Golpe á lingua from cig-ensino on Vimeo.
Un vídeo interesante da CIG-Ensino que ordena e visualiza o proceso de retroceso institucional da lingua promovido polo PPdeG dende 2007. Mágoa dalgunhas incorreccións nos títulos iniciais e do xenio necesario para aguantar as barbaridades negacionistas que pretenden xustificar a derrogación da Lei de Normalización Lingüística,
No artigo da semana en Faro de Vigo volvo sobre a iniciativa de Prolingua en defensa da Lei de Normalización Lingüística.
“A secular e florecente vella lingua dos galegos está sometida desde hai séculos, e especialmente hoxe en día, a un proceso de progresiva degradación e esmorecemento que ameaza a súa propia supervivencia precisamente na súa terra de nacemento, consecuencia dun longo proceso histórico. (…) A actual situación da lingua dos galegos é problemática e incerta. A coexistencia dos dous idiomas, galego e castelán, só legalmente cooficiais a partir da aprobación do Estatuto de Autonomía, é conflitiva e asimétrica, e agocha unha pugna desigual onde o galego sofre unha profunda subordinación. (…) As actuais relacións asimétricas entre o galego e o castelán esixen, en aplicación do espírito e a letra do artigo 5º do Estatuto de Autonomía, que o galego teña un apoio proporcionado ao grao de subordinación que actualmente sofre a fin de que no futuro o seu uso normalizado e pleno faga innecesaria toda medida tutelar.”
Esta escolma de tres textos sobre a situación da lingua dos galegos forma parte da exposición de motivos da “Proposición de lei de normalización lingüística en Galicia” presentada en 1981 polo deputado vigués de Esquerda Galega Camilo Nogueira. Tres textos que non perderon actualidade nin vixencia e que no marco do recoñecemento que o daquela recente Estatuto de Autonomía, tamén de 1981, viña de facer do galego como lingua propia de Galicia, abriron no Parlamento galego un proceso de debate xeneroso entre os seus grupos que levou dous anos despois a aprobación por unanimidade (AP, UCD, PSOE, PCG e EG) da Lei de normalización lingüística (Lei 3/1983, de 15 de xuño). Un fito senlleiro para a historia da nosa lingua co que se propoñía conseguir mudar a súa deriva histórica e a súa postración social. Un importante consenso político que, dende aquela, permitiu forxar os alicerces sobre os que se desenvolverían o “pacto”, “acordo” ou “consenso” (tanto nos ten a palabra escollida) arredor das políticas lingüísticas e de fomento do emprego do galego acometidas polos diversos gobernos, tanto os presididos polos populares, como aqueloutros de coalición de socialistas, galeguistas e nacionalistas.
Un “acordo” ou “consenso” –que dende entón non fora cuestionado nunca polos seus asinantes, deica a virada actual asumida polo Partido Popular de Galicia presidido por Alberto Núñez Feijóo– baseado en catro principios de acción positiva asumidos amplamente pola sociedade galega como eixos da súa convivencia lingüística. Primeiro, a cooficialidade de ambas as dúas linguas, o que supón procurar a súa igualdade xurídica real e desenvolver idéntica competencia nas dúas linguas do conxunto da cidadanía. Segundo, o carácter do galego “como lingua propia de Galicia”, o que a recoñece como sinal identitario e patrimonio principal do país. Terceiro, a necesidade de políticas de promoción do galego –necesarias por atoparse o noso idioma nunha situación de partida de clara desigualdade con respecto ao castelán– para garantir a súa presenza social en todos os ámbitos sociais, con especial atención aos da administración, o ensino e os medios de comunicación. E cuarto, o respecto ao principio de individualidade, que supón que cada cidadán utilice a lingua da súa preferencia nas súas comunicacións non institucionalizadas.
A Lei de Normalización Lingüística permitiu, pois, chantar os alicerces dun “acordo” histórico –non sempre executado polos diversos gobernos coa mesma convicción e entusiasmo– actualizado en 2004, e consensuado tamén en sede parlamentaria por PPdeG, PSdeG-PSOE e BNG, no “Plan Xeral de Normalización Lingüística”. Unha excelente actualización do consenso, esfarelada polo actual Goberno tras a aprobación unilateral do “Decreto de plurilingüismo” (2010) e da “Lei de convivencia e participación” (2011), medidas coas que os populares pretenden contentar a aqueles sectores negacionistas que non queren ter contacto ningún coa lingua galega.
Tras as declaracións dalgúns candidatos populares sobre a posibilidade de mudar os topónimos dalgunhas poboacións –o artigo 10º da LNL establece que a súa única forma será a galega–, é oportunísima a iniciativa da plataforma apartidaria Prolingua (www.prolinguagalega.org) que solicita ao presidente da Xunta o seu compromiso público de non promover nin acometer ningunha reforma da Lei de normalización lingüística que non se produza co mesmo consenso e unanimidade coa que a Lei foi aprobada no seu día. Unha modificación unilateral da LNL, como a que enuncian algúns candidatos populares, suporía un abuso de poder inadmisible, dada a escasa lexitimidade democrática e moral que se contén no feito de modificar por maioría simple o que se adoptou por unanimidade en 1983. O futuro da lingua de todos os galegos, un patrimonio da humanidade ao noso coidado, non pode ser comprometido por unha presada de votos.
Hoxe os membros da Cerna de Prolingua entregamos no rexistro xeral da Xunta de Galicia unha carta para o presidente Alberte Núñez Feijóo. No texto expoñémoslle a nosa preocupación sobre unha hipotética, mais non descartada, reforma da actual Lei de Normalización Lingüística, solicitándolle se comprometa publicamente a non promover nin acometer ningunha reforma desta lei que non se produza co mesmo consenso e unanimidade con que a foi aprobada no seu día.
Se desexas apoiar esta petición, asina a petición en liña.
No artigo da semana de Faro de Vigo volvo sobre os prexuízos acuñados pola cultura españolista sobre o oficio galego.
Cando xa esquecéramos as meteduras de zoca de Rosa Díez (“Zapatero é galego, no sentido máis pexorativo do termo”) e de José Montilla (“vostedes fan de galegos en Madrid, móllanse pouco”), foi esta semana o presidente de FAES, José María Aznar, quen volveu utilizar os tópicos prexuizosos sobre nós cando pretendía ponderar as aptitudes do seu compañeiro Mariano Rajoy subliñando a súa “capacidade de resolución e capacidades para ser presidente”, mais advertindo que quedarían condicionadas por “que ten a súa forma de ser, a súa personalidade, o seu estilo, a súa orixe e oficio galego” (sic).
Máis alá da escasa simpatía de ambos os tres políticos e da súa evidente torpeza oratoria, como da reincidencia xenófoba da deputada de UPyD (que antes ofendera con palabras semellantes ao presidente da Xunta de Galicia) e da raquítica xenerosidade de Aznar co candidato galego do PP á presidencia do Goberno, ambas as tres intervencións expresan a existencia aínda no imaxinario españolista dos prexuízos máis rancios e das valoracións máis negativas sobre os cidadáns galegos, pexados só polo feito de nacer ou vivir neste recanto do universo.
Moi lonxe de vitimismos chovinistas ou de complexos de inferioridade propios da época de Xan das Bolas, que non compartimos de forma ningunha, é moi decepcionante que a esta altura da historia, tras tres décadas de estado autonómico, non se teñan superado prexuízos xenófobos, acuñados na cultura española dende a literatura do século de ouro. Estereotipos sobre os galegos –considerados como xente “pechada”, “supersticiosa”, “desconfiada”, “indecisa”, “torpe”, que “na escaleira non sabe se sube ou baixa”…– xustificados, a maior parte das veces, polo humor, unha estratexia de vello que fai agradable estes comportamentos xenófobos (racistas), presentados nos chistes como inofensivos, choqueiros, brincadeiras que non poden nin deben escandalizar nin ofender a ninguén. Comportamentos, porén, que non poden agochar que na versión do dicionario da Real Academia Española que se pode consultar en Internet, na entrada “galego” se continúen recollendo as acepcións “tonto” (Costa Rica) e “tatexo” (O Salvador), a pesar de que non hai moito tempo, tras unha polémica nos medios, fosen retiradas outras, tamén de carácter inequivocmente pexorativo.
A estratexia de recorrer ao humor ou a ironía para xustificar comentarios denigrantes sobre os galegos foi a utilizada polos correlixionarios e valedores mediáticos de Díez ou Aznar que acudiron decontado ao contexto informal do discurso para quitarlles ferro. Dialéctica que o presidente da Xunta levou estes días até o seu límite cando tratou converter as palabras con pementa negra do presidente de FAES en “algo totalmente positivo”, apenas sutís gabanzas de primavera para o candidato do seu partido, considerándoas como “loanza ao carácter pausado, tranquilo e intelixente do señor Rajoy”. Un inverosímil exercicio de ambigüidade de quen pretende poñer unha candea a deus e outra ao diaño, aínda que en realidade sexa incapaz de agochar que a súa intención fose non incomodar a Aznar, deixando nun ridículo tremendo ao candidato galego e, por ende, ao resto dos seus compatriotas.
Idéntica raíz ten o tratamento que un sector da prensa conservadora madrileña concede ao nome de José Blanco, actual ministro de Fomento, a quen se refiren despectivamente co diminutivo do seu hipocorístico, un feito que, non teño dúbidas, sería considerado escandaloso para calquera outro membro do gabinete ou das cámaras electas. Moito máis alá da connotación afectiva agarimeira que supón o emprego do diminutivo galego, é doado identificar as razóns políticas polas que estes medios pretenden subliñar prexuizosamente a identidade do ministro de Palas de Rei.
A repetición teimosa destes estereotipos nos medios de comunicación centralistas vai conformando prexuízos que enchoupan coma orballo os diversos segmentos da sociedade española, arraigando de tal xeito que de forma inevitable conducen á intolerancia e desconfianza sobre os cidadáns de determinadas comunidades. Os prexuízos –moi presentes no terreo lingüístico, como puidemos comprobar na concursante galega da recente edición de “Gran Hermano”– son xuízos precipitados emitidos por persoas que se deixan levar por tendencias non sustentables na razón nin no coñecemento. En definitiva, sentimentos afectivos de rexeitamento e discriminación que modelan actitudes e axudan a conformar comportamentos políticos. Eis a súa gran importancia.
“Os galegos por vacilantes”, “os vascos por violentos”, os “cataláns por agarrados” ou “os andaluces por vagos” nunca serían xente de fiar. Fronte a estes prexuízos xenófobos, cómpre tolerancia cero. Fagámonos respectar.
Segundo Xurxo Salgado, responsable de Galicia Confidencial, foi a raíz da publicación o pasado luns desta fotografía, na que Rajoy aparece a bordo do buque Moropa en 2009, propiedade de Manuel Baúlo, a causa que provocou a saída de José Luís Gómez da dirección de Xornal de Galicia. Semellaría que Jacinto Rey, o propietario do medio, non puido resistir máis as presións da dirección dun Partido Popular moi anoxado por unha información, publicada inicialmente en Público, pouco afortunada para quen é probable sexa elixido como presidente do Goberno.
No entanto, creo que a saída de Gómez da dirección do xornal ten máis que ver coa nova fase do proxecto que o propietario pretende abrir no medio, tras o nomeamento de Alfonso Paz Andrade como novo conselleiro delegado da empresa, sendo a foto do Moropa a pinga que reborda un vaso que hai tempo se pretendía derramar sobre a mesa. Sexa dunha maneira ou doutra, o que é seguro que a noticia da marcha de Gómez foi hoxe moi ben recibida por Feijóo e Rueda nos seus austeros despachos de San Caetano, sen dúbida moi satisfeitos por poñer remate, por fin, a esta «anomalía» da prensa galega; entenderán que o campo quedou despexado para eles mandar a pracer nas eleccións municipais. Mi madriña, que medo!
José Luís Gómez merece todo o noso recoñecemento polo proxecto desenvolvido ao longo dunha longa década polo seu dixital e por estes dous anos nos que puxo a andar dende cero o xornal en papel. Un éxito indiscutible. Como tamén o foron o tratamento informativo proporcionado pola súa dirección ao conflito xerado arredor do decreto de plurilingüismo, á fusión das caixas ou ao decreto eólico, que como lectores e cidadáns galegos merecen o noso maior agradecemento pola súa afouta independencia. Como tamén a súa atención diaria á información cultural, especialmente para a música, o cinema e o libro galegos.
Agardamos que esta primeira etapa de Xornal de Galicia sirva de alicerce para o desenvolvemento do proxecto sólido de prensa galeguista en clave de país que precisamos como auga de maio. Hoxe, as nosas beizóns son para José Luis Gómez.
No artigo da semana en Faro de Vigo valoro o que entendo supuxeron os dous primeiros anos da lexisltura de Feijóo, ao tempo que reclamo unha acción política en clave de país.
É unha mágoa que Alberto Núñez Feijóo durante os dous primeiros anos do seu goberno non fose máis afouto e intentase meterlle o dente a algunha das cuestións claves para o futuro do país e do seu autogoberno. Pola contra, dende os primeiros días, quedou clara que a súa intención era moito máis modesta, prefería presentarse diante da prensa madrileña e dos seus think tank conservadores como cabezaleiro dun novo estilo de goberno liberal baseado na austeridade da xestión, na refundación á baixa do estado das autonomías e nunha política de comunicación moi combativa coas actuacións dos gobernos progresistas. Esta estratexia de patriotismo de partido, acuñada polo equipo de Feijóo en todos os estamentos da Xunta de Galicia, é a que explica o feito de que o Goberno de España, os gobernos bipartitos dos concellos das cidades e os das dúas deputacións do norte, sen menoscabo da cortesía institucional protocolaria, fosen considerados como inimigos a batir dende a actuación do goberno autonómico.
Durante o primeiro ano da lexislatura, Feijóo escolleu a lingua como tema estrela para desenvolver a súa estratexia. Amparado no resultado electoral e asumindo un confuso discurso de cambio social, modificou de forma unilateral as políticas de fomento do uso do galego, amosando así que non lle intimidaba xebrar os consensos forxados en tres décadas de autonomía sobre a lingua nin promover un proceso deconstrutivo sobre a cultura e educación acuñadas en galego. Medidas apupadas decontado polos faladoiros conservadores capitalinos, onde gañou gran popularidade, e adoptadas, no caso do decreto de plurilingüismo, apenas para conformar os desexos dun moi minoritario sector negacionista da lingua propia, ao que a maioría abrumadora da sociedade galega ignora.
Diante do inevitable proceso de reestruturación do sistema financeiro, Feijóo centrou as angueiras políticas do seu segundo ano de goberno en facilitar a fusión das caixas. Este é, sen dúbida, o seu maior acerto desta primeira metade de lexislatura e onde actuou de forma máis autónoma. Un éxito que podería estragarse se nesta segunda onda privatizadora, promovida outrosí polo Banco de España e polo goberno central, Novacaixagalicia desaparece como entidade ao servizo de Galicia, amputándose así unha das competencias do autogoberno, recoñecida no Estatuto de Autonomía de Galicia. A decisión do Tribunal Constitucional de suspender de forma cautelar a aplicación do catálogo de medicamentos, que restrinxe os fármacos sufragados pola sanidade pública galega, unha medida que defende o autogoberno e a súa viabilidade financeira, impide a Feijóo anotarse un dos escasos éxitos de xestión dun goberno que a mantenta quixo de perfil baixo.
Galicia non foi allea aos efectos da crise económica neste tempo. O número de desempregados achégase xa ás 250.000 persoas (a cifra máis alta da nosa historia), increméntándose en máis de 40.000 as persoas desocupadas con respecto ao inicio da lexislatura. Cifras alarmantes, sobre todo as da poboación moza onde se poden acadar porcentaxes de desemprego superiores ao 30%. O número de ERES no sector da industria, no comercio e non servizos desbocouse no último ano. As proporcións da actual onda emigratoria xa non poden ocultarse, sobre todo entre os sectores mellor formados, como os dos postgraduados. Non son máis alentadoras, tampouco, as taxas de crecemento que, segundo o máis recente informe de Funcas, están situadas en Galicia por baixo da media do Estado; sendo, ademais, a nosa unha das tres comunidades que máis incrementa a súa ratio de débeda en relación co PIB, o que nos agoira que teremos serias dificultades (máis recurtes) para saír do longo túnel da crise. Datos que amosan a existencia dunha fenda considerable en Galicia entre a actividade da súa clase política e o deterioro da realidade económica e social que sofre a súa cidadanía.
A Xunta de Galicia non pode agochar que vivimos un dos peores momentos da historia da Autonomía. Galicia precisa hoxe máis que nunca dun goberno e dunha oposición que actúen en clave de país, capaces de acadar consensos potentes nos temas claves para o noso desenvolvemento e benestar: a reforma estatutaria, a organización do territorio e da administración, o sistema de financiamento, a modernización do noso sistema produtivo ou o fomento da nosa lingua e da nosa cultura como espazos de encontro de todos.
Non son moi optimista que isto se poida conseguir no que resta de lexislatura, xa que o Goberno de Feijóo continúa obsesionado por acadar a remuda nas cidades e contribuír á chegada de Rajoy á Moncloa; estratexia á que non é allea, tampouco, a febleza dunha oposición sen liderados sociais sólidos, incapaz nestes dous anos de ofrecerse como alternativa sequera verosímil.
Non imos criticar a iniciativa da Consellaría de Traballo e da Confederación de Empresarios de Galicia de que «Flores en la carretera» do grupo ribeirense Jabon Blue sexa a canción coa que pechen bares e discotecas de Galicia. Promover hábitos saudables entre a mocidade, como o da condución responsable, e loitar contra a sinistrabilidade do tráfico merece os esforzos de todos e non se poden regatear medios nesa angueira. Porén, creo desafortunada a mensaxe subliminal que se emite cara aos mozos e mozas utilizando unha canción en castelán, cando sabemos existe unha oferta musical en galego ampla, diversa e de calidade. O curioso do caso é que o líder da banda, Javi Maneiro, antigo membro de Herdeiros da Crus, di que «cantan en castelán coa intención de vivir da música no panorama nacional». Con este goberno ten que saír sempre malparada a nosa lingua? Esta é outra desas coincidencias fortuítas que expresan o retroceso do noso idioma?
No artigo da semana en Faro de Vigo, ao fío da polémica das áreas metropolitanas, propoño unha reflexión sobre a desaparición das deputacións e reestruturación do mapa territorial e institucional de Galicia.
A proximidade da convocatoria electoral municipal e as dificultades para poñer en marcha o proxecto de áreas metropolitanas ou rexións urbanas de Galicia reabriron o debate sobre cal debe ser o futuro das deputacións provinciais. Sobre o enfoque de cuestión tan polémica veñen manténdose dúas doutrinas, á que non son alleas os intereses e a forma de entender o exercicio do poder dos tres partidos políticos con representación nestas entidades locais. Unha defende a supresión das deputacións, distribuíndo as súas competencias entre a Xunta de Galicia e o que serían as áreas metropolitanas e entidades comarcais de nova creación. Outra propón a súa reconversión en entidades de coordinación e asesoramento dos concellos rurais, sobre todo, no que atinxe á xestión de tributos e determinados servizos e investimentos.
A primeira impulsouna de vello o BNG, que presentou hai días no Congreso dos Deputados unha iniciativa que solicita a modificación da Lei reguladora de bases de réxime local para que no futuro sexan as autonomías “as que artellen e ensamblen as entidades provinciais na súa estrutura institucional, o que posibilitaría maiores niveis de eficacia na acción administrativa e tamén unha utilización máis racional dos recursos públicos, especialmente escasos na actual situación de crise económica”. A segunda defendérona o PPdeG e o PSdeG-PSOE, partidos que se responsabilizan á par da presidencia das catro deputacións galegas. A esta posición adscríbese tanto a proposta de Alfonso Rueda, conselleiro da Presidencia, que esta semana propoñía “reinventar as deputacións para evitar as duplicidades de gastos”, como as reiteradas declaracións do socialista Salvador Fernández Moreda, presidente da deputación da Coruña, que considera estas institucións provinciais como “imprescindibles mentres se manteña a actual configuración municipal”.
O debate sobre o sentido das deputacións provinciais naceu da ambigüidade do artigo 141 da Constitución de 1978, que no seu apartado 2 lles encomenda “o goberno e administración das provincias”, mais que non establece cales son as súas funcións nin tampouco o seu carácter de administracións locais exclusivas, xa que deixa aberta a posibilidade de creación doutras agrupacións de concellos, como poden ser as mancomunidades municipais, comarcas ou áreas metropolitanas. Ao longo destas tres décadas constitucionais, na que se desenvolveron tamén os poderes autonómicos, foron frecuentes as críticas ao papel das deputacións, conformadas entre os concelleiros elixidos nos partidos xudiciais (unhas entidades que non teñen recoñecemento político ningún), por consideralas como poderes paralelos aos dos gobernos autonómicos, incompatibles cun sistema institucional baseado na descentralización e no reparto competencial; xustificadas, tamén, polo custo elevado da súa xestión –lembremos que no caso das deputacións galegas, cun orzamento anual que supera os 600 millóns de euros, apenas o 55% está destinado a investimentos e transferencias, mentres que o resto vai destinado a gastos de persoal e de funcionamento da institución– ou pola utilización clientelar e partidista dos seus fondos por parte da súa presidencia, unha práctica escandalosa e discriminatoria que se converteu en tan habitual que semella xa non merece sequera ser mencionada.
Nun marco como o actual de crise económica global e redución dos gastos superfluos das administracións públicas, nun momento político no que existe un amplo consenso para acometer a urxentísima posta en marcha das áreas metropolitanas de Vigo e A Coruña, sería a oportunidade acaída tamén para revisar o conxunto da estrutura municipal e territorial de Galicia. Aí é onde, a pesar da inevitable loita localista que provocaría, se debera encadrar o deseño do mapa das imprescindibles fusións municipais e o recoñecemento institucional e político das comarcas e áreas metropolitanas. Nese novo mapa institucional da Galicia do século XXI, alicerzado sobre unha administración máis próxima, eficaz e económica ca actual, as deputacións terían moi escasa razón de ser, xa que as súas funcións serían asumidas, unhas pola Xunta e outras polas novas entidades comarcais e metropolitanas. A desaparición das deputacións en Galicia supoñería, ademais, a supresión dos cargos dos actuais 108 deputados provinciais, e un aforro anual nada desprezable, estimado en 15 millóns de euros, ao que habería que engadir o traspaso dos seus funcionarios que reforzarían os cadros da administración autonómica ou a dos entes metropolitanos e comarcais.
Unha mostra de responsabilidade e compromiso co país sería que na próxima campaña electoral municipal cada un dos partidos presentase a súa proposta sobre este novo mapa institucional vertebrador da Galicia futura.
No artigo da semana de Faro de Vigo propoño unha análise sobre o futuro de Novacaixagalicia, ao fío do noso decreto que establece a bancarización das caixas. Un desafío, tamén, para o autogoberno galego.
A maioría das caixas de aforros deixarán de selo antes do verán. O anuncio da ministra de Economía de introducir novos e moi esixentes criterios de solvencia non deixa lugar a dúbida ningunha: rematado o proceso de concentración que reduciu en 2010 o número de caixas, iníciase a segunda fase, a de bancarización. Péchase así un planificado proceso de reconversión que transformará a estas entidades territorializadas de economía social en bancos. Amparado o Goberno, e contando co apoio da oposición conservadora, nos argumentos da crise da débeda soberana española e das dificultades do conxunto do sector financeiro (tanto de bancos como de caixas) –sen dúbida, froito dos excesos da década da burbulla inmobiliaria, en boa medida ignorados pola laxitude no seu control por parte das autoridades do Banco de España– acádase o obxectivo perseguido polo “lobby” bancario privado de desfacer unha rede de caixas que na actualidade supón unha durísima competencia para o seu negocio, xa que conta coa metade do mercado en España.
Semella que neste proceso privatizador das caixas, un dos obxectivos é reconducir as fusións intrarrexionais, como a que supuxo a creación de Novacaixagalicia (NCG). É cada vez máis evidente que ao Goberno e ao Banco de España do poderoso MAFO non lles chistan estas novas caixas fusionadas sen acudir a fórmula do SIP desterritorializado, e polo tanto, á creación dun banco. Razón que explica a actual esixencia a estas novas caixas duns criterios para o seu capital de calidade moi superiores aos requiridos aos bancos e aos asumidos nos seus protocolos de fusión ao abeiro dos acordos de Basilea III. Unha decisión que compromete o futuro de NCG, mais tamén unha medida que supón un retroceso para o autogoberno galego, xa que esta bancarización da nosa caixa deixaría en papel mollado unhas das competencias exclusivas recoñecidas no artigo 30 do Estatuto de Autonomía de Galicia.
Sería para botarse a chorar que Galicia quedase sen un sector financeiro propio, xa que este é unhas condicións indispensables para a súa vertebración de país. Como sería dramática a exclusión financeira que podería provocar a desaparición da rede territorial da caixa, mesmo en prazas onde sabemos as súas sucursais non son rendibles, unha función social esencial que achega servizo a milleiros de libretistas humildes, pensionistas, comerciantes, pequenos emprendedores dos máis diversos sectores económicos e pequenas e medianas empresas moi pegadas á economía cotiá de cada comunidade local. Como sería terrible para o funcionamento dos nosos aínda precarios servizos sociais de atención aos maiores, dependentes ou persoas con descapacidade prescindir do apoio da súa obra social. Como sería brutal para o sector da cultura non contar co soporte da Fundación Novacaixagalicia e da programación das diversas expresións das artes, da nosa lingua e da nosa cultura ofrecida na completísima rede de centros culturais da entidade. Se a nosa caixa deixa de selo e se converte noutro banco máis, afastado do territorio e sen outro corazón que obter o máximo beneficio, quen e como se cubrirán as súas funcións actuais?
No marco das esixencias ineludibles requiridas polo Goberno e polo Banco de España, compételle aos xestores de NCG a responsabilidade de artellar coa maior premura unha solución que atenda tanto a dimensión financeira e política como social e cultural que ten a entidade. Unha solución que asegure a súa galeguidade e solvencia permitíndolle así continuar co seu papel esencial na nosa economía social. O xestores de NCG poderán escoller entre varios camiños. O primeiro e máis desexable, apostar por continuar sendo unha caixa, abrindo o seu capital a cotas participativas suscritas por entidades privadas (empresas e particulares) e públicas (mesmo a Xunta de Galicia). O segundo e máis complexo, promover a creación dun novo banco e unha fundación para a xestión da súa obra social e cultural, unha solución semellante á anunciada por “La Caixa”. Dúas saídas en clave galega, que non deberían ser imposibles nun país que conta con cinco das maiores fortunas privadas de España, que, até agora, teñen recibido bastante máis do país dos galegos do que elas lle teñen achegado. De non seren viables estes dous escenarios orientados con sentido galego, á NCG quédalle a posibilidade de integrarse nunha SIP con outras caixas, o que suporía a súa desterritorialización e bancarización, ou agardar a ser nacionalizada despois do verán e, máis tarde, vendida xa ao mellor postor. Neste difícil e complexo proceso, o papel facilitador e integrador da Xunta de Galicia e dos partidos políticos é vital para xerar apoio cidadán e confianza nos investidores. Estamos diante doutro reto determinante para o futuro do noso autogoberno.
A noticia, adiantada onte en twitter por Guillermo Meijón, supón unha rotunda desautorización do Consello Escolar de Galicia ao Conselleiro de Educación e ao seu equipo. Non se pode impoñer unha chamada «Lei de Convivencia» a unha comunidade educativa que a rexeita de forma tan unánime. Diante de semellante fracaso sen paliativos, Xesús Vázquez non ten outras opcións que retirar o anteproxecto ou demitir; continuar o procedemento, coma se onte nada tivesese sucedido, sería un xeito de inocular un virus en cada un dos centros escolares. A celebración do Día Escolar pola non violencia e paz é unha magnífica oportunidade, quizais a derradeira, para retificar.
