Aquelas neves de antano,
aquel fogar;
aqueles rexos cantares
polo val.
¿Qué foi deles,
onde están ?
As nosas queixas de agora
¿onde van?
Río que pasas de longo,
famento de ceo e mar.
Aquí podes expresar a túa felicitación de Nadal en trescentas linguas (mágoa que detecto algúns erros).
Vía: Addenda Et Corrigenda.
e Semese Le Mahlohonolo a Selemo Se Secha
Slovakian – Vesele Vianoce a stastny novy rok
Slovene – Vesele bozicne praznike in srecno novo leto
Sorbian – Wjesole hody a strowe Nowe leto
Spanish – Feliz Navidad y Próspero Año Nuevo
Sranan – Wan switi kresneti nanga wan bun nyun yari!
Subanen – Piak Pasko Pu Piag Bago Tawn
Sudanese – Wilujeng Natal Sareng Warsa Enggal
Suena – Kerisimasi kokopai
Surigaonon – Malipayon na pasko sanan bag-on tuig!
Swahili – ºKrismas Njema Na Heri Za Mwaka Mpyaº
Swazi – sinifisela khisimusi lomuhle nemnyaka lomusha lomuhle
Swedish – God Jul och Gott Nytt År
Tagalog – Maligayang Pasko at Manigong Bagong Taon
Tahitian – Ia ora i te Noere e ia ora na i te matahiti ‘api
Tagakaulu – Madyaw Pagsalog sa Pagka-otaw ni Jesus & Aw mauntong na bago Umay!
Tala Andig – Maayad ha pasko daw bag-ong tuig
Tamazight – Asseggwas Ameggaz
Tarifit – Asuggas Asa’di
Tamil – Nathar Puthu Varuda Valthukkal
Tanaina – Natukda Nuuphaa
Tayal – Pqaquasta ta. Pquasta hentang na Jesu
Telugu – Christmas Shubhakaankshalu & Nootana Samvatchara Subhakanshalu
Thai – Suksan Wan Christmas lae Sawadee Pee Mai
Tlingit – Xristos Khuwdziti kax sh kaxtoolxetl
Tok Pisin – Meri Krismas & Hepi Nu Yia
Tokelau – Ke whakamanuia te Kirihimahi & Tauhaga Fou fiafia
Tonga – Kristo abe anduwe muciindo ca Christmas
Tongan – Kilisimasi Fiefia & Ta’u fo’ou monu ia
Toraja – Salama’ Natal & Selama’ taun baru
Trukese – Neekirissimas annim oo iyer seefe feyiyeech!
Tshiluba – Diledibua dilenga dia Mfumu – Tshidimu tshipia – tshipia th silenga
Tswana – Keresemose o monate le masego a ngwaga o montsha
Tubetube – Yayaliyaya Yesu sikabi kaiwena
Tumbuka – Kristu wabe namwe munyengo ya Christmas
Turkish – Noeliniz Ve Yeni Yiliniz Kutlu Olsun
Tutchone/Northern – Ut’ohudinch’i Hulin Dzenu & Eyum nan ek’an nenatth’at danji te yesohuthin ch’e hadaatle sh’o
Ukrainian – Veseloho Vam Rizdva i Shchastlyvoho Novoho Roku!
Umbundu – Natale, Natale, Oyo O Natale & Eteke Lio Bowano, Illimo Ciwa
Urdu – Naya Saal Mubarak Ho
Uvean – Italo fa ide tau fou nei eseke
Uyghur – YanghI yiling ahlqIs bolgey!
Valencian- Bon Nadal i millor any nou
Vespi – Rastvoidenke i Udenke Vodenke
Vietnamese – Chuc Mung Giang Sinh – Chuc Mung Tan Nien
Votian – Yvaa rashtagoa! & Yvaa uutta vootta!
Waray-Waray – Maupay nga Pasko ngan Mainuswagon nga Bag-o nga Tuig!
Warlpiri – Miri Kirijimiji & Nyuntunpa Ngurrju nyayirni yapa
Welsh – Nadolig LLawen a Blwyddyn Newydd Dda
Yup’ik/Central – Alussistuaqegcikici
Yupik/Siberian – Quyanalghii Kuusma & Quyangalleq Nutaghamun Aymiqulleq
Xhosa – Siniqwenelela Ikrisimesi EmnandI Nonyaka Omtsha Ozele Iintsikelelo Namathamsanqa
Yiddish – Gute Vaynakhtn un a Gut Nay Yor
Yoruba – E ku odun, e ku iye’ dun!
Zarma – Barka da Issa hay-yan hann & Barka da djiri barey-yan
Zaza – Newroz’a tu Piroz be
Zia – Kerisimasi wosewa
Zime – El ma ka bar vra aso vei Lu & El ma ka kim na mireu
Zulu – Sinifesela Ukhisimusi Omuhle Nonyaka Omusha Onempumelelo
No artigo da semana sintetizo o texto da laudattio sobre o centenario d’ A Nosa Terra que preparei para A Noite da Edición 2007. Non teño dúbidas do papel esencial desta publicación: “O centenario proxecto editorial e xornalístico A Nosa Terra representa –pola súa insólita permanencia e capacidade de innovación e adaptación a cada momento histórico, pola súa inquebrantable lealtade co noso idioma e cos anceios de autogoberno– o papel esencial que nos corresponde aos editores en lingua galega: facer país promovendo a civilidade e a galeguidade dende a lectura na lingua de nós.”
Rafael Fernández Loureiro, o impulsor da festa do Samaín, envioume o cartel da XVIIIª edición do Samaín de Cedeira. Despois da polémica, ben merece quedar no arquivo.
Mario pedía nun comentario unha anotación sobre Samaín, para volver sobre o animado debate do pasado ano. Onte, vendo as desconexións locais na canle internacional da TVG (un exercicio moi interesante) puiden comprobar que a festa renace con pulo en toda Galicia, sendo múltiples as iniciativas, sobre todo no eido escolar. Mais, tras o artigo de hoxe de Ferrín, o debate volve estar sobre a mesa. Velaí como remata o texto (recomendo lelo completo) do mestre quen, como ben sabemos, non é un celtista convencido:
“O que nos di claramente que a festividade das bruxas e dos espíritos é unha reivención recente tamén en Escocia e Irlanda. A Festa foi lanzada unha vez adoptada como “tópico situacional” polo cine e a televisión norteamericana, que impuxeron Halloweein ao mundo en catro patadas e o mundo obedeceu, como é regra, ao Imperio. En rigor, até onte mesmo, no universo anglosaxón Hallowe´en ou Halloween ou Allhallows era só formas, e non as máis usuais, de designar a festividade realixiosa de Todos os Santos.
A noite de Halloween, do 31 de Outubro ao 1 de Santos, recibe en irlandés moderno, incluido o gaélico de Escocia, o nome de Samain. Aplícase (como en galego Santos) á festa de Todos os Santos e ao mes de Novembro. Do irlandés antigo Samana, a palabra, de raíz indoeuropea moi rendedoira significa orixinalmente algo así como “reunión, asemblea”. Non sabemos se a reunión de Todo os Santos que van en plan Santa Compaña facendo machin-in animados pola voz augardenosa de Louis Amstrong ou ben da reaunión da parroquia dos vivos coa dos nosos defuntiños. O caso é que existe hoxe en Galicia unha corrente ideolóxica celtista que pretende que o Samain ou Samhainn ou Oidche Shamhna, lonxe de ser algo exótico e irlandés ou escocés, constitúe unha celebración auténticamente galega (por celta) e da cal xa se teñen, tendo Ortigueira como punto de irradiación, escrito e difundido unidades didácticas nas escolas.
Vexa como, no tempo dun alustre, un costume imposto polo imperialismo norteamericano (Halloween) se transforma nunha falsa tradición céltica galega. Ou sexa=dunha imposición a unha impostura.”Etiquetas: Samaín
Rotundo éxito da homenaxe de tres días rendida no Morrazo a Bernardino Graña con motivo do seu setenta e cinco aniversario. A cea de homenaxe, os concertos e recitais, como a presentación do libro foron todos actos moi concorridos e agarimeiros co noso mariñeiro das palabras.
A presentación do libro colectivo, coordinado por Héitor Mera, –fóra dun malentendido que me deixou desolado (por causas incomprensibles non se publicou o traballo enviado por Xosé Vázquez Pintor, dende aquí expresamos as nosas maiores desculpas para el)–, foi outra oportunidade para escoitar a Bernardino expresando con absoluta liberdade o horizonte dos seus soños.
O de Tirán comezou a súa intervención lamentando algunhas grallas que detectara na edición do libro (“areíñas que se meten nos zapatos”), froito do apresuramento na realización dos traballos. Referiuse despois a satisfacción que lle producía o proxecto de Xerais de editar Catro de Sinfarainín, a tetraloxía de pezas dramáticas infantís que publicaremos na vindeira primavera. A primeira, O lobo do saco é unha referencia explícita a Franco que non puido ser publicada por mor da censura e que se distribuíu a ciclostil. A segunda, A larpadela gustosa do lobo e a raposa, como a terceira, Sinfarainín contra don Perfeuto (publicada como separata do número 48 da revista Grial) están protagonizadas por ese sínfano, un mosquitín que se mete por todas as partes, inventado vendo unha representación dunha obra de Lorca, que representa a conciencia das cousas. A última, Os burros que comen ouro, será publicada con arranxo á primeira versión para nenos, a pesar de que foi representada nunha versión para persoas adultas.
Continuou Bernardino expresando que “teño moi boa sorte con esta homenaxe, mais teño mala sorte co teatro. Sería bo facer unha representación de Vinte mil pesos crime“, ademais de desvelar que ten gardada na gaveta outro texto de teatro para adultos, Unha vella en auto-stop, peza a que logo mudou o título por Nun caseto que vai ser un banco, que quizais algún día poida ser publicada e representada. Rematou as súas palabras facendo unha defensa vibrante do libro e da lectura: “Os libros son para tomar conciencia. Espero, son utópico, que neste século XXI vexamos todo o que nos prometeron na metade do século XX, menos traballo e máis tempo para ler e asistir a representacións teatrais. Aspiro á semana de catro días de traballo. Así poderemos estar lendo e as máquinas e robots traballando para nós. Así nos homenaxeremos todos”.
Actualización (01-10-2007): “Eu tamén utópico“, comentario de Náufrago.
