Listado de la etiqueta: sanidade_pública

Onte 2083: Razóns para outra Galicia, o reto do público

/en , , , , , /por

No serán do mércores abriuse o ciclo «Razóns para outra Galicia», tres debates virtuais de persoas expertas, que ao longo do mes de xuño organizamos na Fundación Luzes, coa intención de iluminar a Galicia alternativa con luces de longa alcance, utilizando tanto análises sectoriais como as de carácter máis transversal e global. «O reto do público: educación, sanidade e coidados» foi o epígrafe sobre o que moderados por Xosé Manuel Pereiro, codirector da revista Luzes, conversaron Laura Seara, Xoán Antón Pérez-Lema, María Xosé Rubio e Antón Losada. Intervencións que pasada unha hora deron paso ás das persoas convidadas: a socióloga Ana Luisa Bouzas, o mestre Miguel Ángel López «El Hematocrítico», as médicas de atención primaria Eva Estévez e Esther Mato Fondo, o médico e activista Paco Vázquez Vizoso e o xornalista e presidente de REDE Paulino Campos.

Antón Losada, profesor da USC, sinalou que «co Goberno de Feijoo a Sanidade Pública está a sufrir as tres des: Deterioro, Descapitalización e Desmantelamento», insistindo en poñer en claro as razóns das privatizacións dos servizos públicos de educación, sanidade e coidados porque «o público é un gran negocio». Fronte a iso defendeu a idea de que os dereitos van asociados á condición de cidadán e isto obriga ao estado a proporcionalos de forma pública e universal.

Xoán-Antón Pérez Lema, avogado, reflexionou sobre as políticas privatizadoras da sanidade e do resto dos servizos públicos por parte de Feijoo, que considerou esenciais na súa estratexia, xa dende o seu primeiro goberno. Considerou que a alimentación sexa tan mala en residencias e hospitais é apenas unha mostra do funcionamento deste estaribel  privatizado por grandes grupos multinacionais.

María Xosé Rubio, conselleira de Sanidade no goberno presidido por Emilio Pérez Touriño, comezou proporcionando unha serie de datos sobre a situación do sistema sanitario daquel goberno que comezou cunha débeda neste sector de 400 millóns de euros: de 2005 a 2009 o incremento en sanidade foi do 34 %, sendo o orzamentario do 49 %; o orzamento de Sanidade en 2009 foi de 3.800 millóns de euros, cantidade que non superou o Goberno Feijoo até 2018. Lembrou a dificultade de contar con datos de persoal, mais que é obxectivo que o número de facultativos era en 2008 de 2.672 mentres que o conselleiro de Sanidade declaraba en ABC que en 2018 era de 2.566. Referiuse ao cambio de estrutura organizativa e nos problemas que ocasionou na atención primaria até que en 2018 explotou o conflito da na área sanitaria de Vigo, no que se pretendeu recuperar o plan de mellora consensuado en 2008.

Lembrou Rubio que na construción do Hospital de Vigo reducíronse o número de camas e quirófanos previstos no proxecto do bipartito pasando dunha financiación por parte dun organismo público a unha de xestión privada, «incrementándose e prolongándose o gasto de construción dunha forma importante», así como se lle privou de contar cun gran laboratorio central, que foi trasladado ao Meixueiro. Lembrou a importancia que tivo para afrontar a pandemia actual o feito de contar cunha historia clínica única que se puxo en marcha grazas ao Plan de Tecnoloxías da Información do bipartito, valorado en 150 millóns de euros. Xa no remate da súa intervención, Rubio reflexionou que «para as empresas privadas ter beneficios no ámbito do sistema de coidados persoais é moi difícil, os coidados persoais requiren de persoas, que son os recursos máis caros, polo tanto na parte de sanidade como nas residencias de persoas maiores a súa privatización comporta o aforro na parte máis delicada que é o persoal,  un persoal que non está motivado, que non está ben pagado, que non está seguramente ben formado nin reciclado…»

Laura Seara, avogada e ex-secretaria xeral de Igualdade no Goberno de José Luis Rodríguez Zapatero, defendeu que a pandemia amosou a desigualdade en toda a súa crueza. «En Galicia  o 80 % das persoas coidadoras, sexan os non remuneradas, son mulleres; como o 66 % do persoal sanitaria e o 84 % das traballadoras das residencias de maiores e centros do día… O que obriga a que a desigualdade non pode ser abordada sen perspectiva de xénero». Referiuse tamén, entre outros temas, á «trampa do teletraballo», ás dificultades de conciliación polo peche dos centros educativos e centros de día, á valoración do público e ao sistema de coidados non remunerados que eran invisibles até a aprobación da Lei de Dependencia.

O debate pode verse aquí en youtube (1 hora e 34 minutos).

Aplausos

/en , , , , /por

Dedico o artigo semanal en Faro de Vigo á cerimonia vespertina do aplauso sanitario

Nas rutinas familiares da corentena o momento máis agardado da xornada é o do aplauso vespertino das oito. Apenas un par de minutos de apoio mutuo nos que a veciñanza se recoñece e saúda en fiestras e balcóns e celebra a fortuna de continuar un día máis sen novidade facendo fronte a unha inesperada circunstancia planetaria que a todas obrigou a modificar de forma radical as súas vidas. Un contacto apenas visual, acompañado nalgúns casos de asubíos, cancións ou percusións improvisadas, que expresa a esperanza de superar xuntas uns días de incerteza e medo nos que se loita contra algo invisible que a calquera pode matar. Aplausos solidarios nacidos para recoñecer a afouteza e a dedicación do labor do persoal sanitario e do resto de traballadores e traballadoras esenciais que coidan da nosa saúde, seguridade e benestar. Aplausos que fenden o silencio das rúas baleiras que constitúen unha inxección de optimismo para todas as persoas que loitan contra a propagación do contaxio, sexa as que o fan nos hospitais, nos centros de saúde, nas ambulancias ou laboratorios como as que tamén contribúen quedando na casa respectando tan incómodo confinamento domiciliario. Aplausos de fraternidade que quedarán na nosa memoria futura como a mellor expresión dunha desventura común vivida nuns días nos que agromaba o entusiasmo da primavera.

Aquela iniciativa puntual dun minuto de aplausos cidadáns, convocada por mensaxería instantánea e redes sociais hai pouco máis de dúas semanas en Madrid e Gasteiz, onde saltaron dous dos brotes iniciais da epidemia na península, co inicio do estado de alarma transformouse en práctica habitual en todas as cidades para recoñecer o traballo impagable do persoal do servizo público de saúde, tamén vítimas do contaxio. Un xusto recoñecemento ao sistema sanitario público nun momento inédito de emerxencia que probablemente chega tarde tras unha década de recortes continuados  e privatizacións que debilitaron e precarizaron a súa estrutura de profesionais, sobre todo na atención primaria, como os medios dispoñibles no seu conxunto. Carencias angustiosas de persoal médico e de enfermaría, mais tamén de medios (equipos de protección individual, probas diagnósticas ou aparellos de UCI…), que nestas circunstancias pavorosas e nunca vividas se están poñendo a proba, ameazando con colapsar o sistema, cando o virus se está, aquí como no resto dos estados da nosa contorna, amosando tan imprevisto como desapiadado.

Aplausos de solidariedade que moito se agradecen tamén nas residencias de maiores, como podemos comprobar cada serán na nosa rúa, outras das institucións golpeadas con máis crueldade por esta crise, tanto polo número elevadísimo de vítimas mortais e casos activos como pola incerteza inevitable que se vive dentro de todas elas. Residencias que forman parte da rede de coidados do sistema público de atención á dependencia que como sucedeu co sanitario foi dende 2012 moi danada tanto pola política de recortes e redución do déficit público como pola febre privatizadora de empresas transnacionais e fondos de capital risco que as consideran unha fonte segura de ingresos. A ausencia dramática en moitos destes centros de persoal cualificado, tanto de atención xerocultora como sanitaria, de equipos de protección individual, os soldos escasos das traballadoras, a rotación constante dos seus cadros de persoal, a externalización de boa parte dos seus servizos ou a falta de controles públicos do seu funcionamento foron denunciados como principais problemas dun sector que vive á intemperie os seus días dramáticos.

Aplausos interxeracionais, nos que participan as crianzas e as persoas maiores, que reclaman o valor precioso do sistema público de coidados dos sectores sanitario, educativo e de atención a maiores e persoas dependentes. Un valor que non se poderá desprezar cando se debatan as medidas para saír desta crise global, que non pode ser considerada como outra catástrofe económica máis a engadir ás provocadas polo capitalismo impaciente deste século XXI ou ás complexas relacións que a humanidade mantén coa saúde do planeta, onde probablemente puidese atoparse a orixe do virus asasino. Como sinalou o veterano pensador francés Alain Touraine, a saída posible pasa por deseñar «unha sociedade de servizos entre humanos», o que empurrará cara arriba ás persoas coidadoras, que sabemos son de forma maioritaria mulleres. Un mundo no que, como sinala o filósofo Daniel Innerarity, teremos que facernos a vivir con moitas cousas que descoñecemos, «onde as decisións son arriscadas e a información incompleta». Cadora, con estes aplausos diarios, como advertiu o escritor Manuel Rivas, tamén contribuímos a «manter a salvo a esperanza, é tan pequeniña!».

 

Atención Primaria

/en , , , , , /por

Dediquei o artigo da semana no Faro de Vigo á situación da Atención Primaria:

A dimisión recente de 25 xefes de servizo da área sanitaria de Vigo para denunciar o deterioro da Atención Primaria (AP) abriu outro capítulo no libro da crise da sanidade pública en Galicia. Un novo conflito que engadir á folga de hai uns meses do persoal dos Puntos de Atención Continuada (PAC) denunciando a precariedade das súas condicións de traballo (falta de persoal especializado, ausencia de criterios para a súa dotación, xornadas maratonianas, turnos de 36 horas, contratos fraccionados…). Sen esquecer o provocado polas mobilizacións do pasado verán das familias de Coruxo, Saiáns e San Andrés de Comesaña, obrigadas a desprazar ás súas crianzas a Lavadores, demandando a reposición de Pediatría no seu centro de saúde; un episodio máis do caos desta especialidade en Galicia na que en AP traballan apenas 327 pediatras (60 menos que en 2004), un servizo con déficit estrutural, que xa non existe no 60% dos concellos galegos.

Unha dimisión do 80% dos directivos vigueses de AP moi valente, que abriu os telexornais das emisoras estatais (na TVG mereceu unha discreta terceira posición), provocada pola excesiva carga asistencial á que están sometidos os médicos e as médicas de familia da nosa área sanitaria, auténticos heroes que chegan a consultar a 50 pacientes en sete horas (20 máis que hai unha década), o que segundo eles denunciaron provoca «esgotamento e falta de motivación», ao tempo que «falta de fidelización dos profesionais novos á sanidade pública e xubilacións anticipadas de profesionais con grande experiencia». Unha situación á que tampouco son alleas as condicións laborais precarias dos médicos e médicas substitutos de AP que en apenas dous meses poden encadear até 56 contratos (a veces de duración dunhas poucas horas), unha mostra de como o Sergas (un servizo público) aproveita até o límite do límite a actual normativa sobre contratación laboral para non cotizar polos días de descanso dos facultativos interinos.

Crise que os colectivos e sindicatos médicos atribúen aos recortes feroces efectuados a partir de 2012 polos gobernos de Feijoo, que non dubidou tampouco en aparcar sine die as medidas de transformación da AP pactadas polo Sergas co sector durante o goberno de Touriño. Dende entón, os orzamentos foron minguando, sendo a Atención Primaria a grande prexudicada na asignación de recursos. E hoxe, a pesar de ser recoñecida por todos como columna vertebral do sistema, a AP supón pouco máis dun terzo do presuposto previsto para a Consellaría de Sanidade (3.987 millóns de euros), que en 2019 incrementará catro veces máis os fondos para a atención hospitalaria que os destinados aos centros de saúde, a pesar de que todas as directrices internacionais de saúde pública recomendan que canto máis eficiente sexa a AP, máis eficaz será a atención hospitalaria de media ou alta complexidade.

Unha crise da AP que ten unha dimensión organizativa tanto no que atinxe á distribución dos recursos e mellora das condicións de traballo dos médicos como ás previsións da súa xubilación e relevo ao longo da próxima década, na que a demanda sanitaria medrará (como xa ven sucedendo na área sanitaria de Vigo dende 2014) cunha poboación cada vez máis envellecida e máis consumidora de actos sanitarios. Os datos do informe do Consello Xeral de Colexios Oficiais de Médicos chaman a reflexión: o 43,4% dos médicos e médicas galegas teñen máis de 55 anos, sendo a nosa a segunda comunidade con maior porcentaxe de profesionais maiores. Situación que afecta a todas as especialidades, pero de forma máis intensa á de AP e á Pediatría, ámbito onde un de cada catro pediatras ten máis de sesenta anos. Ou noutras cifras, hai que atender a que o 40% dos médicos e médicas galegos xubilarase ao longo dos próximos dez anos. Cadora as xeiras de novos facultativos, menores de 45 anos, supoñen apenas un terzo dos cadros de persoal médico en Galicia, o que obriga a planificar decontado unha importante remuda xeracional do persoal médico e de enfermería.

Con todo, neste conflito chama a atención a falta de autocrítica dos directivos do Sergas e da Xunta (tanto do concelleiro Almuíña como do presidente Feijoo) incapaces de rebater as denuncias dos sindicatos e colexios médicos ou, no mellor dos casos, atribuír á responsabilidade da «falta de médicos» ao Ministerio de Sanidade polo sistema de formación dos MIR. Un clásico nos gobernos de Feijoo sempre máis dispostos a botar balóns fóra que en asumir as consecuencias das súas políticas de privatizacións e recortes. Como noutros conflitos, cuxa saída obriga a unha negociación sobre a reasignación de recursos, temo que no entorno preelectoral actual o goberno galego pretenda agocharse tras o valado da propaganda. Sería unha mágoa. Na AP xogámonos un dos alicerces do noso modelo de igualdade e benestar.

Onte 1688: «A comercialización da saúde»

/en , , , , /por

capa-hospital-valida1Había tempo que non lía un libro denuncia tan impactante como o coordinado por Pablo Vaamonde A comercialización da saúde. O hospital Álvaro Cunqueiro: a grande estafa (Laiovento, 2016). Unha compilación de traballos e argumentos que desvelan a estratexia privatizadora da sanidade do PP e o protagonismo de Alberto Núñez Feijoo nesta operación na que se moven cifran millonarias. A hipoteca que supón para a Facenda Galega este modelo, tanto polo canon do HAC (70 millóns de euros anuais), de Povisa (75 millóns), como dunha longa nómina de servizos privatizados, non vai ser doada de desmontar. Xaora, especial importancia ten no libro o a «Denuncia ante a Comisión Europea, presentada por Antón Beiras Cal, en representación da Asociación Galega para a Defensa da Sanidade Pública», unha peza xurídica maxistral na que se resume e denuncia esta estratexia que convertiu a saúde de todos nun formidable negocio para uns poucos. Un libro moi recomendable.

Onte 1431: Pulmón cívico de Galicia

/en , , , , , /por

sanidade_publica_03-09-2015

Será difícil esquecer o tsunami de dignidade cidadá viguesa en defensa da sanidade pública que vivimos no serán de onte. En moi poucas ocasións, coa excepción da manifestación da Autonomía daquel 4 de nadal de 1977 e quizais nalgunha das mobilizacións do sector naval, sentimos unha resposta cidadá tan contundente e nítida. A trapallada da posta en marcha do hospital de Beade, como a política privatizadora da sanidade pública promovida por Alberto Núñez Feijoo, quedaron noqueadas nas rúas viguesas. Outra vez máis emerxeu ese Vigo revolcado do que falaba Xela Arias, transformado en pulmon cívico de Galicia e motor contra o conformismo paralizante. Como sucedeu onte en Lugo coa tractorada que envolveu a muralla, a unidade cidadá, apoiada pola responsabilidade dos partidos e organizacións sociais, expresa que, a pesar de vivirmos unha situación de emerxencia, en Galicia aínda existe pobo, un suxeito político que non renuncia ao seu protagonismo. Un día para a esperanza.

A foto da Gran Vía é de Xoan Carlos Gil. Grazas.

Marea branca

/en , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo abordo a situación da sanidade pública na provincia de Pontevedra.

O éxito das manifestacións en defensa da sanidade pública, celebradas a pasada semana en Vigo e Pontevedra, testemuñan a preocupación cidadán pola deterioración da calidade deste servizo público esencial na provincia de Pontevedra ao longo dos últimos anos. Se aos duros recortes de prestacións sanitarias e farmacéuticas da pasada lexislatura, se ás longas listas de espera, consideradas proporcionalmente nalgunhas especialidades da área sanitaria de Vigo como as maiores de España, unimos o mal estado dalgunhas instalacións do CHUVI (no hospital do Meixueiro) e o atraso acumulado nas obras de construción do novo Hospital do SERGAS de Valadares (reducido con respecto ao seu proxecto inicial), sen esquecer os efectos da renovación desa custosa hipoteca que supón o concerto singular con POVISA (75 millóns de euros ao ano para atender a 140.000 pacientes) e o retroceso que conlevará para a de Vigo a recente reforma das áreas sanitarias de referencia, semella que existen razóns fundamentadas para esta marea branca de profesionais da sanidade e da cidadanía que coa súa protesta pretende parar o desmantelamento da sanidade pública na área metropolitana viguesa.

A situación dalgunhas instalacións do hospital do Meixueiro é lamentable, quizais a mellor proba do desleixo da Consellaría de Sanidade con respecto á área sanitaria viguesa. As pingueiras e humidades “provocadas” polas galernas de xaneiro e febreiro obrigaron a pechar máis de corenta cuartos, colapsaron nalgunhas ocasións o servizo de urxencias e debido a demanda elevada de hospitalizacións levaron a reabrir durante uns días o edificio do Cíes e a desprazar pacientes ao hospital de Fátima. Humidades nas fachadas do Meixueiro, un hospital que cumpre este ano o seu vinte e cinco aniversario, que non son novidade ningunha (abonda preguntarllo ao persoal do centro que leva denunciado a súa existencia dende hai unha década). No entanto, o máis chamativo do caso é que en 2008 a súa reparación foi incluída no plan director de infraestruturas sanitarias da Consellaría Sanidade do goberno presidido por Pérez Touriño; mais dende entón nunca máis se soubo da intención dos responsables sanitarios dos gobernos de Núñez Feijoo de reparar unhas graves deficiencias estruturais que impiden agora utilizar unha décima parte dos cuartos dispoñibles nun hospital que para ventura dos seus pacientes mantén un elevadísimo nivel cirúrxico.

Desleixo semellante coa área sanitaria viguesa amósase na Instrucción 7/2013 da Consellaría de Sanidade que divide a sanidade galega en tres áreas de referencia, A Coruña, Santiago e Vigo, restando poboación, referencias únicas e recursos só a do sur de Galicia. Unha medida, en aparencia técnica, presentada coa intención de reequilibrar a poboación das áreas do mapa sanitario galego e co argumento de reducir as listas de espera, que supoñerá que máis de 300.000 usuarios das de Pontevedra e do Salnés, que até agora tiñan como referencia ao CHUVI en determinadas especialidades (Oncoloxía, Radioterapia, Cirurxía torácica, Neurociruxía, Cirurxía plástica, Cirurxía pediátrica, Cirurxía cardiaca, Fecundación in vitro), pasarán a depender do Complexo Hospitario Universitario de Santiago. Un traslado, nunca xustificado por un estudo previo nin negociado co persoal sanitario, que alporizou ao Colexio Oficial de Médicos de Pontevedra (mais tamén ao de Odontólogos, Farmacéuticos e de Enfermaría), ao Foro de Xefes de servizo do CHUVI e á Xunta de Persoal do CHUVI por considerar que terá un forte impacto negativo na investigación e na docencia e reducirá a dotación orzamentaria que recibe a área sanitaria viguesa.

Un reordenamento que prexudica aos pacientes de Pontevedra e Salnés que dobrarán a distancia e o gasto de desprazamento para ser atendidos en Compostela, mais cuxo impacto na diminución das listas de demora cirúrxica será mínimo, como recoñecen tras as protestas cidadás as autoridades sanitarias. Un traslado de pacientes que semella ter como xustificación real a de activar “recursos ociosos” do CHUS, o que traducido a román paladino, supón que o Goberno Galego pretende potenciar o hospital de Santiago detraendo recursos humanos, económicos e tecnolóxicos do complexo público vigués ao que se pretende xibarizar.

Enfrontámonos a un problema político, o de cómo repartir recursos escasos entre as tres áreas sanitarias de referencia. O Partido Popular de Galicia nunca recoñeceu que a área viguesa, a que até agora atendía a un maior número de persoas, arrastraba un vello déficit de infraestruturas sanitarias, cerna de moitos dos problemas denunciados. A solución máis racional e equitativa é aumentar os recursos alí onde son máis necesarios, coma propón a marea branca sanitaria viguesa.

A sanidade, pública

/en , , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo, ao fío da manifestación en Compostela «Na defensa e pola mellora dsa sanidade pública», reflexiono sobre a situación deste sector público esencial:

Ao longo das nosas vidas, acumulamos experiencias positivas da sanidade pública que, en liñas xerais, ofrece con eficacia e eficiencia un servizo de grande calidade. A pesar dalgunhas insuficiencias, sobre todo no que atinxe ás listas cirúrxicas de agardar, a sanidade funciona aceptablemente, sendo até agora maioría os usuarios que nos sentimos satisfeitos, mesmo orgullosos dos seus servizos, froito do compromiso do persoal sanitario e da organización dun Sistema Nacional de Saúde baseado na integración de todos os recursos sanitarios públicos. Un modelo gabado a nivel internacional que, porén, situou o gasto sanitario público español en relación co PIB nun 6,25%, unha cifra por baixo da de outros estados da Unión con economías máis poderosas, como Alemaña (7,92%) ou Francia (8,48%).

Tras a Constitución de 1978, que no seu artigo 43 recoñecía o dereito á protección da saúde, foi a Lei Xeral de Sanidade de 1986, aprobada durante o goberno de Felipe González, a que deseñou o actual modelo sanitario caracterizado pola universalización da atención, que cubría ao cen por cen da poboación. Coa intención de garantir a equidade no acceso aos servizos procurouse situalos da forma máis accesible, o que supuxo, ao longo deste período, unha profunda descentralización (hoxe xestionada por cada unha das CC.AA.) e a creación dunha tupidísima rede de Atención Primaria en todo o territorio.

Este modelo sanitario, este patrimonio  social, ese tesouro do ben común corre un moi serio perigo. As políticas de consolidación fiscal e de “austeridade selectiva” do Goberno de Rajoy puxeron tamén na sanidade o seu punto de mira para recurtar dos seus fondos 7.000 millóns de euros e para introducir importantes cambios no seu modelo. A partir do Real Decreo Lei 16/2012, aprobado pola vía de urxencia o pasado mes de abril, só terán dereito á prestación sanitaria as persoas que coticen á Seguridade Social, suprimindo así o seu carácter universal e recuperando o vello sistema franquista da condición de “asegurado”. Un novo sistema que deixará sen asistencia sanitaria a colectivos como os das persoas maiores de 26 anos que non teñan cotizado ou, coa excusa trapalleira do turismo sanitario, aos inmigrantes non regularizados, a pesar de que estas persoas, a maior parte mulleres, realicen labores de coidados a maiores e dependentes.

Ademais, redúcese a oferta de servizos sanitarios públicos, increméntase o copagamento farmacéutico aos traballadores activos, introdúcese para xubilados e persoas con incapacidade permanente (en Galicia serían 686.705 as persoas que poderían chegar a pagar até 8 euros mensuais por este repagamento) e retíranse algúns medicamentos moi usados do financiamento público. Se isto non abondase, precarízanse as condicións laborais do persoal da sanidade, despídese a persoal interino, non se repoñen xubilacións e ábrese a porta con carácter xeral a privatización total da xestión de áreas sanitarias, hospitais e centros de atención primaria como xa se veu facendo en comunidades gobernadas polo Partido Popular, utilizando argumento tan peregrino como o da “súa xestión máis barata e eficaz”. Privatizacións, presentadas de forma eufemística como “externalizacións”, que no caso da Comunidade Valenciana afectan xa a un 20% da rede de atención primaria e hospitalaria que agora podería ser adquirida por unha empresa propiedade dun dos cinco maiores fondos de investimento do mundo, que conciben a sanidade coma un suculento negocio.

A sanidade pública universal non é, como queren facernos crer, a responsable da crise da débeda nin da subida da prima de risco nin da burbulla inmobiliaria nin da xestión atolada das caixas de aforro. Nin sequera é certo que teñamos unha “sanidade por riba das nosas posibilidades”. É inxusto que se recurten as súas prestacións de forma indiscriminada e sexan os doentes, sobre todo os crónicos e os maiores, os que paguen un imposto engadido polo feito de estar enfermos, abonda desgraza teñen co seu estado! O financiamento do sistema sanitario debe provir dos Orzamentos Xerais do Estado, o que non quere dicir, que o Sistema Nacional de Saúde non deba introducir mudanzas na súa xestión para facela sostible, baseadas na mellora da eficiencia e no uso racional de recursos escasos e moi custosos, sexa no emprego de fármacos (eis os aforros xerados xa pola prescrición de xenéricos), na realización de probas diagnósticas, na duración das estancias hospitalarias ou noutros criterios técnicos e asistenciais.

A manifestación de onte en Compostela, promovida polas diversas plataformas cidadás galegas na defensa e mellora da sanidade pública, constitúe unha importantísima chamada de atención. A sanidade, coma a educación, debe continuar sendo pública.