zygmunt_bauman – Brétemas

Onte 1672: Presentación de dous libros de Caride en Cambados

14 de Maio de 2016/en Autores, Música, Narrativa, Novidades, Onte, Presentacións, Xerais/por bretemas

Magnífico serán o de onte en Cambados onde acompañamos a Ramón Caride na presentación da súa novela Liquidación de existencias e do máis que recomendable disco libro Xeografías do deserto, un traballo indie preparado polos cantautores Moncho Núñez e Sito Suárez sobre textos poéticos que Moncho publicara en Flor de deserto e Xeografía de sal. Excelentes foron as intervencións musicais como as lecturas que da novela fixeron o escritor Domingo Tabuyo e a filósofa María Leyra Fernández Labandera. No seu discurso Tabuyo anunciou que «con Liquidación de existencias volve o mellor Caride, con toda a súa potencia narrativa para abordar historias cotiáns, maldades de toda condición, feridas infectadas, temas que non son novos, pero que teñen toda a actualidade, que todo o mundo entende como a corrupción, as inxustizas e as violencias».

Maria Leyra Fernández comezou salientando a oportunidade do título escollido por Caride, Liquidación de existencias, para «un libro onde o humano é unha mercadotecnica máis, un mundo emporcado de seres desposuídos, que dalgunha forma son tamén parte de nós, seres que reviven a paixón dionisíaca fronte á beleza estática». Cualificou a novela de «texto salvaxe e rochoso», «unha obra de arte, xa que como sinala María Zambrano dá a ver un mundo que naufraga, licuado pola extinción dun tempo forte, fragmentado, un tempo de vendas, tempo de música que marca pautas». «A novela de Caride está protagonizada por seres caídos que pouco interesan nas nosas vidas, seres perdedores, restos dun naufraxio, apenas saldos, refugallo dunha realidade con moitas pestes, nunha cidade onde se esvaen os límites.». Rematou María Leyra lembrando a imaxe da realidade líquida de Bauman e cualificando a novela de «pesimista e hilarante, de lectura engaiolante mais de dixestión lenta».

Onte 1355: «Teoría cuasi transcendental da velocidade»

14 de Xuño de 2015/en Autores, Cultura, Filosofía, Galeguismo, Narrativa, Onte, Premios, Xerais/por bretemas

Non vai ser doado esquecer o que sucedeu onte no Pazo de Moldes, minutos antes que Ana Acuña e Diego Ameixeiras recibisen o Premio Losada Diéquez 2015 de creación e investigación. Avelino Muleiro, catedrático de Filosofía e director do Instituto de Estudos Carballineses, que actuou como presentador e mantedor literario, sufriu un desvanecemento xusto cando rematou o seu discurso. Durante un longuísimo cuarto de hora foi atendido por dous médicos, o doutor Cipriano Caamaño, o alcalde Boborás que copresidía o acto xunto con Francisco Fumega, o seu colega de Carballiño, ambos os dous nomeados unha hora antes, e o doutor Chema Ferreiro, concelleiro do concello organizador, que unha vez recuperado dixeron que Muleiro sufrira unha lipotimia froito da calor e do esforzo da situación.

E abofé que o discurso de Avelino sobre »Antón Losada Diéguez filósofo» fora tan sorprendente e memorable coma inusualmente longo para un acto de carácter non académico. Nun texto lido con enerxía e paixón, Muleiro afirmou que «a filosofía foi cerne do resto dos quefaceres de Losada, a raíz sobre a que alicerzou o seu pensamento galeguista». Xaora, o miolo do discurso foi a análise dun dos ensaios fulcrais do filósofo de Moldes, a Teoría cuasi transcendental da velocidade, inserida na súa concepción realista da filosofía, con afinidades co pensamento de Bergson sobre a idea de duración e coa teoría da substancia de Spinoza. Muleiro non perdeu oportunidade de cualificar Conduce rápido, a novela premiada de Ameixeiras, como metáfora da Teoría cuasi transcental da velocidade de Losada: «a velocidade está unida inexorablemente co poder físico e co económico. Hoxe como sinala Zygmunt Bauman, a pirámide do poder está baseada tamén na velocidade.»

Tras semellante sobresalto, Diego Ameixeiras e Ana Acuña, cando finalmente recibiron cadanseu premio, expresaron con brevidade e elegancia a súa gratitude emocionada. Dificilmente, ambos os dous, coma o medio cento de persoas que acudimos ao Pazo de Moldes, esqueceremos o discurso excepcional de Avelino Muleiro sobre Losada e a velocidade.

Onte 1070: Na época da mentira

29 de Agosto de 2014/en Economía, Ensaio, Filosofía, Onte, Política/por bretemas

O filósofo Carlos París morreu o pasado mes de xaneiro. Deixou sobre a mesa do seu estudio as probas de En la época de la mentira no que recolleu as súas conferencias de apertura do curso como presidente que foi do Ateneo de Madrid. Tras a revisión realizada por Lidia Falcón, a súa compañeira, a editorial Tecnos pechou unha obra que supón unha síntese da lucidez do pensamento crítico de quen fora catedrático de Filosofía da Universidade de Santiago en 1951, con apenas vinte e seis anos.

A mentira converteuse para o autor de Ética radical na estrutura que vertebra a nosa sociedade, un fluído capaz de disfrazar a arbitrariedade e vontade do poder baixo o manto dunha retórica ilustrada, a arma máis poderosa coa que contan os gobernos actuais para enganar aos seus pobos. Estamos afeitos a que os nosos gobernantes, fachendeando de realismo, xustifiquen que non son realizables outros mundos mellores, mais non teñen reparo en converter a miseria e a catástrofe no óptimo do factible. A mentirá é así o procedemento que avala as políticas económicas do FMI e Banco Mundial, as institucións que impoñen os ditados dun capitalismo cada vez menos produtivo e máis especulativo e financeiro, que provoca un aumento de vertixe das diferenzas de clase. A mentira xustifica tamén as actuais guerras económicas, violando a xustiza e a legalidade internacional, ao tempo que arrebata o coñecemento da historia recente e da súa verdade.

Como fixera Calvino coas súas seis leccións americanas, Carlos París artellou as súas seis leccións ateneístas coa intención de repasar os grandes temas filosóficos da civilización de entre séculos, dende o estado do dilema ético entre egoísmo e altruísmo, pasando polo papel dos intelectuais, até o valor da ciencia e da tecnoloxía no entorno dese estado vixía que amedrenta a súa cidadanía coa intención de fixar a súa conformidade. Especial atención dedica a analizar o papel da cultura neste contexto, integrando algunhas análises de Sennet e Bauman. Cultura que define con tres palabras: inestabilidade (sexa nas relacións humanas como institucionais), uniformidade (xa que as diferenzas se borran pola transformación do cidadán en consumidor) e infantilización (substituíndo a ficción polo escapismo do entretemento). Libro fecundo e moi útil para chantar novas raíces do pensamento crítico. Merece novas lecturas máis demoradas e reflexivas,