MARCO

Creo que é un erro de vulto da Consellaría de Cultura xustificar a redución de 100.000 € destinados para Marco en base ao criterio de que nos orzamentos de 2006 pretende equilibrar “as achegas que se dedican a outros museos de arte contemporánea e a outro tipo de museos”. Tampouco xustifica este recorte que a Dirección Xeral do Patrimonio vaia investir un millón de euros na musealización dos restos arqueolóxicos romanos atopados na rúa Márques de Valladares. Van ser, entón, os criterios de compensación localista os que xustifiquen a política cultural do bipartito? Vaise seguir repartindo o orzamento en función de territorios ou en base a criterios da excelencia e interese sociocomunitario e cultural de cada un dos proxectos? Cales son os criterios da política museística do actual goberno? Que relación ten todo isto coa anunciada remodelación do proxecto da Cidade Cultura?
Marco é o máis interesante e rigoroso proxecto museístico nacido en Galicia no novo século. Afortunadamente, o museo vigués de arte contemporanea foi, en moi pouco tempo, capaz de proxectarse fóra dos lindes do rabioso localismo vigués converténdose en referencia internacional e modelo de política cultural innovadora. A súa xestión profesionalizada e independente, a calidade da súa programación e dos seus proxectos de investigación e difusión, o seu compromiso inequívoco coas diferentes expresión da creación artística actual e coa construción da memoria recente merecerían un apoio moito máis entusiasta do equipo de Cultura.
Agoiro que o recorte anunciado por Bugallo (compensado cunha achega de 150.000 € do Ministerio de Cultura) constituirá un magnífico agasallo para Corina Porro, que así escenificará un novo episodio de vitimismo localista (decontado, como sucedeu cos recortes dos voos de Iberia, presentará publicamente unha ampla lista de déficits culturais vigueses: inexistencia de bibliotecas, carencia dun teatro municipal, retrasos nas obras do Auditorio…).
Porén, o recorte constituirá outro bumerán envelenado para o grupo municipal do BNG que colabora de forma activa durante toda a lexislatura co PP na aprobación dun Plan Xeral que, dende hai dous meses, ninguén coñece en que fase concreta da súa tramitación se atopa. Mentres, o “dividido” ou “desaparecido” PSOE local (quen manda aquí?), sen dúbida, aproveitará a polémica para facer unha breve incursión nos medios e apuntar con tiracroios a uns e a outros.
Unha situación de tolos. Definitivamente, Vigo é unha cidade estrépito, politicamente anémica, que semella non ter arranxo nin espazo para a racionalidade e a esperanza. Coas cousas desta guisa imos ter Corina e Figueroa para varios mandatos. Este Vigo revolcado é unha das pezas mestras da calculada estratexia de recuperación do goberno autonómico concibida por Alberto e os seus xoves asesores.

Inflación de premios

A tertulia sobre os premios de onte resoltou animada e interesante. Belén Fortes fixo unha lúcida e completa análise das vantaxes e inconvenientes dos premios literarios en Galicia. Teresa Moure definiu os premios como “pinguiñas de adrenalina”. Camilo Franco, que confesou que nunca se presentara a un premio literario, propuxo buscar unha nova estratexia para atopar modelos alternativos de apoio á creación. En diversas intervencións reiterouse que a inflación de certames (froito da febleza do noso sistema literario) promove a mediocridade das obras premiadas e a perda de interese por parte dos medios de comunicación e da confianza dos propios lectores e lectoras. Promover premios a novos valores, proporcionar bolsas a proxectos autorais, crear premios honoríficos (como poden ser os Premios Nacionais da literatura galega) foron algunhas das propostas que se puxeron sobre a mesa para saír desta crise inflacionista que hoxe depaupera o valor de boa parte dos nosos premios literarios.
A tertulia completa (sobre setenta e cinco minutos pode escoitarse aquí).

Tertulia sobre os premios literarios

Hoxe coordinarei a tertulia sobre os premios literarios organizada pola Sección de Literatura e Industrias da Edición do Consello da Cultura Galega. Desde a creación do premio Blanco Amor de novela e do Premio Xerais (os dous máis veteranos, cunha traxectoria de máis de vinte anos) foron agromando polo país ducias de galardóns literarios a obras inéditas dos diversos xéneros (sobre todo narrativas).
Non está de máis valorar o camiño percorrido e a achega que estas iniciativas, a maior parte delas promovidas por institucións públicas, proporcionaron ao pulo da creación e á visibilidade do libro galego nos medios de comunicación.
Entre as moitas cuestións a debate considero que algúns dos temas sobre os que pode xirar a tertulia desta tarde serían:

  • Non existirá no sistema literario galego unha inflación de premios literarios a obras inéditas?
  • Que premios botamos en falta e cales poderían ser prescindibles?
  • Que perfil deberían ter os xurados dos premios?
  • Promover un premio literario é o único xeito ou modalidade posible do que dispón unha institución para apoiar a creación literaria?
  • Debe vencellarse cada un dos premios, convocados por institucións públicas, a unha editorial privada?
  • As obras premiadas, unha vez editadas, para algúns son sinónimo de calidade (xa que veñen avaladas polo criterio dun xurado), mentres para outros, pola contra, o son produto da mercadotecnia. Como se pode comprender isto? Son todos os premios iguais?
  • Existen no noso sistema literario premios suficientes que recoñezan a obra editada?
  • A nova lei do libro e a lectura, que iniciará decontado o seu trámite parlamentario, prevé a creación dos Premios Nacionais da literatura galega. Que criterios e características deberían ter?

Fútbol e identidades

Sócrates, un comentarista destas brétemas, lamenta que lle parece triste que na páxina dun editor o post que maior número de comentarios suscita é un referido ao fútbol, lamentando que “así lle vai á literatura deste país”. Nunca, ata agora, pensara que existise unha incompatibilidade entre o meu oficio de editor e unha das miñas poucas afeccións extralaborais.
Son futboleiro e celtista declarado desque meu pai me levaba a Balaídos con apenas tres ou catro anos. Alí aprendín a comprender a gramática do fútbol celeste da man dun equipo de figuras inesquecibles, que hoxe constitúen os verdadeiros heroes da miña infancia: Ibarreche na portería; Herminio, Manolo, Costas, Las Heras, Rivera, Juan, Abel e, sobre todo, Suco, un extremo esquerdo que corría a banda de marabilla. A miña infancia está gravada na bancada de Río do vello Balaídos que se inundaba, un domingo si e outro tamén, pola subida do Lagares. O Celta daquela, case sempre en Segunda, tiña vontade de equipo waterpolista, xenuíno representante dunha cidade de sal, deitada diante da ría, como é a miña.
Ao remate da miña adolescencia (tras frecuentar moito Riazor, nos anos nos que fixen o bacharelato na Coruña) e coa conquista das liberdades asumín o pensamento nacionalista e a defensa da lingua. O meu celtismo familiar madurou, da mesma forma, a un celtismo identitario e consciente. Creo que no fútbol se xoga, fóra do terreo, unha liga paralela, a das emocións dos afeccionados. O fútbol, como case todos os deportes que empregan unha pelota, é na vida o que mellor escapa ás leis da vida. Todos os equipos son máis que un club, son manifestacións de identidades locais e nacionais; e os partidos son expresión da intelixencia en movemento nos que, como dicía André Maurois, se formulan problemas matemáticos de infinita complexidade que se resolven cun alustro, grazas a unha faísca de pensamento activo que posúen os futbolistas xeniais. Aí reside para min a grandeza deste deporte (tan deturpado actualmente polo tinglado económico e mediático), na súa capacidade para unir intelixencia, sentimentos, emocións e identidades.
Concibido o fútbol deste xeito, eu non podo ser máis ca celtista, como outros grandes amigos non poden ser máis ca deportivistas. O Celta, dende a súa fundación, tivo a vontade de ser a primeira selección galega. Hai uns anos coñecín a Juan Baliño Ledo, un dos impulsores da fusión do Real Vigo F.C. e do Fortuna, os dous equipos que conformaron o Real Club Celta de Vigo. Baliño contoume emocionado queo grupo de fundadores pretendeu crear un equipo potente que levase as cores da bandeira de Galicia polo mundo adiante. O propio nome do equipo, escollido entre outros tan simbólico como “Club Galicia” e Breogán, amosa ese poder identitario galego que posúe o Celta. Outrosí podería dicirse do Deportivo.
Hoxe, oitenta anos despois, o Celta e o Deportivo, coas súas traxectorias nas competicións europeas (mágoa de intermitencias como as desta tempada) conseguiron o soño de poñer a Galicia en pé de igualdade con outros espazos identitarios, política e economicamente máis poderosos que o noso, proceso que se intensifica notablemente coa recuperación da Selección Galega no partido que se celebrará en Compostela dentro dez días. Este é un feito relevante para o noso desenvolvemento identitario, que visualiza, tamén, neste eido simbólico, os anceios de cambio da sociedade galega.
Debo avergoñarme de gozar e sufrir nos estadios? Fágolle por isto algún dano á literatura galega?

Grazas a Vieiros pola súa foto tirada da súa magnífica Canle Selección.

Primeira Noite da Edición

Quedamos razonablemente satisfeitos do resultado desta primeira Noite da edición. Pola numerosa presenza de editores, polo bo nivel da conferencia de Anxo Tarrio e do concerto (con dúas estreas mundiais de compositores galegos), así como pola elevada participación das editoriais nas votacións, constituíu un bo primeiro paso para consolidar un encontro anual que prestixie ao gremio noso. Con todo, sabemos que cómpre mellorar moitas cousas, sobre todo atopar un ritmo máis áxil nas entregas dos premios: todos os intervinientes abusamos do micrófono e o acto fíxose na súa parte final aburrido e longo de máis. Quizais, o máis interesante da noite, ademais das intervencións de Senín e Ferrín na recollida dos seus premios (moi aplaudidas as dúas), foi o anuncio da nova programación cultural e sobre o libro da TVG, que comezará co novo ano; aínda que a proxección dos anuncios de promoción da compra do libro galego no Nadal, que hoxe comezarán a emitirse, non chegou a entusiasmar a ninguén. Creo que a promoción do libro galego precisa dunha estética máis contemporánea e arriscada que a utilizada desta volta. Porén, o máis importante é a propia iniciativa da nova dirección da TVG de proporcionarlle maior visibilidade ao libro en galego, algo moi de subliñar e agradecer.

Campo do Fragoso IX

CAMBIOS URXENTES
Aos siareiros dóenos no corazón a humillante goleada que o Coruña endosou a un Celta incapaz de encarar o derby con algunhas garantías de éxito. Coa súa decepcionante actuación, a máis ruín e desganada que lle temos visto ultimamente, liquida a súa magnífica arrincada de tempada e contémplase impotente no espello da tristeza da bancada do Fragoso que soubo encaixar con enorme enteireza outro desastre fronte os nosos maiores competidores. Os problemas motivados pola falta de alternativas tácticas para remontar un resultado adverso, arrastrados nas segundas partes dos últimos partidos, agraváronse o sábado fronte a un rival tan antipático e ordenado defensivamente como consciente de que obter un bo resultado en Balaídos permítelle gañar moita credibilidade diante da súa afección durante varias semanas. A esta altura da liga, o Celta de Vázquez é un equipo fisicamente endeble e tacticamente moi previsible; un conxunto fráxil a quen os rivais xa lle pillaron a agulla de marear baseada nas intermitentes aparicións máxicas de Baiano e Canobbio. O Celta precisa cambios urxentes para evitar unha perigosa caída en barrena: Sergio non pode continuar un encontro máis no centro da defensa nin Iriney no medio pivote nin, sequera, Núñez na banda, xa que os tres amosaron unha alarmante baixa forma. Por moito que lle custe a Fernando modificar o seu once ideal, chegou o momento de comezar as rotacións e ofrecer oportunidades para Méndez, Jorge Larena, Roberto de Sousa, Aspas, Ridder ou Gustavo López. Fronte ao Barsa da marabilla podería ser un bo momento para inicialas.

Agasallo

Txetxu envíame este agasallo que moito agradezo. A verdade é que unha das cousas máis bonitas deste ano foi poder coñecer grazas a rede de blos a xente tan intelixente e agarimosa coma el.

Opinións de Roger Chartier

Desque lin Historia de la lectura en el mundo occidental sigo con interese a Guglielmo Cavallo e Roger Chartier. Hoxe Babelia publica unha entrevista co historiador francés na que boto en falta un pouco máis de coraxe para responder ás preguntas claves que todos nos facemos sobre o futuro do libro e a lectura. Con todo, quédome coas seguintes reflexións:
  • Os editores electrónicos non lograron o éxito agardado á hora de sustituír o libro impreso en xéneros como a novela, a historia ou o ensaio, onde o lector prefire o obxecto que é trasladable e contén toda a obra.
  • Os mozos len máis do que se di habitualmente. O que ocorre é que renunciaron, en boa medida, a formar bibliotecas.
  • Os profesores son os auténticos heroes contemporáneos xa que pretenden integrar as manifestacións audiovisuais coa cultura máis clásica.
  • A familia, a escola e os medios de comunicación xogan un papel básico de referencia para alentar a lectura.

Libro novo de António

Rogerio informa da aparición do novo libro de António Lobo Antunes, que recolle as cartas que enviaba a súa muller durante a guerra de Angola. As referencias son moi boas. Encargareino decontado aos amigos da Dom Quixote.

A recepción das conversas

Estou satisfeito coa recepción positiva que tiveron no Cartafol os dous recentes libros de conversas con Ferrín e Suso de Toro. Seguirei atentamente a serie de posteos que iniciou Martin Pawley sobre as conversas con Ferrín, de quen, por certo, xa temos dende hoxe o novo poemario fóra do prelo.