Grandes imperios, pequenas nacións

Acabei de ler Grandes imperios, pequeñas naciones, un ensaio de Josep M. Colomer, publicado orixinalmente en catalán, que obtivo o IX Premio Fundació Trias Fargas 2005.
Un libro moi interesante para debater sobre o futuro de pequenas nacións, como Galicia, no novo entorno dos imperios europeo e americano. A análise dos conceptos de imperio, nación e globalización, o papel das linguas e da identidade, a reflexión sobre o fracaso da construción de España como estado nacional en Europa (como atención especial aos casos catalán e vasco) centran os contidos desta obra polémica e luminosa en argumentacións.
Moitas son as afirmacións salientables dun ensaio escrito con rigor e fluidez. Especialmente valiosos parecéronme os argumentos referidos a que o autogoberno das pequenas nacións hoxe é posible sen un exercito propio, fronteiras nin aduanas, o que é o mesmo que dicir, sen un estado soberano; ou aqueloutras referidas á defensa dun plurilingüismo compatible co uso de linguas francas ou o papel de Europa (“a soberanía das pequenas nacións consiste en ter un lugar na mesa da Unión Europea”) xa que para el a diferenza entre a independencia formal e a autonomía é só unha cuestión de grao. Singular interese teñen os cadros que relacionan todas as pequenas nacións do mundo e a análise sobre o actual plurilingüismo dual na Unión Europea, onde hai trinta millóns de cidadáns que teñen como primeira lingua outra difeente á primeira do estado.
Un libro valioso para repensar argumentos sobre a cuestión nacional e a soberanía. Recomendo unha lectura crítica e vagorosa.

Etiquetas: ,

25 anos do Xurelo

O pasado sábado celebrouse en Ribeira un acto con motivo do XXV aniversario da primeira viaxe do Xurelo. Aquela expedición, promovida pola nosa emerxente Esquerda Galega e por algúns membros de grupos ecoloxistas, con motivo de tratar de impedir os verquidos radiactivos a 750 quilómetros da nosa costa, foi a primeira mobilización en defensa do mar de Galicia. Anos despois, Agustín Fernández Paz escribiu unha fermosa homenaxe literaria, convertida polo apoio dos lectores nun dos referentes da nosa literatura infantil.
Os valentes expedicionarios do Xurelo amosaron que tamén era posible en Galicia un novo xeito de entender a participación política e social. Aquelas mobilizacións, que duraron tres anos (incluída a primeira manifestación galega en Bruxelas), conseguiron impedir o funcionamento do cemiterio nuclear previsto e a prohibición internacional de verquidos radiactivos na chamada Fosa Atlántica. Estou seguro de que a resposta cívica do Prestige nunca se tería producido sen este humilde precedente.
Os heroes do arco da vella do Xurelo merecen hoxe o noso recordo e maior agradecemento.

(Foto: Xosé Castro)
Actualización (27-09-2006): Magnífico o o poema de Sara Jess.
Actualización (30-09-2006): Rúa do sol (un blog mariñeiro que non coñecía ata hoxe) publica un post moi esclarecedor sobre a expedición, identificando o nome de todos os participantes. Outra proba de como na rede podemos ir tecendo a memoria.
2ª Actualización (30-09-2006): o xogo das diferenzas entre as fotos que propón Josito é xenial. Na foto publicada tiraron pola borda ao pobre Xurxo Lobato. É incrible!


Actualización (01-10-2006): vía Depósito atopo a fotografía da mesa da homenaxe.

Actualización (09-10-2006): O fotógrafo Xosé Castro escribiume para indicarme que é o autor da foto da expedición, solicitándome que o fixera constar (como aquí facemos). Indica, tamén, que a foto foi sacada en automático, sendo el o primeiro pola esquerda agachado. Xosé Castro cubriu a información fotográfica para La Voz de Galicia, mentres que Xesús Naya ocupouse da información textual. Quedan recollidas, pois, as precisións.

Etiquetas: ,

Ollo coas faragullas!

Non hai dúbida de que dende hai unha boa tempada os pronunciamentos da Federación de Asociacións de Veciños de Vigo sonche moi institucionais e disciplinados.
Esta semana non nos sorprendeu (xa estamos afeitos) que poucas horas despois de que a alcaldesa anunciase que o Concello de Vigo escollera Cabo Silleiro para que a Xunta ubicase alí unha macrodepuradora, a disciplinada directiva da nosa FAVEC apostase no seu comunicado entusiasta “por un modelo metropolitano para a xestión das augas” (sic). Que marabilla!, o problema do saneamento da Ría e os cheiros podres da depuradora do Lagares arranxados nun plis plas polo bendito interese da nosa incansable rexedora.
Mais, se isto non abondase para abraiarnos, o comunicado publicado onte pola vocalía de sanidade da FAVEC (como se de responsables da concellaría de sanidade ou medioambiente se tratase) pasará á antoloxía dos manuais de educación para a saúde. Pola súa contundencia e claridade non merece comentarios que o entorpezan.
Así que ben sabedes, meus amiguiños, non rabeedes coma repugnantes e facede caso a esta boa xente da FAVEC que tanto sabe: tede moito coidadiño con botar as faragullas ás pombas da Alameda ou botar as espiñas dos xurelos ao gato, podedes estar propagando infeccións e doenzas a eito.
Se mo contan, creo que é outra lenda urbana. Meu deus, en que mans está o glorioso movemento veciñal vigués! Non estará algúen facendo méritos apresa?

Etiquetas:

Desenvolvemento sostible ou ecocidio

(Foto Sangiao, El Correo Gallego)
A catástrofe de Caldas provocou un interesante debate sobre o futuro medioambiental do país. Durante as dúas últimas décadas, ao tempo que se producía unha reconversión no noso sector agrario, sen precedentes na nosa historia, o proceso implacable de urbanización provocou un enorme impacto sobre o territorio que modificou a paisaxe galega e a nosa estrutura demográfica e produtiva. Un modelo de desenvolvemento económico (tan voraz como impaciente) e un desinterese abraiante polas cuestións medioambientais da maioría das administracións (tanto dos gobernos autonómico e central como da maioría dos concellos) e das empresas explican que durante este periodo xermolasen a maioría dos problemas e das catástrofes ecolóxicas que agora tanto nos magoan. Temos diante unha relación deste tipo de problemas, tan abrumadora, que semella vivimos en Galicia no perigoso gume dun ecocidio colectivo inevitable: a vaga anual de incendios, os verquidos contaminantes sobre os ríos, as rías e a atmosfera, a degradación de ecosistemas patrimoniais, a perda de monumentos naturais, a urbanización salvaxe da beiramar… É nese contexto problemático sobre o que se poden entender de forma máis acaída as iniciativas que ven tomando o novo goberno galego no seu primeiro ano sobre a política agroforestal, a reubicación da planta de celulosas de ENCE e das novas peixefactorías, a vixilancia e disciplina urbanística, a política enerxética (dende os canons a pagar polas empresas eléctricas á paralización do plan de minicentrais dos ríos), a protección dos espazos da rede Natura 2000, o abastastecemento de augas (un recurso, tamén en Galicia, escaso), o saneamento integral da ría de Vigo (para facer fronte as sancións das autoridades xudiciais europeas), o tratamento dos residuos urbanos e industriais…
Invertir esa aparente tendencia ecosuicida do noso país non é doado xa que hai moitos intereses, moitos millóns de euros en xogo, e moitas inercias que tratan (ou tratarán) de impedilo. Deseñar as bases dun auténtico desenvolmento sostible, que faga compatible a actividade produtiva e a modernización das infraestruturas (que precisamos para aumentar a nosa competitividade) co respecto ao patrimonio natural, debería constituír un eixo transversal das políticas do bipartito. Levar adiante esta política (unha auténtica revolución entre nós) require coraxe e determinación pola súa banda, mais tamén un pacto de corresponsabilidade coa sociedade toda (dende mudanzas nos comportamentos de cada un dos consumidores, á asunción de actuacións medioambientalmente resposables das empresas e das administracións locais). Escoller entre un modelo de desenvolvemento sostible ou continuar co actual ecocidio é o dilema no que estamos.

O incendio de Caldas (II)

(Segundo vídeo de enanomatoon sobre o incendio de Caldas)

Etiquetas:

O inicio do incendio de Caldas

Debémoslle ao enanomatoon este importante testemuño videográfico do inicio do incendio de Caldas.

Etiquetas:

É incrible

(Foto Sangiao, El Correo Gallego)

Nin os meus peores vaticinios, de hai menos de dúas semanas, agoiraban este novo desastre. Botámonos a chorar?

(Foto Ramón Leiro, La Voz de Galicia)

Actualización (23:00 horas): o verquido semella moi perigoso. As autoridades tratan de evitar que chegue aos bancos marisqueiros de Arousa. Agardemos que funcione a coordinación interinstitucional e as medidas dos técnicos para evitar males maiores.
Aínda que haberá agardar a contar cos datos (descoñecemos a qué se dedica a empresa?, qué produtos utiliza?, desde cando funciona?) todo parece indicar que volvemos pagar a permisividade das pasadas Administracións autonómicas con este tipo de industrias. É posible que unha planta química como esta de Brenntag poida estar ubicada apenas a cen metros dun espazo medioambiental tan sensible como o do río Umia? Semella que esta non é outra catástrofe ecolóxica imprevisible ou motivada por un erro humano inevitable. Haberá tempo de pedir responsabilidades.

Actualización (03-09-2006, 11:00 horas): mágoa que a prensa de hoxe non achegue moitos novos datos sobre a catástrofe. O que non hai dúbida é que a mancha é tóxica (formada por compoñentes derivadas do petróleo) e como veleno arrasa a biodiversidade alí por onde pasa. Non hai dúbida, tampouco, de que se podería ter evitado e que hai moitas responsabilidades por dirimir.
(Foto Sangiao, El Correo Gallego)

Actualización (04-09-2006, 07:30 horas): as máis recentes informacións de Medio Ambiente e as publicadas hoxe por diferentes medios sinalan que afortundadamente o verquido comeza a ser controlado. Non estaría de máis que decontado se elaborase un mapa das instalacións de risco, existentes no país, semellantes ás de Caldas, e un plan galego de emerxencias.

(Foto Lavandeira, La Voz de Galicia)

Actualización (04-09-2006, 21:30 horas): é moi de agradecer a actuación rápida, enérxica e determinada de Pachi Vázquez para atallar canto antes a crise. O máis sorprendente das novas de hoxe son as declaracións dos responsables da empresa que atribúen a causa do incendio á “electricidade estática” e ás “elevadas temperaturas”. Se estas circunstancias non están contempladas nos protocolos de seguridade, é para botarse a tremer.

Etiquetas:

A nosa dimensión tráxica

Onte mentres especulabamos sobre as razóns da catástrofe incendiaria, a nosa dimensión tráxica acentuábase, semella que sen solución de discontinuidade, co accidente de Villada.
Como atinadamente sinala hoxe Juan esta nova traxedia amosa a precariedade patética e vergonzosa das actuais comunicacións de ferrocarril con Galicia (practicamente nas mesmas condicións de hai vinte e cinco anos cando fixemos a mili). Son moitos os nosos milleiros de mozos e mozas estudantes ou emigrantes “mileuristas” que poden dar testemuño do estado calamitoso dos nosos enlaces ferroviarios con Madrid, Euskadi ou Cataluña. Un escándalo que se produce mentres se nos solicita paciencia por agardar á vindeira década polo AVE.
Négome a aceptar que podamos considerar estas catástrofes continuas como un sino tráxico dun país periférico ao abeiro da súa mala sorte. Somos os primeiros en sinistros medioambientais, laborais e viarios. Podemos continuar resignándonos sine die a encabezar este taboleiro da España máis negra? Algo máis que lamentarse haberá que facer para evitalo? Ou non?

Etiquetas: Galicia, Sinistros

Cal será a próxima?

Mágoa de país con semellantes tendencias suicidas!
Cal será a próxima catástrofe medioambiental?
(Vídeo vía Contando estrelas)
Actualización (24-08-2006): os autores do vídeo son galiciaenpie.com, a cadaquén o seu. Os meus parabéns polo seu traballo
Etiquetas: ,