Ficción dixital


Vía Blogtailors

Steiner: superar a fase da indignación

É desafortunado que Juan Cruz, o autor da entrevista a Steiner, sexa considerado polo PEN Clube como o responsable das opinións do filósofo parisino sobre a nosa lingua. Seguindo o fío da longa entrevista é ben difícil responsabilizar ao xornalista e editor canario desas opinións, baseadas só na ignorancia do prestixioso filósofo e nos prexuízos existentes nalgunhas elites intelectuais europeas sobre as nacións sen estado. Culpabilizar a Cruz (por “botar máis leña ao lume da situación lingüística, no marco do Manifesto pola lingua común”) é un xeito doado de conformismo, obviando, ademais, que as declaracións de Steiner constitúen un síntoma moi preocupante dunha das nosas principais doenzas: a nosa incapacidade para presentarnos (e polo tanto para facérmonos respectar) no exterior. Como sinala hoxe Miguel Anxo Fernán Vello que “ningún Goberno galego teña feito nada en serio –realmente en serio, con boas ideas e medios– por proxectar en Europa a riqueza, a inmensa riqueza da Literatura Galega” pode tamén estar na raíz desta triste polémica, o que , en caso ningún, exime de responsabilidade a aqueles que nos desprezan como fixo este señor.

Superada a primeira fase de indignación e estupor (tan necesaria como comprensible) provocada por tan lamentables declaracións, as nosas institucións culturais e educativas (dende o Consello da Cultura Galega, as tres universidades, a Secretaría Xeral de Política Lingüística, as consellarías de Cultura e Educación, ás propias asociacións de escritores e editores…) deberían reaccionar en man común coa intención de informar a este señor sobre o estado da nosa lingua e o valor da nosa literatura. Seguro que unha comunicación cordial e intelixente, da man de Meendinho e Rosalía, podería axudar ao señor Steiner a saír da ignorancia sobre o noso. Pola contra, estou seguro que culpabilizar da polémica a Juan Cruz, só vai contribuír a proxectar unha imaxe antipática e vitimista da nosa literatura.
Debemos recoñecer que a pesar dos esforzos realizados nos últimos anos (tanto polas asociacións de editores e escritores; como, moito máis recentemente, pola Consellaría de Cultura nas feiras internacionais do libro e pola Secretaría Xeral de Política Lingüística, na rede de centros de estudos galegos), carecemos dunha estratexia de país para dar a coñecer a nosa lingua e a nosa literatura no mundo. Artellala en man común (coas achegas e xenerosidade de todos) sería a mellor lección que podemos tirar desta “polémica Steiner”.

Actualización (30-08-2008): Juan Cruz solicita en xornal.com unha rectificación ao PEN Clube e o levantador de minas publica unha moi interesante anotación sobre a polémica.

Actualización (31-08-2008): declaracións de Juan Cruz a Galicia hoxe: “Síntome ferido”.

Os editores aprendemos de Internet

Esta anotación de ediciona sobre as cinco cousas que os editores deberiamos aprender do actual modelo de negocio de internet parécenme moi interesantes:

1. Convertir la lectura en un acto social: aprovechar las herramientas que ofrece la Web 2.0 para conectar a las personas a través de lo que leen, haciendo que la lectura deje de ser un acto individual que nos aísla a los unos de los otros.

2. Sacar las giras promocionales de las librerías: utilizar los “social media” como canal para promocionar los libros y aprovechar su capacidad tanto de trascender las barreras geográficas como de establecer un contacto con los lectores en lugar de limitarse sólo a hacer giras y firmas de libros en librerías.

3. Crear estrellas en lugar de limitarse a explotar las que ya existen: el hecho de que un autor alcance un alto nivel de notoriedad contribuye a que sus libros se vendan más, por lo cual hay que pedirles a los autores que tengan un blog, que asistan a eventos y que participen en mesas de discusión.

4. Digitalizar todo el trabajo: el proceso de producción editorial es más ágil si todas sus fases se ponen en marcha echando mano de herramientas digitales.

5. Facilitar el comercio electrónico: permitirle al visitante de su página Web comprar los libros con un solo clic mediante aplicaciones que faciliten la transacción.

Comparto as cinco estratexias (quizais habería que matizar a redacción dalgunha delas, sobre todo a terceira), especialmente as dúas primeiras, referidas á importancia de transformar a lectura nun acto social (unha das teimas nas que vimos insistindo no blog) e a de utilizar as redes sociais dixitais para dar a coñecer as nosas novidades e o noso traballo. Con toda a humildade, engadiría unha sexta:

6. Incrementar a información editorial dixital: hai experiencias abondas que amosan a eficacia da textualidade electrónica (textos, vídeos, etc.) como soporte da nosa información editorial.

Ben, Touriño, ben

O anuncio de Touriño de completar a lexislatura do goberno bipartito paréceme excelente. Xa comentamos o domingo que o presidente estaba diante dunha difícil encrucillada: escoller entre as razóns de Galicia e os intereses da dirección federal do seu partido. Touriño escolleu con afouteza (e risco evidente para o seu futuro) apostar por finalizar o compromiso adquirido polo bipartito coa cidadanía. A súa foi unha elección moi intelixente e honorable, que o lexitima e reforza no seu papel de presidente de Galicia. Alédome, ademais, polo enorme esvarón da prensa madrileña que daba o adianto como seguro, o que demostra que as súas fontes de Ferraz deben estar moi amoladas. Agora, ben será que todo o goberno galego aproveite esta determinación do seu presidente para impulsarse neste treito final de lexislatura cunha intensa acción lexislativa e de goberno. Hoxe aplaudimos a Touriño. Ben o merece.

Steiner e o galego

A entrevista de Juan Cruz a George Steiner, o prestixioso profesor da Universidade de Cambridge, amosa como as persoas teoricamente intelixentes e valiosas, cando están desinformadas, din as maiores parvadas. O caso é que interpelado por Juanito Cruz sobre se o idioma pode estar na orixe do terrorismo de ETA, o intelectual deita de forma brutal todos os seus prexuízos sobre o galego (e de paso sobre o valor que para ele posúen as “linguas minoritarias”):

Quizá. Pero, cambiando de tema, me han dicho que hay una universidad en España en la que es obligatorio hablar en gallego.

Para Steiner “O catalán é un idioma importante, cunha literatura impresionante”, mais se pregunta de forma retórica: “o galego, por que ha ser obrigatorio na universidade”. O famoso crítico literario (Premio Príncipe de Asturias) emprega sen arroibarse un falaz argumento de autoridade, outorgando as linguas un valor distinto en función do poder que atribúe a comunidade dos seus falantes. Para el, o catalán e a súa “literatura impresionante” poden empregarse na universidade, mais utilizar o galego entre os membros da comunidade científica (segundo as súas declaracións) “significa que vamos a seguir dividiéndonos en pequeños grupos regionales, y eso despierta el odio étnico, como el que existe en los Balcanes”.
Máis alá de constituír unha solemne parvada, o comentario de Steiner é un síntoma do escaso coñecemento (e por riba prexuízado) que existe sobre a nosa lingua e a nosa cultura no mundo (mesmo entre as elites universitarias). O peor é que a parvada de Steiner é un tristísimo síntoma do que somos e supoñemos para estas elites académicas, o que (máis alá da nosa lexítima indignación) nos debería obrigar a reflexionar sobre a estratexia que estamos utilizando para darnos a coñecer e respectar no exterior. Ocórreseme que os responsables das tres universidades galegas lle fixeran chegar ao profesor Steiner unha completa bibliografía literaria galega ou mesmo que o seu colega da Universidade de Oxford, o profesor Rutherford, axudase de forma privada a tan fogoso intelectual a vencer a supina ignorancia que amosa sobre a lingua galega.
Aconsello a lectura de tres magníficos comentarios que lin hoxe sobre estas lamentables declaracións: o atinadísimo artigo de José Manuel Ponte e as oportuna anotación no blogs de Manuel Jabois e Ian.

Actualización (27-08-2008): Galicia hoxe e A opinión da Coruña dedican senllas reportaxes á polémica. As opinións das numerosas persoas que fomos consultadas son coincidentes: Steiner meteu a zoca ben metida.

Protexta de verán

Paso estes primeiros días de regreso á actividade cotiá debullando o magnífico e completísimo número do Protexta de verán. As longas entrevistas con Chus Pato e Bieito Iglesias teñen moita miga. Non podo agachar a miña satisfacción pola excelente acollida das nosas últimas novidades narrativas (Festina lente, O profesor de vegliota e Atracción total). Un número espléndido que consolida o suplemento literario de Tempos como o noso primeiro referente de prensa literaria independente e rigorosa.

Regreso

Regresamos con moi boas vibracións.

"Unha lectora nada común"

Una lectora nada común, a noveliña de Alan Bennet, é unha fábula coa que me divertin un pedazo. Qué sucedería se os políticos, neste caso a raíña Sabela de Inglaterra, se convertesen en lectores voraces? Esta comedia sen grandes pretensións propón unha reflexión sobre o poder subersivo dos libros literarios, da lectura e da escritura, e, en xeral, de todas as artes. Inevitable imaxinar qué sucedería se os nosos políticos adoptasen un comportamento semellante. Un texto de ficción interesante sobre o valor da lectura. Recoméndoa, lese nunhas poucas horas. Unha lectura suave de verán.

Acougo

Rematada a Feira, collemos un acougo. Volveremos en dúas semanas.