As feridas dunha crise

/en /por
Das declaracións da rolda de prensa que fixemos onte maré resalta que “o incumprimento do prezo fixo dos libros nas grandes superficies, o déficit da rede pública de bibliotecas e a dependencia do circuíto escolar nas vendas ameazan o mundo editorial galego”.
Pola súa banda, La Voz salienta que os editores “falaron do «delicado momento» que vive o mundo do libro, que ten na «incerteza» aos implicados na edición, distribución e comercialización. Nese contexto deron a coñecer a súa proposta alternativa ao modelo de gratuidade do libro de texto mediante o sistema de préstamo que a Xunta vén aplicando dende o 2003. A AGE propón estudar modalidades de copagamento”.
A información de Vieiros, impecablemente documentada, subliña que o aumento da produción acentúa a crise e os problemas do sector.

Prezo fixo

/en /por
Hoxe presentamos en roda de prensa o portal. A verdade é que quedou moi ben. Aproveitamos para expresar a nosa preocupación pola situación tan delicada que está a vivir o prezo fixo dos libros, sobre todo desque se xeralizou a política de descontos do 25%, e para reclamar do futuro goberno unha política que considere ao libro como sector estratéxico e o aumento da oferta de lectura pública como un dos seus obxectivos primeiros. Como recollerán as nosas declaracións os medios?
Na reunión da tarde avanzamos no deseño do Simposium do 27 e 28 de outubro, que xirará arredor do tema “O libro, a creación literaria e as novas tecnoloxías”. Pretendemos convidar a intervir a unha chea de blogueiros. A vindeira semana pecharemos o programa.

Sobre o canon e os clásicos

/en /por
Estou preparando unha intervención sobre a “editorial como canon”. É unha boa oportunidade para reflexionar sobre o papel dos clásicos no catálogo e a identidade do proxecto editorial como modelo para autores e lectores.
A consideración dun conxunto de obras como “clásicos”, como sinala Teresa Colomer, resulta necesaria para a sociedade e para a tarefa de formar a novos cidadáns. Todas as culturas, especialmente as que procuran a visibilidade, necesitan crear unha representación de coherencia interna e nesa construción as obras da súa tradición literaria constituíron sempre unha ferramenta de grande utilidade. Afirmación na que no fondo radica o paradoxo de que se procura estabilidade e coherencia nuns elementos –as obras literarias de calidade– que se caracterizan precisamente pola creación incesante de novas regras e formas artísticas.
Os clásicos serían, pois, referentes de cohesión cultural estables entre xeracións. Os poemas de Meendinho ou Rosalía, os contos de Dieste constituirían modelos canónicos seleccionados en función do criterio de conformación dunha literatura nacional, como a galega. Serían igualmente clásicos, A Divina Comedia, Hamlet, O Quixote ou Crime e castigo, en función do criterio da súa utilidade para expresar a vida dos seres humanos e a beleza da expresión artística literaria. Como o foron Orgullo e prexuízo, Madame Bovary, Lolita ou as Mil e unha noite, para Azar Nafisi no seu proxecto de demostrar as súas alumnas da Universidade de Teherán, durante a revolución dos ulemas, o poder vivificadro das obras literarias.
O editor non pode prescindir destas obras fortificantes, que, en palabras de Calvino, só se lerían por amor, mais sen esquececer de que non existe unha imaxe única e xerarquizada entre elas, xa que os diferentes cánones conviven, flúen, se relacionan, dialogan ou penetran uns noutros. Os criterios que cada editor empregue para incorporalos e o seu tratamento textual rigoroso será un dos principais elementos da súa identidade.

Cabana académico

/en , /por
Desta foi e a Academia nomeou por abrumadora maioría numerario a Darío Xohán Cabana. Recoñécese así a súa tarefa como construtor e forxador de lingua. Darío leva traballado arreo neste labor fundamental, sexa nas súas traducións, fose coma poeta de formas clásicas, como narrador de escrita de diamante ou preparando milleiros de encrucillados de noso.
É innegable que a Academia se renovou moito nos últimos anos. Con todo, aínda botamos en falta maior dinamismo e intervención na problemática cultural (fóra do protocolario do Día das Letras Galegas e dalgúns escasos pronunciamentos sobre o estado da lingua), sen esquecer, a incorporación de voces máis novas (ten algún académico menos de cincuenta anos?) e mesmo de ámbitos non estritamente filolóxicos ou literarios. Parabéns para Darío e pulo para o seu labor.

Manifesto dos libreiros e editores andaluces

/en /por
Os libreiros, distribuidores, editores e autores de Andalucía, co apoio solidario das Asociaciones Nacionais do sector do libro e doutras Comunidades Autónomas de España, fixeron público hoxe o seguinte MANIFESTO sobre a cuestión da gratuidade do libro escolar mediante a modalidade de préstamo. En Galicia sofrimos idéntica problemática.

Los libreros, distribuidores e autores de Andalucía manifiestan:
Su defensa de una educación de calidad, en condiciones de igualdad y de dignidad, para todos los escolares de Andalucía.
Su apoyo a una verdadera gratuidad de los libros de texto, adecuada a las necesidades pedagógicas, pensada con criterios actuales y europeos y que no perjudique al entramado cultural de Andalucía.
Su exigencia de una política clara, coherente y rigurosa de bibliotecas escolares en los centros de enseñanza de Andalucía, como instrumento indispensable que son de una educación moderna y de la adecuada socialización e integración de todos los estudiantes.
Su muy grave preocupación por el carácter injusto y discriminatorio del modelo de supuesta gratuidad de los libros de texto adoptado por la Consejería de Educación, en el que no habrá libros gratuitos para los escolares andaluces, sino libros usados, de segunda mano, en préstamo.
Y, por tanto, su firme oposición al repentino abandono por la Consejería de Educación de un sistema de gratuidad actual y moderno, del que ha sido pionera Andalucía, como es el cheque-libro, al optar por un sistema obsoleto, en proceso de abandono o abandonado ya en otros países europeos, por ser totalmente contrario a las exigencias y necesidades pedagógicas de nuestro tiempo.
Que el sistema de préstamo que quiere implantar la Consejería es totalmente innecesario de cara al próximo curso escolar, ya que los materiales o libros de texto de los cursos 1º y 2º de Educación Primaria son fungibles y de un solo uso, por lo que, en ningún caso, podrán ser prestados a otros niños y niñas.
Que, en contra de lo manifestado por la Señora Consejera de Educación, los representantes del sector del libro nunca se han manifestado contra la gratuidad de los libros de texto. Lo que solicitan al Gobierno de Andalucía y a su Consejería de Educación es que se oigan sus argumentos y análisis y se busque, entre todos, el sistema más favorable para los intereses de los escolares y de sus familias, para una educación de calidad y para el adecuado desarrollo de la cultura en Andalucía, así como para el libro y para el conjunto del sector profesional del libro en Andalucía.
Su decidido apoyo al sistema del cheque-libro, más moderno, más justo y con mayores prestaciones pedagógicas y que ha tenido, además, un efecto dinamizador sobre la actividad librera y editorial en Andalucía. Por lo que debe seguir siendo la base de cualquier planteamiento sobre el futuro de la gratuidad de los libros de texto en Andalucía.
Su rechazo al modelo de préstamo por ser pedagógicamente inadecuado, porque conlleva la obsolescencia de los libros y el uso limitado y restringido de los mismos. Y, además, porque es un modelo, cuya aplicación contribuirá al cierre de muchas librerías y, consiguientemente, a la destrucción de una red de servicios libreros que son un elemento fundamental para el fomento de la lectura y para la formación intelectual de niños y adultos en Andalucía.
Que, igualmente, frenará e impedirá el desarrollo y consolidación de la incipiente industria editorial andaluza y, sobre todo, el de las editoriales que dedican una especial atención, desde el punto de vista educativo, a las cuestiones específicas de Andalucía.
Que, como consecuencia de ello, se dificultará el trabajo y difusión de los autores y creadores andaluces, especialmente de los que prestan una mayor atención a las cuestiones específicas de Andalucía.
Que el modelo de préstamo tal como se pretende imponer en Andalucía crea, en la práctica, una situación de comprador único, que predetermina las condiciones del mercado y de los precios, lo que, a nuestro juicio, es ilegal y atenta directamente contra las leyes de la libre competencia.
Por todo ello,
la Federación Andaluza de Libreros (FAL),
los distribuidores andaluces asociados en ADILE,
la Asociación de Editores de Andalucía (AEA),
la Asociación Colegial de Escritores (ACE) de Andalucía
así como
la Confederación Española de Gremios y Asociaciones de Libreros (CEGAL),
la Federación de Asociaciones Nacionales de Distribuidores de Ediciones (FANDE),
la Federación de Gremios de Editores de España (FGEE),
la Asociación Nacional de Editores de Libros de Enseñanza (ANELE) y
la Asociación Colegial de Escritores (ACE)

Manifiestan, respetuosamente, pero con toda claridad, su más firme protesta por la actuación de la Junta de Andalucía y especialmente de la Consejería de Educación de la misma; y solicitan y apoyan, con la misma firmeza y respeto, que se abra un proceso real de diálogo y de análisis que permita encontrar el modelo de gratuidad de los libros de texto más adecuado y conveniente para las familias andaluzas y para el buen aprovechamiento de los alumnos y alumnas andaluces, y que no ponga en peligro a la cultura andaluza, de la que forman parte inseparable las librerías, los distribuidores, los editores y los autores andaluces, como así lo reconocen y comparten todas las partes implicadas en e
l denominado Pacto Andaluz por el Libro, precisamente creado por la preocupación ante los preocupantes índices de lectura de nuestra Comunidad Autónoma.

En Sevilla, a 20 de abril del año 2005, en vísperas del Día Internacional del Libro y del Derecho de autor.

Industria cultural

/en , /por
Nunha recente reunión de editores debatemos sobre o termo “industria cultural”. No excelente blo de Rogerio Santos (obriga consulta, fonte de coñecemento e curiosidade constante) leo o resume dun texto de Ramón Zallo que axuda moito a comprender este concepto no que teimamos tanto os editores galegos.
Para Zallo as industrias culturais serían o “conxunto de ramos, segmentos e actividades auxiliares industriais e distribuidoras de mercadorías con contidos simbólicos, concibidas por un traballo creativo, organizadas por un capital que se valoriza e destinadas finalmente aos mercados de consumo, cunha función de reprodución ideolóxica e social”.
Sob este concepto as industrias culturais serían:
  1. Industrias de edición descontinua, como as editoriais, discográficas, produtoras de cinema, edición audiovisual,
  2. Industrias de produçión e difusión continuas, como a prensa, radio, televisión, que coinciden cos chamados medios de comunicación,
  3. Industrias sen canle autónoma de distribuición e difusión, como a publicidade e a produción audiovisual,
  4. Segmentos tecnoculturais da informática e electrónica, como a informática doméstica e Internet,
  5. Segmentos culturais da industria xeral como deseño gráfico e industrial ou imaxe de produto.

Pois iso, a tomar nota. Temos industrias culturais en lingua galega? Lendo a Zallo, déitome máis optimista.

Frankfurt falará catalán en 2007

/en /por
A Feira do Libro de Frankfurt, a babel da edición mundial, aprobou que a cultura catalana “será a convidada de honra da feira do ano 2007”. O Institut Ramón Llull, a entidade pública que se ocupa da promoción da cultura catalana no exterior, recibirá decontado o contrato e tratará de converter o 2007 nun ano de proxección intensa da literatura catalana, tanto en Alemaña coma no resto dos países europeos. A cultura catalana xa fora, con notable éxito e repercusión mediática, o foco da última Feira do Libro de Guadalajara, o máis importante dos eventos editoriais iberoamericanos. O número de traducións de obras publicadas orixinalmente en catalán e a presenza dos autores cataláns nos foros internacionais incrementarase notablemente despois deste Frankfurt 2007.

Non hai dúbida: o traballo político da consellera de Cultura, do Gremi de Editores de Catalunya e da Associació d´Editors en Llengua Catalana (os nosos colegas de Galeusca) a prol da internacionalización da súa literatura e da súa edición comeza a recoller froitos. Desde Galicia, onde estamos comezando este difícil e custoso traballo diplomático, sentimos certamente un pouco de envexa.

1%

/en /por


Cidade da Cultura, Peter Eisenman

A Voz dá conta das medidas do Plan da Lectura e dos contidos das leis do libro e de bibliotecas que debateremos o vindeiro venres no plenario da Mesa do Libro. É imprescindible contar con financiamento suficiente, tanto público coma privado, para que estas medidas poidan ser eficaces. A idea do canon do 1% das obras públicas para fomento da lectura é clave para que esta arquitectura non sexa de papel mollado.

Instituto Rosalía de Castro

/en /por
Nótase que o Cervantes está dirixido por un galego. É boa a noticia de que promoverá a cultura galega no exterior. Con todo, creo que é imprescindible a creación dun instituto propio (podería chamarse “Rosalía de Castro”, como propuxemos na lei do libro) que promova a lingua e a literatura galegas en todo o mundo. Precisamos unha estratexia de país, compartida por autores e editores e apoiada con convicción polos poderes públicos galegos, para dar a coñecer fóra o noso acervo literario, tanto ó histórico como o contemporáneo. Só así poderemos conseguir traducións e valoración do conxunto da nosa literatura. Se o Cervantes axuda na tarefa, benvido sexa, tamén.

Nova lei do libro e a lectura

/en /por
Remato de enviar as últimas suxestións, en representación dos editores galegos, á comisión redactora da nova Lei do libro e a lectura. Os traballos están a piques de rematar e o texto resultante ten moi boas trazas. Nesta comisión, presidida e dinamizada por Xavier Senín (magnífico o seu labor!) e formada por representantes de todos os subsectores do libro, traballouse con moito rigor e seriedade. Algo moi infrecuente no país noso, abocado sempre ao fatalismo. Unha boa mostra de que en Galicia, contando con vontade política e xenerosidade no esforzo, é posible o diálogo con amplitude de miras.

O texto, que os membros da comisión contamos aprobar neste mesmo mes de xaneiro, creo deberá ser sometido ao plenario da Mesa polo Libro e a Lectura, e logo á consideración do Goberno Galego e dos Grupos Parlamentarios. O que suceda no futuro será responsabilidade deles, mais constitúe un feito xa histórico que todos os axentes do libro e do fomento da lectura apoien unha proposta de futuro destas características. Non teño dúbidas de que este texto vai constituír unha referencia ineludible.

No documento da comisión hai moitas propostas novidosas, dende a constitución dun Consello Asesor do Libro, a creación do Instituto Rosalía de Castro (destinado a promover a lingua, a literatura e o libro galego no exterior), o regulamento da edición pública, ata un compromiso explícito de dotación á rede bibliotecaria (o déficit de lectura pública en Galicia lastra ao sector) e do desenvolvemento dun Plan Nacional de Fomento da lectura, entre outros.

Non é este xa o tempo das lamentacións dos editores e libreiros galegos denunciando que perdemos tiraxe e lectores. Cómpre iniciar unha nova etapa máis profesional e creativa (como no seu día fixo o sector audiovisual), contando cun apoio decidido dos poderes públicos polo fomento da lectura. Eis, o reto que propón esta lei na que puxemos tantas esperanzas. O libro galego é un sector estratéxico, sen unha industria do libro viable, moi dificilmente podemos crer no futuro da creación cultural en Galicia.