Onte 1055: Segundo día de feira

Rosa_Aneiros_Bragado_02-08-2014

Intensísimo o segundo día da nosa participación na Feira do Libro da Coruña, onde ao longo de tres horas compartimos mesa con Rosa Aneiros, María Reimóndez, Pemón Bouzas e Xurxo Souto. Catro presentacións que expresan o esforzo de Xerais por chegar a públicos diversos con textos singulares na excelencia sexa no eido da literatura xuvenil, o ensaio político ou a narrativa.

Comezou a tarde Rosa Aneiros que presentaba a súa triloxía Ámote Leo A., unha obra dun milleiro de páxinas que xa é un dos cumes da nosa narartiva xuvenil. Cualificou Aneiros a obra como «unha viaxe aberta en tempo real, onde aparece a superlúa que colleu a Leo no Bósforo, os acontecementos do 15 M de 2011 a morte do Bin Landen ou o atentado do Cefé Argana; a miña intención foi ir encaixando o que sucedeu no mundo naquel primeiro semestre de 2011». Salientou Rosa o carácter aberto da obra, xa que grazas ao muro de Facebook as lectoras comparten as súas viaxes e diversas mensaxes de amor. «Ler é un xogo, a habelencia pola que nos engana o autor ou á autora é unha das razóns polas que lemos. Os textos son apenas pistas para construír a lectura. É o máis grande da literatura. Pretendo que cadaquén constrúa a súa propia viaxe. Hai moito mundo por ver».

Reimondez_Bragado_02-08-2014

María Reimóndez presentou o seu ensaio político A alternativa xa está aquí, que definiu como «unha proposta de cambio a partir das accións do día a día». Un acto no que Reimñondez contou coa participaci´pn activa do público para ir debullando algúns dos contidos da obra: os bancos de tempos, a renda básica das iguais, as características dos GAM (Grupos de Axuda Mutua), a Declaración do París…

Pemos_Bouzas_Bragado_02-08-2014

Pola súa banda Pemón Bouzas presentou A voz do vento que definiu como «novela sobre a crise e sobre María Soliño, unha persoa clave do imaxinario galego». Na súa intervención Bouzas abordou cada unha das tres partes da novela: na primeir ao pulo da sociedade de Cangas hai catrocentos anos, antes da invasión dos piratas turcos; na segundo a desolación tras o ataque e na terceira a rexeneración da sociedade a carago das propias vítimas que repesentan a dignidade.

Xurxo_Souto_Bragado_02-08-2014

Por último, pechou o serán a presentación dos Contos do mar de Irlanda de Xurxo Souto, que comezou lembrando os versos de Luisa Villalta, «Coruña cidade tatuada na pétrea pel do mar», e lembrando ao pintor Xaime Cabanas. Reivindicou que «Galicia non é a fin da terra, é o centro do mar, a pesar de que nunca nos falaron do mar». «Este libro é unha protesta, mais tamén é un manifesto de futuro. Non esquezamos que Galicia é a primeira potencia pesqueira de Europa e a rota mercante máis importante do mundo lame a nosa Fisterra».

Onte 1054: Primeiro día de feira

Fernandez_Paz_con_María_Xesus_Fernández_01-08-2014

Non decepcionou o primeiro día da feira do libro da Coruña. A presentación d’ A viaxe de Gagarin de Agustín Fernández Paz e o acto arredor do futuro do galego organizado pola revista Luzes e Xerais convocaron a moita xente.

Foi a crítica María Xesús Fernández quen conversou con Agustín sobre A viaxe de Gagarin desvelando a peripecia vital do Agustín máis coruñés, «aquel que viviu na Coruña do 71 ao 76, cando estudou Maxisterio, onde o coñecimos na primeira Asociación Católica de Mestres, situada no local dos dominicos, onde traballou como mestre en prácticas no Fogar de Santa Margarita, onde coñeceu a Xabier Docampo, e onde casou en 1976». Unha conversa moi fluída e engaiolante que esvarou polos detalles da novela máis coruñesa do autor, pola súa viaxe aos cambios producidos nos anos sesenta da carreira espacial e da introdución das primeiras tecnoloxías nos fogares, pola historia dun amor imposible ou polo esforzo tremendo de documentación realizado e compartido polo autor no blog Gagarin.

Moreira-Formoso_freixiero_Martinez_Bargado_Rivas_e_Sanjurjo_01-08-2014

Coincidindo co lanzamento do número 8-9, un especial de verán, iniciado co manifesto «O galego na fronteira da extinción», os responsables da Revista Luzes propuxeron a Xosé Freixeiro Mato, Valentina Formoso e Miguel Moreira, autores de tres títulos recentes de sociolingüística publicados por Xerais, que ofrecesen o seu diagnóstico e perspectivas sobre o estado e o futuro da lingua.

Para Xosé Ramón Freixeiro Mato, autor de Lingua de calidade, «hoxe o galego está no corredor da morte agardando por un indulto», «rompeuse a cadea de transmisión interxeracional e pasou a ser lingua minoritaria nos tramos iniciais de idade, en boa medida a causa das políticas dun doberno lingüicidida». Apelou Freixeiro á sociedade galega para deter este proceso.

Para Valentina Formoso, autora do Estigma á estima. Propostas paa un novo discurso lingüístico, «o futuro da lingua pasa pola súa normalización». «O galego non é unha reliquia para gardar nun museo. Este é o momento de seguir adiante, aínda que poidamos mudar a forma de camiñar». Propuxo Valentina «turrar uns polos outros, na familia, nas escolas e na rúa», «sermos máis proactivos, afondar nos estigmas que teñen os falantes, creando un imaxinario en positivo arredor da nosa lingua, que debe ser tan útil como hexemónica». «A nosa obriga é negar o actual imaxinario sobre a lingua, crear unha estratexia capaz de mudar o discursos para toda a sociedade. Trátase de apostar por un plurilingüismo inclusivo, onde a nosa lingua sexa o centro».

Por último, Miguel Moreira, autor de Contra a morte das linguas. O caso do galego, comezou lembrando a figura de Nerón tocando a lira mentres ardía Roma para expresar a responsabilidade da Xunta de Galicia sobre a situación actual da lingua, como tamén a Real Academia Galega, á que criticou polo nomeamento de Xosé Filqueira Valverde para o vindeiro 17 de maio. Para Moreira «o dilema do galego é se formará parte dese 90 % das linguas actuais do mundo que non superarán este século». «O galego retrocede no eido dos máis novos, xa non existe transmisión interxeracional». Porén, expresou a súa confianza en mudar a situación xa que «as linguas non morren se os falantes non adopatan as políticas lingüicidas».

Abriu e pechou o acto a melancolía da concertina de Rómulo Sanjurnjo. Magnífica primeira xornada de feira!

Onte 1053: O silencio corrompe a verdade

O_conselleiro_de_educación_nun_centro_infantilA carta enviada por Prolingua ao Conselleiro de Cultura e Educación sobre a triste situación da lingua galega no período (decisivo) de tránsito entre a Educación Infantil e a Primaria é unha das pezas máis clarificadoras que coñecemos sobre a desfeita que o galego está vivindo no sistema educativo tras o Decreto 79/2010. En sendo moi optimistas apenas o 15 % do alumnado galego que se incorpora á Primaria cada curso, uns tres mil picariños e picariñas, utilizou na etapa infantil o galego como lingua vehicular. Noutras palabras, o 85 % do alumnado galego chega ao comezo da Primaria –un momento decisivo para o desenvolvemento das competencias de comunicación lingüística, sobre todo as de compresión e expresión oral, como para a consolidación das aprendizaxes da lectoescritura– sen noticias sobre a lingua galega, que para eles ten un status semellante ao da lingua estranxeira, coa que si tiveron contacto escolar durante a Educación Infantil. Un período de tránsito decisivo tamén para «a persistente instalación de prexuízos e ideas falsas sobre o valor das linguas en conflito«, como denuncia a plataforma apartidaria Prolingua.

Prolingua solicita á Consellaría de Cultura e Educación a publicación dos informes establecidos no Decreto 79/2010: a avaliación e o seguimento dos proxectos lingüísticos dos últimos tres anos en cada centro, un mapa detallado de uso do galego nos centros, así como os criterios utilizados pola administración educativa para a avaliación inicial do nivel de competencia nas catro destrezas básicas ao inicio das etapas de educación obrigatoria. Como salienta este texto, os responsables da Consellaría de Cultura e Educación, que mantén abertos múltiples conflitos xurídicos e administrativos, non poden continuar mudos. O silencio sobre o que está sucedendo coa lingua galega nos centros de educación infantil urbanos, como en xeral en toda a rede de centros non universitarios, denunciado onte por Prolingua, corrompe a verdade e pon en perigo a liberdade lingüística de boa parte da cidadanía. No décimo aniversario da aprobación do Plan xeral de normalizaicón da lingua galega este texto de Prolingua é oportunísimo. Recoméndoo vivamente e solicito sexa compartido nas redes.