O pregón de Joan Margarit

/en , , , /por

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/rCSuwNVXR0Y" width="740" height="448" wmode="transparent" /]

Recomendo moi vivamente a lectura devagariño do pregón que o poeta Joan Margarit pronunciou o pasado 23 de setembro  con motivo das Festas da Mercé. O poeta salienta algunhas reflexións moi atinadas arredor das linguas: «Un cop la vida es desenvolupa al voltant d’una llengua necessitem veure-la respectada a tot arreu, però d’una manera ineludible en el seu territori.» Margarit aborda sen medo as posibilidades futuras da relación de Cataluña con España: «Potser la necessitat de supervivència, de progrés material i espiritual que té Catalunya en aquest moment crític de canvis en l’equilibri social i econòmic del món fa que avui s’hagi de renunciar al tipus d’unió que fa segles va convenir a les dues parts.» Aínda que ben sei que semella quedar lonxe, é bo tomar nota por onde discorren os debates na sociedade catalá, que tarde ou cedo, inflúen sobre nós.

O texto (moi fermoso literariamente) pode baixarse aquí en pdf e a lectura completa do pregón e un extraordinario recital poético (41 minutos) pode verse en vímeo.

54%

/en , , /por

A polémica sobre a supresión das axudas públicas ao funcionamento do Noitebús ou o peche de determinados comedores escolares é unha manobra de engano para agochar a máis crúa realidade: a Xunta de Galicia en 2011 rebaixará todas as aplicacións orzamentarias de todos os seus departamentos deica o 54% (a conselleira de Facenda dixit). A Feijóo fátanlle para 2011 nada máis e nada menos que 1.000 millóns de euros, pouco pode adiantar suprimindo eses catro ou cinco do pobre Noitebús que poden salvar algunhas vidas dos nosos mociños. Ben sabemos o rendemento que lle proporcionou a Feijóo a estratexia dos audis ou das cadeiras do consello da Xunta (que agora utiliza sen problema ningún), mais esta retórica demagóxica ten os seus límites, como queda ben claro na lamentable persecusión do Noitebús, unha conquista indiscutible e exitosa do anterior goberno de coalición. 54% de redución nos investimentos, esa é a dura realidade á que se enfronta á cidadanía galega (insisto, son previsións da conselleira Currás).

A UNED no Casco Vello

/en , , , , /por

No artigo da semana reflexiono sobre a polémica suscitada arredor da creación dunha aula da UNED no Casco Vello vigués. Insisto na necesidade de acometer unha nova organización territorial superadora de localismos e privilexios decimonónicos. Nese novo modelo, as cidades de Vigo e Pontevedra deberían funcionar como senllos polos urbanos complementarios e hipercomunicados dunha rexión urbana única que aspira a converterse no centro de referencia do suroeste da fachada atlántica europea.

O curso da crise

/en , , , /por

No artigo da semana propoño un esquema de análise da actual crise económica coa que se inician en realidade as mudanzas do novo século, que pasou da doutrina inicial da «refundación do capitalismo« á actual de «redución radical do déficit» que culpabiliza ás políticas públicas como cuasantes da crise. A posibilidade dun adianto das Eleccións Xerais, provocado pola incapacidade de Zapatero para aprobar os Orzamentos de 2011, sería a guinda pola que agarda Mariano Rajoy en Sanxenxo.

«Un longo e tortuoso camiño»

/en , /por

Dediquei as horas de lectura destes días a debullar as catrocentas páxinas do ensaio de Xosé Ramón Quintana Garrido sobre a historia do BNG. Non podo agochar que me interesou moito este relato –Premio Ramón Piñeiro de 2008– sobre o difícil proceso percorrido polo nacionalismo galego contemporáneo. Gustei do enfoque adoptado polo autor que dende a posición obxectiva que lle facilita a consulta de fontes documentais diversas (algunhas inéditas) arrisca a interpretar as claves dun proceso complexo que continúa aberto, xa que as testemuñas dos protagonistas poden abrir novas vías de investigación para os historiadores.

O sintagma que titula a obra é moi afortunado e luminoso para expresar un balance desacougante e demoledor que a esta altura (2010) sitúa ao BNG nunha encrucillada moi semellante á que vivía o nacionalismo galego antes da asemblea de Riazor. Lendo as páxinas documentadísimas (insisto) do libro de Quintana, os nacionalistas que nunca militamos no BNG comprobamos as razóns polas que non foi posible a nosa participación no proxecto político tutelado pola UPG, ao tempo que nos convida a apupar un debate sobre a posibilidade de que outro nacionalismo e outra esquerda sexa posible na Galicia futura.

Chama a atención o esforzo de equilibrio do autor, especialmente no capítulo derradeiro no que se analiza a crise tras o traumático resultado electoral do primeiro de marzo de 2009, para diagnosticar coma se se tratase dun médico as características da doenza actual do BNG para a que apenas receita como tratamento (desta volta con lóxica prudencia académica) a necesidade de que desenvolva unha «estratexia de adaptación coherente que entre outros moitos apspectos establecese dispositivos de cooperación interna baseados na confianza, que levasen a unha renovación eficaz das súas estruturas, equipo dirixente e candidaturas, e a unha apertura real da organización en permanente ósomose coa sociedade…» De forma sútil e elegante, como é a redacción de toda a obra, Quintana Garrido aconsella aos actuais dirixentes do BNG un auténtico «volver a empezar» para o que terán «por diante un longo e tortuoso camiño aínda por percorrer». Velaí o mito estoico do eterno retorno aplicado ao nacionalismo galego contemporáneo. Non é pouca lección.

Educación, Sanidade e Servizos Sociais

/en , , , , /por

Irene Bascoy, xornalista de Faro de Vigo, tiroulle da lingua ao presidente Feijóo e conseguiu algunhas importantes concrecións sobre o que serán os vindeiros recurtes do orzamento autonómico. Como é adoito en Feijóo fachendea na entrevista de ser o primeiro defensor da austeridade e dos recortes de políticas públicas, a pesar de que agocha coidadosamente que o seu goberno vai gastar máis de 800.000 euros nunha campaña publicitaria sobre a modernización da sanidade en Galicia e outro millón longo de euros en facer publicidade da posición do seu goberno sobre o Decreto de Plurilingüismo, unha campaña que agoira converterse nun dos seus maiores desacertos (a verdade que xa comezou metendo a zoca na convocatoria do «concurso» no DOG considerando de forma disparatada o castelán como lingua propia de Galicia).

Sen pasar por alto o ofrecemento aos nacionalistas de consensuar a reforma do Estatuto («Sería bueno que por primera vez se uniesen al pacto de convivencia») e o ataque frontal e duro que realiza á RAG (un apartado moi amplo da entrevista recollido só na edición en papel) pareceume que o máis interesante e clarificador da peza foi este intercambio de pregunta e resposta:

–El conselleiro de Cultura ya se ha quejado de que el recorte que sufrirá su departamento será escandalosamente alto. ¿Cuáles serán las consellerías más afectadas?
–Educación, Sanidad y Servicios Sociales tendrán un especial tratamiento. No tenemos otra posibilidad. También hacen ajustes las familias y las empresas.

Efectivamente, esta semana escoitamos a intervención de Roberto Varela na que recoñecía con desacougo (a súa cara era todo un poema) uns «recortes escandalosamente grandes» para a súa consellaría. Agora, diante desta resposta contundente e clarísima do presidente aínda quedamos moito máis preocupados, xa que o orzamento da Consellaría de Cultura (pasado o actual «Ano da Lectura» e o Xacobeo) non merece nin sequera ser citado (do cativiño que quedará). Con estas declaracións, o futuro das políticas e servizos sociais, educativos e culturais en Galicia éstá moi comprometido, sendo aínda máis grave que a desculpa utilizada para minimizar estes servizos sexa a negativa do Goberno de Zapatero de renegociar con Galicia a débeda dos 2.600 millóns (unha cuestión estritamente política, que sen dúbida, con capacidade negociadora podería ser resolta satisfactoriamente).

En definitiva, para non levar desengano ningún, xa sabemos a que atermos no que queda de lexislatura Feijóo: ademais de máis publicidade institucional e menos galego na escola e na administración dependente da Xunta, haberá menos educación pública, menos servizos sociais públicos, menos teatro público, menos espectáculos públicos, menos lectura pública, peor sanidade pública, menos apoio á dependencia, menos políticas de igualdade… Desta volta, Feijóo avisounos ben avisados, el vai a cumprir o seu programa e satisfacer aos membros do seu partido.

«Galicia, un estado de desánimo»

/en , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo, ao fío tanto da efeméride 25 de xullo como da lección proporcionada polo bo resultado do equipo de Vicente del Bosque, propoño unha estratexia para mudar o estado de desánimo no que se atopa o país noso. Creo que Galicia precisa unha inxección de entusiasmo e autoestima. Galicia precisa de doses elevadas de enerxía e tensión (traducidas politicamente en «autogoberno e consensos») que permitan recuperar un estado de ánimo á altura das nacións do seu entorno que, como demostrou Cataluña recentemente, non se resignan a que outros decidan por elas.

«Todos certificamos obras sen rematar»!!!

/en , /por

Coñecedes algún país onde o presidente do seu goberno recoñeza en roda de prensa que os seus funcionarios públicos non respectan as leis? Non saio do meu asombro que sexa o presidente do goberno do meu país.

As caixas de aforros desaparecerán

/en , , /por

Tras a aprobación do Decreto que reforma a Lei de Caixas do Goberno Central (LORCA), semella que  as caixas de aforros desparecerán, tal como as coñecimos até agora. Ben sei que o proceso de bancarización afectará antes a unhas entidades ca outras; son consciente, ademais, que no caso das caixas galegas o seu proceso actual de fusión disuadirá, quizais durante un tempiño, a entrada de capital privado; no obstante, non se pode agochar que no contexto das durísimas medidas de axuste ordenadas polo FMI o futuro para estas entidades de aforro de carácter semipúblico xa é, moi, moi escaso. Despois da ledicia que supuxo para todos o inicio do proceso de constitución da Caixa Galega (o proceso utilizado para bautizala podería ser, en si mesmo, indicativo de por onde podería ir o seu futuro a medio prazo), o primeiro dos acordos económicos entre Zapatero e Rajoy (desenténdéndose das competencias que sobre a materia puidesen ter as CC.AA.) pode levarse por diante o carácter público da entidade fusionada, o que constituiría unha pésima noticia para Galicia. Semella que a hipótese máis negativa que manexamos hai uns meses pode verificarse: primeiro se realizarían as fusións das entidades e logo se procederían a súa privatización (bancarización). Alguén (dende o presidente Zapatero ao presidente Feijóo) debería dar explicacións á cidadanía do que está sucedendo e das razóns desta previsible desmontaxe (cos cartos públicos do FROB) de tan importante ferramenta financeira, indispensable para o desenvolvemento do noso tecido empresarial e para a vitalidade da nosa industrial cultural. Quedará outra vez a cidadanía a velas vir?

«Da sentenza do Estatut á reforma do Estatuto»

/en , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo valoro as posibilidades que abre a sentenza do Estatut de Cataluña para a reforma do Estatuto de Galicia. A clave estará na posición que adopte o presidente Feijóo que poderá recuperar o consenso acadado na ponencia dos grupos parlamentarios en 2006 ou  asumir as posicións neocentralizadoras que propoñen os sectores máis duros do seu partido.