Onte 1725: «El Librero» de Roald Dahl

16ed34c8f701691d459fd0fa2c439826El Librero de Roald Dahl, ilustrada por Federico Delicado, é unha desas alfaias que nos agasalla o ano centenario do xenial autor de Cardiff. Aparecido en Play-boy en 1987, o relato é un retrato desapiadado dunha parella, o libreiro William Buggage, e a súa axudante, a señorita Tottle, que non respecta límites ningúns na súa acumulación (fraudulenta) de cartos e máis cartos. Que ninguén se leve a enganos, esta non é unha gabanza do noble oficio de libreiro de vello nin da bibliofilia como paixón pola descuberta e polo coñecemento nos libros. Esta é unha narración sobre a cobiza e a deslealdade afiada pola navalla do sarcasmo de Dahl, que o noso admirado Xesús Fraga traduciu coa precisión do cirurxián e a sensibilidade do pintor expresionista na escolla da paleta léxica. Un relato, pois, sobre a debacle moral, que non perdeu actualidade ningunha, que axiña relacionamos coas Presas fáciles de Miguelanxo Prado. Xaora, particular interese teño en salientar a coidada edición de Nórdica que na colección Ilustrados nunca defrauda.

Onte 1723: Lectura lenta

066092dd847fcea3b7b72a1d99391f4fGustei da reportaxe de El Pais na que asocia a actividade lectora coa lentitude. Esa marabilla de deixarse abrazar por unha novela ou un ensaio durante varias horas seguidas, cando se activan os procedementos cognitivos máis complexos e a memoria funciona como un termostato incapaz de discriminar o vivido e o lido. A lectura lenta como tempo para a lectura reflexiva e meditada fronte á inmediatez e a velocidade da lectura zapeada e fráxil das cronoloxías das redes sociais, sometidas á brevidade e a descontinuidade dos hipertexos. Manter o hábito da lectura lenta axuda a conformar un estilo de vida saudable, capaz de combater o estrés e o desacougo do imperio do inmediato. Máis aínda cando sabemos que a profundidade, lentitude e dificultade continúan sendo, como sinalaba Alberto Manguel, as tres dimensións que dan acceso ao pracer da actividade lectora literaria.

Onte 1722: Serán literario no Festigal

Excelente serán literario no Festigal de onte, no que acompañamos a Manuel Rivas e Manuel Iglesias Turnes, que asinaron exemplares e a Ledicia Costas que presentou na Galería das Letras Jules Verne e o secreto das mulleres planta, a novela coa que gañou o Premio Lazarillo de literatura xuvenil 2015.

XG00256701Comezou a súa intervención Ledicia Costas encadrando esta súa obra no catálogo de novelas viguesas recentes como Cabalos e lobos de Fran P. Lorenzo ou Os fillos do mar de Pedro Feijoo, “que están conformando unha auténtica nova cartografía novelística da cidade de Vigo”. Explicou, despois, como xurdiu a novela, “que tivo moito que ver coa relación que a miña nai mantén coas plantas e cos meus recordos de infancia co mundo vexetal”. “MIña nai ten unha habilidade especial para coidar as súas plantas e a súa horta, algo que herdou do meu avó”. “Eu tiña moitas ganas de escribir unha novela portagonizada por mulleres con corpo de muller e alma de planta”. “Ademais, tiña interese en ficcionar a vida dun escritor. Escollín a Jules Verne xa que me pareceu incrible que visitase Vigo en dúas ocasións e que en 20.000 leguas baixo os mares se localizase na ría de Vigo antes de visitala”. “Un autor importante na miña infancia desque lin Miguel Strogoff, novela á que seguiron moitas outras”.

Ledicia Costas salientou a importancia que quixo tivese na novela a relación entre aciencia e a tecnoloxía, que concretou na amizade entre Jules Verne e Antonio Sanjurjo Badía, o empresario vigues propietario de La Industriosa. “Verne era un visionario, atento a todos os avances tecnolóxicos”. “Quixen que os datos históricos tivesen un peso relevante, de xeito que mesturados cos trama de ficción ofrecesen un texto sólido, demostrando que dende o local pode achegarse ao universal”. “Henning Mankel, que ambientou as súas novelas en Skania, unha rexión sueca que conta un millón douscentos mil habitantes, conseguiu que fose un espazo literario universal. Por que non imos conseguilo en Galicia”.

Onte 1719: “Horizonte de sucesos” de Anxo Fariña na Feira de Vigo

Completamos no serán de onte as presentacións de Xerais desta exitosa edición da Feira do Libro na Porta do Sol coa de Horizonte de sucesos, a novela de Anxo Fariña. Unha novela de fronteira na que o contador de histoiras vigués, narrador e ilustrador, explora os límites da ficción, do onírico e do real. Unha novela de fronteira, tamén, no que atinxe aos públicos, xa que se dirixe tanto ao xuvenil como o das persoas adultas. Un libro de fronteira entre a narración e a ilustración, na medida que a imaxe de cuberta, unha homenaxe de Fariña ao xardín das delicias do Bosco (coincidindo cos cincocentos anos do pasamento do xenio holandés), constitúe en si mesma unha ollada perturbadora global da obra e dalgúns dos seus episodios principais.

XG00257701Na súa intervención Fariña explicou a importancia desta ilustración, “xa que é a que o narrador está debuxando como un traballo universitario, quixen que fose un xogo dentro da novela, case como o diario debuxado do propio protgonista”. O título da novela fai referencia a un concepto acuñado por Stephen Hawking, que diferenciaba entre o universo, o burato negro e o horizonte de sucesos, apenas unha raia, unha rexión limítrofe entre as outras dúas, da que só é posible fuxir se viaxamos á velocidade da luz. “O horizonte de sucesos é unha fronteira entre o espazo-tempo, un punto de case non retorno, unha terra de ninguén, un espazo limítrofe, un lugar e un non lugar como ese centro de acollida de menores onde sitúo a novela, ou como os campos de refuxiados onde as persoas pertencen e non pertencen ao mesmo tempo”. “O libro está dedicado a todas as persoas que conseguiron fuxir dese horizonte de sucesos, procurando o territorio da luz”.

Continuou Anxo Fariña explicando que “na novela hai unha intención explícita de non agochar a dor, presente na migraña, a doenza crónica que padece o protagonista, que determina a súa forma de encarar a vida no centro e a súa relación cos menores”. “Como migrañeiro crónico sei que queremos fuxir da dor, mais que ao mesmo tempo falar dela reconforta e fainos sentir mellor”. Definiu a novela como de intriga, onde a historia vai avanzando sobre un incidente determinante, ao tempo que o protagonista, o educador bolseiro, é apenas un observador da vida do centro e dalgúns acontecementos que non comprende”. “O experimento do Gato de Schrödinger serviume para explicar que unha mesma cousa pode ser e non ser ao mesmo tempo, o que supón un desafío para o lector que debe dirimir que parte da historia é real é cal non”.

Onte 1717: “Galería de saldos” de Diego Giráldez, presentación en Vigo

Galeria_de_saldos_Porta_do_Sol_05-07-2016

Outro serán excelente o de onte na Feira do Libro de Vigo instalada na Porta do Sol. A escritora Ledicia Costas asinou durante máis dunha hora nunha sesión de alicientes extraordinaria. O editor Fran Alonso e a actriz Deborah Vukusic presentaron Galería de saldos, magnífico libro de relatos co que debuta Diego Giráldez. Antes de ler o relato titulado “Luís Seoane”, Vukusic deu cinco razóns para ler Galería de saldos: primeira, “por tratarse dun libro de relatos, o xénero hipster da novela”; segunda, “para facerlle a competencia á prensa deportiva como Marca e outras publicacións semellantes”; terceira, “por tratarse dun libro para o verán con retrogusto pensante”; cuarta, “por deitar pingas de arte para facer un perfume silencioso”; e quinta, “para facelo un auténtico best-seller galego”.

XG00255001Fran Alonso comezou a súa intervención lembrando a magnífica acollida de público e crítica de Galería de saldos, á que non foi allea o magnífico booktrailer do libro, o primeiro en realidade virtual da edición galega. “A propia portada de Antonio Seijas, simbólica e irónica, minimalista, reflicte o espírito destes vinte e sete relatos guiados pola arte e pola interpretación da arte da man de Iago Losada, cuxas ilustracións deron personalidade ao libro”. “Brevidade, aire fresco, duro, ás veces xélido, que pode mancar. Personaxes en saldo, esmagados, perdedores, á beira do fracaso, cuxa subsistencia está marcada polas circunstancias. Historias duras, como a vida, sutís, feitas a través das palabras e dos silencios, do que se pode intuír, o que non se di”. “Todo o libro de Diego configura unha banda sonora global e cada un dos relatos posúe a súa propia. Con todo, hai en todo o libro un sabor de tango, por que ten sabor a melancolía rabuda, sensual e emocional”.

Seguiu Alonso salientando que no libro “a arte está en relación coa cotidianidade, co consumo, despoxada de calquera tipo de mitomanía. A arte incorporada ao consumo, á vida,desposuída do seu carácter artístico, o que lle permite ao autor ironizar e deitar unha ollada bastante comprensiva.” “Unha arte interdisciplinar, onde están presentes as artes plásticas, a música, o cine e a literatura, mesturadas coa publicidade e coa crónica das nosas vidas. Este é un texto onde todas as artes fúndense e as referencias culturais tecen unha malla sobre a que flotan os personaxes”.

Rematou Fran Alonso relacionando Galería de saldos con Vidas post-it, o libro de relatos de Iolanda Zúñiga: “decateime que o libro de Iolanda aparece citado no propio libro de Diego, hai conexións temáticas e formais entre ambas as dúas obras”. “Galería de saldos é unha biopsia social, unha análise crítica e irónica do entorno que nos rodea.”. “Diego Giráldez posúe un estilo rotundo que fai o libro moi compacto, sendo todos os textos moi homoxéneos”. “Un libro, pois, moi recomendable co que nace un narrador para a nosa ficción que demostra nesta primeira entrega todo o poderío”.

Pola súa banda, o autor salientou que esta era “un libro moi vigués, xa que había moita xente de Vigo relacionada coa súa produción e comunicación”. Relatou como hai uns anos chegara a Vidas post-it de Iolanda Zúñiga, “un libro que me marcou, co que entendín que se pode facer unha narrativa galega distinta”. Citou despois a importancia na obra das ilustracións de Iago Sánchez Losada e do booktrailer do que van “dez mil visualizacións en Facebook, o que arrima a literatura galega a outro público”. Confesou o autor a súa satisfacción polas sensacións que os lectores e lectoras crean co libro, semellantes as que pretendera: “ningún personaxe deste libro é unha fantasía, todos son froito dunha realidade actual que manca”; “este era un dos obxectivos que pretendín, que o lector se sentise completamente identificado”.

Onte 1716: “A dúbida” de María Reimóndez, presentación na Porta do Sol

Porta_do_Sol_04-07-2016

Moi interesante resultou a presentación que onte fixemos na Feria do Libro de VigoA dúbida de María Reimóndez, a novela gañadora do Premio La Voz de Galicia 2014. A psicóloga Gema Zunzunegui realizou unha certeira lectura dunha novela de intriga sobre os abusos sexuais a menores achegando datos sobre un fenómeno que se agocha na maior parte das ocasións. “O 40 % dos casos do abuso intrafamaliar son silenciados por ser motivo de vergonza ou culpa. Os datos amosan que unha de cada cinco menores sofren estes abusos ocultos, dos que se denuncian apenas o 2% dos casos”. Rematou a súa intervención Zunzunegui salientanto a importancia das mulleres valentes que tecen redes contra estes abuxos: “Muller bonita é a que loita”.

XG00250501María Reimóndez confesou que lle resultara difícil escribir esta novela que “debía responder a un formato moi compacto, ao xeito dun reloxo suízo”. “O texto naceu a partir do premio de novela por entregas de La Voz de Galicia. Fíxeno para subverter a forma e para facer unha escrita estratéxica, aquela que utiliza as formas para dar a palabra. Utilicei un formato de escrita doada de intriga coa intención de contar unha historia distinta das que decote utilizan este formato”. “Aínda que formalmente sexa singular, tematicamente insírese nas preocupacións da miña obra. Para abordar o tema dos abusos sexuais, entre a escolla de centrar a narración na vítima ou na muller do agresor, decidín utilizar unha perspectiva oblícua, consciente de que os abusos se agochan. A miña intención foi crear a dúbida no lectorado. Que faría cadaquén se vivise un caso semellante? Remato anunciando que na súa web publicaranse vídeos nos que persoas relacionadas co tema dos abusos sexuais a menores falan da relevancia da novela para a visibilización deste tipo de violencia.”

 

Onte 1713: A importancia dos detalles

As_horas_roubadas_Libraria_paz_30-06-2016

Manel Loureiro presentou onte As horas roubadas de María Solar na Libraría Paz de Pontevedra. O escritor pontevedrés, cuxas novelas están publicadas en trinta países, confesou que moito gozara lendo nunha “novela que coida moito os detalles, esas cuestións que dan cor ás narracións e son capaces de atrapar ao lector”. O autor de Fulgor salientou, despois, que “María Solar consigue trasladar a súa historia a un momento moi recoñecible, o de finais dos anos setenta, aquel dos sofás de escai e das televisións de cornos, o que constitúe un risco importante, xa que un pasado recoñecible e cercano convida ao lector a xogar coa súa memoria”. Rematou convidando de forma entusiasta á lectura d´As horas roubadas e abeizoando a autora pola súa capacidade por crear personaxes tan recoñecibles e, sobre todo, por ofrecer unha boa historia, o máis importante en calquera novela”.

Onte 1712: “Contos e lendas arraianos” de Rodríguez Cruz

aTENEO_sANTA_cECILIA_MARIN_29-06-2016

Presentamos onte no Ateneo Santa Cecilia de Marín Contos e lendas arraianos, a compilación de literatura de tradicional oral que José Rodríguez Cruz foi preparando dende hai máis de catro décadas. Na liña de textos clásicos como Contos vianeses do seu mestre Laureano Prieto ou dos Contos populares da provincia de Lugo, o investigador da Gudiña recolleu e ordenou un parte moi significativa do patrimonio narrativo popular do sueste da provincia de Ourense, un espazo que fai  fronteira con Sanabria e Tras os Montes, onde por ventura aínda se conservan matices que a nosa fala semella perdera.

XG00257301Cruz confesou que comezara as súas gravacións con persoas maiores a finais dos anos setenta “cando vin que se producían cambios profundos nas formas de vida da miña comarca”. “Dende entón fun gardando datos e ordenándoos en diversas publicacións sobre a indumentaria ou sobre festas como o entroido que teñen alí moito predicamento”. “Ordenei o libro en dúas partes, unha dedicada ás narracións fantásticas e marabillosas e outra, aos contos tradicionais. Na primeira abordei a presenza do demo, que personifica o mal; o trasgo, un ser mitico que pode transformarse; o home lobo, tamén chamado lobishome ou lobo da xente; a presenza da raposa ou da serpe; para rematar coas mouras e mouros, a procura de tesouros e as ferraduras do cabalo de Santiago”. “Na segunda, clasifiquei tematicamente os contos tradicionais: os de animais, de curas, de bruxas, de fórmula, de humor, para rematar cos cantados e rimados”. “O libro fosiliza unha narracións que xa desapareceron como a maior parte dos seus informantes”.

Onte 1699: Presentación de «Galería de saldos» de Diego Giráldez


Porriño_10_06_2016_01

XG00255001Inesquecible foi a presentación no Porriño de Galería de saldos, o debut en Xerais Narrativa de Diego Giráldez. Na súa intervención a escritora Ledicia Costas situou este primeiro libro de Giráldez como «un deses bos libros que arrincan unha emoción de xeito natural, deses que mancan». «Diego non escribe, dispara», continuou, para salientar despois que «o gran acerto de Galería de saldos é a forma, Diego ten de serie impreso no seu ADN literario un estilo de seu xa nn seu primeiro libro, non se pode aspirar a máis». Remtou a autora d´ Un animal chamado Néboa lembrando que «Diego, com todo bo escritor maldito que se prece, ten o seu nivel de sofisticación, presente neste magnífico primeiro libro». Na presentación falouse tamén do booktrailer interactivo de presentación do libro, que achega unha experiencia visual envolvente, semellante á que vive o lector que se somerxe nos trinta relatos deste universo ficcional, unha auténtica galería onde as vidas perderon o seu valor e conservan apenas a súa beleza precaria.

Onte Paz Raña publicaba no seu muro de Facebook unha nota de lectura de Galería de saldos que entendo é moi clarificadora sobre o gran interese do libro de Giráldez:

Atendín as indicacións de Manrique Fernández e lin o libro moi, moi devagar, pero lino todo, deseguido, sen pausas, arrestada polo pracer de ler un libro de relatos distinto, cunha contemporaneidade brutal. Historias que suceden acotío narradas cun pulso extraordinario, co bonus track da alegría que me dá situar o libro no andel dos preferidos. Un descubrimento.

Onte 1698: Nos camiños

Clubs_de_lectura_10_06_2016_01

Nos últimos tres días andei os camiños do país de aquí para acolá apoiando varias presentacións e recepcións de premios de libros da editorial, nese labor imprescindible dos editores de contribuír a facer máis visibles as nosas novidades e catálogos. En todos estes actos percibín unha inequívoca intencón de actualización dos formatos dete tipo de actos e do seu eco nas redes.

Na cata literaria, celebrada no Museo Interactivo de Historia Lugo, onde presentamos no serán do xoves Tempo de bebidas isotónicas e fast-food de Álex Alonso, foron o viño e as tapas, servidos antes do inicio do acto literario, o engado para un público tan numeroso como atento. No caso da presentación de Galería de saldos, o libro co que debuta Diego Giráldez, celebrado o venres no Círculo Recreativo Cultural do Porriño, na que participaron 200 persoas, foi a actuación do croner Tony Lomba a que pechou un acontecemento inesquecible. Como tamén o foi no serán do sábado a celebrada no Ateneo Valle Inclán de Ribeira, onde se presentou As horas roubadas de María Solar, outro acto magnífico pechado con tres cancións a capela de Javi Maneiro, o cantante de Herdeiros da Crus.

Sabemos que a fusión da literatura coa gastronomía ou coa música, como os itinerarios e viaxes literarias, como o protagonismo dos lectores e lectoras nos clubes de lectura, contribúnen de forma decisiva á presenza do libro galego na axenda pública. Nesta semana seguiremos nos nosos camiños con novos actos de Xerais en Ourense, Vila de Cruces, Santiago, Vigo, Ribeira e na Feira do libro, que por vez primeira chega a Redondela.