Listado de la etiqueta: tatán

Onte 2141: «Illote P. Barraca 16», memorias dun exiliado republicano nos campos de concentración franceses

Lin con moito interese Illote P. Barraca 16 (Galaxia 2021), as memorias de Santiago Rodríguez Salinas, exiliado republicano nos campos de concentración do sur de Francia durante ano e medio. Fillo de Antonia Rodríguez Salinas, profesora republicana represaliada, ao seu regreso á España franquista e tras case tres anos en batallóns disciplinarios, instalouse coa súa nai en Redondela, onde ela daba clases particulares para poder asistir ao seu compañeiro, o xornalista e crítico madrileño Alberto Marín Alcalde, preso na illa de San Simón. Datado en 1983 e do que se conservaban seis copias mecanoscritas polo propio autor, o texto foi recuperado polo seu fillo o titiriteiro, actor e cantor Eduardo Rodríguez Cunha «Tatán», constituíndo o segundo título da nova colección «Memoria Histórica» coa que Galaxia continúa ás achegas memorialísticas doutras coleccións galegas como Documentos para a historia contemporánea de Galicia de Edicións do Castro ou  Crónica de Xerais.

O libro narra a vida cotiá en condicións deplorábeis dun dos 300.000 refuxiados, a maior parte deles, como Santiago, ex-combatentes do exército da República, nos campos de concentración de Saint Cyprien, Le Barcarès e Argelés-Sur-Mer. Lonxe de pretender retratar heroísmos, a obra relata en primeira persoa a miseria, a desgraza e o sufrimento dos internados, sometidos a situacións extremas, agravadas polas condicións climáticas, pola falta da mínima hixiene, a carencia de instalacións sanitarias, a escaseza de alimentos e auga e a crueldade dos gardas senegaleses. Xaora, ao autor cando fai memoria relatando as anécdotas desta vida tan precaria non lle falta nin o humor nin o xeito literario para construír unha peza emocionante para o lector, mesmo a pesar de que a súa intencionalidade, recollida dende o propio limiar, é ofrecer apenas un documento fidedigno e veraz sobre a vida dos exiliados españois nos campos de concentración franceses antes da ocupación alemá.

O rescate do esquecemento deste mecanoscrito constitúe, ademais, unha oportunidade para lembrar a Antonia Rodríguez Salinas, «Dona Antonia», a mestra que coa súa firmeza e sensibilidade marcou dende a súa escola da rúa Telmo Bernárdez a varias xeracións redondelás. Natural dun pequeno pobo de Guadalaxara chegou a Redondela co seu fillo Santiago para acompañar ao seu amor encarcerado na illa, unha historia extraordinaria merecedora de ser rescatada con outro lapis do carpinteiro literario. Como inesquecible e o seu labor como mestra de primaria, que utilizaba os textos de Federico García Lorca para a aprendizaxe da lectura e da escritura e axeitaba aquelas enciclopedias de Álvarez  para que as súas clases de historia e xeografía preparatorias para os exames por libre fosen inesquecibles para os seus alumnos e alumnas. Memoria do labor educativo de dona Antonia que como a doutras esquecidas mestras particulares do franquismo merece ser recuperada.

Onte 1724: Serán con Tatán

Tatan_Redondela_28-07-2016

Moito gozamos no serán de onte do concerto de Tatán no Meixón Frío de Redondela, o espazo entrerrúas da infancia do artista de Tanxarina, de Montse e doutras persoas por min tan queridas. Arroupado polas cordas de Pablo Vidal Mendoza, o piano de Alberto Vila, a percursión de Noli Torres e os coros de Branca Francés, Tatán destilou auténtico swing galego durante case dúas horas, seguindo o fío de Chapeu, o seu primeiro disco. As interpretacións de espírito jazzístico e intimista de fados como “Branca”, habaneiras como “Amores por terra” (que dedicou aos mariñeiros de Cesantes), baladas como “Veludo e algodón” ou a fantástica “Canción do contrabaixo”, mesturáronse con temas de fasquía popular retranqueira como “A Nona” ou “O político”, que o público redondelán asume como propios. Xaora, gustei tamén da iniciativa promovida por O café da vila e A tenda de Candelaria de organizar este tipo de concertos ao longo do verán, ocupando o espazo público urbano para a cultura e as artes, un camiño iniciado en Compostela moi eficaz para a visibilización da música galega. Magnífico serán con Tatán e a súa xente.

Poema de hoxe 166: «Branca» de Eduardo R. Cunha «Tatán»

Máis aló do horizonte
a nube branca descende,
baixa e sube, sube e baixa.
Ten voz clara, alta e sincera
e chove nas beirarrúas
palabras de doce espera.

Eduardo R. Cunha Tatán, «Branca» (2015)

Onte 1700: Chapeu, Tatán!

Chapeu_tatanFoi no Culturgal pasado cando Eduardo R. Cunha «Tatán», o veterano fundador de Tanxarina, presentou Chapeu, o seu primeiro disco como cantante en solitario, unha desas marabillas da inesgotable e sorprendente música galega que tanto nos prace. Unha ducia de cancións, a maior parte sobre poemas do choqueiro, outras tantas historias sobre o mundo da escena onde leva traballando case tres décadas. Cancións que visitan o jazz, o blues ou a canción melódica tradicional, algunhas memorables como  o fado «Branca» (unha obra mestra), «Veludo e algodón» ou «Amores por terra», unha habaneira desas que tanto gustan en Redondela, todas auténticas marabillas onde a voz rota e serena de Tatán destila puro swing, un tsunami de tenrura, emoción e retranca. A produción musical de Pablo Vidal é moi coidada, ao que axuda a presenza de numerosos amigos que arroupan ao redondelán nesta magnífica estrea. Recomendo moi vivamente este cedé, Chapeu, Tatán!