Adiviñanceiro popular galego

Acaba de chegarnos do prelo este Adiviñanceiro popular galego, un groso volume de case cincocentas páxinas que recolle tres milleiros de pezas do corpus adiviñancístico de noso organizadas temas. A adiviña é un concentrado poético do saber popular moi característico do mundo agrario, un patrimonio inmaterial que merece ser recuperado e posto en valor.
Sempre gustei editar estes libros de folclore e de compilación da nosa memoria literaria oral (dos que me sinto moi orgulloso), indispensables, ademais, na conformación dun catálogo cultural. Os autores, José Luís Garfer e Concha Fernández, dous dos folcloristas máis destacados da península ibérica, duplicaron nste volume o repertorio que publicaran por vez primeira hai case vinte anos. Este novo adiviñanceiro, ilustrado sobriamente con gravados a linóleo de Fino Lorenzo, enriquece un patrimonio adiviñancístico que xa explorara Paco Martín, Gloria Sánchez ou Palmira G. Boullosa, entre outros folcloristas galegos. José Luís e Concha preparan, agora, unha antoloxía de contos galegos populares en verso que pretendemos publicar en 2008.

Etiquetas:

Fina Casalderrey, Premio Irmandade do Libro

Recibimos con grande alegría a noticia que o premio Irmandade do Libro á autora do ano foi outorgado a Fina Casalderrey. Recoñécese así a traxectoria dunha das autoras fundamentais no agromar desta auténtica idade de ouro que vive a nosa Literatura Infantil e Xuvenil en galego. Hai apenas dous meses publicamos A lagoa das nenas mudas (ilustrado por Patricia Castelao, outra marabilla!), unha novela conseguidísima para rapaces de dez anos en diante, que aborda a cuestión da comunicación no novo contexto intercultural; e dentro de apenas dúas semanas aparecerá A pomba e o degolado, título co que a nosa colección Fóra de Xogo chega o seu número 100. Adianto que esta novela, baseada nun caso de acoso escolar, é para min a obra máis conseguida dunha autora que avanza literariamente en cada novo título que publica. Fina recibirá o premio o vindeiro venres 23 de marzo no seo da cea que organiza en Carballo a Federación de Libreiros de Galicia na que intervirá o escritor Manuel Rivas e na que serán outorgados os premios Irmandade do Libro 2006. Alí trataremos de estar, despois da presentación na que participaremos en Ribeira.

Etiquetas:

Saudar a vida

Estes días puxemos nas librarías dúas novas entregas da nosa colección de Ensaio: Saudar a vida de Xavier Seoane e Disidencia ferida de Xabier Alcalde. Dous títulos, que entendo valiosos, de senllos ensaístas de altura que abordan, o primeiro, unha defensa doas humanidades na actual sociedade do coñecemento e, o segundo, unha forma de resistencia fiolosófica fronte tanto pensamento feble que nos invade.
Seoane con esta terceira entrega (despois dos volumes dedicados á arte da lectura e á defensa da poesía) continúa o seu proxecto magno proxecto de revisión ensaística dos problemas da cultura contemporánea (ten case concluída a cuarta entrega e en marcha o volume sobre as artes que pecharía unha obra moi ambiciosa).
Pola súa parte, Xabier Alcalde, a quen coñeciamos como narrador, presenta un texto escrito con espírito lírico e inusitada profundidade filosófica sobre a resistencia en tempos de banalización.
Cremos que esta nova colección de Ensaio, xa acada os dezaseis títulos, constitúe, a pesar da súa tirada modesta, outro dos eixos do noso proxecto literario. Presentaremos estas dúas novas entregas ao longo das vindeiras semanas.

As Literatas

Hoxe, coincidindo coa Día Internacional da Muller Traballadora, aparecen dous novos títulos da colección As Literatas dirixida pola escritora María Xosé Queizán. Esta colección específica de narrativa internacional escrita por mulleres acada os catorce títulos. Foi dende o inicio unha aposta pola tradución para o galego dalgúns dos títulos considerados como máis relevantes da literatura do século XX escrita por mulleres, como O gran caderno, Ana Soror ou Como se non existise (a primeira obra traducida ao galego desde o serbo-croata, finalista do último Premio Nacional de Tradución). As dúas novelas que aparecen hoxe, Ancho mar de argazo e A voda, de dúas importantísimas autoras (Jean Rhys e Carson McCullers ) abondan no proxecto de Queizán. Preocúpame que, a pesar da calidade literaria da colección e a orixinalidade das portadas deseñadas por Revisión, despois de varias anos sexa aínda pouco visible nas librarías e nos propios medios literarios. No entanto, continúo tendo fe nun proxecto desta calidade que agardo atopará o apoio dos lectores e lectoras.

Etiquetas:

Terra de Melide

Onte viaxei a Melide para participar na primeira presentación d’ Os pecados capitais, a novela de Francisco A. Vidal gañadora do premio Terra de Melide 2005. O acto foi moi concorrido e a intervención do autor espléndida, situando a novela como unha reflexión sobre a quebra do amor e da amizade sobre o fondo dun escaparate de prosperidade que gocha o rexeitamento de calquera opción moralmente defendible. “Esta é unha novela de aventureiros, contrabandistas, na que os narcos son heroes que arrastran co ouro fácil a todos os seus conveciños á miseria. O meu protagonista é un covarde, que como todos os desa condición non saben poñerlle límites ao instinto; pola covardía cometéronse sempre as maiores maldades”, concluíu o seu discurso. Nós, pola nosa banda, reiteramos o compromiso da editorial no apoio á publicación das onras gañadoras deste certame de narrativa (non hai limitación de subxénero). Este mesmo mes de marzo aparecerá a obra gañadora de 2006 e o 7 de xuño participaremos no fallo do convocado este ano.

Ben interesante foi, tamén, a visita que realizamos ao modélico Museo da Terra de Melide, un centro arqueolóxico e etnográfico moi cuco (recomendo tanto a visita virtual como achegarse a realizar unha visita vagorosa) que rexe o Centro de Estudos Melidense. O traballo do seu fundador e director, Xosé Manuel Broz Rei, é verdadeiramente hercúleo ofrecendo unha completa presentación da cultura da Terra de Melide, no eido arqueolóxico (con importntes pezas das escavacións do castro da Graña, Toques), etnográfico (con mostras dos oficios tradicionais e vilegos) e na súa relación co Camiño de Santiago. Un modelo magnífico de “folk museum”, que moitos nos recordou a experiencias semellantes que coñecimos, hai varias décadas, de museos ingleses e escoceses. Só nos faltaron uns ricos (os dóces típicos melidenses) para completar un serán moi entrañable e interesante, onde non faltou unha acollida agarimeira dos nosos anfitrións e amigos de Melide.

Etiquetas:

Novo libro do Profesor

Mañá presentaremos en Vigo o novo libro do Profesor Alonso Montero. Sei que esta nova obra de don Xesús é unha das máis queridas e miniadas polo seu compromiso dunha a vida a prol das causas de Galicia e do Partido Comunista no que milita denda hai máis de corenta anos. O texto de contracuberta que preparamos sobre a obra é o seguinte:

“Fálase neste libro de intelectuais galegos que reflexionaron en Galicia desde o marxismo, algúns deles investigados por primeira vez, e fálase de homes e mulleres que, antes e despois da Guerra Civil, protagonizaron accións –heroicas algunhas– contra as malfeituras da sociedade desde postulados e inquedanzas comunistas. Tamén nestes capítulos hai achegas novas. Nunhas e noutras páxinas, como é habitual na pedagoxía literaria do profesor Alonso Montero, adúcense e ofrécense textos reveladores case descoñecidos, ademais dun documento inédito extraordinariamente significativo, a “acta” orixinal da Iª Asemblea de intelectuais do PCG (marzo de 1977).”

O vindeiro sábado, ás 12:00 horas, celebrarase unha segunda presentación na Galería Sargadelos de Ferrol, na que participarán Yolanda Díaz e o histórico dirixente de CC.OO. Manuel Amor Deus.

Limpeza de sangue

A publicación de textos dramáticos non é moi frecuente no noso sistema editorial (o teatro é o grande xénero esquecido da nosa edición). Acabamos de tirar do prelo unha nova colección teatral, a “Biblioteca Dramática Galega”, unha serie de deseño renovado que substitue a veterana “Os libros do Dramático Galego” que viñamos coeditando co IGAEM. Os tres primeiros títulos son Limpeza de sangue de Rubén Ruibal, premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais 2005; Farsa de Bululú de Manuel María e O que ocorreu despois de que Nora abandonara ao seu home ou os piares da sociedade de Elfriede Jelinek (a premio Nobel austríaca). No vindeiro mes de marzo aparecerá Ocaso Otero de Manuel Guede, premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais 2006; Boas noites de Paula Carballeira, premio Manuel María para textos dramáticos infantís 2006 e a tradución de Casa de bonecas de Ibsen. Tamén temos case rematadas as obras dramáticas de Francisco Taxes e Manuel Varela Buxán, que aparecerán dentro da Biblioteca das Letras Galegas. Entre esta oferta dos tres primeiros títulos entendo moi relevante a publicación da peza de Rubén Ruibal, unha peza que esculca os límites dunha amizade inimaxinable entre dúas persoas que coinciden azarosamente no cuarto dun hospital. Recoméndoa moi vivamente.

Os pecados capitais

Xa está nas librarías Os pecados capitais, a novela de Francisco A. Vidal, gañadora do premio Terra de Melide 2005 e coa que Xerais inicia a súa colaboración con este certame de narrativa promovido polo concello de Melide (o vindeiro mes aparecerá Os paxaros tamén migran ao sur de Silverio Cerradelo, premiado en 2006).

O texto de contracuberta que preparamos sobre a magnífica novela de Francisco A. Vidal reza así:

A soberbia de Andrés, un narcotraficante da ría de Arousa, lévao a asumir riscos e aventuras que o converten nun home rico, temido e adulado. Pero cando lle chega a hora da morte, Andrés ten que enfrontarse a todas as pantasmas do seu pasado, un pasado de maldade no que el sempre era necesariamente o primeiro, sen importar as formas nin os métodos para conseguilo. Con Andrés, xa no seu leito de morte, distintas persoas que conviviron con el e que agora agardan o seu pasamento, van relatando as súas convulsas relacións co narcotraficante e achegando, cadaquén, o seu particular punto de vista: o curo, a súa criada, o seu avogado, o seu fillo, o seu amigo Indalecio…, até a agardada confesión do propio Andrés. El mesmo tamén xulga a todos os que o rodean, arrogante e fachendoso, practicamente ás portas da morte. Novela multiperspectivista (narrada dende o punto de vista de sete personaxes), de lectura engaiolante, aborda a historia dun home que quere triunfar nun país de emigrantes sen saír da terra. A fame por medrar conducirao ao contrabando de tabaco e máis tarde ao “próspero” negocio do narcotráfico. O xurado que outorgou o Premio Terra de Melide 2005 subliñou que “o autor conseguiu unha gran profundidade na creación de Andrés, o personaxe central da novela”.

As primeiras páxinas da obra (que presentaremos en Ribeira, dentro dunhas semanas), poden baixarse en PDF aquí:

Dragona no Dadó

A presentación de Dragona encheu onte o Dadó-Dadá. Moitas persoas, entre as que se atopaban numerosos blogueiros, escoitaron a intervención de Queipo e as músicas que durante máis dunha hora e media pinchou Míster Choco (dende os boleros e os mambos máis clásicos ao jazz, dende a música electrónica á das grandes orquestras).

Queipo salientou que comezou a escribir a novela en 1994. “Foi un parto moi demorado. Agromou en varias ocasións. Foi construída, reconstruída e deconstruída en varias ocasións”. Propuxo fixarse na fotografía da portada de Cé Tomé, unha deconstrución dunha parede que permite a reconstrución progresiva dun rostro. “Este memsmo proceso é o que está acontecendo no mundo. Vivimos nunha situación entrópica, previa a unha situación de catástrofe que entendo pode chegar a ser positiva”. Referiuse, despois, a que cuestións como os fluxos migratorios e o cambio climático poden levarnos a un novo cosmopolitismo. Para el esta posibilidade é o centro temático da súa novela, situada nunha cidade esteiro e protagonizada por persoas (todas inmigrantes) que non saben qué relación han ter entre elas. “Persoas cun comportamento mimético, irreflexivo e incomprensible. Vivimos nun tempo no que se modificaron as relacións entre as persoas e o modelo de familia. Neste novo entorno a xente vive nunha confusión total”. Logo, as súas palabras abordaron á importancia da música en Dragona. “Hoxe os obxectos configúrannos como obxectos nómadas, o móbil, a pedeá ou o mp3 desprázanse con nós. A música acompáñanos para tapar a nosa soidade; escoitamos calquera cousa que nos interese. Son músicas para a introversión máis perversa, para illarnos máis que para compartir.” Queipo rematou a súa intervención falando de que tecnicamente pretendera empregar un narrador novo, intervencionista, coma un psicanalista, empregando transfer, incluíndo, progresivamente, unha parte alícouta de cada un dos persoanxes.

Hoxe ás 20:00 no Verbum Jazz Café de Samil haberá unha nova presentación da novela.

Actualización (11-2-2007): Preciosa crónica de Ian sobre a presentación no Dadó.

Etiquetas: