Xa falamos
Ao fío da iniciativa de Marcos Valcárcel e Alfonso Vázquez-Monxardín, no artigo da semana reflexiono sobre a necesidade dunha proposta optimista e en positivo para recuperar falantes activos mozos.
Infantil en galego
Hai un mes reclamabamos a ampliación do programa experimental de escolarización en galego na Educación Infantil. A Consellaría de Educación, por fin, caeu do cabalo e prendeu ese fío do Plan de Normalización anunciando que poderán participar todos os centros sostidos con fondos públicos (é dicir os públicos e concertados) que teñan polo menos dúas liñás por cada curso da etapa 3-6. Esta si que é unha medida normalizadora de auténtico calado, moito máis se vai acompañada, como é de agardar, de apoios nos medios didácticos e na formación do profesorado. A creación dunha atmosfera galeguizadora nos centros dende o inicio dos procesos de alfabetización (Infantil e primeiro ciclo de Primaria) é a estratexia máis sólida para consolidar avances reais no emprego da lingua como vehicular na Primaria e na Secundaria. Desta volta, os meus parabéns para o equipo da Consellaría de Educación.
Lingua en positivo
Marcos propón abrir un debate en positivo sobre o futuro da lingua. Acerta de cheo. A pesar de que sei que non hai receitas máxicas a miña aposta vai por converter ao galego en lingua de proximidade, vencellándoa coa innovación tecnolóxica e co mundo da infancia, do lecer e da lectura. Só deste xeito creo que se poderá vencer na sociedade, e sobre todo na mocidade, o prexuízo estendido de asociar a utilización do galego como lingua vehicular cunha opción política nacionalista ou propia de aburridos culturetas galleguistas. Nesa liña, a mudanza radical no tipo de celebración do 17 de maio tórnase imprescindible.
A lingua dos xornais
Recomendo este lúcido texto de Veloso sobre o uso que se está facendo do galego nos nosos xornais impresos de maior difusión. O autor non é un sociolingüista, o que quizais lle permite interpretar a cuestión de forma máis independente, clara e veraz. Agradécense estas análises onde non aparecen táboas estatísticas e baseadas, pola contra, na experiencia mamada na rúa. Parabéns, amigo Veloso.
O galego, un deber
A pesar de que se poderían poñer algúns matices, estas declaracións, vindo de quen veñen, son un paso adiante. O novo Estatuto debe recoller o deber de todos os cidadáns galegos de coñecer a lingua galega e o seu dereito a usala en todos os ámbitos dentro do territorio de Galicia, ademais de promover a redacción dunha Carta de Dereitos Lingüísticos.
O deber de coñecer o galego xa estaba presente na Lei de Normalización Lingüística de 1983 e foi retirado por sentencia do Constitucional no ano 1986 (por mor do recurso presentando por Domingo García Sabell, daquela Delegado do Goberno de Felipe González e presidente da Academia Galega). Este deber, a pesar desta sentencia, xustíficase co dereito de igualdade dos cidadáns, que toda a lexislación debe garantir.
O recoñecemento deste deber da cidadanía é o garante do cumprimento efectivo dos dereitos lingüísticos, tanto no que atinxe ao ámbito público como ao privado, ao mundo empresarial como ao da xustiza (os eidos onde o galego ten maiores dificultades para ser desvelado). A consolidación deste deber aseguraría, tamén, a consolidación do galego como lingua xeral de referencia nas Admnistracións Autonómica, Locais e do Estado en Galicia, así como a obrigatoriedade de que os funcionarios ao seu serizo posuísen capacitación necesaria para o seu uso.
Outrosí, sucedería coa Carta de Dereitos lingüísticos da cidadanía galega que permitiría garantir a posibilidade de vivir en galego a quen o desexe, sabendo que conta con amparo efectivo da lei e das institucións. Penso que esta Carta debería garantir:
O deber de coñecer o galego xa estaba presente na Lei de Normalización Lingüística de 1983 e foi retirado por sentencia do Constitucional no ano 1986 (por mor do recurso presentando por Domingo García Sabell, daquela Delegado do Goberno de Felipe González e presidente da Academia Galega). Este deber, a pesar desta sentencia, xustíficase co dereito de igualdade dos cidadáns, que toda a lexislación debe garantir.
O recoñecemento deste deber da cidadanía é o garante do cumprimento efectivo dos dereitos lingüísticos, tanto no que atinxe ao ámbito público como ao privado, ao mundo empresarial como ao da xustiza (os eidos onde o galego ten maiores dificultades para ser desvelado). A consolidación deste deber aseguraría, tamén, a consolidación do galego como lingua xeral de referencia nas Admnistracións Autonómica, Locais e do Estado en Galicia, así como a obrigatoriedade de que os funcionarios ao seu serizo posuísen capacitación necesaria para o seu uso.
Outrosí, sucedería coa Carta de Dereitos lingüísticos da cidadanía galega que permitiría garantir a posibilidade de vivir en galego a quen o desexe, sabendo que conta con amparo efectivo da lei e das institucións. Penso que esta Carta debería garantir:
- O dereito da cidadanía a recibir a educación en lingua galega como vehicular no ensino non universitario;
- O dereito da cidadanía a expresarse e ser atendidos sempre, tanto oralmente como por escrito en galego, eliminando calquera atranco no exercicio deste dereito,
- O dereito da cidadanía a recibir información pública en galego
Considero que estas son dúas condicións irrenunciables e, como se demostrou no caso catalán, totalmente asumibles polo actual marco constitucional. En cuestión de lingua, non podemos pasar por menos.
Últimas anotacións
Roberto17 de Xullo de 2024 - 1:29 p.m.
A beirarrúa voada16 de Xullo de 2024 - 11:05 a.m.
As que cantan10 de Xullo de 2024 - 10:13 a.m.
Teatro cine Fraga9 de Xullo de 2024 - 8:08 a.m.
Espazo lectura3 de Xullo de 2024 - 4:54 p.m.