Unha ración de cebolas

Demoledor e lucidísimo o artigo de Suso de Toro, hoxe en El Pais, sobre “a nosa enfermiza relación co pasado”. Non hai dúbida, como afirma Suso no texto, de que “cando o camiño da escrita literaria vai ata o límite provoca dor, sobre todo a quen escribe”.
Etiquetas:

Novo libro de Samuel Solleiro

Preparamos a aparición dun novo monllo de novidades do outono literario, que iremos anunciando e ofrecendo adiantos de lectura en aberto. En apenas dez días estará nos anaqueis das librarías galegas o novo libro de relatos de Samuel Solleiro. O texto de contracuberta é o seguinte:
“A intención argumental de dz ou o libro do esperma é a de problematizar e mesmo anular o concepto de masculinidade entendida sobre todo, pero non unicamente, a través do elemento sexual e paralelamente e en consecuencia, asasinar o propio suxeito (sexuado, canónico) construído pola modernidade occidental. Se ben as súas tramas son independentes, os relatos deste libro son chanzos nesta idea até o final, en que o suxeito e mutilado sexualmente e proponse un novo futuro cun novo suxeito: híbrido, travestido, vital, sensual e nostálxico. Desafiar a natureza é divertido e mesmo sexualmente excitante. Un entroido para sempre”.
Non teño dúbidas que este é un libro moi interesante xa que Solleiro é un dos narradores novos máis sólidos cos que contamos.

Etiquetas: ,

Se buscabas un deus

María Liñeira envía dende Oxford a primeira crítica de Se buscabas un deus a terceira novela de Xabier Quiroga.
O autor de Atuado na braña, un modelo de discreción e elegancia, volve con outra novela de longo alento (conco entas páxinas), que desmiuza moitos dos enigmas que deixou aberta a súa primeira e exitosa novela. Nesta nova entrega, que se pode ler independente da primeira, aínda a pesar de compartir abondosas intertextualidades, Quiroga confírmase como un dos narradores máis dotados e convincentes cos que actualmente contamos.
A procura de Ivo, o rapaz protagonista da novela, que arrinca do que semella un traballo universitario sobre Atuado na braña, convértese nun pretexto para denunciar o que paseniñamente, se cadra sen decatarnos, acontece e deixamos pasar. Mesturando realidade e ficción, cun estilo novidoso e sorprendente forza narrativa, Se buscabas un deus (como sinalamos no texto de contracapa) “vai atrapando ao lector no fío dunha inusitada trama que, ao tempo que presinte a desfeita, camiña parella á escolla do que nos quedará: resignarse ou buscar o amor e a liberdade”. Unha novela sobre a indagación e sobre o crecemento persoal, como ben sinala María Liñeira, que propón unha profunda reflexión sobre o presente da actual sociedade dixitalizada da globalización. Estou certo que sorprenderá a moitos lectores e agradecerán os seguidores do escritor do Saviñao.

Etiquetas: ,

Suso de Toro: o papel do intelectual

Hoxe aparece outra interesante entrevista a Suso de Toro, desta volta, por fin, en El Pais. Suso, como é adoito, reflexiona con profundidade sobre o seu papel como escritor. Entendo que deben subliñarse algunhas das súas respostas:

  • El intelectual es una figura natural en la sociedad liberal-democrática, una especie de ciudadano militante que vive en tensión. Pero tiene contraindicaciones. Al artista y al intelectual nos mueve la vanidad, y eso puede a veces más que el rigor del pensamiento o incluso que el sentido ético. Los intelectuales somos útiles sólo en la dosis adecuada. En exceso, resultamos peligrosos. Pero prefiero al intelectual combativo que al que navega entre dos aguas para sacar partido de todos.
  • A veces me fastidia, pero cuando uno ha llegado a los 50 años y ha juntado tantos enemigos es porque hay algo en mi naturaleza que me lleva ahí. Soy belicoso y pendenciero. Pero también tengo algo de moralista, me exijo un modo de estar en la vida. Me muevo más por eso que por la ideología.
  • El franquismo no fue sólo una dictadura, fue un régimen asesino. Se basó en el militarismo como ideología, junto al nacionalismo español en su versión nacional-católica. Pero también tuvo un injerto de nazismo, que es lo que más me interesó y lo que explica mi personaje. El nazismo consiste en hacer ideología del odio y la deshumanización. El protagonista de mi obra no es un meapilas como Franco. Es un violento nihilista y ateo. Alguien que cree en la vida como muerte y como acción. Es como Goering, que decía que no se hizo nazi por la ideología sino porque le gustaban los disturbios. Mi personaje es un hombre culto, con una argumentación ideológica muy de la época, muy europea. Practica el elitismo y la ética guerrera. Y se cree más que humano, un semidiós. Nosotros diríamos un monstruo.

Actualización (19.10): Joan Carles Girbés, o editor en catalán de Suso, publica este interesante comentario sobre a recepción de Home sen nom.

Etiquetas:

Teresa Moure en "Gara"

Gara publica unha entrevista con Teresa Moure con motivo do acto de presentación en Bilbao da edición en castelán de Herba moura. As edicións de Lumen en español (da que sabemos xa se está preparando unha segunda edición) e La Campana en catalán están tendo moi boa acollida. Esta vindeira semana, Teresa (que xa rematou a súa terceira novela) continuará as presentacións en Valencia e Sevilla.
Non hai dúbida de que este é outono da literatura galega na edición do estado: catro novelas nosas (das publicadas nestes últimos doce meses), a de Teresa, a de Agustín (xunto a outros dous títulos, formando a primeira entrega da Biblioteca “Los libros de Agustín”, da que xa falaremos devagar), a de Suso e a de Manolo suscitan o interese dos lectores e lectoras en catalán e castelán. Un feito que nunca se producira ata agora e do que estamos ben orgullosos.
Actualización (26-09-2006): hoxe pechamos o acordo coa editorial Corbaccio para a edición de Herba moura en italiano no verán 2007.

Entrevista a Suso de Toro

Despois de catro días desconectado por mor dunha intensa viaxe, encontro na caixa de correo o enlace da entrevista de Marcos Taracido con Suso de Toro. Merece unha lectura atenta. Agradécese a seriedade deste magnífico blog. Estes días, se o traballo o permite, iremos aterrando de novo no cotián.

(Foto de Ánxel Iglesias)

Etiquetas:

Pepa A Loba

Nas vindeiros semanas aparecerá nos andeis das librarías Pepa A Loba, a novela de raigame histórica de Carlos G. Reigosa, sobre a muller por antonomasia do bandoleirismo galego. A verdade é que a memoria desta afouta e rebelde capitá de gavela, que acadou sona no século XIX por máis de media Galicia, medrou imparablemente nunha lendahistoria forxada polo pobo dende entón, para ofrecer, ao cabo, a imaxe libre e inapreixable que hoxe temos dela. Unha muller indómita e combativa, malia as duras adversidades que sufriu.

Estou convencido de que Carlos G. Reigosa atinou co rexistro deste relato directo e punxente que trenza unha intensa historia de amor sobre un fondo de violencia que emparenta co das Comedias Bárbaras e Divinas Palabras de Valle-Inclán, fillas do mesmo territorio e do mesmo espírito do tempo. Enriquecido con cinco ilustracións de Miguelanxo Prado, o relato de Reigosa, por riba da lenda, reconcílianos coa verdadeira historia (mesmo chegando a desvelar o seu nome, o que sen dúbida provocará certa polémica) da máis famosa bandoleira galega de todos os tempos.
Coincidindo coa saída da novela, aparecerá tamén o primeiro volume da nova serie da colección Universitaria, “Estudos Literarios”, Carlos G. Reigosa. Paixón por saber e a arte de contar, preparado polo crítico Ánxel Basanta. Na vindeira primaverá aparecerá un traballo sobre a obra de Manuel Rivas preparado pola profesora da Universidade de Towson Isabel Castro Vázquez.
Etiquetas: ,

Recordo de Manuel

Almiral Mouchez lembra neste blog, moi oportunamente, que hai hoxe dous anos morreu Manuel María. O autor de Brétemas do muiñeiro e Muiñeiro de brétemas foi quen escribiu: “Un poema é un ser vivo que anda, respira, soña, chora, salouca, ama, berra, cintila e escurece, (…) E nunca morre”. As palabras de Manuel seguen vivas connosco.

Etiquetas: ,

Conversas con Suso de Toro

Suso de Toro publica hoxe, ao fío dos ataques que ven recibindo nas últimas semanas, unha carta ao director do xornal ABC na que cita moi oportunamente o libro de Conversas que preparou Antonio Pedrós-Gascón e editamos o pasado ano. Ler o texto das páxinas 278-280 deste libro, referidas as acusacións falsas que Fraga Iribarne realizou en 2001 sobre o escritor galego, pode ser moi ilustrativo para entender como se repiten as mesmas falsidades e argumentos falaces. Afortunadamente, dende aquela, en Galicia mudaron as cousas, e desta volta AELG saíu en defensa de dous dos seus membros.

“[…] Como consecuencia, Fraga acusoume na mesma emisora de ser un escritor sen lectores que actuaba movido polo resentimiento, que el nunca me prohibira editar ningún libro e que nunha ocasión me convidara a cear e eu lle pedira cartos. Houbo tamén un escritor galego que encarnaba a cultura galega institucionalmente que saíu dicindo que non era verdade o que eu dicía, que aquí era como en todas partes. En fin, a vida é terríbel para todos. A prensa galega fíxose eco das acusacións de Fraga, pero desde estes medios ningúen contrastou a informacion comigo, ningúen me pediu a miña versión. Unicamente se me permitiu replicar na mesma Cadena SER. Unha semana máis tarde recibín acusacións semellantes do conselleiro de Cultura, o señor Pérez Varela, quen, para quitarlle valor á miña denuncia de falta de liberdade de expresión dixo que eu era do BNG, unha mentira, e que me deran dez millóns de pesetas. Nada menos. Como tampoco ningúen contrastou aquelas declaración comigo, enviei un comunicado negando as acusacións ao xornal onde eu lera aquilo tan grave e tamén a dúas axencias de prensa. E así comprobei ao día seguinte en que país vivía, non saíu a miña versión en ningún xornal, que eu saiba. Nalgún lugar as miñas palabras estiñaron. Cheguei a enviar o meu desmentido a eses ataques en forma de «carta ao director», para que sequera o sacasen nese currunchiño. Pero tampouco.

Pensei denuncialo, falei cun avogado que me expuxo con claridade que non tiña apenas posibilidades, nin cartos. Esa foi a situación en que me vin. E foi dura. E paseina só. Porque un cando morre está só, e alí sentín que me liquidaban, unha especie de fusilamento moral en directo, e sen posibilidade de defenderme. Foi unha experiencia de morte, un momento na vida que recibes a lección de que estás só ante o teu destino. Cando afrontas o teu destino estás só, completamente só. Cando pereces, pereces ti só, o resto do mundo vaite sobrevivir: A vida continúa para os demais. Foi en certa medida un momento espléndido, de vida e de morte, de lucidez. As persoas que viven esta lección por atravesar unha crise nun momento aínda non moi avanzado da vida debemos estar agradecidas.

A lección para min e para os demais foi: aquí pódenche facer iso e non pasa nada. E ademais non van aparecer as protestas en ningures. E ademais, tampouco ningún vai protestar. Eu era membro de dúas asociacións de escritores, unha delas especificamente orientada en teoría á defensa da liberdade de expresión, dos escritores perseguidos. Ninguén me chamou para preguntarme: «Suso, ¿é certo iso que din de ti? Porque se non é certo protestamos.»

Un aquí está indefenso. Como o están os xornalistas despedidos, apartados. Eses si que son verdadeiras vítimas do secuestro da liberade de expresión, da liberdade toda. Comprobei ata que punto estamos pillados, por un lado ou polo outro. Especialmente o mundiño da cultura. E non é por medo a ir preso, ¡ca!. Vendemos a alma por conservar a posición, para que che chamen a ocupar esa praza nunha institución, unha bolsa, un premio… Por medrar nun país envilecido hai que pagar un prezo e sempre hai xente disposta a pagalo. É a puta verdade.

Recordo as chamadas preocupadas de Manolo Rivas, unha atención de Méndez Ferrín, o respaldo dalgúns amigos persoais… o respaldo impagábel naquel momento dos meus editores de Xerais, que emitiron unha nota a todos os medios defendendo o meu nome e recordando a extensión e difusión da miña obra, e a solidariedade espontánea de moita xente. Iso foi o lado bonito. Pero descubrín de vez o que xa sabía, que este país é unha trampa devoradora, e que o mundo da cultura está dominado polos máis mediocres. […]”

Antonio Pedrós-Gascón, Conversas con Suso de Toro, Xerais 2005, páxinas 278-280

Recuperando materiais de Suso daquel mesmo periodo (2001) atopo estoutros textos correspondentes a Botelhao mar nº 7:
OS ESCRITORES GALEGOS SOMOS OS ÚLTIMOS ESCRITORES ANTIFASCISTAS DA PENÍNSULA. À força, vemo-nos obrigados. E depois de todo, nom nos queixemos, todos deveríamos continuar a ser antifascistas, antifranquistas sempre. Ou antifranquistas ou culpabeis e cúmplices.

LIBERDADE DE EXPRESSOM! Quem nom foi arrestado polas suas opinions, quem nom viu rejeitados artigos para a imprensa devido às ideias que contenhem, quem nom padeceu represália por expressar as suas ideias, quem nom foi estigmatizado desde o poder por pensar como pensa, nom sabe o que é a liberdade de imprensa nem a liberdade de expressom.

HÁ MUITAS RAZONS PARA FAZER CAMPANHA CONTRA A CANDIDATURA DE FRAGA IRIBARNE A PRESIDENTE DA GALIZA, avonda com desejar-lhe à Galiza que tenha umha vida digna, ou simplesmente que respire livre do nosso passado de crime. Estou certo de que toda a gente de por Espanha adiante que se preocupa da falta de liberdades no País Basco também se há mobilizar para que aqui também tenhamos umha democracia verdadeira. Nom si? Um espera de todo o coraçom que acudam aqui solidariamente a fazer campanha por um governo progresista que termine com o franquismo que aqui ainda nos envolve tanto. A democracia espanhola tem zonas de sombra, a Galiza é umha delas.

Etiquetas:

Provocación

As últimas declaracións de Fraga Iribarne constitúen unha provocación contra a dignidade e racionalidade do debate político. As acusacións rencorosas que realiza contra Manuel Rivas e Suso de Toro son radicalmente falsas e non hai dúbida que forman parte da estratexia concertada dos medios da dereitona madrileña de zouparlle a estes dous afoutos escritores nosos. Mágoa que este señor, que tantas desculpas ten aínda que pedir polas decisións que tomou ao longo da súa vida política, aínda represente no Senado a Galicia. Dáme tanto noxo como vergonza.

Etiquetas: