Onte 1745: Hai campaña!

Debate_12_09_2016

Despois do debate da noite de onte non hai dúbida que en Galicia hai alternativa para asumir o reto de reorientar a actual derrota do país. Pontón, Leiceaga e Villares, dende posicións e estilos oratorios moi distintos, amosaron que comparten tanto a decepción polas dúas lexislaturas de recortes e retrocesos de Feijoo, como, o que é máis importante, boa parte das medidas de reconstrución da nación galega e do seu autogoberno. A experiencia e a afouteza de Ana Pontón, o rigor económico de Xoaquín Leiceaga e o entusiasmo de Luís Villares conseguiron enredar a Feijoo que, como agardabamos, se defendeu embullando canto puido o plató.

Ben sei que as tres intervencións da esquerda foron moi desiguais, o que afectará dalgunha maneira as súas candidaturas. Creo que a magnífica participación de Pontón, a mellor das cinco participantes, dando coa agulla de marear de Feijoo, axudará ao BNG na súa remontada contra as profecías interesadas das enquisas. Como creo que á En Marea non lle axudou a inexperiencia parlamentaria de Luís Villares, aínda que poida ser compensada pola súa simpatía e teimosía en denunciar o caciquismo baltarista. Como lamento que os casos de corrupción do PSdeG-PSOE achantaron durante uns segundos a un excelente Leiceaga, xusto cando Feijoo estaba máis apoucado polos paos que recibía pola destrución dos discos duros do seu partido.

Xaora, o importante é que este debate conseguiu relanzar a tensión da campaña da esquerda galega que en liñas xerais se amosou unida e determida a artellar discursos alternativos ao conformista de Feijoo, un rival sempre temible e incansable. Mobilizar o voto progresista e galeguista apartidario pode ser a chave para unha vitoria da alternativa. Hai campaña!

Un novo Plan

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á situación do plan xeral de urbanismo de Vigo.

vigoTras a sentenza firme do Tribunal Supremo do pasado 10 de novembro, que anulaba o Plan Xeral de Vigo de 2008, por unha deficiencia na tramitación da Xunta de Galicia, entón presidida por Emilio Pérez Touriño, que non someteu o planeamento vigués ao preceptivo informe de Avaliación Ambiental Estratéxica, o documento urbanístico vixente é hoxe o aprobado en abril de 1993 que, non o esquezamos, constituíu unha subsanación de deficiencias e adaptación á chamada LASGA (Lei 11/1985 de Adaptación do Solo de Galicia) do PGOU de Vigo de 1988, aprobado sendo alcalde Manoel Soto. Un erro grave da Xunta de Galicia no proceso de tramitación dun documento clave deixa, case unha década despois, ao concello de Vigo e a súa Xerencia de Urbanismo á intemperie en materia urbanística, o que (non se pode agochar) está ocasionado importante prexuízos ao desenvolvemento de proxectos da nova cidade metropolitana e afecta a intereses particulares e públicos.

Unha sentenza do Supremo que tivo a súa orixe na toma en consideración do recurso de casación presentado pola Asociación Alternativa Veciñal de Vigo, colectivo que mesmo antes da aprobación do Plan en 2008, viña batallando política e xuridicamente contra un documento que consideraba ilegal. Un plan xeral moi polémico, froito de oito anos de ires e vires, unha enleada á que non foron alleos os criterios de catro alcaldías e diversas responsables da Concellaría de Urbanismo de cores políticas distintas, sobre todo polo elevadísmo número de novas vivendas previstas e pola amplitude dalgunhas urbanizacións e actuacións dotacionais (Barrio do Cura, Porto Cabral, Guixar, Praza de España, Seara, Cidade da Xustiza, Cidade do Deporte, Matamá…), que recibiu no seu proceso de exposición pública milleiros de alegacións e tras as súas distintas aprobacións numerosas denuncias xudiciais que solicitaban a súa anulación total ou parcial.

Litixios xudiciais sempre gañados polo concello de Vigo, mesmo o que Alternativa Veciñal presentou diante do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, mais que deu pé en derradeira instancia a esta anulación do Supremo que afecta tanto ás licenzas de obra e actividades concedidas ao seu abeiro, as obras que estaban en proceso de legalización, como á situación das propiedades públicas e de particulares que nalgúns casos mudan de cualificación. Unha situación de precariedade urbanística que, máis alá do custe elevadísimo que supuxesen para as arcas públicas as reclamacións que os particulares puidesen estar presentando diante das administracións responsables do proceso (Xunta e Concello), expresa a incapacidade política das diversas corporacións viguesas para ofrecer durante as tres últimas décadas un documento de planeamento urbanístico que achegase seguridade xurídica e contase con sostenibilidade ambiental, equidade social e viabilidade económica. Eis a auténtica cerna do debate político arredor do novo plan xeral de urbanismo de Vigo.

Dende o pasado mes de decembro, apenas un mes despois de coñecida a anulación, o pleno do concello de Vigo acordou proceder á elaboración dun novo Plan Xeral de Ordenación Municipal adaptado á lexislación vixente e encomendar á Xerencia Municipal de Urbanismo os traballos necesarios para a redacción do novo documento. Un proceso no que os responsables do goberno municipal, apoiados no informe do catedrático Luciano Parejo, pretenderon atopar unha vía que acelerase o proceso. Porén, tras o contundente ditame do Consello Consultivo de Galicia, un órgano de carácter técnico xurídico ao servizo da Xunta de Galicia e das administracións locais, que desbota esta saída do concello, a única vía posible para desbloquear esta interinidade urbanística será redactar un novo plan xeral no que se defina dende cero o modelo de cidade metropolitana, canto menos para as tres próximas décadas.

Facendo da necesidade virtude, comeza así un reto ilusionante para o Vigo futuro, o de elaborar un documento urbanístico que deseñe un modelo de cidade inserido no marco do novo mapa territorial metropolitano e do desenvolvemento estratéxico da rexión urbana viguesa. Sendo realistas, é probable que poucos contidos da proposta de 2008 poidan ser aproveitados, mais aínda cando a cartografía (ten máis de quince anos), os datos recabados e a normativa utilizada precisan ser completamente actualizados. Xaora, aprendendo dos erros cometidos, o éxito do novo documento residirá, sen dúbida, tanto na súa fortaleza xurídica e técnica, como tamén na súa capacidade de recabar ao seu redor o máis amplo consenso entre os partidos políticos e as entidades veciñais, sociais e cidadáns. Abrir un amplo diálogo entre todos estes sectores é a mellor garantía para o éxito deste proceso, sempre tan difícil en cidade revolcada coma é a nosa.

Onte 1731: Luís Villares

Pareceume excelente a presentación que Luís Villares Naveira fixo onte da súa candidatura para ser o candidato de En Marea á Presidencia da Xunta. Máis alá da miña simpatía polo xurista lucense, a quen coñezo pola súa defensa rigorosa e intelixente do estatuto xurídico da lingua galega, as súas primeiras palabras parecéronme esperanzadoras, sobre todo pola firmeza, claridade e inclusividade que expresaban. Un discurso e unhas formas que, por ventura, o sitúan xa moi por riba dun proceso un pouco chafalleiriño, xestado tras a compoñenda entre as direccións dos partidos de AGE, Podemos e as mareas municipalistas de Xulio Ferreiro. Admiro, ademais, a determinación do candidato para abandonar as comodidades da súa condición de maxistrado galeguista e enzoufarse na lameira da política da esquerda galega sometida ás penalidades da precariedade das organizacións e do seu seitarismo.

Xaora, a candidatura de Luís Villares, que non dubido será apoiada de forma abrumadora nas primarias de En Marea, como tamén pola dirección nacional de Podemos de Pablo Iglesias, abre aínda un pouco máis a fenda entre as diversas opcións de nacionalistas e galeguistas. Unha división inxustificable en catro candidaturas que confunde ao electorado progresista e que moito celebra Feijoo dándose xa por gañador «por incomparecencia» da oposición. Un disparate da actual esquerda galega que agardamos comece a ter arranxo a partir da mesma noite da celebración do 25S.

Sei que non é doado construír un espazo común, sei que é un proceso de experimentación, onde hai moitos ires e vires, que, con certeza, precisa de novas protagonistas e de estratexias aínda nunca ensaiadas. Sei que é difícil atopar a saída para abandonar o confomismo cainita da esquerda galega, razón pola que quen se compromete a intentalo con honestidade e afouteza merece todo o meu respecto e consideración.

Angrois

Dedico o artigo da semana no Faro de Vigo a lembrar a traxedia de Angrois no seu terceiro aniversario e a reclamación das vítimas e familiares.

Desde aquel serán do 24 de xullo de 2013 no que o Alvia 04155 entrou na curva da Grandeira de Angrois a 179 km/h, as familias das 81 persoas falecidas e as 143 feridas (algunhas aínda en proceso de difícil recuperación) agardan coñecer as circunstancias e as causas que expliquen esta traxedia, a máis grave da historia ferroviaria de Galicia e a primeira que se produciu nunha liña cualificada como de “alta velocidade”. Dende entón, tras os confusos e contraditorios ires e vires da causa xudicial, incluída a mudanza do xuíz instrutor e a imputación e desimputación de responsables de ADIF, as vítimas agardan con esperanza que a reapertura da instrución ordenada o pasado mes de maio pola Audiencia Provincial da Coruña achegue, por fin, os elementos de verdade, xustiza e reparación que elas merecen e que nunca recibiron.

Ao longo destes tres anos as vítimas non foron escoitadas polas autoridades do Ministerio de Fomento dirixido por Ana Pastor nin tampouco polos responsables de ADIF e Renfe. Un doloroso silencio que as obrigou a recorrer ao amparo da Axencia Ferroviaria Europea, que a comezos deste mes de xullo entregou a Ana Miranda, voceira do BNG no Parlamento Europeo e intermediaria na reclamación, un informe no que determina que a Comisión Española de Investigación de Accidentes Ferroviarios (nomeada polo Ministerio de Fomento con técnicos de Adif, Renfe e Ineco) encargada de investigar o accidente de Angrois non foi independente do poder político. Un ditame que salienta que este informe técnico máis alá de centrarse no “erro humano” recoñecido do maquinista non pescudou como debera nas “causas raíz do accidente”. Un informe demoledor para as autoridades ferroviarias españolas que obriga a retomar a investigación sobre o sucedido en Angrois, a formular e responder todas as preguntas e que mesmo abre a posibilidade de colaboración das vítimas neste proceso de indagación da verdade.

Xaora, esoutras circunstancias relativas ás condicións da vía e de seguridade destes Alvias do traxecto Galicia-Madrid, tras o sinistro, foron aparecendo nos medios galegos. Para o abraio colectivo fomos coñecendo diversas eivas de seguridade da primeira liña de alta velocidade en Galicia, Ourense-Santiago, inaugurada o 10 de decembro de 2011, sendo ministro de Fomento en funcións José Blanco. Soubemos que o proxecto inicial da curva Grandeira, a tres quilómetros da estación de Compostela e cun radio que obriga a reducir a velocidade dos trens a 80 km/h, fora modificado en 2010 aducindo razóns orzamentarias. Como coñecimos que o sistema ERTMS de control de velocidade e frenado automático non funcionaba nestes trens Alvia S-730, a pesar de que este mecanismo de seguridade permite coñecer en calquera momento o percorrido do tren e, se fose, necesario emendar erros humanos.

Sen entrar a dirimir cal pode ser o alcance destas cuestións técnicas e xudiciais tan complexas, as asociacións de vítimas reclaman responsabilidades políticas nun proceso onde o peso das decisións adoptadas polos diversos responsables do Ministerio de Fomento é evidente. A negativa do Partido Popular e do PSOE a crear unha comisión de investigación sobre o sucedido en Angrois tanto no Congreso dos deputados como no Parlamento Galego non axuda tampouco a crear un clima onde a independencia na análise dos feitos sexa a que reconduza o proceso.

A este teor tanto a xa citada resolución da Axencia Ferroviaria Europea (cuxa divulgación as autoridades españolas solicitaron se adiase até despois de celebradas as Xerais do pasado mes de xuño) como o recente auto da Audiencia Provincial da Coruña cuestionan a independencia do informe técnico oficial encargado polo ministerio de Ana Pastor, o que abre un espazo para a sospeita sobre a veracidade das súas conclusións e para o desacougo cidadán sobre a seguridade ferroviaria.

O sucedido en Angrois aquel serán grande de Galicia, como as penalidades e desacougo que dende entón sofren as vítimas e as súas familias, demostran que, como establece a normativa europea, un sinistro ferroviario tan grave é imprescindible que sexa investigado por unha comisión técnica independente. Un equipo de especialistas que non estea suxeito nin dependa do goberno de turno nin da entidade que regula os camiños de ferro (ADIF) nin do transportista (Renfe) nin da empresa que avalíe a seguridade do trazado (Ineco) nin dos fabricantes do tren nin das aseguradoras nin dos sindicatos ferroviarios. Xustamente o que non se fixo até agora no caso Angrois. Estes técnicos son os que despois de recabados os datos poderán responder as preguntas que hoxe non teñen resposta e os que determinarán o alcance das responsabilidades. Só ese camiño cara a verdade abre a porta do da xustiza e do da reparación que reclaman as vítimas de Angrois.

Onte 1721: Agardando pola unión

25-07-2016O nacionalismo galego chega esfareladiño a este 25 de xullo. Tras o entusiasmo pola unión do pasado ano (un espellismo voluntarista) cadaquén programa hoxe a súa xornada preelectoral: o BNG ensumidiño consume a enerxía e os azos da súa militancia baixo a dirección do seu partido guía; a Anova agarda a decisión de Xosé Manuel Beiras para saber se arre ou xo; mentres as Mareas dos tres alcaldes coaligados con Podemos e Esquerda Unida agardan ao vindeiro domingo para dar a coñecer ao seu Merlo Branco que, como no conto de Agustín Fernández Paz, traia a felicidade a toda a especie do nacionalismo e da esquerda galega. Triste panorama para un país en devalo, empobrecido no económico e no demográfico, incapaz de expresar politicamente a súa vontade de afirmación (como lle gustaba dicir a Castelao).

Xaora, a desunión e o seitarismo cainita é unha doenza crónica do nacionalismo contemporáneo que os membros da Xeración Erga vimos practicando e sufrindo dende hai corenta anos. Nada, pois, que poida sorprendernos máis do que nos leva doído. Porén, confío na capacidade anovadora dunha nova xeración capaz de conformar ese inexistente partido galeguista pola unión. Non perdo a esperanza que se poida ir tecendo nos vindeiros anos. Con esa ilusión, bo día da patria galega!

Pola paz e o retorno das tropas

Ao fío da polémica sobre o informe Chilcot, recupero para o arquivo do blog o texto da intervención que lin o 20 de marzo de 2004 na Porta do Sol tras a manifestación «Pola Paz e o retorno das tropas». Tras vinte anos o texto non perdeu interese.

20030322_006non_a_guerra_vigo590Hoxe, 20 de marzo, cúmprese un ano da invasión de Iraq polos Estados Unidos e polo Reino Unido coa complicidade do goberno presidido por José María Aznar. Un ano de violación continuada do dereito internacional por parte destes gobernos que, ignorando o clamor e a indignación amosada pola mobilización de millóns de cidadáns de todo o mundo, provocaron unha guerra e unha ocupación militar inmoral, inxusta, ilegal e denigrante para toda a humanidade.

Un aniversario coincidente co salvaxe atentado sobre a poboación civil de Madrid que ocasionou 202 mortos e máis de mil cincocentos feridos. Unha masacre que provoca o noso estremecemento, a nosa dor e a nosa solidariedade coas vítimas, humildes traballadores e traballadoras, coidadosamente elixidos pola industria da morte para aterrorizarnos e paralizarnos co asasinato indiscriminado dos nosos concidadáns.

Non hai nada en cada unha deles –nin nos milleiros de cidadáns iraquís mortos nos atroces bombardeos e atentados de Bagdag, a cidade de Scherezade, lembremos que foi o espazo onde a sociedade pasou da prehistoria á historia– que os distinga de cada un dos que estamos aquí reunidos. Cada unha destas vítimas era un ser humano irrepetible, todas tiñan nome e rostro, todas un proxecto de vida, todas vencellábanse a unha familia e a un grupo de amigos, todas construían unha historia persoal, todas levaban soños no seu peto, todas posuían un cantar, todas amaban unha terra, todas portaban unha memoria de seu. Nomes, rostros, vidas, familias, soños, cantares, memorias amputadas e rotas en continuos episodios que formarán parte dese cada vez máis groso volume da Historia Universal da Infamia.

Esa amputación da vida de todos estes nosos concidadáns do mundo prodúcenos dor e enfróntanos, se é que tiñamos os ollos pechados, con todo o horror que é quen de producir a humanidade á que pertencemos. Esa terrible amputación de vidas e soños, producida ao longo deste último ano de apoteose belicista, desvélanos a realidade espida da sociedade mortífera da globalización, da guerra preventiva e da nova desorde internacional, alentada polas políticas unilateralistas, onde a guerra e o terrorismo constitúen pezas do mesmo puzzle do horror e da miseria.

Hoxe, dende este anaquiño do universo que chamamos Galicia, unimos as nosas voces coas de millóns de persoas que, convocadas polo Foro Social Europeo reunido en París e o Foro Social Mundial reunido en Bombai, reclaman a paz en centos de cidades do mundo enteiro. Hoxe declaramos a nosa firme convicción de que é posible construír a paz, afirmamos que é imprescindible que a esperanza venza o medo provocado pola guerra e polas súas consecuencias devastadoras para a dignidade de todos os seres humanos.

Hoxe xuntamos as nosas vontades polas mesmas razóns que nos animaron hai un ano a mobilizarnos contra esta grande operación de conmoción e pavor da que todos somos vítimas inocentes, contra esta guerra inacabada e contra a actual ocupación de Iraq, acontecementos que tras un ano de operacións militares só teñen agravado a situación internacional.

Un ano despois, temos a certeza, como ratificou a maltratada ONU, que Iraq non dispoñía de armas de destrución masiva dende o ano 1994. Isto é. Nunca existiron armas de destrución masiva durante os anos de xestación deste conflito armado. E sen embargo, os responsables da cimeira dos Azores continúan mentindo.

Hoxe o mundo é máis mundial, menos humano, menos democrático, menos seguro e máis inxusto.

Hoxe é imprescindible que as forzas ocupantes abandonen o Iraq e o pobo iraquí, co apoio da legalidade internacional, poida recuperar a súa soberanía asegurando, cunhas institucións democráticas e as liberdades necesarias, a convocatoria de eleccións libres e o respecto polos dereitos humanos.

Hoxe resulta imperioso atopar unha solución de paz para Oriente Medio, desmantelar ese muro da vergonza do novo apartheid palestino e impoñer ao estado de Israel o cumprimento das inequívocas resolucións da Organización das Nacións Unidas. Como tamén en Chechenia onde continúa despregándose unha política de exterminio por parte do goberno Puttin co benepláctio cómplice de Occidente, porque o elixir negro do petróleo sempre se agocha tras os conflitos armados do noso tempo; ao igual que en Kosovo onde a ferida segue aberta.

Pero hai outras moitas outras guerras esquecidas no século XXI. África é hoxe un continente a deriva con vintesete conflitos armados abertos dende a guerra dos diamantes de Angola, á das etnias de Burundi, ao conflito da República Centroafricana. Mentres en Afganistán a operación “Liberdade duradeira” non conseguiu a democratización e o fundamentalismo segue vixente na práctica nun país que conta con dous millóns e medios de refuxiados.

Un ano despois do comezo da invasión do Iraq, o mundo é máis violento e menos seguro. Os brutais atentados do xoves pasado achegáronos a máis dura realidade do novo terrorismo internacional, dunha violencia indiscriminada, inxustificada, irracional dirixida cara ao asasinato aleatorio de civís. Calquera causa vólvese indigna en mans de quen nega o dereito dos demais, o da vida máis ca ningún outro, para facer valer o seu. Hoxe coa nosa presenza aquí manifestamos a nosa solidariedade coas vítimas e as súas familias e con todo pobo de Madrid, ao tempo que repudiamos o terror e a ruptura da convivencia democrática que os atentados pretendían provocar.

Na nova realidade mundial o camiño a prol da paz só é posible se vai da man da xustiza e da igualdade. Hoxe son 800 millóns as persoas que no mundo sofren a maior enfermidade da nosa civilización: a pobreza. O aumento da precariedade e a exclusión social; a profundización dos desequilibrios entre o Norte e o Sur do planeta; o deterioro medioambiental; a institucionalización da mentira como forma habitual de facer política; a violación impune da declaración dos dereitos humanos (dende a legalización de execucións extraxudiciais ata o mantemento do limbo legal de Guantánamo) ou o recorte progresivo das liberdades e dos dereitos da cidadanía democrática son as armas de destrución masiva do noso tempo.

Non é posible un mundo máis pacífico e seguro sen que sexa máis xusto, solidario e democrático. Neste camiño estamos convencidos de que non hai cabida para a violencia que só enxendra máis violencia, dor e sufrimento.

Hoxe, pois, somos os cidadáns conscientes de todo o mundo os que temos a responsabilidade de parar esta guerra de mísiles, mochilas e mentiras. Nunca máis debemos calar, resignados e fatalistas, porque coa arqueoloxía paciente das palabras os males da humanidade poden e deben ter remedio. A alegría non é posible nestes días, pero si a esperanza, esa fenda que queremos abrir colectivamente para respirar un novo aire, un intento que precisa que todos deamos o mellor de nós mesmos na angueira.

Nun momento de infinita banalización da morte violenta (apenas cifras nos xornais), a nosa solidariedade activa, a nosa presenza é o antídoto imprescindible para impedir que se nos roube a esperanza de convivir nunha sociedade en paz.

Reclamamos a volta das tropas españolas do Iraq ocupado e un compromiso do novo goberno nunha acción activa a prol da paz, a prol da cooperación internacional e a prol do multilateralismo.

Reclamamos de todos os gobernos a restauración da orde da legalidade internacional en Iraq e o reforzamento das institucións internacionais, condicións indispensables para abordar os conflitos con solucións diplomáticas e pacíficas.

Esiximos o respecto aos dereitos humanos e aos dereitos de todos o pobos a súa soberanía.

Comprometémonos a participar na recuperación dos valores da cultura da paz que comparte a humanidade dende as mil e unha noite.

A construción dun mundo en paz é un anceio posible.

¡Pola Paz mundial!

¡Guerra Nunca Máis!

Na Porta do Sol, Vigo, 20 de marzo de 2004

Cara ás Galegas

No artigo da semana en Faro de Vigo valoro os resultados das pasadas Xerais e reflexiono sobre as perspectivas das vindeiras Galegas de outubro:

Xerais_2016Tras o resultado das Xerais do pasado 26 de xuño, abriuse a posibilidade dunha terceira maioría para Alberto Núñez Feijoo nas Galegas do vindeiro outono. A clara vitoria do Partido Popular en Galicia, que, con respecto á convocatoria do mes de decembro de 2015, subiu un 4,37 % e incrementou en 34.204 os seus votantes, foi moi traballada sobre as provincias da Coruña e Ourense, onde conseguiu dúas novas actas, a primeira a costa de Ciudadanos (por máis de cinco mil votos) e a segunda de En Marea (por mil seiscentos), circunscricións nas que conseguiu concentrar arredor de si o voto conservador e aproveitou a inhibición dunha parte do electorado desencantado da esquerda e do nacionalismo. Un resultado electoral que deixou claro que nin os numerosos escándalos de corrupción do partido conservador ao longo da lexislatura nin o escuro episodio recente de persecución a rivais políticos protagonizado polo ministro do interior foron considerados por unha parte do electorado galego (643.827 persoas, o 41,49 %) como circunstancias relevantes que afectasen ao seu criterio sobre o partido presidido por Mariano Rajoy. O que, sen dúbida, abre unha liña de reflexión clarificadora sobre cales son os valores e os modelos éticos que hoxe cotizan na nosa sociedade.

Ninguén pode cuestionar que Alberto Núñez Feijoo obtivo nestas Xerais un resultado óptimo que fixo retroceder a todos os seus adversarios. A súa apelación directa na última semana de campaña aos votantes de Ciudadanos, partido que en Galicia obtivo 133.938 votos e unha porcentaxe do 8,63 %, conseguiu que este moi apreciable resultado quedase en auga de castañas e non se traducise en acta ningunha para o partido de Albert Rivera. Outro tanto sucedeu cos partidos da oposición parlamentaria ao seu goberno, tanto o Partido Socialista de Galicia-PSOE que, a pesar de recuperar a segunda posición e manter as súas seis actas (en contra do prognóstico das enquisas), perdeu cinco mil votos; como, e sobre todo, a En Marea e ao BNG, que perderon entre ambas as dúas 92.516 votos, que (moi probablemente) foron directamente para a abstención. Unha severa inhibición que fixo retroceder a En Marea á terceira posición, perdendo un acta no Congreso e outra no Senado, rompendo a súa liña ascendente de convocatorias anteriores. Un resultado que deixa noqueado ao BNG cun 2,89 % dos votos, o peor resultado da súa historia, na máis dolorosa irrelevancia, agoirando a súa probable desaparición do Parlamento Galego ao non acadar en ningunha das provincias o teito do 5%.

Xaora, a pesar de que os resultados nestas Xerais non son directamente trasladables ás vindeiras Galegas, é innegable que con estes datos diante non vai ser doado artellar unha alternativa de esquerda e galeguista que, despois de dúas lexislaturas decepcionantes de durísimos recortes sociais e retrocesos para o autogoberno galego, desprace de vez a Feijoo de Monte Pío. Para isto semella imprescindible que no PSdeG-PSOE, que despois de evitar o sorpasso da Marea, aspira a que o profesor Xoaquín Fernández Leiceaga presida ese goberno alternativo, active as expectativas renovadoras xeradas por este economista rigoroso de espírito galeguista e humanista. Leiceaga asume nunha situación sen liderado claro no partido, ademais, o reto tan difícil de deseñar un proxecto común para un socialismo galego ao que tantas veces gustou mirar máis para o que chegaba de Ferraz que para o que se acordaba na súa sede galega. Un “efecto Xocas” cuxos resultados, en todo caso, dependerán en grande medida da posición que finalmente acorde o partido con respecto á investidura de Rajoy, sexa asumindo a abstención da totalidade ou dunha parte do seu grupo parlamentario ou mantendo unha oposición teimosa que levaría a unhas terceiras Xerais. Non o vai ter, pois, doado Leiceaga.

Como superar a fronteira dos 450.000 votos nas Galegas debería ser o obxectivo polo que traballasen En Marea e o propio BNG activando ao electorado progresista e galeguista aborrecido e decepcionado polas leas interminables entre as forzas políticas deste espazo do común, capaces de crear as mesmas doses de esperanza ca de decepción. Un electorado que nestas Xerais de xuño procurou o acubillo da inhibición electoral, mais que de se lle ofrecer unha proposta programática e organizativa atractiva e audaz podería mobilizarse e ser determinante para artellar un goberno alternativo que concibise Galicia como suxeito político.

Cara ás Galegas 2016 Feijoo sae cunha vantaxe apreciable, mais aínda se contamos coa posibilidade de entrada no Hórreo de Ciudadanos. Xaora, se as forzas do bloque da esquerda e do galeguismo conseguen activar ao seu electorado, os números estarían moi, moi axustados. Feijoo sábeo e tentará utilizar o calendario ao seu favor.

Con Camilo en Trasalba

Dediquei o artigo da semana en Faro de Vigo á gabanza de Camilo Nogueira, con motivo da entrega do Premio Trasalba 2016.

camilo-nogueira-1Coincidindo coa xornada electoral do 26 de xuño, viaxamos a Chans de Amoeiro para acompañar ao noso admirado Camilo Nogueira na recepción do Premio Trasalba 2016 outorgado pola Fundación Otero Pedrayo. Con este galardón, que dende 1983 recoñece anualmente a traxectoria dunha personalidade galeguista, a entidade que preside Víctor Freixanes valora no fillo de Lavadores “toda unha vida entregada á causa de Galicia, da súa identidade nacional e cultural, salientando de xeito especial a vocación e compromiso europeísta de Camilo Nogueira, na mellor tradición dos homes da Xeración Nós e, máis en concreto, de Ramón Otero Pedrayo”. Coincidindo no ano do seu oitenta aniversario, con este Trasalba recoñécese o compromiso dunha desas persoas boas e xenerosas na que varias xeracións de galeguistas identificamos de forma modélica os valores republicanos e o compromiso co proxecto de construción da nación.

Nacido no lugar dos Romanciños, no barrio de Riomao do concello de Lavadores, Camilo foi educado no berce dunha familia de tradición republicana. A súa nai, modista, e o seu pai, o escultor galeguista Nogueira, inculcáronlle un grande afán de superación. Das aulas da Academia Victoria de Príncipe pasou ás do Instituto Santa Irene, obtendo sempre as mellores cualificacións, o que non impediu que Lucho desenvolvese unha carreira deportiva no Estudiantes de baloncesto. Tras rematar os estudos en Madrid, en 1964 entrou a traballar en Citröen como enxeñeiro industrial, sendo despedido da factoría de Balaídos tras a folga do 72, na que foi detido e torturado. Daquela, como presidente da Asociación Cultural de Vigo promoveu, entre outras moitas iniciativas, as primeiras campañas de galeguización coa distribución dos famosos autocolantes para os automóbiles de “Falemos galego” e fundou con outros compañeiros da factoría a organización “Galicia Socialista, unha das orixes do actual sindicalismo nacionalista.

Tras este período vigués, Camilo Nogueira e a súa compañeira Paz López Facal trasladáronse a vivir a Santiago, onde traballará dende 1973 na empresa pública SODIGA. Coincidindo co proceso de Reforma Política, participou na creación da ANPG, na redacción das bases constitucionais do Consello das Forzas Políticas e formou parte do chamada “Comisión dos 16”, creada coa intención de redactar o primeiro borrador dun Estatuto de Autonomía para Galicia. Coincidindo co inicio da Autonomía, Nogueira encabezou os partidos vinculados ao pensamento do socialismo nacionalista (POG, EG e PSG-EG), sendo elixido deputado do Parlamento Galego (entre 1981-1993 por Esquerda Galega e entre 1997-1999 polo BNG), concelleiro do concello de Vigo (1987-1991) e deputado do Parlamento Europeo representando ao BNG no Grupo dos Verdes / Alianza Libre Europea (1999-2004).

Ademais de participar dende o inicio no inconcluso proceso de reconstrución organizativa do nacionalismo galego, a achega política esencial de Nogueira foi a de liderar a modernización do proxecto nacional galego, desenvolvendo un programa ambicioso, tanto global como sectorial, que conducise a que Galicia fose auténtica nación política; aceptando a responsabilidade de valerse fiscalmente, na interdependencia doutras nacións europeas; promovendo un desenvolvemento autocentrado dos diversos sectores da economía, con atención preferente á industria, á enerxía e os sectores gandeiro e pesqueiro; recoñecendo a lingua galega como nacional e universal, vinculada ao mundo da lusofonía e das culturas atlánticas; pensando, xaora, o mundo dende Galicia en constante diálogo coas circunstancias do noso tempo.

Camilo Nogueira ofreceu unha proposta de nacionalismo galego desmitificadora, como un punto de encontro que nos leva a integrarnos e a facer nosos os problemas de toda a humanidade. O nacionalismo non é unha ideoloxía, senón unha proposta de liberdade, progreso e independencia que procura o autogoberno para Galicia e o benestar e a igualdade para a súa cidadanía. Como sinalou o seu amigo Suso de Toro, “no nacionalismo de Camilo acrisólase a practicidade intuitiva e o sentido táctico de Bóveda, aberta ao seu tempo e ao conxunto da sociedade, coa paixón nacional de Castelao, pacífica e entusiasta até o lirismo”. Así o sentimos, cada vez que tivemos a fortuna de traballar ao seu carón, práctico e apaixonado, lírico e épico a un tempo, teimudo e paciente. Xaora, Camilo Nogueira foi pioneiro da nova política, capaz de compaxinar durante anos o seu traballo profesional coas responsabilidades parlamentarias e políticas. Persoa reflexiva e xenerosa, encarnou coa vontade de ferro do corredor de maratón, que dosifica o seu esforzo para chegar á meta, o modelo de optimismo da vontade que admiramos desque o coñecimos hai catro décadas. Seguimos, curro!

Onte 1711: 80 anos do Estatuto

Que o 80 aniversario do plebiscito do Estatuto de 1936 pasase onte case desapercibido amosa a anemia política que sofre o noso país.O do 28 de xuño foi un fito histórico que supuxo o recoñecemento de Galicia como entidade política,ao tempo que a primeira vez na que o pobo galego decidiu sobre o seu futuro. Unha data, pois, que non é unha efeméride calquera xa que nela se recoñeceu a oficialidade da lingua galega e a Galicia como nacionalidade, froito dun amplo consenso capaz de conformar unha posición orixinal de Galicia como suxeito político. Unha proeza colectiva que obriga hoxe a institucións, partidos e colectivos sociais e cidadáns polo que ten de referente para Galicia como nacionalidade histórica, á altura de Catalunya e Euskadi. Xaora, a inauguración da exposición “Meu Pontevedra” no Museo de Pontevedra, abrindo este novo ano Castelao, supuxo unha nota de autoestima e fachenda neste panorama conformista. Como tamén foi un acerto que a FUNCEF anunciase nesta data a convocatoria do Premio Celso Emilio Ferreiro de poemas musicados, unha iniciativa única de promoción da creación musical galega.

Onte 1710: Unha fenda para a esperanza

Xerais_2016

Non foi doado encaixar na mesma xornada a emoción que vivimos ao mediodía na homenaxe a Camilo Nogueira en Trasalba e a decepción que sofrimos á noite tras os resultados das Xerais. A pesar do teimundo optimismo da vontade, que aprendimos do Camilo, onte custounos moito atopar unha fenda para a esperanza, tras unha clara vitoria en Galicia do partido de Feijoo, que fixo retroceder a En Marea á terceira posición e deixou ao BNG na máis dolorosa irrelevancia.

Unha noite decepcionante para a esquerda que, con todo, non pecha todas as posibilidades de alternativa nas vindeiras autonómicas. Revisando os resultados é moi probable que boa parte dos 92.516 votos que perderon En Marea e o BNG, con respecto á convocatoria do pasado decembro, fosen directamente para a abstención, o que facilitou que o PP rañase de xeito ben arteiro á En Marea unha acta en Ourense (por apenas 1.633 votos) e outra ao C’s na Coruña.

Superar a fronteira dos 400.000 votos nas Autonómicas debería ser o obxectivo polo que a partir de aogra traballasen En Marea e o BNG para artellar, xunto co PSOE de Leiceaga, unha alternativa que defendese a existencia de Galicia como suxeito político. Para acadar esa nova maioría é imprescindible volver activar ese electorado galeguista e progresista que onte, aborrecido e decepcionado, procurou o acougo na abstención. Non é imposible artellar unha proposta programática e organizativa atractiva e audaz para a maioría social.