Solsticio celta

/en , , , , , , /por

Na tarde do pasado sábado, o druída Claudio Giráldez preparou a celebración en Balaídos do primeiro sol de inverno, preludio da chegada de días máis longos e calorosos, o chamado «solsticio celta». O equipo que dirixe o de Cans ofreceu un partido fabuloso, completísimo no xogo despregado sobre a lameira e na proposta táctica deseñada na pizarra polo seu cadro técnico. Quizais tamén, o triunfo mellor traballado dos recentes, fronte á férrea Real Sociedad de Imanol Alguacil, un dos grandes deste campionato, que apenas recibira un gol nos últimos nove partidos e, non o esquezamos, levara os tres puntos na súas últimas seis visitas ao coliseo do Fragoso. Unha vitoria moi meritoria do Celta, lograda sen contar coa participación de Iago Aspas, o Merlín de Moaña, lixeiramente tocado, mantendo a cero a portaría de Guaita, coa que o druída da Louriña, un afouto erudito deste xogo de balón, consolida a finais da primeira volta o renacemento do equipo que dirixe dende o pasado mes de marzo. Presente saturnal de gratitude a unha bancada que quería agasallada dende a chegada do porriñés ao banco, manténdose á tensa, sen cesar de  medrar (no partido co equipo donostiarra, arredor de 23.000 almas) e de apoiar o seu proxecto de canteira nos días celestes de ledicia e nos celtistas de padeceres.

Tras o partido de auténtica canela diante do Mallorca, e a decepción seguinte no Sánchez Pizjuán como visitante, Giráldez, diante dos donostiarras volveu sorprender co seu once de gala no que incorporou a Alfon e Pablo Durán, acompañando a Borja Iglesias, na tripla atacante. Un acerto categórico e decisivo, xa que mentres o nove compostelán pelexaba a cara de can cos centrais txuri-urdin, nun traballo tan xeneroso como impagable para o equipo, ambos os dous canteiráns, obreiros do fútbol feitos así mesmos, cuxa presenza no cadro é unha aposta inequívoca do míster, ofreceron unha actuación extraordinaria, na que o estremo albaceteño, nunha tarde memorable abriu coas súas transicións veloces dende a dereita os escasos espazos na última liña visitante, e o dianteiro tomiñés, movéndose nas inmediacións da área, puxo o acerto no remate con dous fermosos (que puideron ser tres) goles de facturación coral. Actuacións brillantes que ningún dos dous esquecerá, ogallá que determinantes na súa traxectoria profesional, que poñen de manifesto a existencia dun estilo xiraldino de seu, ao que se adaptan os membros do cadro, por riba das individualidades.

Xaora, o éxito da proposta de Claudio estivo na capacidade de asumir a batalla de duelos individuais, que decote ofrece o equipo de Imanol como proposta aos seus rivais, na que os celestes non cederon en intensidade e capacidade de proporcionar axudas, abrindo polos laterais os espazos que precisaban Sergio Carreira (outra novidade) e Mingueza para progresar. Como decisiva foi a saída de balón ordenada por Marcos Alonso (un seguro de vida) e Javi Rodríguez, outro canteirán en estado de graza, de cuxas biqueiras saíu a asistencia que permitiu a Pablo Durán controlar en solitario e xutar de forma enérxica coa dereita dende fóra da área superando por vez primeira a Remiro. Contribución a conformar superioridades na que foron imprescindibles Moriba, coa súa disposición intelixente para avanzar sempre verticalmente e non perder batalla ningunha, por envurullado que fose o xogo, e a presenza invisible e solidaria de Beltrán corrixindo e apoiando coa pausa necesaria. Así chegou, cando remataba a primeira parte e máis apertaron os visitantes, o segundo tanto de Durán, froito dunha xogada cooperativa nacida nunha recuperación que permitiu unha parede entre Borja e Alfon que gañou profundidade na área e asistiu a Durán no pao longo para que marcase a porta baleira.

Con todo, o xogo máis coral do Celta desenvolveuse na segunda parte, cando Alguacil co marcador en desvantaxe propuxo unha batalla individual coa presenza de toda a súa artillaría: Oskarsson, Becker e o temible Kubo e os seus caneos. Giráldez non se asustou e confiou na intensidade dos seus alongando os primeiros trocos coa intención de defender o máis lonxe posible da meta de Guaita. Outro acerto, que superou por completo aos txuri-urdin e mesmo permitiu ampliar o marcador, cun terceiro gol de Pablo, anulado polo VAR automático, por pasar Borja a raspelo un balón, ou por oportunidades claras das que dispuxeron o compostelán e Alfon. Traballo solidario e disciplina que o Celta amosou nos minutos finais na defensa de dous perigosos balóns laterais, onde volveu destacar Starfelt, outro dos xogadores en mellor forma, que está contribuíndo a facer soñar a unha bancada que co asubío final gozou co morniño sol de inverno sobre o Campo do Fragoso. Boas festas no solsticio Celta!

Publicado en Faro de Vigo: 23/12/2024

Canela!

/en , , , , , , , /por

Un dos éxitos do Celta desta tempada é a comuñón da afección co adestrador e o seu cadro técnico, os mellores coñecedores do estado do alcoube da Madroa e Afouteza, que cada vez con maior frecuencia sorprende coa aparición de novas alfaias. Sendo así, tras a actuación de Fer López no partido de Copa no Helmántico, dando un recital de xogo e dous goles en apenas vinte e sete minutos, o elegante mediapunta cocheno do Fortuna quería aliñado xa en Primeira, anhelo da afección que Claudio entendeu perfectamente, convertendo o partido co temible Mallorca de Jagoba Arrasate na oportunidade axeitada para incorporalo no once de gala, aproveitando para darlle descanso (merecido e necesario) ao mesmo Iago Aspas. Debut, porén, agredoce dun rapaz de vinte anos con trazos de figuriña, que fai soñar ao celtismo con contar decontado con relevo da canteira para o Merlín de Moaña, noite que pasará a historia pola desventura dunha lesión, probablemente unha inoportuna escordadura de nocello, apenas transcorridos corenta minutos, tras unha actuación moi prometedora e solvente, na que cada vez que tocaba a pelota foi para mellorar a xogada, o que promete moitas outras actuacións memorables no futuro.

Coa excepción desta estrea de Fer, Claudio aliñou fronte ao equipo balear o que ven sendo a súa defensa preferida, onde se consolida con todo merecemento o canteirán Javi Rodríguez, cada vez máis seguro na contención e protagonista no ataque, nunha noite na que os seus compañeiros Starfelt e Marcos Alonso, estiveron tamén a un nivel óptimo, completando o partido a porta baleira (un éxito a salientar), tras unha batalla durísima nas alturas cos manghallóns visitantes o canadense Larin e o kosovar Muriqui. Como tampouco sorprendeu o míster de Cans coa aliñación de Moriba, que co seu sentido vertical do xogo e as súas cacheiradas dende a segunda liña achega sempre ao equipo moito picante ofensivo, xunto a do capitán Fran Beltrán, o noso xigante discreto, que fixo outro dos seus partidos memorables, chusando a pelota onde era necesario en cada momento e gañando ducias de duelos. Como era previsible que Claudio mantivese a Mingueza e a Hugo Álvarez nas bandas, hoxe por hoxe dúas das pezas máis cobizadas da competición, coa intención de combinar coa novidosa tripla atacante que, ademais do canteirán debutante, formaron Williot, na noite da sexta feira un pouco furaolas de máis, e Borja Iglesias que librou unha batalla tremenda (e desigual) cos centrais visitantes, moi consentidos polo árbitro.

Con estes vimbios, o Celta saíu moi intenso e concentrado disposto co seu característico xogo asociativo e presión alta a conter unha proposta antagónica de fútbol directo e moi físico dos discípulos de Jagoba. Unha confrontación táctica na que os de Giráldez souberon ser moi pacientes, comprometidos en disputar os duelos e procurar corridas de transición. Pasada media hora, na disputa dun deses balóns gañados por Beltrán, tras un saque de banda de Mingueza, e acelerados pola habilidade de Fer, primeiro sobre Williot e despois de Moriba, o esférico chegou a banda de Hugo Álvarez que coa súa desvergoña habitual xutou ao pao longo. Un gol coral, pura canela, caneliña da boa!, como dicimos en Vigo para expresar unha virghallada, unha excelente xogada. Gol que decidiu aos visitantes a dar un pase adiante, nuns minutos de certo descoido dos nosos, coincidindo coa lesión de Fer, que por fortuna foron superados grazas as intervencións de Guaita que atallou unha gran cabezada de Raíllo e dous remates de Larin.

O descanso sentoulle ben aos celestes, que saíron centradísimos, xa con Aspas na lameira, para defender os centros laterais e o previsible xogo desordenado dos visitantes. O de Moaña asumiu a responsabilidade da dirección do xogo, que con paciencia e sen perder orde e intensidade, acabou aburrindo aos visitantes, que xa introduciran no terreo a toda súa artillaría aérea. Coa entrada de Alfon e Douvikas, que achegaron novos azos, e coa expulsión de Raíllo, chegaron máis oportunidades, como a que no 80’ aproveitou Aspas para marcar o segundo, tras outra transición coral. Marcador que puido ampliar Douvikas até en dúas oportunidades, cando a bancada cantaba a rianxeira (que con tanto respecto se utiliza en Balaídos) e os de Claudio facían en cada xogada barro coas orellas. Outra noite feliz en Balaídos, onde se percibe unha identificación extraordinaria entre o celtismo, que en cada partido abarrota o torreiro do Fragoso, e un equipo no que funciona a alquimia de Claudio de xuntar futbolistas veteranos de calidade con canteiráns de moito futuro formados na escola celeste. Unha tempada na que abonda, tanto para o club como para o celtismo, aspirar ao acougo e a gozar en Balaídos deste xogo canela.

Publicado en Faro de Vigo 08/12/2024

Museo de Vigo

/en , , , , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao plan estratéxico da rede de museos municipais de Vigo:

O Plan Estratéxico da rede de museos municipais de Vigo, formada polo Museo de Castrelos, Verbum, Pinacoteca, Casa Galega de Cultura e Casa das Artes, así como o incremento nun 25 % das partidas orzamentarias de 2025 destinadas a súa posta en marcha, supón un cambio de orientación tan radical como esperanzador da até agora rutineira política de museos do goberno municipal de Abel Caballero. Cinco museos que reorganizan os usos e instalación das súas coleccións no período 2024-2026, atendendo aos criterios de identidade, memoria e contemporaneidade, coa intención de facelas máis atractivas para os diversos públicos como centros formativos, de investigación, divulgación e lecer.

Así, o Museo Quiñones de León do Parque de Castrelos –ás portas da celebración do centenario da súa pertenza ao concello– quedará como museo monográfico centrado no valor do seu edificio e dos seus xardíns. O Verbum, creado en Samil con fondos europeos en 2003 como Casa de Palabras e proxectado como centro interactivo arredor da comunicación, tras anos de abandono e fracaso do deseño expositivo, converterase en museo da cidade, dedicado á historia de Vigo, con especial atención á organizar as coleccións arqueolóxicas, até agora depositadas en Castrelos. A Pinacoteca Francisco Fernández del Riego, aberta en 2011, tras reconverter na rúa Ferraría o Pazo de Arias Taboada, acollerá a colección Colmeiro e exposicións pictóricas temporais. A Casa das Artes, inaugurada en 1990 no edificio do Banco de España, manterá a súa función de espazo municipal principal de exposicións temporais e sede de coleccións municipais como o Arquivo Pacheco, o legado do pintor Luis Torras e a Fundación Laxeiro. Mentres a Casa Galega da Cultura na praza da Princesa continuará como espazo expositivo temporal, auditorio e sede da Biblioteca Penzol e da Biblioteca e do Museo Fernández del Riego. Rede á que se deberían incorporar as musealizacións do monte do Castro (Poboado castrexo e Muralla) e da vila romana de Mirambell no Vao.

Nova estratexia para a importante rede de museos municipais, que constitúe arredor da metade da oferta dos museos vigueses de carácter público e privado, cos que debería artellar fórmulas de colaboración e complementariedade. En primeiro lugar, co Museo Marco de Príncipe e o Museo Etnográfico Liste da Pastora, onde o concello de Vigo é o principal mecenas. Máis tamén co Museo do Mar de Galicia de Alcabre, do Centro Arqueolóxico Salinae de Rosalía de Castro, da anunciada sede do CGAC no Casco Vello ou do futuro Teatro Cine Fraga, dependentes todos da Xunta de Galicia. Como tamén coas iniciativas do importante Arquivo do Porto de Vigo ou do observatorio submarino Nautilis, ambas as dúas da Autoridade Portuaria.

Sen esquecer contar cos centros e coleccións privadas existentes en Vigo. Velaí os espazos expositivos da sede de Afundación de Policarpo Sanz, o Museo do Celta en Balaídos, o Museo Anfaco da industria conserveira, instalado no Campus das Lagoas da Universidade de Vigo, a colección de vehículos fabricados na planta do Grupo  Stellantis (un auténtico museo do automóbil nas últimas seis décadas), a colección de traballos da ourivaría Hernández, as pezas de louza de Álvarez ou as maquetas dos estaleiros da ría (inicio posible dun museo de artes decorativas).

Panorama dos museos vigueses no que habería que contar coa recuperación do Centro Galego de Fotografía e Cinema do Casco Vello, proxecto incomprensiblemente sacrificado para instalar a sede administrativa da Deputación, onde albergar o impresionante patrimonio audiovisual vigués e galego, poñendo de vez en valor a fototeca viguesa e galega, dende o arquivo Pacheco, a colección Vigovisións, pasando polos fondos dos grandes fotógrafos afeccionados vigueses como Terré, Rainiero Fernández até o regreso de coleccións fotográficas como as do Arquivo Llanos, hoxe no Museo Etnográfico de Ribadavia.

Todos estes museos públicos e coleccións privadas conforman de facto o auténtico Museo de Vigo, ese que hoxe non existe nin na documentación nin aparece no rueiro, mais que como ampla rede de colaboración se presenta para gozo da veciñanza e dos que nos visitan, constituíndo un patrimonio de valor incalculable que coas súas luces propias se estende pola cidade enteira. Secasí non sería disparate ningún que ese Museo de Vigo puidese contar con sede de seu, como Centro de Interpretación do Vigo Metropolitano (CIVM), instalado nunha Panificadora por fin recuperada, como icona do Vigo do século XXI. A creación dos contidos de Historia de Vigo para o novo Verbum, renomeado como Museo da cidade de Vigo, con criterios museográficos actuais, presentado tamén de forma virtual, constitúe unha oportunidade magnífica para iniciar os contidos do futuro CIVM da Panificadora.

Karnix celta

/en , , , , , , , , , , /por

Abraham Cupeiro, o xenial músico e recuperador de instrumentos  perdidos no tempo, nunha participación memorable na previa do sábado sobre a lameira de Balaídos, convocou co son grave do seu karnix, trompeta celta da Idade de Ferro, ao celtismo a compartir unha nova fazaña de afouteza fronte ao líder, o temible Barcelona de Hansi Flick, hoxe un dos equipos en mellor forma de Europa. Probablemente, o musicólogo lucense e celtista de estirpe non imaxinaba que o seu chamamento celta sería a banda sonora inesquecible para outra noite heroica do Celta de Claudio Giráldez, que fixo un gran partido, e xa van uns cantos na catedral do Fragoso, un empate que soubo a pouco, forxado en cinco minutos incribles, apenas deslucido por dous erros defensivos de vulto do valiosísimo Mingueza, na mesma semana que o catalán debutou como internacional, paradoxos inevitables deste apaixonante xogo de pelota. Un encontro no que, non obstante, a tripla defensiva celeste estivo a un grandísimo nivel, mellor ca a tripla ofensiva, superando en numerosas ocasións a que semellaba infranqueable estratexia blaugrana do fóra de xogo, unha lección táctica soberbia do cadro técnico do adestrador de Cans, que superou aos visitantes en case todas as fases do encontro.

Desta volta, Claudio sorprendeu menos no seu once de gala, incorporando a Javi Rodríguez, cada vez máis seguro na tripla defensiva, na que Starfelt e Marcos Alonso xa son intocables, con senllas grandes actuacións, nun equipo que constrúe con paciencia infinita dende esa primeira liña de centrais. Xaora, gardou a sorpresa habitual coa aliñación Ilaix Moriba, peza clave na súa estratexia de superar por intensidade a Pedri e Casadó, o que resultou todo un acerto polo seu empuxe na creación de espazos no campo visitante, nunha das súas mellores actuacións coa camiseta celeste. Pulo ao que non foi alleo o traballo de zurcido invisible de Beltrán, un xogador incansable, inmenso no compromiso, responsable da cadencia de xogo céltico, ese metrónomo que impide a precipitación do xogo, que da man de Claudio está atopando o seu mellor rexistro e proxección. Como volveu o míster apostar por Bamba, probablemente pola gripe de Williot, unha escolla polo marfileño que, para unha parte da bancada, dende a súa chegada a Vigo, non acaba de convencer, dubidosa das expectativas creadas na súa fichaxe, sobre todo na finalización. Outrosí sucede coa presenza de Douvikas no eixe de ataque, que se intercambia decote con Borja Iglesias, internacional grego ao que non se lle ve completamente satisfeito co seu papel.

Con eses vimbios, Claudio teceu o seu cesto, que xa funcionou aos tres minutos, cando Mingueza como lateral esquerdo serviu un balón en diagonal sobre o punto de penalti que Aspas cruzou ao pao dereito lixeiramente desviado, unha desas asistencias que o mago de Moaña non adoita estragar. Primeiro aviso, ao que respondeu no 14’ de xogo o Barça cun servizo semellante de Koundé sobre Rapinha, que Mingueza deixou botar, o que permitiu que o brasileiro o canease para marcar cun xute sobre o pau dereito. Un erro do celeste que serviu de acicate aos nosos, que catro minutos despois puideron empatar cun xutazo á escuadra de Moriba despexado por Peña in extremis. Oportunidades das que dispoñería Bamba, que soubo collerlle as costas a Koundé, ás que respondeu Olmo cun xute ao longueiro, nun intercambio de golpes precioso, moi excitante para a bancada. Secasí, antes do descanso apareceu, o factor Soto Grado, o do árbitro caprichoso que se aforrou un claro penalti sobre Aspas e unha vermella a Gerard Martín, o que alporizou ao de Moaña, que recibiu cartón amarelo e puido ser expulsado de non ser acougado na banda polo propio Giráldez.

Non empezou ben a segunda parte, onde o Celta se fixo agardar sobre o terro, cando Lewandowski ampliou o marcador, tras outra perda inocente de Mingueza e un despexo insuficiente de Starfeldt, nun dos seus contados erros. Claudio introduciu entón os primeiros trocos, mentres Rapinha noutra das súas transicións puido liquidar o marcador cun terceiro gol, o que impediu o pao de forma milagreira. No entanto, os celestes lembraron a chamada do karnix de Cupeiro e procuraron un gol que os achegase, que naceu da insistencia de Alfon, –pouco despois de que os visitantes quedasen en inferioridade polo dobre cartón de Casadó–, que no 83’ aproveitou unha vacilación de Koundé. Gol que infundiu azos para un empate posible que chegou tras unha xogada coral moi traballada e finalizada por unha xenialidade de Hugo Álvarez, un caneo na área pequena con xute cruzado, nunha das súas actuacións máis discretas da temporada, outro paradoxo do bendito fútbol, que abriu o entusiasmo ao estadio todo. No tempo engadido, coa bancada sen ter paraxe, mágoa que o taco de salón de Borja fose interceptado por pouco por Peña, negándolle ao Celta a vitoria que merecía.

Publicado en Faro de Vigo: 25/11/2024

Media táboa

/en , , , , , , , /por

Tras a merecida vitoria fronte ao Getafe, moi curta para as numerosas ocasións das que dispuxo, o Celta de Claudio Giráldez supera o seu primeiro baixón de resultados da tempada e na altura da décimo segunda data, case superada a terza parte do calendario, colócase décimo nunha cómoda posición xusto en media táboa. Unha situación novidosa de tranquilidade para este celtismo, moi anovado pola rapazada, que na noite do luns expresou de forma deportiva tanto a súa solidariedade coas vítimas da catástrofe climática do País Valenciá, nunha xornada que a todas luces debeu adiarse, como o seu rexeitamento de xogar partidos entre semana, programados polos intereses da industria audiovisual internacional que gobernan o fútbol moderno, facendo caso omiso das necesidades de xogadores e seareiros.

Foi tamén a do luns a cuarta vitoria do Celta na casa, convertida polo cadro técnico de Claudio en fortín, nunha tempada até agora moi discreta lonxe de Balaídos, fronte a un rival incómodo e un adestrador José Bordalás que parecía lle tiñan collida a medida aos celestes. Enfrontamento, ademais, que tiña o interese engadido de comprobar como Claudio Giráldez ía derrubar na pizarra os dous muros dispostos inicialmente por Bordalás, nunha batalla que se sabía sería moi intensa para collerlle as costas aos visitantes. Con esa intención, o de Cans reforzou no once de gala a banda dereita coa entrada de Ristic para anular a Carles Pérez (o que conseguiu mentres estivo na lameira), de Beltrán no amplo espazo central e de Douvikas na punta. Mudanzas con respecto ao triste naufraxio de Butarque que deron resultado de contado, cando o dianteiro internacional grego, apenas transcorridos seis minutos de xogo, marcou de cabeza no segundo pao, tras unha marabillosa asistencia de Iago Aspas que centrou en carreira («coa súa perna mala») un globo que superou a altura do gardameta Soria. Unha marabilla de gol que obrigou a Bordalás a mudar o seu plan de partido.

Abofé que ao adestrador de Alacant hai que agradecerlle, en noite emocionalmente tan difícil para el, que co marcador en desvantaxe procurase cun xogo vertical o control da pelota para o seu equipo. Consegui que o Celta nunca estivese cómodo durante a primeira parte, obrigado a acurtar espazos e a defender a Uche e Álvaro, os dous dianteiros, que incomodaban a saída ordenada dos celestes, como lle gusta a Claudio. Labor na que foi extraordinario o desempeño de Starfelt (cada vez máis acertado), auténtico gladiador, e a contención e a saída de xogo proporcionada pola intelixencia en movemento de Marcos Alonso (unha fichaxe de auténtica categoría) nas situacións máis comprometidas. No entanto, a pesar de non monopolizar o balón como noutros partidos, o Celta puido ampliar o marcador antes do descanso cunha xogada marabillosa de Mingueza no 33’, que xutou ao pao longo despois de entrar caneando na área, outra das xogadas memorables do catalán, outra alfaia para Claudio.

Tras o descanso, os visitantes nun saque lateral puideron empatar no 51’, o que impediu Guaita cunha intervención salvadora, que fixo espertar ao Celta cun par de transicións moi perigosas coa participación de Aspas, que rematou a base do pao a primeira e case a seguir outra na que abriu para Hugo e Douvikas, que non chegou a cabecear por moi pouco. Minutos de euforia celeste que provocaron a expulsión de Berrocal no 65’, por dobre amoestación, que sería xa determinante para o desenlace do partido. En superioridade e contando con Borja Iglesias e Hugo Álvarez frescos, o Celta contou con moitas máis oportunidades para liquidar o encontro: un gol anulado ao nove compostelán (por fóra de xogo milimétrico), un man a man co porteiro de Hugo Álvarez (algo descentrado) e unha xogada incrible de Aspas no 78’ na que despois de canear a non sei cantos rivais xutou de forma defectuosa. Secasí, como non conseguiu ampliar o marcador, e como resulta habitual no estadio do Fragoso, o Celta sufriu nos derradeiros minutos e sobre todo no derradeiro dos catro de engadido, no que Carlos Pérez cruzou unha pelota envelenadísima sobre area pequena celeste que por ventura non atopou quen a rematase.

En todo caso, vitoria indiscutible do que foi o Celta menos canteirán da tempada, que consegue por segunda vez manter a porta a cero, estabilizada por unha liña de tres centrais cada vez máis sólida e centrada, sobre a que Claudio parece que pretende ensamblar o resto de pezas que muda en función das necesidades e requirimentos dos rivais.

Publicado en Faro de Vigo: 06/11/2024

Marta Souto

/en , , , , , , , , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao pasamento de Marta Souto:

Marta Souto pasará a historia de Vigo polo seu traballo como primeira técnica de normalización lingüística do concello de Vigo dende 1992. Funcionaria comprometida co servizo público, será lembrada polas iniciativas que promoveu como a campaña «En galego vivo Vigo, en galego Vigo vai», iniciada no curso 1991-1992, na que colaboraban a Dirección Xeral de Política Lingüística da Xunta e o concello de Vigo. Deseñada polo escritor Agustín Fernández Paz e destinada aos centros educativos vigueses pretendía modificar os prexuízos existentes no alumnado e familias arredor do uso e do status do galego, ademais de achegar aos docentes recursos para empregalo como lingua vehicular.

Unha campaña pioneira, que iniciaba tres décadas de colaboración cos centros escolares aos que dende o Servizo de Normalización Lingüística (SNL) achegaba propostas de dinamización coas que pretendía vincular a tradición coa contemporaneidade, ao tempo que, como salientou a necrolóxica publicada pola Coordinadora de Traballadores/as de Normalización da Lingua (CTNL), da que foi socia fundadora, «transmitir á mocidade unha visión en positivo da lingua galega». Froito desta angueira foi a creación do Centro de Interpretación da Oralidade de Vigo (CIOV) coa intención de poñer en valor a tradición oral e as novas formas de improvisación, como facía nos obradoiros que organizaba de regueifa, rap e beatbox.

Traballo de fomento do uso do galego que desenvolvía tamén sobre outros eidos que o Plan de dinamización lingüística de Vigo (2007) consideraba estratéxicos (o funcionamento do propio concello, os medios de comunicación, a inmigración, entre outros) coa intención de «facer normal o uso do galego en calquera ámbito da sociedade viguesa». Propósito co que o SNL colaborou de forma continuada coa Universidade de Vigo, fose coa realización de estudos sociolingüísticos como da publicación da colección «Toponimia do Val do Fragoso», iniciada en 2008 co volume de Coia de Iván Sestay Martínez, e da que xa se levan publicadas sete entregas doutras tantas parroquias viguesas. Enfoque colaborativo que Marta imprimiu a outras actividades promovidas polo seu servizo nos mercados municipais e comercios locais, nos programas de fomento da lectura en galego, como «No Nadal… un conto» e «Libros ao sol», no programa Apego de acollemento, na organización da formación en lingua galega, como nos cursos básicos «Achégate ao galego» ou no programa «En galego tamén outros mundos».

Debemos a súa intelixencia emocional e empatía o deseño das accións que consolidaron o uso do galego en Balaídos, iniciado polo speaker durante os mandatos da alcaldía de Manuel Soto, como a tradución do himno celeste ao galego ou a campaña «Gústame o galego de primeira», adaptación dunha iniciativa creada pola CTNL contando coa implicación do RC Celta SAD. Celtista afouta de vella raigame viaxou con aquel Celta de entre séculos, que asombraba nos estadios europeos, e foi comentarista lúcida e rigorosa nas súas intervencións na tertulia celtista semanal de Radio Vigo. Delegada provincial de Cultura durante o goberno bipartito (2005-2009) formou parte do equipo de Anxo Quintana (BNG), sendo a primeira muller que rexeu o deporte galego como directora xeral. Responsabilidade na que loitou arreo pola igualdade real no deporte, concretada na creación da selección feminina de fútbol, que debutou fronte a Catalunya en Balaídos en 2007, e no apoio á creación do colectivo Mulleres Deportistas Galegas. Sen esquecer o seu labor discreto que permitiu que Galicia formase parte da Declaración de San Mamés (29/12/2007), asinada por Ánxela Bugallo cos responsables deportivos de Euskadi e Catalunya, solicitando o dereito das súas seleccións deportivas a participar nas competicións internacionais.

Lembro con saudade a Marta Souto nas reunións que compartimos no Consello Social da Lingua nas que decote valorabamos con inquedanza os datos sobre o estado da lingua na cidade e o devalo do seu uso habitual por parte dos corporativos, incumprindo a modélica Ordenanza Municipal de Normalización Lingüística de 1989. Para quen fixo do fomento da lingua galega unha causa de vida, doíanlle estes datos que representaban un retroceso moi decepcionante. Por ventura, sei que a pesar da crueldade da súa doenza viviu con entusiasmo estes meses esperanzados do Celta de Marián e Claudio, un Celta de canteira de xogo propositivo e un club vinculado e comprometido co país e a súa lingua como ela defendía. Foron a igualdade, a lingua e o deporte os afáns principais de personalidade xenerosa como a de Marta Souto. Afouta pioneira en todos eses eidos, tras o seu prematuro pasamento, merece ser recoñecida polo concello de Vigo como a modélica funcionaria pública que foi.

Gran partido de fútbol

/en , , , , , , , , , , /por

A Marta Souto

Entre as interpretacións literarias que coñezo sobre o fútbol sempre gustei do discurso que o escritor André Maurois pronunciou en 1949 con motivo do sesenta aniversario do fútbol francés. O intelectual normando definiu o fútbol como «a intelixencia en movemento», xa que ao longo dun partido «a cada instante se formulan problemas matemáticos dunha infinita complexidade que se resolven nun alustro de pensamento activo». A resolución deses «instantes decisivos», concepto acuñado por Henri Cartier-Bresson para a fotografía, era para Johan Cruyff a que permitía no fútbol acceder aos agasallos da fortuna, que no estadio se chaman gol, triunfos, títulos e glorias. Secasí, a noite do sábado en Balaídos ao Celta faltoulle só resolver con maior éxito os instantes decisivos, como ese derradeiro lance no tempo engadido cando Douvikas debeu decidir en carreira e nuns segundos como colocar a perna para tocar o balón enviado por Alfon de xeito que superase o brazo longuísimo de Courtois. Na resolución dese problema xeométrico, como o que afrontou Williot, transcorridos apenas sete minutos de xogo, estivo a chave dun gran partido de fútbol onde as figuras do Madrid de Ancelotti souberon resolver mellor os instantes decisivos que o cadro coral do Celta de Giráldez.

Un partido condicionado pola arbitraxe nefasta de Cordero Vega no estadio de Gran Canaria, que impediu que o Celta contase con Iago Aspas e Moriba sancionados de forma caprichosa, dúas pezas decisivas para enfrontarse ao Madrid. Condicionante que non impediu que Giráldez e o seu equipo técnico na semana da súa renovación propuxera un partido no que o Celta dominase, con quince primeiros minutos excelentes, onde tivo a posibilidade de abrir o marcador nunha xogada de fantasía, un triángulo ideado por Mingueza que enviou ao balón a Borja Iglesias quen ao primeiro toque pasou a Williot que corría a súa esquerda. Mágoa que o internacional sueco cando xutou só diante do porteiro lle faltasen uns centímetros para evitar as puntas das súas luvas. O primeiro instante decisivo estragado polos celestes, que espeliu aos merengues abrindo os ires e vires dunha porta a outra, nas que os visitantes procuraban as transicións de vertixe de Vinícius e os celestes tocar e tocar debuxando espazos no baleiro. Desa batalla, naceu a marabilla visual do gol de Mbappé dende fóra da área, nacido nunha entrega errada de Beltrán, dous instantes decisivos resoltos de forma ben diferente.

Con todo, o marcador en contra non mudou os plans de Giráldez e o Celta seguiu incomodando aos visitantes, cada vez mellor plantado atrás, cunha tripla de centrais, que semella consolidada, onde destaca Marcos Alonso (gran fichaxe), e dous carrileiros Hugo Álvarez e Mingueza, que amargaron a Bellingham e Vinícius, e apareceron na área como os mellores argumentos celestes. Determinación dos nosos que tería a súa recompensa ao inicio da segunda parte co gol de Williot, outro triángulo debuxado por Bamba sobre Mingueza que en carreira dende a banda pasou a Williot que chegaba a área e desta vez si superou a Courtois no instante decisivo. Co marcador igualado, Ancelotti sacou a Modric, a súa carta comodín, sempre eficaz, que a primeira vez que tocou o balón foi para asistir a Vinícius que as costas dos centrais superou a Guaita, outro instante decisivo, unha xenialidade do mago croata. Co case media hora por diante, Giráldez para intentar a igualada, tirou de canteira e sacou a Alfon, Javi, Pablo Durán e Damián que reforzaron un asedio sobre a porta de Courtois. Mágoa que a falta de puntería no instante decisivo malograse resposta de tamaña afouteza. O Celta puido empatar nun xute de Bamba ou nunha entrada descomunal na área de Mingueza (hoxe o xigante do equipo) que despois de dous caneos de fantasía, no instante decisivo xutou lixeiramente alto. Como no tempo engadido debeu empatar co remate de Douvikas relatado ao inicio.

Foi un gran partido de fútbol onde ao Celta só lle faltou máis puntería nos instantes decisivos. Sempre quedaremos coa dúbida de que podería ter sucedido co Celta reforzado por Moriba e sobre todo por Aspas, o noso mago de Moaña, o mellor especialista co que contamos en resolver con alustros de intelixencia en movemento os momentos decisivos de gol. Con todo, o Celta de Giráldez nunca decepciona e sabemos será capaz de recuperarse diante dos vindeiros rivais, Leganés e Getafe, dunha derrota que o sábado non mereceu por xogo e determinación.

Publicado en Faro de Vigo: 21/10/2024

Aspas ao rescate

/en , , , , , , , /por

No día no que Balaídos celebrou os 500 partidos de Aspas coa elástica celeste, o Merlín de Moaña acudiu de novo ao rescate do seu equipo cun golazo de alta escola no minuto 80, cando non facía sequera dez minutos da súa entrada na lameira. Unha xogada coral de auténtica fantasía, que el mesmo iniciara cunha impresionante mudanza de orientación sobre Hugo Álvarez que en carreira serviu a Williot na área, quen de costas asistiu ao capitán para que rematase un xute raso e axustado sobre o pao curto. Outro gol de Iago fermoso na execución e finalización, que fai o número 216 na súa carreira como céltico, dos que 157 goles foron en primeira división, 159 se engadimos os dous que marcou co Sevilla, o segundo goleador español do que vai de século XXI, tamén o mellor do que vai de ano 2024. Números de auténtica lenda, que lle permiten entrar no grupo escollido dos vinte primeiros goleadores da liga de todos os tempos. Outro tanto histórico que, ademais, nivelaba un partido no que, até a súa entrada en xogo, o Celta de Giráldez se amosara inferior ao Girona de Michel. Outro rescate de Aspas, e xa perdemos a conta de cantos foron dende o seu debut milagroso en 2009, que permite ao Celta consolidarse na metade dunha táboa moi axustada cunha cuarta parte dos puntos necesarios para acadar o seu obxectivo, unha rendiña para afrontar con certa tranquilidade a permanencia.

Diante da eficacia determinante dos seus constantes rescates, cabería preguntarse cal tería sido o destino do Celta, con Berizzo, Coudet, Carvalhal ou Benítez, agora con Claudio, sen a participación de Iago. Como é inevitable especular sobre cal será, agardemos que a medio prazo (nun dianteiro de trinta e sete anos), o futuro dun equipo que xa non contará todas as semanas cun xogador tan diferencial, tamén o mellor da súa historia. Velaí a auténtica cerna do horizonte celeste desta tempada e quizais da seguinte: preparar a medio prazo un equipo competitivo de Primeira sen contar co seu astro das bateas na lameira. Non obstante, sen chegar a esa cuestión, Claudio ten xa a obriga de xestionar con intelixencia e empatía os tempos actuais de Iago, que pasan tamén por descansar no banco, como sucedeu o domingo, despois de 180 minutos xogados a tumba aberta na mesma semana. Unha xestión que de ser eficaz pode manter o seu carácter diferencial, como se demostrou diante do Girona, revolucionando o partido en vinte e cinco minutos e converténdose no mellor xogador dos trinta e dous que pisaron o terreo de xogo.

Ademais do revulsivo que supuxo a participación de Iago, o partido co Girona merece algún comentario máis, xa que o Celta se amosou impreciso e inferior ao seu rival, sobre todo na primeira parte na que foi superado en ambas as dúas áreas, non atopando nunca a forma de crear superioridade nas proximidades da área catalá e ofrecendo unha preocupante fraxilidade para defender os centros á área, erro habitual para o que Claudio non atopou aínda remedio. Así chegou o gol de Herrera no 37´da primeira parte, ao que os celestes tardaron en responder corenta minutos, cando entraron Sotelo e Aspas. Un Celta que se presentaba, como adoita en cada data, cheo de novidades, cunha dianteira inédita, na que acompañaban a Borja Alfon e Pablo Durán, con escasa fortuna; na que reaparecían na defensa Carlos Domínguez e Mingueza, equipo artellado por unha dupla nova formada por Damián e Moriba, que nunca acabou de collerlle o pulso ao xogo visitante. Ampla rotación que non resultou satisfactoria, sobre a que cabe preguntarse, sabendo da súa necesidade por tratarse dunha semana de tres partidos, se non impide consolidar os mecanismos, sobre todo defensivos, que precisa o equipo cando case chega a metade da primeira volta.

Como a afección celeste, sempre por riba das 21.000 persoas en Balaídos, pode preguntar sobre cales son as razóns de que o seu equipo non conseguise manter a cero aínda a súa portaría, sendo o segundo máis goleado (recibiu 15 tantos) da categoría, como por ventura tamén o terceiro máis goleador (marcou 15) do campionato. Como é inevitable preguntarse pola incapacidade de puntuar lonxe de Vigo, pola que tamén pasan as posibilidades da permanencia. Números vermellos que sabemos ten en conta o equipo técnico de Giráldez para consolidar un proxecto, apoiado con entusiasmo por todo o celtismo, mais que sabemos precisa dalgunhas melloras e retoques. Agardamos que no estadio de Gran Canaria e coa próxima visita do Real Madrid se vaian producindo.

Publicado en Faro de Vigo: 01/10/2024

500 con Aspas

/en , , , , , , , /por

No partido 500 de Iago Aspas coa elástica celeste, o cadro de Claudio Giráldez nun gran partido fracasou porque a raíña Fortuna, cuxa ruleta distribúe caprichosamente os bens e os males, preferiu entregarlle no derradeiro minuto o tesouro dos tres puntos ao equipo de Diego Simeoni. Explicación mitolóxica que atopamos para explicar o sucedido na noitiña do pasado xoves no coliseo do Fragoso, onde todo debería ter mudado se no minuto 41 da primeira parte o noso Merlín de Moaña axustase apenas dez centímetros á dereita o seu xutazo dende a frontal ao pao, que detivo de forma asombrosa o gardameta colchoeiro, tras unha combinación con Borja Iglesias, o noso nove, con quen tan ben se entende. Unha xogada que, xunto á oportunidade fallada no 89’ a porta baleira por Javi Rodríguez, determinou o resultado dun partido no que os de Aspas mereceron a vitoria (ou canto menos a dignidade do empate) porque atacaron mellor, sobre todo na primeira parte, e defenderon de forma eficiente (mellor ca ningunha outra vez no que vai de liga) até o desafortunado minuto 90, no que por primeira e única vez funcionou a conexión Griezmann e Julián Álvarez, dinamitando o dispositivo creado con tanta paciencia e disciplina por Giráldez. Unha desgraza, outro inxusto agasallo da deusa Fortuna que premia, como tantas outras veces, a equipo tan vampírico e antipático como o de Simeoni.

E no 500 de Aspas, a lenda que representa hoxe o celtismo, o mellor xogador da historia do Celta –a piques de superar a marca de partidos de Manolo «o gran capitán», o heroe do Celta da miña infancia– foi substituído exhausto no 83’, despois doutro partidazo no que correu coma un xuvenil, pelexou coa incomoda defensa atlética (toleando a Reinildo) cada un dos balóns, dirixiu a recuperación tras a perda e encarou a Oblak até en tres ocasións. Derrota que non embaza a excelente actuación de todo o equipo castigado de forma moi severa por un lixeiro desaxuste na defensa dun balón lateral, erro frecuente que Claudio aínda non foi capaz de remediar. Xaora, a pesar de resultado tan doloroso, que decontado encheu de melancolía o celtismo dos padeceres afeito a estas desgrazas, non invalida nin moito menos a proposta do adestrador de Cans e o seu concienciudo cadro técnico, capaz de preparar cada partido como se dunha final se tratase, como se fose un caso único e singular, ofrecendo o once máis axustado posible ao perfil do contrincante, sorprendente metodoloxía táctica de rotacións constantes que comeza a ser envexada e estudada polos seus rivais.

Secasí, para facerlle fronte á visita do difícil Atlético, Claudio preparou unha defensa con tres centrais veteranos, que durante 90 minutos funcionou coma un reloxo, na que destacou Starfelt, que anulou a Sorloth, o perigoso xigante noruegués, e nas que uns magníficos Marcos Alonso e Manquillo mantivéronse firmes na contención e xenerosos no ataque. Como acertada foi a incorporación a banda dereita de Carreira que creou o pánico atlético cos seus pases da morte e de Fran Beltrán, capitán durante os minutos finais, no medio centro atrasado, que deixou unha das mellores actuacións que lle recordamos proporcionando unha moi boa saída ao equipo e unha fluidez moi valiosa. Proposta claudiana que funcionou até que na segunda parte Simeoni introduciu os seus primeiros trocos, coa entrada de Julián Álvarez e Riquelme, cos que os colchoeiros gañaron presenza (e perigo) nas inmediacións da área celeste. Movemento ao que respondeu Giráldez coa incorporación de Douvikas e Alfon, que por desgraza non melloraron a eficacia atacante celeste, e, quizais un pouco tarde, de Javi, Damián e Ilaix, coa intención de afrontar con máis músculo os decisivos derradeiros minutos.

A desafortunada derrota do partido 500 de Aspas non embaza, tampouco, a traxectoria do dianteiro de Moaña, en magnífica forma, que aventuramos escalará ao longo desta campaña posicións na táboa de goleadores históricos da Liga, entrando a formar parte do selecto grupo dos vinte primeiros de todos os tempos, o segundo futbolista galego, despois de Manuel Fernández «Pahiño» o dianteiro vigués de Navia lector de Dostoieski. Escalada da nosa primeira figura que agardamos continúe o domingo, no que o míster porriñés introducirá novas sorpresas no once de gala para facerlle fronte ao temible eurogirona e coa cuarta vitoria consolidar ao Celta no medio da táboa.

Publicado en Faro de Vigo: 28/09/2024

Celta fiable en Balaídos

/en , , , , , , , /por

Tres vitorias consecutivas do Celta de Claudio Giráldez en Balaídos xa non pode considerarse de xeito ningún unha serpe de verán que pretende entusiasmar ao celtismo tras o calvario sufrido nos meses de Rafael Benítez. Nin tampouco poden atribuírse a fortuna nin a polémicas decisións arbitrais ou da sala VAR ou sequera a aparente debilidade amosada polos visitantes, Deportivo Alavés, Valencia e onte Real Valladolid. Xaora, semella moito máis razoable consideralas froito do excelente traballo do cadro técnico do adestrador de Cans que desde a súa chegada transformou ao Campo do Fragoso nun auténtico fortín onde o Celta non coñece a derrota, un logro extraordinario que está revolucionando (e rexuvenecendo) ao celtismo que vive unhas xornadas de entusiasmo (e crecemento) das que habería que atopar precedentes só coas de Eduardo Berizzo e, xa moito máis atrás, coas do profesor Fernando Vázquez ou das de fantasía de Víctor Fernández. E o mellor do caso é que o maior éxito, até agora de Giráldez (aclamado pola bancada), non foi outro que facer do Celta en Balaídos un equipo fiable e comprometido coa tarefa do gol (oito en tres partidos), o  que non pode agachar que arrastra algunhas doenzas defensivas (non foi capaz de manter a cero a súa meta nin como a domicilio nin como visitante), que loxicamente precisan ser sandadas.

Diante dun Valladolid recén ascendido, Claudio volveu a sorprender co seu once de gala, no que apareceron como novidades Hugo Sotelo e Pablo Durán, consolidando así a porcentaxe de máis do cincuenta por cento de canteiráns nas súas aliñacións, nas que cada semana conta con practicamente todos os efectivos dispoñibles. E o porriñés volveu acertar de cheo cun equipo que nunha primeira metade, sen apenas erros ningúns na saída xogada da pelota, foi moi superior ao de Pucela, tanto nos duelos de medio campo (onde os visitantes amosaron unha brusquidade innecesaria), nas chegadas a portaría como no propio marcador. Custoulle ao Celta vinte e un minutos encarreirar o partido, tras un balón longo de Jailson sobre Hugo Álvarez que, despois de apoiarse nunha parede con Pablo Durán, fixo un cano de fantasía a Luis Perez e a seguir xutou ao pao longo batendo ao porteiro, a quen se lle coou entre as pernas. Outro gol memorable do carrileiro ourensán que, un cuarto de hora despois, dende a banda esquerda asistiría a Iago Aspas que entrando por dentro xutou en carreira sobre o porteiro, rexeitamento que aproveitou de cabeza e a porta baleira Borja Iglesias. Outro gol de magnífica factura que contaba coa participación do ourensán, na súa mellor actuación da presente liga.

Con tan cómodo resultado, que lucía de marabilla no novo luminoso da grada de Marcador, tras o intervalo saíu o Celta apagado de máis, o que souberon identificar os visitantes. Febleza celeste, sobre todo da súa banda dereita, pola que entre os defensores se coou Raúl Moro que acertou a bater a Guaita, que tamén volvía ao once, e puido facer moito máis para evitar un gol que ilusionou aos pucelanos e descompuxo aos celtiñas durante un cuarto de hora, no que perderon o control da pelota. Desequilibrio resolto por Giráldez cos seus trocos, dando entrada a Damián e a Williot, que recuperaron e balón e abriron, sobre todo coa velocidade do sueco, os corredores que o partido demandaba. Tras a anulación polo VAR dun tanto de Javi Rodríguez, foi a primeira xogada na que participou Douvicas a que confirmou o resultado, xa no tempo engadido. O dianteiro grego transformou unha asistencia maxistral de Aspas nun remate letal, coa mesma facilidade impresionante coa que un mago saca un coello da súa chistera.

Diante de semellante espectáculo e da serenidade coa que os de Giráldez xestionaron o marcador axustado, o celtismo expresou a súa gratitude cantando a oliveira a capela, celebración non exenta de contención, tan característica dunha afección máis afeita aos padeceres que as euforias efémeras. A fiabilidade da pizarra de Claudio en Balaídos e a súa afouteza para asumir riscos e corrixir dende o banco, cando veñen mal dadas,  é moi esperanzadora de cara a acadar o obxectivo da permanencia cos sufrimentos imprescindibles. Fariña doutra muiñada é que o Celta comece a responder de forma máis eficaz lonxe do Campo do Fragoso, onde até agora conta por derrotas as súas participacións. Velaí o reto inmediato deste Celta tan esperanzador que agardemos tamén comece a puntuar como visitante. Ogallá poida facelo xa na Catedral ou no estadio de Gran Canaria, próximas visitas.

Publicado en Faro de Vigo: 17/09/2024