Listado de la etiqueta: son_de_seu

Un mar de bandas

/en , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao programa «Vigo, un mar de bandas»:

O programa «Vigo, un mar de bandas» é unha das iniciativas culturais que mellor representan o que é o Vigo contemporáneo e a súa tradición de música popular. Organizado pola Federación de Bandas de Música Populares de Vigo e patrocinado polo concello de Vigo, como os programas «Vigo, bandas nos torreiros» e «Aulas de música nas bandas», permite a nove formacións viguesas continuar co desenvolvemento da súa actividade artística e formativa interxeracional, xa que están formadas por persoas de todas as idades, aínda que en case todas a maioría sexa a de xente nova, o que facilita a convivencia entre distintas idades e abre a esperanza da súa subsistencia e porvir. Como son moi distintos os repertorios de cada unha delas, deseñados coa intención de interesar aos públicos dos seus concertos populares, sempre a rebordar na magnífica e acolledora praza da Princesa, onde as persoas maiores son as que ocupan a maioría das cadeiras. Concertos de programa ecléctico, onde adoito non faltan nin os clásicos do xénero nin algúns temas populares de agora. Outra alquimia musical inclusiva, como a forxada pola modélica Escola de Música Tradicional, pola Orquestra Son de Seu ou polas dúas orquestras clásicas viguesas, propostas que contrastan coa insípida programación mainstream do palco de Castrelos, 800.000 euros para as arcas municipais, que nesta tempada volveu excluír a música galega de todos os xéneros.

A iniciativa de levar a música ao espazo público vigués ten o seu precedente en xaneiro de 1878, cando foi creada a Banda do Hospicio da Casa da Caridade que con vinte músicos militares retirados funcionou até o inicio de 1883. A súa desaparición supuxo a posta en marcha da Banda de Música de Vigo, alentada polo alcalde Jacobo Domínguez Iglesias, que na noite de San Xoán de 1883, dirixida por Enrique Paz, deu no palco da Alameda o seu primeiro concerto cunha duración de tres horas. En 1898 a banda adquiriu carácter municipal e no ano 1912 o concello reorganizou a agrupación baixo a dirección de Mónico García de la Parra que a dirixirá até a súa xubilación en 1956, durante catro décadas de éxito musical e creativo. En 1958 collerá a batuta Ildefonso García Rivas, contando entón cunha impresionante formación de 64 profesores, dos que algúns dirixían outras agrupacións da bisbarra ou se dedicaban á ensinanza musical. Esta gran Banda Municipal de Música de Vigo, que desaparecería en 1992, gravou en 1977 un disco de música galega que incluía temas como «Negra sombra», «Carrapucheiriña» ou «Airiños aires». No arquivo municipal consérvase o libro de arquivo da banda viguesa, que contén unha relación de todas as partituras do seu repertorio (1953-1957), clasificadas polo seu xénero, así como dos seus instrumentos e outros materiais da formación. Por ventura, os seus timbais centenarios foron recuperados e restaurados en 2019 pola Orquestra Clásica de Vigo, tras permanecer case tres décadas esquecidos nun faiado.

Pouco despois da creación da Banda do Hospicio, fundouse en 1880 a Unión Musical de Coruxo, hoxe a decana das bandas populares viguesas e unha das máis antigas das 94 existentes en Galicia, das que 66 están na provincia de Pontevedra. Dirixida na actualidade por Francisco Javier Quintas Alonso, que iniciou a súa carreira nesta agrupación como trompeta, conta coa súa propia escola de música. Tamén é máis que centenaria a Unión Musical de Valadares, fundada en 1902, con actividade ininterrompida dende entón. Dirixida por César Parada Fiqueiras xestiona a Escola de Música de Valadares, conta cun amplo catálogo de premios internacionais, realizando colaboracións frecuentes con músicos doutros xéneros como hai tres décadas tivo co compositor vigués Enrique X. Macías ou hai pouco con Abraham Cupeiro. Tamén é case centenaria a Banda de Música «Lira» de San Miguel de Oia, fundada en 1932, dirixida por Pedro Villarroel González xestiona tamén a coral polifónica e a escola de música.

Máis recentes son as outras participantes en Mar de bandas: a Banda de Música «Las delicias» co CCR de Cabral (1984), dirixida por Jesús Bugarín Alonso; a Unión Musical de Cabral (1986),  conducida por Alberto Rocha Soto; a Banda Escola de Música de Beade (1989), a formación máis xuvenil con 75 membros, conducida por José Rodríguez Ramos; a Agrupación Musical Atlántida de Matamá (1991), dirixida por Enrique Lorenzo; o Ateneo Musical de Bembrive (1994), dirixido por Iván Carreira González; e a Banda de Música da UVCD de Candeán (1995), dirixida por Iago Lariño Rodal. Agrupacións que posúen a súas correspondentes escolas de música, capaces de crear ao seu redor unha comunidade formativa e emocionar a públicos nos torreiros e prazas. Parabéns ao mundo bandístico vigués por termar contra vento e marea de tan valioso patrimonio cultural.

Cartel de Castrelos

/en , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á polémica anual do cartel de concertos do Auditorio de Castrelos:

Afeitos como estamos en Vigo a utilizar o ditirambo para referirnos ao que sucede na cidade, concibido este termo como o cántico consagrado ao deus Dionisos ou a loanza entusiasta e esaxerada, é sempre un exercicio de risco cuestionar ou sequera comentar cuestións tan delicadas en Vigo como o contido do cartel de concertos do auditorio Castrelos deste verán, anunciados xa pola alcaldía no inverno en FITUR como de «rango mundial», en dous dos casos con «afluencia prevista de cen mil persoas». Polo momento, un cartel de dez concertos nocturnos e cinco actividades de tarde para público familiar, todas gratuítas e abertas a toda a cidadanía, unha vez que por ventura se desbotou o anuncio de que na zona de pagamento se priorizaría ás persoas empadronadas no concello de Vigo.

Un programa musical no que está previsto desfilen polo palco da finca da marquesa figuras como os veteranos Tom Jones (1940) e Roger Hodgson (1950) ou artistas da música dos oitenta como Rick Astley (1966) e Fangoria, o dúo formado por Alaska (1963) e Nacho Canut (1957), que sen dúbida revivirán en Vigo o entusiasmo das súas mellores noites. Cartel do que forman parte figuras consolidadas da música estadounidense como a rapeira Lauryn Hill (1975) ou a banda californiana de rock alternativo 30 Seconds to Mars, e cantantes españois como Leiva (1980) e David Bisbal (1979). Programa que se completa coa achega musical da Coral Casablanca de Vigo, xa un clásico das noites de Castrelos, e dos ritmos indies dos mociños e mociñas pontevedreses de Furious Monkey House, acompañados do coruñés Xoel López e dos madrileños de Vetusta Morla.

Un cartel que non teño dúbida constituirá un éxito musical rotundo, tanto pola afluencia como pola entrega do público vigués destas noites de Castrelos, mais que sen menoscabo da calidade do elenco, dificilmente pasará a historia musical da nosa cidade. Un cartel ao que sei permanecerán alleas milleiros de persoas amantes en Vigo doutras expresións musicais distintas a este mainstream musical pop, rock e indie, xa que non se lle ofrece posibilidade ningunha a ningún dos formatos de música clásica, sexa camerística ou orquestral, nin da música de jazz en ningunha das súas expresións nin da música folc, tradicional e de raíz nin tampouco a ningunha das expresións das artes escénicas, fose a danza, a ópera ou o teatro, nin do propio cinema. Un cartel no que quedou excluída, coa excepción do programa que poida ofrecer a Coral Casablanca, a música interpretada en lingua galega, o que semella incomprensible nunha cidade como a nosa onde naceu esta expresión da nosa cultura popular e onde está instalada a primeira Escola de Música Tradicional de carácter municipal e referente internacional neste eido.

Como mención á parte merece que neste o noso primeiro palco non sexa convidado ningún dos músicos vigueses en calquera das súas expresións, un feito dificilmente xustificable, xa que a promoción da cultura e o apoio aos seus creadores, en todas as súas disciplinas, incluída polo tanto a música, é unha das responsabilidades que os concellos da magnitude do noso non deberían eludir. O mesmo que en Balaídos vibramos coas evolucións sobre a lameira de Aspas, Mallo ou Rubén, sei que en Castrelos faríamolo se volvesen o palco artistas internacionais da canteira viguesa como Siniestro Total, Carlos Núñez, Iván Ferreiro, Milladoiro, Son de Seu ou das ducias de grupos de rock, pop ou indie, formacións jazzísticas e folquis viguesas existentes ou da propia Orquestra Vigo 430, que terían ademais unha oportunidade formidable para presentar o seu traballo ao gran público. Os centos de músicos vigueses de todas as expresións non poden quedar excluídos das noites de Castrelos, xa que a súa participación axudaría a enriquecer un cartel que hoxe está por baixo do dinamismo e da tradición musical viguesa.

En todo caso, estes comentarios, que repetimos cada verán dende hai case dúas décadas, amosan a necesidade de contar en Castrelos cun evento musical internacional do que carecemos, á altura do Festival Intercéltico de Lorient (xa na 49ª edición, dedicada este ano a Galicia), do Jazz de Vitoria-Gasteiz (na 43ª edición) ou do Festival Noroeste da Coruña (na 33ª edición). Algo que se intentou sen éxito hai case catro décadas naquel primeiro Festival Celta en Castrelos, ou co «Para Vigo me voy», festival de música latina que tras sete edicións prometedoras naufragou en 2007. Se queremos competir no mundo da música internacional, Vigo terá que facelo dende a súa singularidade e dende o dinamismo do tecido dos seus artistas e dos seus públicos. E para iso Vigo precisa, tamén no eido musical, apostar por proxectos culturais estratéxicos sólidos, con continuidade no tempo, máis alá da querenza e dos gustos dun ou doutro corporativo.

 

Onte 1950: En “Luar” con Matilde Felpeto

/en , , , , , , /por

Por vez primeira formei parte onte do público de Luar, acompañando a Matilde Felpeto quen non transcurso do programa especial con motivo da Festa do cocido, xa á altura da unha da mañán, recibiu das mans de Rafael Cuíña, o alcalde de Lalín, o primeiro premio do Álvaro Cunqueiro de cultura gastronómica 2018 pola súa monumental Cociña galega tradicional, unha desas obras que constitúen unha fachenda para o editor.

A pesar das case cinco horas no Plató 1000 de Montouto e dunha temperatura máis ca fresquiña foi unha experiencia interesante da que conservarei grata lembranza. En todo momento fascinoume a dedicación de Xosé Ramón Gayoso co público e co seu propio equipo, que me pareceu vai moito máis alá do seu protagonismo en pantalla. Sorprendeume o ritmo que lle imprime ao programa Manuel Abad, capaz de facer compatible sen grandes fisuras a actuación das Supremas de Móstoles (vaia por diós!) coa do mestre Pablo Milanés; a presentación do veteranisimo Xosé Luís Blanco Campaña, inzada da vella retórica radiofónica, dunha versión galega de «Cocidito madrileño» de Ana Iglesias coa actuación estelar (en play back) da orquestra folk Son de seu; ou conseguir minutos de television memorables coa participación de Celso Fernández Sanmartín, para min hoxe o noso contador referencial, ou de Federico Pérez, todo un mestre da retranca.

Sei que non é doado explicar o éxito de vinte e cinco anos da fórmula acuñada por Gayoso e Abad para Luar, aínda que semella froito dunha reflexión atinada sobre a posibilidade (e os riscos) de encaixar pezas de procedencia e estilos diversos para ofrecer un programa musical de lecer capaz de chegar e fidelizar ao público da TVG. Asumo que nunca está de máis participar nestas experiencias estrañas que axudan a comprender mellor o qué e o cómo da TVG, non o esquezamos, a primeira industria cultural en lingua galega, unha alfaia sempre en risco.