Onte 598: O último Camilleri

/en , , , , /por

Dende A forma da auga lin todas as novelas de Andrea Camilleri protagonizadas por Salvo Montalbano das publicadas en castelán por Salamandra. Dezaoito novelas e dous libros de relatos protagonizados por este detective siciliano un pouco larpeiro, bandallo coa súa moza de toda a vida, agarimeiro cos membros do seu equipo e firme e irónico cos seus xefes, investigador concienciudo e teimudo capaz de sorprender na resolución de cada crime. Tras a decepción que supuxo para min A danza da gueivota, volvín a reconciliarme co mellor Camilleri con A procura do tesouro (o meu agasallo do Día do Libro), unha moi interesante indagación sobre os límites tan difusos existentes entre o que consideramos un xogo e o que pode ser unha trampa. Outra sutil exploración sobre a natureza da condición humana no que atinxe a cuestións como a vaidade, o coñecemento e a violencia extrema. Nesta entrega Camilleri resolve de forma maxistral o aparente paradoxo entre un ritmo narrativo máis demorado do que decote sucede nas tramas de Montalbano (o crime xérase a medida que se retan ambos  os dous protagonistas / antagonistas) cunha resolución incerta até os dous derradeiros parágrafos. En poucas oportunidades comprobei a certeza desa emoción que arrastra ao lector deica o derradeiro alento. Os seguidores en castelán de Camilleri aínda poderemos gozar doutras catro novelas de Montalbano, aínda non traducidas, así como doutra en proceso de publicación en italiano, ademais da que deixou escrita para publicar despois da súa morte.

Onte 569: «La verdad sobre Marie»

/en , , , , /por

A atención de urxencia dun infarto, o embarque dun purasangue no aeroporto de Narita e un incendio forestal na illa de Elba, tres situacións límite (tamén tres escenarios) nas que se mesturan angustia e medo, permítenlle a Jean-Philippe Toussaint ofrecer unha sorprendente novela sobre o amor. O autor de novelas como La televisión ou La cámara fotográfica volve rendernos na pulsión dun fluxo textual onde se combinan a narración trepidante e detalladísima (de indubidable beleza formal) de acontecementos extraordinarios coa creación de sentimentos, emocións e reflexións complexas en personaxes en aparencia comúns. La verdad sobre Marie é unha novela moi fermosa, escrita con prosa elegante e arquitectura perfecta (senllas marcas autorais), que achega unha meditación sobre o amor, a medio camiño entre o desexo erótico, a sensualidade sinestésica e a identificación emocional dos amantes. Un cóctel de trago longo, ao comezo amargo e cun final quizais moito máis dóce do agardado. Membro destacado (xunto a Jean Echenoz) da chamada «nouvelle école de Minuit», Toussaint é deses novelistas aos que seguimos dos que podemos agardar aínda certas doses de sorpresa, sexa pola innovación formal ou temática, xeralmente unha nova ollada sobre o devir do cotián. Os seus editores preséntano como «líder involutario dun fantasmagórico nouveau nouveau roman». Tendo como referente a literatura galega, non dubidaría en encadralo dentro da corrente evidencialista xerada por Cid Cabido.

Onte 497: Fervenzas literarias 2012

/en , , , , , , /por

Por sexto ano consecutivo Fervenzas Literarias fixo públicos os seus premios anuais elixidos por case cincocentas tarxetas de votación. Este premio dos lectores e lectoras de literatura galega na rede consolídase como o primeiro referente de cada xeira anual de recoñecementos a obra editada, ao tempo que pola súa continuidade e diversidade (xa que valora todos os xéneros da edición como actividades arredor da lectura) como un dos máis prestixiosos no noso sistema editorial e de lectura. Agradezo moi sinceramente a todas as persoas que participaron nestas votacións os apoios que proporcionaron aos libros publicados por Xerais, que obtiveron excelentes resultados. Outrosí pola súa xenerosidade, outro ano máis, con estas bretemas escollidas como mellor blog. Uns recoñecementos que constitúen para nós un aliciente xeneroso para proseguir o traballo diario. As miñas beizóns para Fervenzas Literarias e para os seus lectores e lectoras.

Onte 310: «La librería ambulante» de Christopher Morley

/en , , , , , , , /por

Agradezo a un amigo libreiro bilbaíno a recomendación de La librería ambulante de Christopher Morley, unha pioneira novela de estrada polos vieiros rurais dos Estados Unidos de hai un século, cando os primeiros automóbiles convivían cos vellos carromatos. Unha solteirona decide romper a súa rotina de ama de casa e inicia unha aventura na que descubrirá o amor da man da cultura dos libros. Unha novela optimista, unha afervoada (ás veces inxenua) reivindicación do valor do libro e da utilidade da lectura e da literatura. Ademais, ten particular interese e actualidade a homenaxe ao papel do libreiro, a quen se identifica con aquel profesional que predica «o evanxeo dos bos libros». O texto convida a subliñar algúns excelentes parágrafos sobre o compromiso do bo libreiro:

Cando vendes un libro a alguén non só lle estás vendendo doce onzas de papel, tinta e pegamento. Estaslle vendendo unha vida totalmente nova. Amor, amizade e humor e barcos qe navegan na noite. Nun libro cabe todo, o ceo e a terra, nun libro de verdade quero dicir.
Pensei que o se o meu propósito era vender libros tamén era necesario que me divertise facéndoo.

Ou estoutra de reivindicación do lector:

É mellor ler un bo libro ca escribir un malo e pobre.

Con todo, a maior descuberta foi comprobar que nesta novela, publicada en 1917, Bradbury atopou a fonte dunha das súas frases máis célebres en Fahrenheit 451. Escribe Morley:

Que é un bo libro? […] Un bo libro debe ser simple. E coma Eva, debe provir dalgún lugar entre a segunda e terceira costela: debe haber un corazón latendo no seu interior. Unha historia que é só cerebro non vale moito.

La librería ambulante é un dese tipo de libros, nas súas páxinas late o corazón dos libreiros que predican o evanxeo dos bos libros.

Onte 309: «El niño perdido» de Thomas Wolfe

/en , , , , , , /por

No último mes merquei dous libros da colección «Largo recorrido» da editorial Periférica: El niño perdido de Thomas Wolfe e La librería ambulante de Christopher Morley. Dúas novelas que me fascinaron de senllos autores norteamericanos (descoñecidos para min) da primeira metade do século XX. Dous libros aparecidos nos últimos meses, máis xa ambos os dous na terza edición, un éxito conseguido, probablemente, grazas á complicidade de libreiros curiosos, crítica e lectores xenerosos que utilizando a«técnica do rumor» («novelas que paga a pena ler») as foron compartindo e dacendo visibles. A miña experiencia de lectura da noveliña (apenas 96 páxinas de Wolfe) foi moi gratificante. El niño perdido está moi preto da perfección literaria (se é que iso existe). Wolfe relata a morte do seu irmán de doce anos dende catro puntos de vista. Constrúe así un prisma fascinante onde escintila a emoción polo agromar da vida nos territorios fráxiles da adolescencia (para Grover o protagonista, apenas a praza e as tendas do seu barrio), mais tamén unha reflexión moi intelixente sobre a complexa construción da memoria familiar e sobre a fugacidade do «estraño e amargo milagre do Tempo» (representado por Wolfe con maiúscula). O equilibrio entre emoción e razón, entre o narrativo e o poético, entre as catro voces diferenciadas do relato, mesmo entre a progresión dunha trama moi liviá e a fondura da introspección fan desta noveliña unha peza dunha beleza moi infrecuente. O remate da súa lectura quedamos suspendidos nunha fragrancia que convida a relela, algo semellante a ese «retrogusto» dos viños máis longos. Parabéns aos editores de Periférica. Demostran que tamén dende Cáceres é posible desenvolver, neste difícil tempo de tránsito, un proxecto literario orixinal e de calidade capaz de facerse viable polo apoio da sociedade lectora. Eis o camiño que están explorando selos da chamada «nova edición española» (Nórdica, Impedimenta, Periférica, Libros del Asteroide, entre os que eu máis frecuento). Recomendo vivamente a lectura de El niño perdido e visitar o catálogo de Periférica, onde hai outros textos que pagan moito a pena. De La librería ambulante haberá tempo de falar devagariño.

Onte 132: Fervenzas Literarias

/en , , , , , , /por

Dende hai cinco anos Fervenzas Literarias é un espazo de referencia na rede para a literatura galega. O seu seguimento diario da actualidade editorial, as conversas con autores e editores e, sobre todo, o repositorio de recensións merecen o noso maior interese. No entanto, son os seus premios anuais, outorgados por votación entre os seus lectores e lectoras, que abranguen todos os subxéneros de edición e actividades relacionadas coa edición e a lectura en galego, referencia indiscutible de rigor e independencia para todo o noso sector. Onte coñecimos os correspondentes ao ano 2011. Polo que nos atinxe non podemos estar máis agradecidos, tanto polos recoñecementos recibidos polos libros editados por Xerais e, outra edición máis, por estas Brétemas. Expreso a miña gratitude a todas as persoas (case cincocentas) que participaron nas votacións e a Fervenzas Literarias pola continuidade de labor tan importante para facer visible a literatura galega.

As miñas tardes con Margueritte

/en , , , , , /por

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/tupzxVT1ItQ" width="740" height="448" wmode="transparent" /]

A pesar de que cada vez que vexo unha película de Gerard Depardieu saio do cine coa sensación de que xa a vira (seguramente polo afán do mangallón de defender os valores da república, á hora de escoller os seus guións), animeime a ir ver  As miñas tardes con Margueritte, unha desas películas con afán claramente educativo (útiles como recurso didáctico e civico), que cada ano entran de forma milagreira nas nosas carteleiras. Esta narración da historia de amizade (amor) que prende entre un mozote aldeán (Depardieu) e unha vella científica (Casadesus) serve para expresar o valor dos libros e da lectura como transformadores da vida dos seus lectores. Esta e unha película que aborda en toda regra o valor dos libros e da lectura para a vida: a lectura como chave para comprender a propia identidade e o mundo que nos rodea (a viaxe interior o mundo das tebras familiares que emprende o protagonista); a lectura como porta para acceder ao descoñecido; e, sobre todo, a lectura compartida (e en alta voz) como xeito de expresar tamén os afectos e compartir unha vida que pague a pena. A abordaxe das relacións do protagonista coas vellas, tanto a súa amiga lectora que vai quedando cega, como coa súa coraxuda nai, perdida de por vida nos seus labirintos, son outros temas a salientar. A pesar dese indubidable interese temático (unha rareza no cine espectáculo actual), a narración é moi fráxil, a trama tan dóce e previsible, os flashback tan pesadiños e innecesarios, os dous protagonistas tan boíños e sen arestas ningunhas, e o final tan feliciño e tópico (bocatas vexetais incluídos) que só a presenza do enorme Depardieu e da entrañable Giséle Casadesus evita o desastre máis absoluto. A película adapta a novela homónima de Marie-Sabine Roger, que con seguridade debe posuír a febra ficcional,  a intensidade e profundidade narrativa que lle falta a este relato cinematográfico.

«Protexta 09»

/en , /por

Mañá distribúese cos periódicos do grupo La Capital o novo número de Protexta, o magnífico trimestral literario de Tempos novos. Por agora, xa se pode descargar un adianto, a entrevista de Bieito Iglesias a Gao Xingjian. Coordinado, agora, por Ana Salgado, o número promete: entrevista nas páxinas centrais a Manuel Rivas, e críticas dos seus dous recentes libros de xornalismo literario; ademais dun boa restra de críticas de novidades (que alentan a nosa curiosidade). Parabéns o novo equipo de Protexta, un soporte fundamental na nosa crítica literaria independente.

«O libro das viaxes imaxinarias»

/en , , , , /por
A verdade é que poucas veces tivera a fortuna de quedar tan satisfeito da edición dun libro coma deste. En realidade o noso maior temor era malograr un texto literario e un traballo de ilustración valiosísimos, concibido coma unha síntese de lectura e relectura. Afortunadamente, xa imos coñecendo as primeiras lecturas, como esta marabilla de Pawley. O libro presentarémolo o vindeiro xoves, as 20:00 horas na Biblioteca Miguel González Garcés da Coruña.

Protexta de verán

/en , /por

Paso estes primeiros días de regreso á actividade cotiá debullando o magnífico e completísimo número do Protexta de verán. As longas entrevistas con Chus Pato e Bieito Iglesias teñen moita miga. Non podo agachar a miña satisfacción pola excelente acollida das nosas últimas novidades narrativas (Festina lente, O profesor de vegliota e Atracción total). Un número espléndido que consolida o suplemento literario de Tempos como o noso primeiro referente de prensa literaria independente e rigorosa.