Onte 1786: Xesús Alonso Montero 88

XAM_88_03

Medio cento de amigos e amigas acompañamos onte a Xesús Alonso Montero no xantar do seu 88 aniversario. Un xuntoiro de moita xoldra que, como xa é tradicional, se celebrou no restaurante As Chavolas, a carón das parroquias da Groba e Ventosela, onde ten as súas raíces o profesor. No seu discurso de sobremesa don Xesús agradeceu os agarimos e poder compartir o pan cos amigos, ao tempo que lembrou con emoción os pasamentos nas últimas corenta e oito horas do poeta Marcos Ana e do comandante Fidel Castro. Rematou lendo a súa “Oda ás cen palabras fermosas da lingua galega” incluída no libro Versos dun fistor republicano, marxista, ateo e un pouco epicúreo (Xerais, 2017), no que antologa a súa produción poética de máis de cincuenta anos, que chegará ás librarías a comezos do vindeiro mes de febreiro. As sorpresas tampouco faltaron neste 88 aniversario no que Alonso Montero expresou o seu compromiso de continuar no futuro loitando polos seus ideais. Beizóns, profesor!

Onte 1785: Presentación mundial de «Marcopola 4« en Banda Deseñada

Marcopola_26-11-2016

Non cabía onte unha agulla na Librería Banda Deseñada do Calvario na presentación mundial de Avoa Power, a cuarta entrega do de Marcopola, a serie de cómic infantil de Jacobo Fernández Serrano. Moitos fans da serie acompañaron a un autor que se amosou feliz e desenvolveu unha longuísima e moi fermosa sesión de asinaturas.

XG00236201Jacobo confesou na sua intervención que «o cómic dá moitas satisfaccións pola alquimia entre debuxos e texto, mais tamén dá moito traballo». Expresou a súa satisfacción por ofrecer «esta serie de cómic infantil que conta xa con catro números, publicada en galego, castelán e catalán, da que prometemos máis entregas e da que por fortuna contamos con público. Un éxito que debemos agradecer». Apoiada nas imaxes, Jacobo explicou o porceso de composición de cada páxina, que conta con tres capas. Detívose, despois, no personaxe da Avoa Power, «un Merlín feminino, capaz de solucionar coa pintura os diversos problemas que lle formula a xente». «A maxia que emprega a pintora ten lugar nas propias páxinas do libro. Non necesitamos no cómic doutros aditamentos. Todo sucede diante do lector. O personaxe contrario é o Tigre, que fai que as cousas desaparezan. O noso traballo como autores é que aparezan cousas, emocións e sentimentos na cabeza dos lectores».

Na quenda de preguntas, HJacobo anunciou que a quinta entrega de Marcopola titularase Pernechas. Confesou que está valorando a posibilidade de preparar unha triloxía arredor do personaxe do Tigre, un ladrón que tamén é un pais de familia, para explicar cales son as razóns polas que rouba.

Onte 1779: Culturgal 2016, comunidade e futuro

Culturgal_2016_Presentacion_01

Baixo o lema «Cultura, comunidade e futuro» presentamos onte a programación do Culturgal 2016, que do 2 ao 4 de decembro se celebrará no Pazo da Cultura de Pontevedra. A novena edición dunha feira das industrias culturais galegas que pretende continuar sendo un espazo de encontro e mediación dos diversos sectores empresariais da cultura galegas coas institucións e os seus públicos.

Culturgal_2016_01Sabemos que en cada ano conflúen en Culturgal as ideas, os proxectos, os produtos, os servizos, mais tamén as arelas e os soños das empresas, das entidades e dos profesionais dos sectores do libro e da lectura, da música, das artes escénicas, do cine e das artes audiovisuais, das artes plásticas, da artesanía e da cultura popular, da xestión cultural, de internet e das novas tecnoloxías, do fomento da lingua e da cultura galegas… Culturgal convértese así para todas estas persoas, colectivos e entidades públicas e privadas nun espazo confortable e novidoso onde a creatividade galega se presenta como unha comunidade aberta, fraterna, diversa e plural, capaz de contaxiar entusiasmo e orgullo colectivo pola súa oferta, ao tempo que polo porxecto que de forma colectiva e corresponsable enxerga o futuro. Hoxe Culturgal é unha manifestación do orgullo galego contemporáneo, expresado por máis de quince mil persoas, cento cincuenta empresas, cinco asociacións profesionais e catro administracións públicas..

Na web de Culturgal pode consultarse un programa de cento cincuenta actividades destinadas a diversos públicos, dende o infantil e familiar ao especializado e profesional, que nesta edición adquire protagonismo na xornada inaugural. O concerto inaugural de SonDeSeu o venres, o de Budiño o sábado, celebrando o vinte aniversario de Paralaia; o de María Fumaça o domingo, presentando o seu terceiro traballo e a exposición «Pegadas na terra», na que dezaoito artistas dialogan sobre as relacións da natureza e territorio, completan un programa concibido para contribuír a construír comunidade e futuro para a nosa cultura. Lembrando a Narf en Culturgal «somos dunha tribo que acredita no futuro».

 

Onte 1773: Samaín dos libros

A presentación da nova edición de Bala Perdida, a primeira novela de Manuel Rivas para público novo, coincidiu co Samaín dos Libros no que a editorial participou onte na FNAC da Coruña e na Libraría Paz de Pontevedra. Unha nova xornada a incluír no calendario do libro e da lectura para celebrar textos como estes de Manuel Rivas e Ledicia Costas.

XG00255401Na presentación da Coruña o actor e director Lino Braxe e a actriz Manuela Varela, membros do cadro que levou a escena a novela do pirata Bala Perdida, interpretaron un pequeno fragmento da obra. Con anterioridade Manuel Rivas leu un par de capítulos e, antes de comezar a longa sesión de alicientes, comentou cales foron as razóns que o levaron hai case vinte anos a escribir esta súa novela para os mozos e mozas. «Quixen ofrecer unha novela que explicase de que están feitos os tesouros. Moitas veces descoñecemos que nalgúns casos os tesouros están feitos de moita dor e sufrimento, da escravitude e da suor de moitas persoas. No caso que se conta en Bala Perdida os tesouros están feitos do pesadelo que para a humanidade supuxo o nazismo e toda a súa maldade. A historia de Bala Perdida permite confrontarnos con ese lado tan escuro da condición humana, máis tamén coa ledicia da tripulación do Liberdade e deses risos dos que tamén está feita a materia humana. Pensei que malo sería que non gañase a materia da liberdade».

Onte 1772: Manuel Veiga en Monforte

Presentamos onte no Centro do Viño da Ribeira Sacra de Monforte de Lemos Todo ser humano é un río de Manuel Veiga Taboada. Novela que comentou con grande brillantez o xornalista cultural César Lorenzo que comezou salientando que «era este un libro que pagaba a pena ler, onde triunfa o risco, xa que o escritor decide facer o que quere facer». «Os relatos –continuou César– esculcan diversos ambientes e experiencias. É unha novela vivida, contaminada pola experiencia do autor, mais na que acomete unha terceira vía, a de mesturala con múltiples lecturas. Todo ser humano é un río é unha novela na que a ollada é esencial, onde o autor utiliza o procedemento de autoficción, aínda que vai máis alá, xa que intenta asimilar literariamente as cousas que lle pasan na vida, converténdoa en materia literaria. Manuel Veiga é unha persoa que cambia, que evoluciona, o que lle permite ampliar a mirada converténdoa en literaria».

XG00249101A seguir, Lorenzo abordou a estrutura da novela, organizada en dúas partes, a primeira arraiana e a segunda monfortina, «utilizando nas dúas personaxes reais». «Nas páxinas dedicadas a Monforte intenta contar a historia da súa familia, da súa liñaxe, mais non o fai coa intención nin de mitificar nin desmitificar, senón de aproveitar esa pescuda para convertela en materia literaria de primeira calidade». «Creo que esta parte tamén é un balance da relación do autor cos seus pais». Destacou Lorenzo a importancia que Manuel concede ás artes, sobre todo á pintura e á escultura, que intentou incorporar na súa literatura». Continuou a súa intervención César destacando a importancia de «Casa vixiada», a noveliña que pecha o libro, «onde a ollada é esencial para entender o que é o pazo de Muíños de Antero, Manolo consigue que nos sintamos dentro, ten a ambición de crear un universo e conségueo». Rematou Lorenzo dicindo que «se neste país algúen busca lectura literaria aquí hai un escritor no que se pode confiar».

Na súa intervención Manuel Veiga confesou que acabara de reparar no que expresara César Lorenzo: «É certo que o libro é unha despedida dos meus pais, ainda que quizais o fixera de forma inconsciente». Tamén recoñeceu que no libro quixo recordar a importancia dos ríos en Galicia: «Eu son de río. Crieime a carón dun río. Os olores do río están sempre na miña cabeza, como boa parte de Galicia son ríos». Veiga salientou despois o sentido de conversa que ten o libro, «sei que é un libro moi persoal, anque ten un carácter colectivo, sei que recolle moitas voces que se van intercalando». «Un procedemento que está en toda a literatura moderna, ao xeito de xornalismo poético,que converte esta conversa en literatura por que ten profunidade e unha ollada propia».

 

Onte 1767: “De paraugas”, presentación en Lugo

Presentamos no serán de onte na Libraría Trama de Lugo De paraugas, os relatos que escribu Paco Martín a partir das fotografías de Daniel Puente Bello. Foi Xabier DoCampo, autor do epílogo da obra, quen chufou aos autores e salientou a súa singularidade. Comezou DoCampo confesando que o libro lle fixera moita graza: “Comprobei que tiña razón miña nai cando dicía que os de Lugo tiñan unha forma distinta de levar os paraugas, debaixo do brazo e co picho cara arriba”. Sinalou a seguir Xabier que “o libro era moi cunqueirán” e “que non puidera evitar lembrar na lectura “os quitasoles de Merlín e familia, branco, marelo e colorado, baixo os que sucedían grandes prodixios, quitaban o sol e as tebras, xa que pola noite deitaban luz”. “De paraugas é un libro que escribiría Cunqueiro, se hoxe vivise. Cunqueiro estaría presente nestas páxinas polo feito de entender a existencia dunha relación entre galegos e galegas que teñen un xeito de ser e as literaturas que nos contan. Se as nosas vidas non se fan relato, é coma se non existisen. Se Cunqueiro ten hoxe un continuador, ese é Paco Martín, sobre todo nesa medida tan difícil que é a narración breve, a que está máis próxima á poesia”.

XG00259401Sinalou Xabier que no libro había “un humor manifesto e declarado que vai máis alá do sorriso, xa que provoca as gargalladas”. “Un libro nacido das fotografías de Daniel e que Paco conectou cada unha delas cunha súa imaxe mental que axiña lle disparaba unha historia, algunhas vividas por el, outras relacionadas con ese mundo que lle apasiona que é o dos paraugas”. Rematou DoCampo referíndose ao “paraugas comunal”, “aquel que é de todos cando chove a cachón”. “Neste libro os paraugas dan para moitas anécdotas, pero se converten en literatura”. “De paraugas é un libro que se desfruta en cada parágrafo, que emociona cada páxina, é unha auténtica delicia”. Pola súa banda, Daniel Puente relatou como xurxiron as fotografías, “froito dun camiño de observación do xeito que a xente leva os paraugas, sobre todos nas feiras, como as de Parga e Guitiriz”. Mentres que Paco Martín advertiu que “este era un libro de paraugas no que non chove, que é cando o paraugas ten personalidade propia, o que permitiu que o libro tivese certa graza”.

Onte 1766: “Os libros arden mal” de Manuel Rivas, mellor obra da narrativa galega da década

Premio_Mondoñedo_10_16-10-2016

XG00084101Coincidindo coas San Lucas, Manuel Rivas recibiu onte o Premio Mondoñedo 10 que entre seis finalistas recoñece Os libros arden mal como a mellor obra da narrativa galega da década (2006-2015). Un galardón outorgado por un xurado formado por representantes das diversas institucións e entidades das nosas letras (Academia Galega, Consello da Cultura Galega, AELG, Pen Clube, AGE, Federación de librarías, entre outras) que pretende contribuír a fixar a memoria da nosa produción literaria e cultural nos diversos eidos, neste caso a narrativa. Un premio que recoñece unha obra traducida a diversas linguas europeas, considerada como excepcional e aclamada de forma entusiasta en todos os países como unha das novelas máis importantes do século XXI. Este premio para Os libros arden mal supón, ademais, unha oportunidade magnífica para volver sobre unha novela monumental, onde se atopa o adn literario de Manuel Rivas. Parabéns, Manolo!

Onte 1765: «Cousas de Papá», concerto presentación en Ourense

Cousas_de_Papá_Espazo_Lector_Ourense_15-10-2016

XG00256601Onte ao mediodía participamos na libraría Espazo Lector Nobel de Ourense na presentación do libro disco de poesía infantil Cousas de Papá. Un acto no que participaron activamente moitos picariños que cantaron e bailaron coas cancións que compuxo e interpretou Héctor Lorenzo, sobre os poemas moi imaxinativos e visuais de Raúl Pato. Un libro disco, ilustrado por Blanca Barrio, que ten por fío condutor a figura dun pai algo toliño «capaz de soñar soños soñados nunha noite de vento ventado» ou que contan «como se peiteaba unha serea nas augas do Miño». Tras as palabras de Raúl e Blanca, Héctor interpretou oito dos dez temas do disco, debullando os ritmos da bossa nova, o rock ou o swing galego. Corenta minutos divertidos e emocionantes protagonizados pola música e a poesía para os máis novos.

Onte 1764: Presentación en Baiona de «Xa non estou aquí» de Iria Misa

a_non_estou_aqui_Baiona_14-10-2016-04

Éxito rotundo de Iria Misa na presentación en Baiona de Xa non estou aquí, novela gañadora do Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil 2016. Máis dun cento de persoas seguiron no salón de actos da Casa da Navegación a intervención de Ledicia Costas e Iria Misa, compañeiras e cómplices da Xeración da Esperanza que está remudando a literatura galega.

Comezou confesando Ledicia Costas que Xa non estou aquí era a segunda novela das catro que Iria Misa leva escritas. «Iria é unha escritora prudente, discreta, unha grande lectora, que coñece a actualidade literaria, que conta cun criterio literario moi formado e que leva traballando en silencio dende hai tempo. Gañar o Premio Jules Verne supón para ela entrar pola porta grande na literatura galega». «Iria Misa é unha escritora social, non escribe sobre temas amables, a denuncia social ten para ela un peso decisivo. Ela dedícase a narrar, non dá consellos morais, consciente de que as valoracións corresponde facelas ás lectoras».

A seguir, Ledicia Costas desvelou que nas conversas con Iria a esta novela sempre a chamaban «Os murnios», «uns personaxes moi potentes que viven ao límite». «Xa non estou aquí é unha novela sobre os límites, sobre os límites do amor e da soidade, os límites soportables na adolescencia, cando non existen os grises, cando todo e branco ou negro. Esta é unha historia na que se exploran con magníficos resultados os extremos». «Xaora, é un libro que pode ler calquera clase de público», afirmou Ledicia Costas, para seguir salientando que «é unha novela que se devora, que ten un ritmo que agarra polas entrañas». «Está narrada dende diversos puntos de vista. A novela funciona como un prisma no que a luz sobre desaparición da protagonista provoca reflexións e refraccións, luces e sombras«. «Trata temas esenciais como o amor, a soidade, a necesidade de formar parte din grupo, mais sobre todo é unha histoira de emocións». Rematou Ledicia Costas parabenizando a súa compañeira e aventurando que «Iria comezaba con este Premio Jules Verne un camiño cheo de alegría».

XG00248601Iria Misa confesou que admiraba moitísimo a Ledicia Costas «porque hoxe é a mellor, divertida e cunha cabeza prodixiosa, non podería contar cunha madriña mellor ca ela, e sen ela sei que hoxe non estariamos aquí». A autora salientou despois a importancia do tema das persoas desaparecidas, o tema central de Xa non estou aquí: «En España hai 14.000 persoas desaparecidas, cada día desaparecen 34, unha cifra arrepiante, un problema social que non caduca. Ninguén desaparece por que si. Entre todas estas desaparicións hai algunhas que merecen o impacto dos medios de comunicación de xeito que é imposible ignoralas, pero pasado un tempo esquecémolas e volvemos ao noso, asumindo aquilo que nos contaron sen maís. desta idea naceu esta novela e dunha fixación que tiña dende nena, o medo que me producía o conto do home do saco». «Cando hai case dez anos desapareceu en Baiona unha rapaza pareceume algo terrible. Aquilo coincidiu co inicio da miña escrita, aí naceu a historia que hoxe presentamos».

«Dende o inicio quixen que a miña protagonista falase por si mesma, por iso é Ánxela a que conta a versión do que lle pasa. Fala sen filtros, case sen emoción, conta de forma moi fría o que lle acontece, xa que non sempre é todo o que parece». «Na novela son moi importantes so murnios, unhas amizades de Ánxela, unha xente que ten unha ética fóra da ética, persoas que non seguen as convencións da súa idade, o que crea un misterio arredor delas. Pretendín que as lectoras entrasen pouco a pouco no seu mundo. Quixen fuxir do adoutrinamento e do didactismo, non quixen xulgar, iso correspóndelle ás lectoras, quixen confiar na rapazada. Como tamén pretendín que a novela servise para que as persoas adultas se abrisen á rapazada e coñecesen outras realidades.» «Estou convencida de que como persoas adultas temos que axudar aos mozos e mozas a decidir e valorar pola súa conta. Creo que a literatura, ademais de entreter, debe axudar a mudar as cousas, axudar a reflexionar».

Onte 1763: “Nunca paraíso” e a reivindicación da necesidade do teatro de Manuel Lourenzo

Xabier Docampo e Manuel Lourenzo.

As coincidencias atribuibles á providencia laica levaron onte a que a presentación na FNAC da Coruña de Nunca paraíso, o libro no que Manuel Lourenzo reuniu unha parte do teatro breve que escribiu nas últimas catro décadas, coincidise coa nova do pasamento de Darío Fo e coa sorprendente concesión do Nobel a Bod Dylan. Dúas noticias ás que se referiu o escritor Xabier DoCampo nunha intervención moi fermosa na que defendeu o papel esencial do teatro na formación do lector litearario e gabou como se merece a figura do mestre Manuel Lourenzo. Un serán memorable no que estiveron moi presentes algúns dos textos do autor do Valadouro incluídos en Nunca paraíso, ao comezo coa súa interpretación dunha parte do monólogo “Antes da función” e no remate coa de dúas actrices de Elsinor Teatro da peza “Zanzíbar”.

Xabier Docampo comezou lembrando que coñecía a Manuel Lourenzo dende hai cincuenta anos e afirmando que “Manuel Lourenzo é o gran mestre do teatro galego”. “Mestre de actores, directores, dramaturgos e de estudosos do noso teatro. Mais tamén da creación dun discurso dramático, da obra e do oficio dramatúrxico. Manolo deixou unha impronta que se recoñece nas persoas que educou teatralmente. Como tamén é mestre no sentido pedagóxico, é un pedagogo do teatro, creou unha esocla de teatro, camiñou a carón dos que estaba tutelando e aprendendo”. “A edición deste libro onde se recollen trinta e nove pezas de teatro breve é un recoñecemento de que Manuel Lourenzo estivo alimentando de textos ao teatro galego durante máis de catro décadas. Un libro no que hai teatro, textos que teñen por obxecto a formación de lectores e lectoras de textos dramáticos. Ten por iso un carácter moi importante. O teatral estáno interior do espectador ou do lector, xa que a lectura fai o texto propio do lector. No caso das pezas de Nunca paraíso son todas elas das que implican completamente aos que as apreenden”.

A seguir DoCampo foi debullando comentarios sobre algunhas das pezas do libro que máis lle impactaron nas que se abordan temas principais como a soidade e a propia reflexión sobre o teatro, “que é o mesmo que falar da propia vida”. Rematou Xabier salientando que “ningunha das pezas do libro a viu representada pero acabo de ter o pracer de lelas”. “Este é un libro que elimina prexuízos sobre a lectura de textos dramáticos. A lectura de teatro é que a obra suceda en nós, que nos implique, aí está a verdadeira lectura, a que non sigue dicindo cousas de nós mesmos, como sucede en Nunca paraíso“.

XG00260101Comezou Manuel Lourenzo confesando que non era mérito ningún ter tantas pezas inéditas, “xa que non sei vivir sen o teatro, é a forma activa de vivir a vida, continúo escribindo e participando todos os anos nalgún certame, polo que se van acumulando pezas no escritorio”. “A finalidade do teatro é a escena, pero estamos nun país que aínda ten moitísimas deficiencias, tamén no eido teatral. Todos sabemos que estamos facendo teatro como se pode. Todos sabemos que e moi difícil contar con máis de tres actores. En Galicia desgraciadamente o teatro non se fai visible. E isto é grave xa que un país que non se pode expresar teatralmente non existe como tal. Non pode haber pobo ou nación sen teatro que represente todas as aventuras humanas nin xente que as exprese e que as crítica. Unha nación que non poida ter teatro, que non poida ter unha praza pública para expresarse e para debater as grandes controversias humanas, non existe como tal. En definitiva, sen teatro non hai país”. Rematou Lourenzo expresando a súa confianza no teatro.