Listado de la etiqueta: psdeg-psoe

Onte 1335: A derrota de Feijoo

/en , , , , /por

Tres conclusions tiradas a correr, tras a noite de resultados das municipais de onte: unha, Feijoo sofre a súa peor derrota; dúas, triunfan os bos proxectos municipalistas, tanto os vellos coma os novos; e tres, as candidaturas de unidade cidadán do procomún, transversais e autenticamente abertas, ofrécense como modelos para as Xerais e Autonómicas.

Unha. Feijoo sofre a máis severa derrota da historia do PPdeG. Previsiblemente quedará só coa coa Deputación de Ourense e nas cidades coa posibilidade de gobernar en (difícil) coalición en Ourense. Un fracaso das súas apostas persoais (as candidaturas de Vigo e Compostela), mais tamén do actual entramado do poder mediático e económico en Galicia, incapaz de comprender as consecuencias da corrupción nin as características singulares do fenómeno da fragmentación política no noso país (onde non «irrompe Ciudadanos») nin a crise do modelo tradicional de representación política.

Dúas. Os proxectos municipalistas estratéxicos, deseñados a longo prazo, revalidan con claridade o seu apoio cidadán. Sucede cos do BNG en Pontevedra, Carballo, Ribadeo, Tomiño ou Allariz, mais tamén co de Anova en Teo ou do PSdeG-PSOE na provincia de Lugo e apurando moito o argumento co de Abel Caballero en Vigo, a pesar do seu carácter cantonalista e caudillista. Xaora, o apoio repítese nos novos proxectos cidadáns do procomún, singularmente os da Marea Atlántica, Compostela Aberta e Ferrol en Común, concibidos (sobre todo o primeiro) tras longos procesos participativos e moitas horas de traballo comunitario.

Tres. O fracaso sen paliativos do BNG nas cidades, coa excepción xa citada de Pontevedra e coa perda da representación en Vigo e Ourense, coloca ao nacionalismo galego ao bordo do suicidio institucional, unha tendencia acentuada no entorno urbano en cada convocatoria electoral. O modelo de candidaturas de unidade cidadá, baseadas en programas de defensa das posicións orixinais do autogoberno galego e dos dereitos sociais e políticos das maiorías sociais, apoiadas por todas as forzas do nacionalismo e da esquerda, ofrécense como alternativa tanto para a consecución o vindeiro mes de novembro dun grupo parlamentario galego en Madrid (nun novo escenario estatal moi fragmentado) como para a construción dunha alternativa crible para as Autonómicas de 2016.

Tempo haberá para afinar análises destas municipais que expresan unha clara tendencia de esperanza e cambio político.

Onte 1307: Sondaxes

/en , , , , /por

la_voz_de_galicia

Non me atrevo a valorar a fiabilidade das sondaxes publicadas onte por La Voz de Galicia. Xaora, alertan sobre tendencias electoriais que non me parecen disparatadas. Primeira: as posibles maiorías absolutas de Abel Caballero e Miguel Anxo Lores, que se sitúan moi por riba da tendencia á baixa dos seus partidos no resto das cidades. Segunda: a necesidade que terá o PP de apoiarse na súa marca branca de Cidadáns para poder manter un par de alcaldías. Terceira: as importantes dificultades das Mareas, coa excepción da liderada por Martiño Noriega en Compostela e quizais á da de Xulio Ferreiro na Coruña, de contar cos votos vertebrados por Podemos noutras convocatorias. No entanto, a un mes da convocatoria, con estas sondaxes todos terán razóns para a esperanza. O Partido Popular podería conservar os mobles cun par de alcaldías, repartíndose o resto o PSOE, o BNG e as Mareas. Bendita fragmentación!

Un plan para a lingua

/en , , , , , , , /por

No artigo da semana de Faro de Vigo publico unha reflexión sobre o Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega con motivo do décimo aniversario da súa aprobación.

Logo PNL_JPGHai dez anos, o 21 de setembro de 2004, o Parlamento Galego aprobou por unanimidade o Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega. Foi aquel un día histórico (ou así o crimos moitos) para o galego, ese patrimonio milenario que a humanidade deixou ao noso coidado. Foi aquela unha páxina máis do libro da esperanza do noso país, escrita con sintagmas de simpatía, optimismo e xenerosidade e impresa coa tipografía colaborativa de noso.

Promovido e elaborado durante o goberno presidido por Manuel Fraga Iribarne, do que era vicepresidente Alberto Núñez Feijoo, correspondeu a Xesús Pablo González Moreiras, daquela Director Xeral de Política Lingüística, cuxa personalidade integradora lembramos con saudades, convocar e animar para a súa redacción a unha comisión técnica presidida polo académico Manuel González, organizada en oito comisións sectoriais, nas que traballaron máis de cen persoas de diferentes ámbitos profesionais e académicos que recolleron máis dun milleiro de opinións, achegas e inquedanzas de persoas, asociacións e colectivos educativos, culturais e cívicos diversos.

Tras un intenso debate e un modélico (e pouco frecuente) exercicio de consenso por parte dos tres grupos parlamentarios (PPG, PSdeG-PSOE e BNG), o plan foi aprobado co voto de todos os membros da cámara galega. Un éxito colectivo memorable que merece ser recordado. Deseñábase así unha completísima folla de rota, apoiada por todos os grupos e alicerzada sobre a Lei de Normalización Lingüística de 1983, un auténtico plan integral e estratéxico de normalización que pretendía servir de guía das políticas dos poderes públicos (dende a Xunta de Galicia ás administracións locais) sobre a lingua galega nas primeiras décadas do século XXI. Un plan que se poñía en marcha cando comezaban a percibirse síntomas moi preocupantes do devalo social da lingua, da ruptura da súa cadea de transmisión familiar e da aceleración do seu proceso de substitución polo castelán.

Orientaron a redacción do documento do PXNLG a consecución de cinco grandes obxectivos, hoxe plenamente vixentes e aínda non acadados, como o de “garantir a posibilidade de vivir en galego a quen así o desexe”, sabendo que conta co amparo das leis e das institucións; favorecer o uso do galego nos distintos ámbitos da sociedade, “conseguindo para a lingua galega máis funcións sociais e máis espazos de uso, priorizando a súa presenza en sectores estratéxicos”, como os da educación e administración; ou “promover unha visión afable, moderna e útil da lingua galega que esfarele prexuízos, reforce a súa estima e aumente a súa demanda”. Obxectivos que se concretaron para cada un dos sectores (administración e xustiza, ensino, medios de comunicación, economía, sanidade e ciencias, e sociedade) en máis de 400 medidas concretas, cuxa posta en marcha debería ser incorporada pola Xunta de Galicia a un plan anual cuxa avaliación e seguimento sería presentada ao Parlamento Galego.

Transcorrida unha década, aquelas enormes potencialidades do PXNLG para darlle un novo pulo ao galego apenas se aproveitaron, fose polo seu tímido desenvolvemento inicial no goberno de Touriño, como e sobre todo pola aberta belixerancia dos gobernos presididos por Feijoo, que xa dende a oposición albiscou, non sabemos se por convicción ou por oportunismo, o rendemento electoral que lle produciría abrazar a doutrina de “la imposición del gallego” e a defensa da denominada “liberdade lingüística”. Amparándose nesa liña doutrinal foi especialmente intensa a contrarreforma lingüística imposta polo primeiro goberno de Feijóo, que coa aprobación en 2009 do “Decreto de Plurilinguismo” (parcialmente anulado despois polo Tribunal Superior de Xustiza de Galicia) levou a unha sensible redución da utilización do galego como lingua vehicular no ensino non universitario e a súa práctica desaparición dos centros de educación infantil, sobre todo os dos entornos urbanos. Dende entón, o goberno de Feijóo desvinculouse de facto das medidas programáticas recollidas no plan xeral, reduciu até nun 70% as partidas destinadas para a lingua e desentendeuse dos mecanismos previstos de planificación e avaliación do plan. En román paladino, aquel consenso arredor do plan de 2004 quedou en auga de castañas.

Nun entorno de auténtica emerxencia, cando os informes sociolingüísticos recentes agoiran unha lenta agonía para o galego, a lingua precisa dun plan integral de recuperación acordado e apoiado por unha ampla maioría social e política. A recuperación dos obxectivos e medidas estratéxicas do PXNLG, así como o espírito participativo e de amplitude de miras co que foi elaborado, aventuro que moito axudarían a recuperar o consenso. A nosa lingua, a de todos os galegos, merece outra oportunidade.

Onte 746: Besteiro

/en , /por

Agardo que a elección de José Ramón Gómez Besteiro como secretario xeral do PSdeG-PSOE peche unha etapa de devalo para o socialismo galego. O consenso infrecuente das diferentes familias e grupos de interese do partido arredor deste novo liderado, xermolado coma froito dun proceso semellante a unhas primarias, é unha nova esperanzadora para reiniciar o proceso de artellamento dunha alternativa á hexemonía conservadora en Galicia. A elección de Besteiro, sobre todo o procedemento utilizado para facelo mediante unha consulta ás bases, supón ademais un precedente que non lle será doado obviar á organización federal do partido cando aborde o proceso de substitución de Rubalcaba. Por outra banda, Besteiro ten xa experiencia abonda de colaboración leal cos nacionalistas do BNG no goberno da Deputación de Lugo, o que abre posibilidades de artellar alternativas de goberno semellantes tras as vindeiras eleccións municipais. Non obstante, até esa convocatoria electoral (faltan menos de dous anos), é unha incógnita a súa capacidade para frear o deterioro do partido na contorna da crise política do estado. Razón pola que nas súas respostas no debate sobre a cuestión do federalismo e a reforma territorial, como sobre as alternativas ás políticas de austeridade das administracións públicas, residan algunhas das claves inmediatas para valorar o seu futuro como primeiro responsable político do PSdeG-PSOE. Facemos votos para que obteña os maiores éxitos.

Ao fío das Autonómicas en Vigo

/en , , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo analizo os resultados das eleccións autonómicas en Vigo e as súas consecuencias políticas.

Ninguén pon en dúbida a amplitude da vitoria do Partido Popular de Galicia nas Autonómicas do 21 de outubro. A diferenza da convocatoria anterior obtivo a maioría absoluta tanto de escanos (mesmo aumentando en tres actas) como de votos (quince mil máis que as tres forzas da oposición parlamentaria). No entanto, o éxito do partido de Alberto Núñez Feijoo non pode agochar nin a perda de 135.000 votos con respecto ás eleccións de 2009 (un descenso do 17 %) como o seu retroceso na maioría das cidades nas que a pesar de gobernar nalgunhas con maioría absoluta, coa excepción de Lugo e Ferrol, empeora os seus resultados. De podérense extrapolar a unhas eleccións municipais, o que sempre é moi arriscado, os seus resultados dificilmente lle permitirían contar coa alcaldía nalgunha delas, quizais coa única excepción de Lugo.

Especial relevancia ten o fracaso dos populares en Vigo, a maior cidade de Galicia, onde o partido presidido por José Manuel Figueroa perde 17.000 votos, o que supón unha diminución do 25 % con respecto á pasada convocatoria. O PP vigués obtén co 34,21 %, un dos resultados máis baixos da súa historia e a peor porcentaxe do partido de Feijoo nas sete cidades, catro puntos menos ca en Pontevedra e Ourense, as dúas cun resultado máis aproximado. Fracaso compartido pola agrupación viguesa do PSdeG-PSOE liderada polo alcalde Abel Caballero que perde máis de 16.000 votos, o que supón unha baixa do 31,15 %, a pesar de que co seu 24,51 % foi a cidade na que o partido de Pachi Vázquez obtivo o seu mellor resultado. Outrosí sucede co BNG do que en Vigo é responsable Santiago Domínguez que perde máis de 13.000 votos, unha diminución do 49 % dos seus apoios con respecto a 2009, sendo co 9,70 % a cidade, xunto con Pontevedra, onde mellor porcentaxe obtivo. É dicir, en Vigo o PP perdeu un de cada catro dos seus votantes anteriores; o PSdeG-PSOE, un de cada tres; e o BNG un de cada dous.

Perdas que evidencian o fracaso sen excepcións das tres forzas políticas con representación actual na casa do concello do Campo de Granada, ao que probablemente non foi allea a irrupción fulgurante da AGE, a coalición formada por Anova e Esquerda Unida. Os seus 28.441 votos en Vigo, un 19,48 %, multiplican por dez os obtidos nas autonómicas anteriores por Esquerda Unida, situando á coalición de Xosé Manuel Beiras e Iolanda Díaz da noite para a mañán como terceira forza política viguesa, apenas a sete mil votos do PSdeG-PSOE e duplicando os obtidos polo BNG. Resultados que permiten ao conxunto da esquerda e do nacionalismo en Vigo acadar un 53,69 %, unha porcentaxe moi significativa que sinala o sentir dunha maioría social que non apoia a proposta triunfadora no conxunto do país galego.

Non desboto que estes resultados poidan explicarse dende unha certa clave de política local viguesa. Quizais non foi alleo ao fraco resultado do Partido Popular a súa torpeza no que respecta á imposición da Lei da Área Metropolitana de Vigo, o fracaso do proceso de fusión da caixas ou o bloqueo obsesivo da Xunta e da Deputación de Louzán dos investimentos na cidade. Como creo que non beneficiou ao Partido Socialista o espírito de localismo a ultranza da dirección da actual agrupación viguesa. Como tampouco resultou moi exitosa a política do BNG de apoiar a alcaldía de Caballero, sen comprometerse no labor de goberno. No entanto, creo que foi moito máis decisivo para a conformación dos resultados, o incremento da abstención nun 5 % e dos votos nulos en case un 2 %, cifras que amosan o malestar, a fatiga ou o desinterese de parte da cidadanía coas propostas políticas que até agora gozaban de representación institucional. Como en idéntica liña pode explicarse o entusiasmo sucitado en Vigo pola AGE, capaz de recoller boa parte das perdas tanto do PSdeG-PSOE como do BNG, co seu discurso político rexeneracionista e de defensa das conquistas da sociedade do benestar e dos servizos públicos.

Estes resultados do 21-O abren unha nova etapa política. Tamén en Vigo. A pesar de que a maioría social de esquerda semella cómoda, os dous partidos que sosteñen a Alcaldía deberán, antes das vindeiras municipais, acometer senllas e complexas refundacións dos seus proxectos políticos, un proceso non exento de riscos, do que as súas organizacións viguesas non poden permanecer alleas. Como tampouco vai ser doado para os membros da AGE, sen dúbida hoxe os triunfadores en Vigo, dotarse dunha estrutura organizativa estable, dunha proposta programática verosímil e dun liderado que faciliten a súa entrada na corporación. Mentres, o PP vigués deberá enfrontarse o seu dilema histórico e preparar unha nova candidatura e liderado local capaces de conectar coa maioría social, algo que non consigue dende que gobernou o alcalde Manuel Pérez. Tempos de incerteza na política viguesa.

Vitoria do partido conformista

/en , , , , /por

Na edición dixital de Sermos Galiza publico a miña valoración dos resultados electorais:

Recoñezámolo. As cifras sonche ben teimudas e amosan que desta volta a vitoria de Feijoo e do Partido Popular foi inapelable. A diferenza da anterior convocatoria, a súa maioría absoluta alicérzase tamén nunha maioría de votos (654.000 fronte aos 639.000 das tres candidaturas alternativas). Vitoria, en todo caso, que non pode agochar que os conservadores galegos perderon un 17 % dos seus votos, máis de cen mil con respecto á anterior convocatoria. Outrosí sucedeulle ao PSdeG-PSOE que polo camiño perdeu o 44%, máis de douscentos mil votos, e ao BNG que obtivo cento vinte e cinco mil menos, o 46 % menos ca en 2009. Todos os tres partidos parlamentarios sufriron, pois, desercións considerables nos seus apoios, se ben foron moito maiores porcentualmente nas formacións opositoras, derrotadas sen paliativos.

 Os resultados amosan que a irrupción fulgurante da AGE (200.101 votos) fíxose en boa medida a costa da importante bolsa de votos que abandonaron o PSOE e o BNG (máis de 300.000). Desercións que, sen dúbida, se acubillaron tamén no número de votos nulos e en branco, que supuxeron un elevadísimo 5,24 %, e na abstención, xa que a pesar de que ao longo da noite electoral non se citara, a participación do voto en urna baixou un considerable 6,65 %, até quedar no 63,80 %. Datos que poñen en evidencia as dificultades da oposición parlamentaria de socialistas e nacionalistas para mobilizar ao que foi o seu electorado nesta convocatoria adiantada.

 Os resultados amosan que a fragmentación nacionalista non foi decisiva para o desenlace electoral, a pesar de que no escenario dunha hipotética participación de BNG, AGE e CxG nunha única candidatura o seu resultado superaría en máis de 66.000 votos ao PSdeG-PSOE e provocaría un cambio na distribución dos escanos, mais que non poñería en cuestión a maioría conservadora (PP 40, AGE/BNG/CxG 18, PSdeG-PSOE 17). No entanto, semella verosímil que a hipótese dunha Frente ampla nacionalista e da esquerda plural, como propuxo Xosé Manuel Beiras, puidese obter un resultado aínda máis reforzado. Como o estudo da relación de actas obtidas polas candidaturas nacionalistas evidencia unha lixeira diminución dos seus apoios (7 actas para o BNG e 4 para Anova), apenas unha menos que na pasada lexislatura.

 Datos que presentadados pola face ou polo envés non poden ocultar a rotunda vitoria en Galicia do partido conformista, presente non só nas filas do PP, como no fracaso da que foi até agora oposición parlamentaria incapaz de ofrecer unha opción atractiva que enlazase coa pulsión de cambio presente nos sectores sociais urbanos máis críticos coas políticas de recortes e de austeridade selectiva de Feijoo. Quizais aí radique a cerna do éxito da AGE capaz de situarse como primeira forza da oposición en Santiago e A Coruña, como tamén a resistencia amosada no resto das cidades, singularmente en Vigo, polo conxunto das forzas nacionalistas e progresistas que, a pesar do seu frouxo resultado, continúan sendo as maioritarias. Como é incuestionable que influíu no éxito da AGE as súa comunicación política coidadosamente “inxenua” como a participación activísima de Xosé Manuel Beiras, unha figura moral capaz de suscitar respecto e admiración nos seus adversarios e de contaxiar entusiasmo máis alá dos límites estreitos fixados pola cohesión do patriotismo de partido.

É innegable que o PSdeG-PSOE e BNG deberán facer fronte á crise interna que provoca un fracaso desta envergadura. Como tamén os membros da AGE deberán decidir se  queren continuar profundizando nos vimbios da súa alianza política de novo cuño ou se se conforman co éxito coxuntural acadado pola súa coalición. Ningún deles ten doado escoller o seu futuro. Procesos reconstituíntes que compartirán co traballo nunha lexislatura clave tanto para a defensa das conquistas da sociedade do benestar como do noso autogoberno.

Derrota para unha xeración

/en , , /por

Se repasamos as liñas dos resultados do ciclo electoral iniciado en 1989, cando Fraga gañou as súas primeiras galegas, non é moi difícil agoirar que estatisticamente deberemos agardar máis dunha década (2021 ou 2025) para contar en Galicia cun goberno que devolva as boas expectativas e o alento de esperanza co que, hai case catro anos, comezou o bipartito de socialistas e nacionalistas rematando con dezaseis anos de autoritarismo clientelar fraguista. A súa inapelable derrota deixa eivada á cidadanía progresista galega durante toda unha xeración, xa que, previsiblemente, na tres ou catro próximas lexislaturas será tan difícil que algunhas das forzas obteña a maioría absoluta como que se atrevan a repetir unha fórmula de goberno de coalición, rexeitada de forma contundente pola maioría do electorado. Onte estragouse, quizais por moito tempo, unha posibilidade preciosa para que a esquerda encabezase a profunda rexeneración democrática pendente no país.

Onte, a cidadanía galega censurou a fórmula de goberno bipolar de PSdeG-PSOE e BNG, impedíndolles recuncar nas súas responsabilidades de goberno, obrigando, ademais, a ambas as dúas forzas a enfrontarse coa viabilidade de cadanseu proxecto e a dirimir a lexitimidade dos seus liderados. Velaí como primeiras consecuencias destes requirimentos a demisión de Emilio Pérez Touriño ou o período de reflexión autocrítica prometido por Anxo Quintana nas súas primeiras declaracións tras coñecer a derrota. Estes resultados tan negativos abren nos membros do bipartito unha crise profunda provocada tanto polo insatisfactorio funcionamento da fórmula acordada para o goberno de coalición como pola inadecuación da proposta política de cada unha das forzas á crise económica internacional e á comunicación política da sociedade rede.

Ao longo da lexislatura toda, o bipartito nunca conseguiu entusiasmar. A pesar do seu bo nivel de produción lexislativa e de eficacia na execución orzamentaria; a pesar dalgunhas importantes mudanzas en determinadas políticas sectoriais (sobre todo nas áreas nacionalistas), o bipartito apareceu nos medios de comunicación (e polo tanto diante da cidadanía) como un goberno con pouca cohesión interna (onde eran frecuentes pelexas feroces entre os seus membros por mor do reparto de competencias ou orzamentos) e escasa ambición para acometer os grandes retos do país. O fracaso da reforma do Estatuto, na metade da lexislatura, agravou esta percepción, convenientemente divulgada polos medios conservadores, tanto os da caverna neocón de Madrid como os galegos. Ademais, nin socialistas nin nacionalistas souberon renunciar ou substituír os privilexios e os hábitos do fraguismo na Xunta (coches, asesores, asistencias técnicas…), abrindo un foxo coa sociedade. O bipartito (en liñas xerais, que tamén houbo algunhas excepcións) non foi un goberno austero, nin próximo nin sequera apostou pola participación cidadá que permiten as novas ferramentas da comunicación dixital. Unha mágoa!

Ademais, fronte á posibilidade dun enfoque transversal na abordaxe dos grandes temas de país (lingua, territorio, paisaxe, infraestruturas, medios de transporte, reforma medios de comunicación públicos…), socialistas e nacionalistas apostaron por un modelo bipolar que proxectaba unha imaxe do goberno esgazada, rota, axiña aproveitada polos seus detractores: “non se pode confiar en dous gobernos, dous presidentes…” Un modelo que, por riba, se exportou aos gobernos de coalición formados despois das eleccións municipais. O bipolarismo venceu ao transversalismo, a obsesión por competir publicitariamente co coaligado (velaí a polémica do concurso eólico no perigoso treito final da lexislatura) levounos a minusvalorar (a esquecer) a presenza do adversario conservador que, grazas ao traballo paciente de Alberto Núñez Feijoo, foi renacendo amodiño. Ninguén do bipartito o agardaba, mais ao comezo da campaña, o PP-G estaba aí. Cando Pepe Blanco llo avisou a Touriño (convencido en ser un émulo cesarista do propio Fraga), xa non houbo tempo para reaccionar.

Ademais, cada un dos partidos ten os seus propios problemas. O proxecto que levou a Touriño á Presidencia (iniciado hai dez anos, coincidindo en boa medida co de Zapatero) chegou ao seu tope nas autonómicas de 2005 e semella agotado. A demisión de Touriño, forzada por Pepe Blanco dende Madrid, abre unha fenda enorme no partido, onde non se albiscan liderados alternativos, xa que os alcaldes socialistas (que viñeron equilibrando o poder de Touriño e o seu entorno universitario) son responsables (Caballero e Orozco, sobre todo), tamén, do fracaso electoral do 1 de marzo. Descarto que o PSdeG-PSOE vaia a repetir a experiencia de coalición cos nacionalistas como unha liña do seu desenvolvemento estratéxico. Se é así, que futuro alternativo poden agardar? Outrosí acontece no BNG. Os resultados do 1-M son os peores dende hai dezaseis anos, tanto en votos como en escanos, consolidando unha perigosa tendencia á baixa nas cidades. Estas autonómicas, despois de catro anos de experiencia de goberno, eran decisivas para a consolidación do proxecto de Quintana de promover o Partido Galeguista do século XXI. Porén, o retroceso electoral sementa dúbidas sobre a estratexia e reabre o debate sobre a viabilidade organizativa da frente. En definitiva, socialistas e nacionalistas obrigados a abrir un novo ciclo para unha nova xeración.