En defensa da lectura

Ando estes días preparando o pregón da Feira do Libro de Vigo do vindeiro venres. Pretendo enfocalo como unha defensa da lectura e do oficio de libreiro. Procurando documentación atopei estes catro traballos de defensa da lectura ou estoutras reflexións sobre o traballo de libreiro.

Etiquetas: ,

Plano Nacional de Leitura

Vía Alcameh teño noticias do Plan Nacional de Leitura que se pon en marcha en Portugal. Semella que a consideración da lectura como eixo das políticas culturais públicas, con especial atención ás bibliotecas escolares, é un feito xa incuestionable. No caso portugués algunhas das liñas estratéxicas máis salientables (coincidentes en boa medida co plan galego) son os seguintes:

  • Alargar e diversificar as acções promotoras de leitura em contexto escolar, na família e em outros contextos sociais.
  • Contribuir para criar um ambiente social favorável à leitura.
  • Assegurar formação e instrumentos de apoio.
  • Criar e manter um sistema de informação e avaliação.

Este plan portugués a cinco anos propón o desenvolvemento de programas específicos en función de públicos: Ler é un desporto (13 a 18 anos), Un livro, un amigo da palavra (mozos universitarios sen hábitos de lectura), Leitura sem fronteiras (hospitais, cárceres, centros de maiores…). Así mesmo, establece programas específicos paras as bibliotecas públicas (Ler antes de ler, Já sei ler, A conquista do leitor) familias (Leitura á par), como escolas (Está na hora dos livros, Está na Hora da leitura), nas que se propón que se lle dedique unha hora diaria.

Un plan interesante que merece ser estudado con atención en Galicia, precisamente cando está a punto de aprobarse o noso.

Libro aberto e clubes de lectores

Esta noite inicia a súa emisión Libro aberto, o agardado novo programa sobre libros e literatura da TVG. Polas noticias que temos o programa vai ser moi xeitoso e dinámico, con protagonismo importante dos clubes de lectores das bibliotecas. O programa de hoxe centrarase arredor de Corredores de sombra, a obra máis recente de Agustín Fernández Paz, que será entrevistado por Manuel Romón, o condutor do programa (un acerto recuperar a este Rompente para a programación cultural). A novela de Agustín foi traballada a fondo polo clube de lectores da Biblioteca Moaña, que prepararaon varias preguntas para que respondese o autor. A vindeira semana serán os lectores da Biblioteca Rialeda de Oleiros os que aborden O heroe. Darlle voz aos lectores, sexa por medio dos clubes de lectura ou dos críticos especializados en ámbitos temáticos ou de xénero, semella que vai constituír o sinal de identidade do programa que dirixe Luís Rei. Unha estratexia moi interesante. Agardamos que o programa consolide unha audiencia digna. A proposta ben a merece.

Congreso Galego da Lectura

Grazas a Txetxu fomos seguindo estes días con moito interese o desenvolvemento do Congreso Nacional de Lectura de Cáceres. Semella que, coa excepción da insistir na retórica de considerar a lectura e o libro como unha cuestión de estado (aquí en Galicia expresamos esta mesma idea identificando o libro como “sector estratéxico”), non existiron moitas propostas novidosas sobre cómo impulsar esa mobilización da sociedade a prol da lectura. Eis onde está o miolo de problema do que tanto falamos: é moito máis doado enunciar a gabanza da lectura ca establecer políticas compartidas para promovela como hábito saudable par os cidadáns.
A pesar do incerto dos resultados deste tipo de convocatorias, non estaría de máis que neste mes dos libros as Consellarías de Cultura e Educación convocasen conxuntamente un Congreso Galego da Lectura a celebrar a finais deste ano. Un gran encontro deste tipo –onde deberan participar autores, editores, mediadores, lectores e administracións públicas– debería constituír o revulsivo que precisamos para lanzar o Plan Galego da Lectura. Os axentes galegos da lectura precisamos visualizar publicamente un debate nacional sobre a revolución lectora que queremos promover. Temo que a pesar das boas intencións expresadas polos responsables actuais das Consellarías de Cultura e Deporte e de Educación algo está fallando na coordinación das súas accións sobre o libro e a lectura que debería constituír un elemento transversal e unha prioridade do goberno bipartito. Este abril dos libros debería servir para intensificar o ritmo das políticas públicas sobre o libro e a lectura en Galicia. Neste tema non podemos ir tan amodiño.
Actualización (09-04-2006): sobre a cuestión da lectura recomendo visitar interesantes propostas e reflexións recentes:

Etiquetas: ,

Eu son um lápis

Vía Alcameh coñezo a tradución portuguesa deste libro incluído por Publishers Weekly entre os mellores libros de 2004 no apartado de Non ficción. “Un profesor, os seus alumnos e o seu mundo de historias”. Semella interesante para os lectores interesados en cuestións educativas. Non atopo tradución en castelán.

Etiquetas:

Congreso da lectura

Nin un só ponente da literatura e da edición en galego no Primeiro Congreso Nacional da Lectura (coa excepción da conferencia inaugural de Nélida Piñón). Non dubido que o programa é atractivo, mais dificilmente así pode facerse crible iso da España plural, a pesar da importante nómina catalana. Afortunadamente, hoxe deixamos case listo na Comisión do Libro o texto do Plan de lectura, que acompañará á Lei do Libro e a Lectura. Un paradoxo da nosa vontade arredista?

Penúltimos

Hai case dez días reflexionabamos sobre os datos do Ministerio de Cultura que amosaban os nosos índices baixísimos de consumo de produtos culturais e, mais especificamente, de libros en galego. Hoxe chega outra noticia contundente: Galicia foi, durante o último trimestre de 2005, a penúltima comunidade autónoma en índices de lectura e consumo de libros. Só o 49% dos galegos considéranse lectores (0 51% afirma que nunca le un libro), cifras que amosan a nosa indixencia lectora, sitúándonos a case dez puntos de Cataluña e Euskadi e, moito máis lonxe, da Comunidade de Madrid, onde o 68% da poboación declárase lectora.
É incuestionable que en cuestión de lectura o cambio non chegou a Galicia e seguimos recuando (non esquezamos que hai anos case chegamos a estar na metade da táboa). Unha realidade que pretende modificar o Plan de lectura en elaboración (onte tivemos unha nova reunión da comisión redactora). Elevar o índice de lectura da cidadanía, fomentar a lectura con especial atención de lectura en galego, mellorar a presenza social do libro e a lectura e favorecer a formación dos mediadores da lectura son os catro grandes obxectivos deste plan que pretende, tras a aprobación da Lei do libro e a lectura antes do verán, iniciar unha grande mobilización social (a famosa “insubmisión lectora”).
Creo que mais que lamentarse seguido e verse ao embigo nos interminables debates cainitas sobre o estado do noso sector editorial (onde hai xente que manexa sen pudor moitas falsidades), o primeiro reto do sector do libro é o de promover o beneficioso hábito da lectura na sociedade galega. O demais é seguir dándolle voltas a un muíño que non move vento ningún.

11 consellos para contaxiar o pracer de ler

Onte na comisión de traballo da Mesa polo Libro e a Lectura, que está elaborando o Plan de Lectura, debatimos diversas medidas destinadas a fomentar a lectura. O aumento dos índices lectores da poboación galega (hoxe déronse a coñecer os datos do último barómetro lector); a promoción e valoración da lingua, literatura e culturas nosas; o recoñecemento do papel dos mediadores e a súa formación; a visibilidade do libro e o favorecemento da súa consideración social na sociedade son algunhas da liñas estratéxicas sobre as que estivemos traballando e sobre ás que o continuaremos facendo no vindeiro mes.
Ao fío destas preocupacións, hoxe descubrín (outra vez vía Txetxu) o blog de Batichica, unha bibliotecaria mexicana que recolle magníficos textos sobre algunhas das nosas preocupacións (velaí a comuñón secreta da irmandade de lectores). Especial interese teñen estes once consellos para contaxiar o pracer de ler de Luis Olivera e a súa versión do decálogo do bo bibliotecario (ou a versión de Catuxa) de Umberto Eco. Recomendo a lectura destes enlaces preciosos dos que se poden tirar moi boas ideas para traballar sobre o plan de lectura galego.

Ilímita

Grazas a Alcameh coñezo (con moito retraso) Ilímita, a páxina do Plan Iberoaméricano de Lectura.
Fedellando neste web, interesoume o documento sobre o Mapa de lectura en Iberoamérica e o libro (pode baixarse) onde se analizan os diversos plans de lectura en marcha de diversos países como Fome do livro ou Hacia un pais de lectores. Boas pistas para estudar, agora que estamos no proceso de revisión do noso Plan de Lectura.

Indixestión editorial, indixencia lectora

No artigo da semana, a raíz da tramitación do anteproxecto da Lei do libro e da lectura, amplío a reflexión que fixera estes días sobre a conspiración lectora.