro lle agardaría a Caixanova?  A dimensión das caixas debe ser o único argumento para artellar as súas fusións? Estas noticias (polo momento, ben sabemos que deben ser consideradas como posibilidades) son outro síntoma de que continuaremos con ese proceso imparable de deconstrución industrial, financeira, lingüística…? Ou é posible que o se está cocendo realmente é a fusión das dúas caixas galegas, como sinala hoxe Público?

A fusión das caixas

A cuestión do financiamento (non pinta ben, xa que non contar con novo Estatuto é un prexuízo grande para a negociación bilateral co Estado) e o da teimosa ofensiva contra o galego non pode adiar na mesa de Feijoo o complexo problema da inevitable fusión das caixas para gañar perímetro na actual crise financeira. A crónica política de Anxo Luxilde (recomendo para estar informado sobre temas principais non perdela semana ningunha) clarifica as tres alternativas que sobre a cuestión se están manexando en San Caetano. A primeira, a que promove Génova: integrar Caixa Galicia no proxecto de fusión de Caixa Madrid e a CAM valenciana, que supoñería formar a maior caixa de España (superando a «La Caixa»), unindo así os esforzos das tres comunidades onde goberna o PP. A segunda, sería que as nosas caixas liderasen fusións con outras de comunidades veciñas, como Caja Asturias ou algunhas das de Castela León. A terceira, sería a fusión galega de Caixa Galicia e Caixanova.

As tres alternativas supoñen importantes dificultades para os seus promotores, especialmente as dúas primeiras, xa que o novo perímetro desvencellaría ás caixas galegas do proxecto de promoción económica do país. Atreverase Feijoo a promover a liquidación de Caixa Galicia como entidade ao servizo de Galicia? Porén, a da fusión galega, despois de vencer algunhas resistencias localistas (xa contamos coa experiencia da fusión de Caixanova), debería asumir o elevado custe social e laboral de eliminar a duplicidade das redes directivas e de oficinas de ambas as entidades. A pesar das dificultades que poidan aparecer semella que esta fusión galega é a única solución viable para poder seguir contando cunha ferramenta financieira propia. O Goberno Galego non pode adiar expresar a súa posición nun tema tan decisivo para Galicia. Outrosí sucede para os dous partidos da oposición que, a pesar dos riscos de abordar un tema  “difícil” coma este –ninguén quere nin pode ter problemas con estas entidades–, teñen unha magnífica oportunidade de visualizar diante da sociedade o rigor da súa alternativa económica e de desenvolvemento sostible.