Onte 1466: «De remate», sorprendente booktrailer

/en , , , , , , , /por

XG00236701Publicamos onte o booktrailer do lanzamento da novela De remate de Héctor Cajaraville, gañadora do Premio Xerais 2015. Preparado por César Galdo este sorprendente documental de máis de nove minutos de duración sintetiza a historia do escritor e xornalista Bieito Sanmarful, protagonista da novela, na voz de catro persoas que o coñeceron e amaron. Un guión excelente, unha realización moi coidada e unha interpretación memorable e emocionante de actores e actrices amadoras, veciñas do realizador en San Sadurniño, caracterizan unha das pezas audiovisuais máis audaces e conseguidas que temos coñecidas. César Galdo e o seu equipo de Entremedias Comunicación demostran as enormes posibilidades da colaboración do sector audiovisual coa promoción do libro e a lectura en galego, ademais do aproveitamento como recurso didáctico deste tipo de pezas. A nosa maior gratitude e recoñecmento para eles. Animo a compartilo.

Onte 1465: Con Leiceaga en Couceiro

/en , , , /por

XG00240901A profesora Dolores Vilavedra conversou onte en Couceiro con Xoaquín Fernández Leiceaga sobre Agosto de memoria e morte. Unha conversa moi atractiva que convidou ao numerosísimo público a ler unha novela que Vilavedra recomendou moi vivamente. Leiceaga confesou que a escribira hai tres anos «nun momento de transición, nun tempo morto» coa intención de «poñer en papel unha historia que tiña na cabeza dende hai tempo». Non descartou, se dispón de tempo, escribir unha segunda entrega co mesmo investigador. Situou a novela no tempo xusto anterior á Transición, «un periodo que nos achegou outra vez a Europa, despois de que a Guerra Civil nos afastara dela». Leiceaga desvelou, tamén, a súa preferencia polo xénero policial e por obras como Agosto de Rubem Fonseca, «que coa miña obra ten unha orixe histórica moi concreta». «O xénero policial é altamente condificado o que proporciona ao autor seguridade e máis liberdade para abordar outros temas».

Onte 1463: O premio de Ledicia

/en , , , , , , /por

1406078031-656x403A chamada de Ledicia Costas para dicirnos que lle concederan o Premio Nacional de literatura infantil por Escarlatina coincidiu cando estaba rematando a lectura do primeiro capítulo d’ O último día de Terranova, a novela de Manuel Rivas que publicaremos para Culturgal. A ledicia da noticia foi enorme xa que supón un importante recoñecemento para unha novela cuxo tema principal é como unha familia enfronta a morte e o duelo do avó. Mais tamén este premio é unha oportunidade para a visibilidade dos textos e autores e autoras da literatura infantil e xuvenil en galego como para o protagonismo dos milleiros de lectores e lectoras (moitos máis dos oito mil exemplares que levamos vendidos) que ao longo do último ano proporcionaron tantos azos e agarimo á autora cando visitaba os centros escolares. Este novo premio para Escarlatina é, tamén, o primeiro grande recoñecemento para unha autora da Xeración da Esperanza (ou do Novo Século), situando a Ledicia Costas cos grandes da  Xeración Lamote, Paco Martín con Das cousas de Ramón Lamote (1985), Xabier DoCampo con Cando petan na porta pola noite (Xerais, 1995), Fina Casalderrey con O misterio dos fillos de Lúa (1996) e Agustín Fernández Paz con O único que queda é o amor (Xerais, 2008), os únicos que até agora obtiveran este galardón con efectos canonizadores. Ademais, este novo nacional, o vixésimo segundo da literatura e edición galegas (cinco de lix, cinco de tradución, tres de narrativa, dous de textos dramáticos, dous de ilustración, un de cómic, un de ensaio, un de poesía, un de teatro e un ao mellor labor editorial) e o décimo para obras publicadas por Xerais, constitúe un aliciente para o conxunto da edición galega e para os profesionais do sector que, a pesar de tempos tan difíciles, non deixamos de teimar nesta fantasía. Xaora, non deixa de ser unha coincidencia explicable pola providencia laica (esas causalidades e causalidades das que fala Manuel Seixas) que a novela que comezaba a revisar de Manuel Rivas se desenvolva nunha libraría e estea protagonizada por unha familia de contrabandistas de libros e por editores defensores, como Ledicia Costas, da consistencia esférica do libro. Parabéns a Ledicia pola súa proeza que agardamos repita decontado a literatura e a edición galega.

Onte 1460: «Interferencias», o regreso de Manuel Seixas

/en , , , , , , /por

interferencias_Compostela-02-10-2015

Presentamos onte na libraría Couceiro de Compostela Interferencias, a novela coa que regresa Manuel Seixas. Un acto emocionante co que Seixas iniciaba a serie de presentacións desta importante novela sobre as dores da alma e sobre o optimismo na escuridade, que continuará no serán de hoxe no auditorio da illa de Arousa, a vindeira semana na libraría Cartabón de Vigo dentro do ciclo «Venres nas librarías» e xa máis tarde en Vilagarcía de Arousa.

XG00243001María Pérez Vázquez na súa intervención deu tres razóns para aconsellar a lectura de Interferencias. A primeira por estar estar moi ben escrita, «tanto polo xeito de puntuar os textos como pola escolla léxica que converte á lectora en cómplice do autor; tanto polo seu uso da linguaxe, como pola súa naturalidade para mudar de rexistros, sendo capaz unhas veces de que as palabras cuspan e outras que te acariñen, conformando un oasis de poesia». «Seixas é capaz de ofrecer textos con vida propia, que non forman parte da trama, mais sempre con pretensión literaria». A segunda razón polos personaxes, María e Xosé, «deseñados coa intención de transmitir dor, mais que tamén posúen unhas personalidades cheas de interese e matices». E a terceira por que esta novela «é capaz de inserirnos no universo de Manuel Seixas, o da música, representada por María, e o do ensino, por Xosé». «A novela ábrenos a porta da súa aula, da súa paixón por ensinar con honestidade. Mais tamén as súas cancións e intérpretes preferidos que conforman a banda sonora de Interferencias.»

Manuel Seixas agradeceu na súa intervención a todas as persoas que o acompañaron e axudaron a saír do inferno do sufrimento psicolóxico dos últimos anos. Agradeceu as catro lectoras que o animaron a presentar o orixinal á editorial dunha obra que «é un testemuño psicolóxico e psiquiátrico, mais que tamén pretende ser unha peza artística, expresión de sentimentos para compartir e conmover». Referiuse despois a importancia para el da música, «sen ela non concibo a vida», e do ensino como sentido crítico, «a gran oportunidade para salvar esta noxenta sociedade».

Seixas cualificou Interferencias de triste, «ainda que posúa esa grande esperanza que ten ela». Considerou que os personaxes de María e Xosé forman unha sagrada familia e que o título ten que ver coas causalidades e casualidades que marcan as vidas». «Citando a Lou Reed, Interferencias é tan verdade na arte como na vida de seres que camiñan entre a perda e a maxia; temos que ser conscientes de que a vida ten tanta maxia como perdas. Interferencias é unha tentativa de seguir camiñando.» Rematou Seixas achegando tamén tres razóns para ler Interferencias: «É unha novela que demostra que é posible escribir na noite psicolóxica. É unha historia laica de María e Xosé, dous personaxes que poderiamos ser calquera de nós. E, ademais, é unha novela curta. Agardo que poida ser un libro que mude a vida dos lectores como a min me sucedeu co de Albert Camus O estranxeiro.»

Onte 1459: «Por que as sombras non teñen ollos», presentación en Ourense

/en , , , , , , /por

garcia-mana-1O salón noble do Liceo de Ourense encheuse onte na primeira presentación de Porque as sombras non teñen ollos, a quinta novela de Luís García Mañá. A pequena exposición de obxectos relacionados coa historia da novela, dende paracaídas, radios, emisora morse até obxectos persoais, recortes de prensa de época, moito chamaron a atención aos participantes. José Antonio Alonso Miranda, xeneral do Exército na reserva, na súa intervención contextualizou a novela en dous episodios históricos, o sinistro dun avion Hudson da RAF na Serra de Pena, territorio galego barrosá o 22 de febreiro de 1944 e a operación Overlord que arrincaría o 6 de xuño de 1944.

Nas súas palabras, Luís García Mañá confesou que foron tres os piares sobre os que construiu a novela: un real, outro antropolóxico e etnográfico e outro baseado na súa cultura sentimental. «O primeiro fai referencia a que a novela naceu dun feito real, histórico, a do sinistro dun avión da RAF na Serra de Pena á altura do marco 125 da fronteira luso galaica. A novela é unha historia de espías. Pretendín salientar que Galicia foi importantísima durante a Segunda Guerra Mundial, fose polas minas de volframio que se utilizaba para endurecer o armamento, fose pola colocación de torres de comunicación alemás. Eu quixen facer unha historia de espías na raia seca, o territorio onde se instala a novela.»

XG00245001Debullou despois García Mañá o piar antropolóxico de Por que as sombras non teñen ollos. «Na novela son moi importantes os contos de inverno. Son fillo dunha muller de Calvos de Randín e dun home de Taramundi. Na miña casa había sempre un bo conteiro na familia que andaba dacabalo entre o real e o imaxinario. Esa é a razón pola que falo do contrabando de supervivencia, nun tempo onde todo se aproveitaba, como fixeron os habitantes da zona coa tea dos paracaídas do avión que utilizaron para facer camisas, xa que era moito máis fina que as súas teas rudas de liño. Falo dos contrabandistas e dos seus agochos, onde desaparecían as súas mercadorías. Mais falo tamén das casas pobres da fronteira, onde non había sequera un lugar onde aliviarse, da falta da luz electríca, endémica durante os anos da Segunda Guerra Mundial. A novela naceu dos contos da miña nai que tiñan sempre un fondo real.

O piar sentimental está no título, «que mo deu o meu neto cando me preguntou por que as sombras non teñen ollos. Na novela as sombras dos contrabandistas e dos espías non teñen ollos, xa que se non serían recoñecibles.» Rematou Garcia Mañá reflexionando sobre as intencións da súa novela. «Tagore dixo que “nós non somos o que cremos que somos”. Aspiro a que esta novela dalgunha maneira sirva para abrir os ollos do que foi a vida naqueles pobos arraianos durante a década de 1940. Aspiro a salientar a importancia das súas mulleres que producían o cemento que substentaba as súas familias». Luís pechou as súas palabras lembrando unha cita de carácter educativo que viña ao caso: »Sabemos que os nenos esquecen o que escoitam, lembran o que ven e aprenden o que fan».

Onte 1458: Sete traducións ao inglés

/en , , , , , , /por

20150930_150221

No Día Internacioal da Tradución recibimos un agasallo inesperado, unha caixa de libros de Small Sations con exemplares das súas sete traducións máis recentes de literatura galega: One Million Cows de Manuel Rivas, Vicious de Xurxo Borrazás, Soundcheck de Miguel Anxo Murado, Polaroid de Suso de Toro, Winter letters de Agustín Fernández Paz, I love you Leo A. de Rosa Aneiros e Dragal II. The Dragon’s Metamorphosis de Elena Gallego. Unha saída histórica en inglés para a nosa literatura contemporánea, á que non son alleos nin os esforzos do editor e tradutor Jonathan Dunne que abriu dúas coleccións específicas, Galician Wave e Fiction, como as importantes axudas achegadas pola Consellaría de Cultura para estas traducións. Esta oferta de Small Stations constitúe unha gran oportunidade para a visibilización da nosa narrativa actual tanto nos mercados internacionais de editores como no dificilísimo mercado interior do Reino Unido. Unha excelente noticia que celebramos no Día da Tradución.

Onte 1453: «Muros de aire» de An Alfaya no Café Badía

/en , , , , , /por

muros_de_aire_café_badía_25-09-2015

Inauguramos onte a tempada literaria de presentacións en Vigo no Café Badía dos Caños. Case un cento de persoas ateigaron o tan acolledor espazo dos nosos amigos Menchu e Marcos Calveiro para participar na estrea de Muros de aire, a novela máis recente de An Alfaya. Un excelente serán literario a cuxo inicio lembramos con gratitude a figura de Manuel Rodríguez Alonso.

Comezou a súa intervención o crítico Ramón Nicolás cualificando Muros de aire como «novela suxestiva, ben construída, comprometida e solvente tecnicamente», salientando a predilección da autora «por non dar as costas a aspectos como a dor, a soidade, a perda ou a morte, como nesta tan valiosa entrega.» «Muros de aire nucléase arredor do concepto de dor, a traves do suicidio, un tema presente na historia literaria en texto senlleiros como en Madame Bovary, mais escasamente abordado na literatura galega e nunca coa fondura co que nesta novela o fai An Alfaya.»

Nicolás continuou sinalando que esta é «unha novela moi traballada, documentada, moi coidada nos aspectos construtivos, na que se combinan as descricións e paisaxes dialogais cunha analepse continua que explica os acontecementos do presente.» Detívose despois Ramón na análise da ambientación dunha obra, que «afonda na dor e no sufrimento, onde o tema do suicido ten centralidade, razón pola que non é unha novela amable», para deterse despois na análise dos personaxes. Rematou expresando que «esta é unha novela para enfrontarnos aos demos de cadaquén, poñéndonos diante dos ollos cousas que se nos agochan.»

An Alfaya comezou citando unha frase de Agustín Fernández Paz nunha twiitter entrevista recente para confesar que ela tamén «quere contar parte das súas obsesións persoais». «Eu cuestiónome constantemente as miñas dores e teimas que disfrazo nas miñas novelas e contos. Todos os temas poden ser contados a calquera lector de calquera idade.Conto apenas o que sei ofrecer.» «Muros de aire responde as dúas das miñas obsesións. A primeira, a da dualidade entre bondade e maldade, esa obsesión de facer dano, esa tendencia perversa presente nalgunhas persoas. A segunda, a da contradición entre o instinto de conservación e un certo instinto autodestrutivo, o desexo de fuxir ou escapar. Estas dúas dualidades foron as que quixen contar na novela. Mais non hai ningún interese a levar ao lector a ningún outro sitio. Só pretendín envolvelo nese mosaico, nesa rede, nesa arañeira que vai conducindo a abordar o aspecto emocional, as atmosferas emocionais da novela. Quixen que o ambiente fose pechado, os espazos herméticos, sempre de interiores.»

Onte 1452: Manuel Rodríguez Alonso

/en , , , , , , /por

0884131001223892154-Faleceu Manuel Rodríguez Alonso, un obreiro das Letras Galegas do noso tempo. Un cancro fulminouno en apenas mes e medio. Foise coa mesma discreción coa que traballou arreo como profesor de instituto e da UNED, como lingüista, como editor, como crítico e, sobre todo, como lector privilexiado da literatura galega actual. Tremenda perda para a crítica literaria galega dunha das súas figuras máis destacadas que desde o seu blog Bouvard e Pécuchet –nome que é unha homenaxe á obra póstuma de Flaubert– atendeu con independencia, rigor e constancia encomiables toda a produción literaria recente, con atención preferente á contribucion dos textos na formación do lector e lectora literario. Non esquecerei os nosos contactos destes dous útimos meses con motivo da súa participación no xurado de Creación Literaria dos Premios da Crítica Galicia 2015, do que de forma xenerosa aceptara formar parte. Manuel Rodríguez Alonso deixa a súa importante obra crítica e ensaística, mais tamén outra non menos relevante, a lexicográfica, como un dos dicionaristas que foi máis destacados da lingua galega. A súa valoración do silencioso traballo editorial, como concienzudo editor de textos que foi, a súa preocupación pola corrección e a calidade da lingua literaria galega marcaron tendencia na crítica galega, transformándose en expresión de autoestima e rigor para o noso sistema literario. Lembrarei a Manolo con gratitude e admiración. Beizón.

Onte 1450: Astérix. O papiro do César

/en , , , , , , , /por

XG00237201Coñecéronse onte as dúas primeiras viñetas de Astérix. O papiro do César, a trixésima sexta aventura desta serie memorable de banda deseñada, que estará dispoñible nas librarías de todo o mundo a partir do vindeiro 22 de outubro. A novidade de onte foi a presentación dun novo personaxe, Bonus Promocionus, un malvado asesor de Xulio César que teimará por destruír a aldea gala. Esta entrega, que toma como referencia un dos episodios d’ A Guerra das Galias, o libro escrito por Xulio César, tras Astérix e os pictos, é o segundo dos preparados por Jean-Yves Ferri como guionista e Didier Conrad como debuxante. Participar como coeditor deste grande lanzamento obriga a respectar confidencialidade sobre os contidos. Por fortuna, os seguidores da serie poden facerse unha idea nos vídeos gravados polos seus creadores.

 

Onte 1445: Datos da edición en galego 2014

/en , , , , /por

panoramica_2014A publicación da Panorámica de la edición española de libros 2014, o informe estatístico de referencia elaborado polo Ministerio de Cultura a partir dos rexistros do ISBN, achega os datos claves da produción do libro galego do pasado ano. Sen dubida o primeiro que chama a atención é o aumento de títulos publicados, 1763, que supón un incremento do 23,00 % con respecto a 2013, aínda que quede aínda moi lonxe daqueles 2.544 de 2010 (un 30,00 % menos). Sei que este aumento no número de títulos prodúcese sobre todo pola primeira campaña escolar da LOMCE e polo desenvolvemento do libro dixital, que acada as 465 referencias, cifra que duplica a do ano anterior e tamén a de 2010. A hibridación do libro galego é un feito, xa que en 2014 ofreceu o 73,62 % dos seus títulos en formato impreso e xa o 26,37 % en diversos formatos dixitais.

Por tipoloxías de edición, o libro de texto, 692 referencias, representa o 39,25 %, e o libro infantil e xuvenil, 362, o 20,53 %, polo tanto un 60,00 % da edición, sendo tamén ambos estes dous subsectores os que máis aumentan con respecto a 2013, feito ao que non é alleo o desenvolvemento dos novos materiias didácticos da LOMCE. A literatura, 411 rexistros, representa o 23,31 % da edición en galego, mantendo os niveis do ano anterior, aínda que moi lonxe das cifras de 2010, un 35,00 % superiores, mesmo a pesar do incremento da oferata en formato epub.

Os títulos traducidos doutras linguas, 224, supoñen o 12,70 % da edición en galego, o que supón un incremento do 19,00% con respecto ano anterior, ao que non foi alleo o aumento da tradución ao castelán do libro de texto, aínda que este dato queda moi lonxe daquel de 616 títulos traducidos en 2010. Continúa sendo unha anomalía que o castelán sexa a lingua máis traducida, xa que supón o 45,98 % destes rexistros, sendo o inglés con 56 títulos, o 25,00 % a segunda,

Con respecto á edición pública, continúa a diminución dos títulos publicados en galego, apenas 101, que representan apenas o 5,72 % do total, moi lonxe dos 250 de 2010, que daquela supoñían o 9,82 %. Non deixa de ser curioso que a edición autonómica, realizada polo Consello da Cultura Galega e a Xunta de Galicia acade os 15 títulos, apenas o 0,85 % de toda a edición en galego de 2014. Tamén é significativa a diminución da publicación das tres universidades, 38 títulos, moi lonxe dos 173 de 2010, o que supón unha diminución do 78,03 %.

Por último, no listado de editores de 2014 nos primeiros postos aparece Xerais con 301 rexistros (17,10 %), Obradoiro con 216 (12,30 %), Anaya con 151 (8,6%) e Galaxia con 141 (8,00 %).