Listado de la etiqueta: foanpas

Medio metro

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao adiamento do reinicio do curso en Secundaria

O comezo do curso adíase en Galicia unha semana en ESO, Bacharelato e FP pola incapacidade da Consellaría de Cultura, Educación e Universidade para regular en tempo e forma na organización da súa rede de institutos e colexios a etiqueta sanitaria dos 3 M (metros, máscara e mans) fixada en xuño pola OMS e polo Ministerio de Educación como requisito para volver as aulas tras o confinamento. Fixeron falta tres meses e dous equipos no cumio da Consellaría para entender que aquel metro e medio de distancia entre mesas obrigaba nesta etapa a reducir a ratio de alumnado por aula e polo tanto tamén a crear máis grupos, contar con novos espazos e incrementar o número de docentes. Unha evidencia que, porén, choca coa doutrina do presidente da Xunta de intentar reducir a custe cero o regreso á ensinanza presencial, mesmo a pesar de contar a maiores con máis de noventa millóns de euros procedentes dos fondos Covid do estado.

Meses de esforzos inútiles dos equipos directivos dos institutos obrigados a deseñar a organización dos grupos e dos espazos respectando a ratio de até 30 alumnos por aula e un metro de distancia entre o centro das cadeiras, unha arriscada interpretación espacial establecida pola Consellaría no seu primeiro protocolo de xullo. Medición que a comezos de setembro as autoridades educativas galegas se viron obrigadas a modificar, tras asumir por medio das instrucións do 31 de agosto a corrección do protocolo. Dende entón, utilizouse o metro e medio como distancia de seguridade, como xa sucedía no resto das comunidades, e abriuse a posibilidade de facer desdobres en última instancia. Medio metro decisivo que se amosou como determinante para provocar nos institutos o colapso do modelo escolar covid de Feijoo, defendido contra vento e marea pola conselleira Carmen Pomar e polo secretario xeral técnico Jesús Oitavén, o que non impedíu que fosen cesados polo presidente na remuda do seu goberno.

Crise do modelo Feijoo que aparentemente non afectou ao comezo do curso en Infantil e Primaria, grazas ao criterio de organización de «grupos de convivencia estable», burbullas de até 25 alumnos con máscara (na Primaria) durante toda a xornada lectiva, que permiten nestas etapas obviar a existencia dunha distancia social estrita entre postos escolares, substituída nas instrucións de 31 de agosto co eufemismo voluntarista de «a máxima que permita a aula», e manter estable o cadro docente dos colexios. Inicio de actividade que, porén, non pode considerarse completamente satisfactorio na medida que polo momento non funcionan de forma normalizada os servizos complementarios de conciliación familiar e laboral imprescindibles, como as aulas matinais e os comedores escolares, xestionados de forma alternativa polas propias ANPAs, como sucede nalgúns centros do Vigo metropolitano.

Coa volta á consellaría de Román Rodríguez, a quen os comentaristas identifican como un dos homes de Feijoo, abriuse un escenario no que máis alá de asumir con realismo a imposibilidade de abrir os institutos na data prevista non deseña polo momento un modelo alternativo. Máis aínda, todo parece indicar que volve a improvisación como amosa a proposta de utilización nas aulas de anteparos de metacrilato («mamparas») para evitar o metro e medio de distancia, outra ocorrencia coa que se regresa ao modelo do metro entre cabezas do pasado xullo. Como tampouco acaba de concretar este novo equipo un compromiso do incremento do profesorado, que permita a creación de novos grupos naqueles centros colapsados ou con alumnado máis vulnerable nin tampouco as condicións de equidade nas que se desenvolvería unhas posibles ensinanzas a distancia nos cursos superiores. Semella que a solución Rodríguez sería que ao abeiro da súa autonomía cada instituto na organización das aulas fose facendo o que mellor entendese, agardando o apoio posterior da Inspección Educativa, o que resulta a esta altura tan ineficaz como ben pouco alentador para os sufridísimos equipos directivos sobre os que se volve deitar toda a responsabilidade.

Para saír desta crise na que Feijoo meteu a educación en Galicia non existen máis receitas que as que se están utilizando noutras comunidade. A primeira, dotar aos centros de máis recursos humanos (profesorado, persoal coidador e de enfermaría). A segunda, asumir a procura da igualdade como eixo de todas as actuacións. E a terza, abrir un diálogo empático e permanente coa comunidade educativa (representación sindical do profesorado, representación das ANPAs e representación dos concellos). Sabendo que non existen solucións máxicas, a saída pasa por abandonar a doutrina do custe cero e asumir que a situación excepcional que a pandemia provocou no sistema educativo obriga a asumir tamén custes excepcionais.

Escola con máscara

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ás condicións de regreso á escola presencial:

Non lembro nas últimas catro décadas un regreso ás aulas con maior nivel de incerteza e risco co do curso que comeza hoxe. Pasados case seis meses daquela abrupta interrupción provocada polo inicio da pandemia do Covid-19, que recluíu aos escolares na casa e obrigou ao profesorado a improvisar durante tres meses e cos seus propios medios un modelo de educación a distancia, a volta á ensinanza presencial non se pode adiar máis, xa que é imprescindible para o desenvolvemento das aprendizaxes e do estado emocional do alumnado, sobre todo do máis vulnerable (o das primeiras idades e aquel con necesidades educativas especiais ou necesidades de apoio educativo), mais tamén para o conxunto da propia sociedade que, a pesar de que a doenza está aínda moi lonxe de ser vencida, pretende recuperar a mal chamada «nova normalidade».

Un regreso ás aulas, porén, que non se pode facer a calquera prezo, xa que se trata dunha manobra moi complexa que require dunha estratexia meditada e asumida por todos os membros da comunidade educativa con altos niveis de consenso e da mobilización de importante recursos económicos por parte da administración educativa competente. Unha apertura de escolas e institutos que pasa por garantir a seguridade das condicións sanitarias para o seu alumnado e persoal docente e non docente, mais tamén das condicións de igualdade e equidade nas que se van desenvolver as ensinanzas, tanto as presenciais como a distancia (no caso de producirse algún abrocho que obrigue a unha corentena), sen esquecer a conciliación coas familias (o que ten moito que ver co funcionamento das aulas matinais, comedores e actividades vespertinas) nun contexto de gravísima crise social e laboral.

Mágoa que a esta altura, xa metidos no mes de setembro, a pesar do esforzo extraordinario realizado polos equipos directivos, que elaboraron no mes de agosto cadanseus plans de adaptación, continxencia e acollida, non contaramos até onte cun protocolo definitivo das Consellarías de Sanidade e de Educación que regule nos centros educativos as condicións da etiqueta sanitaria das 3M (Metros, Máscara e Mans). Distancia social de seguridade que as autoridades educativas e sanitarias galegas desde que publicaron o seu protocolo de 22 de xullo (o que foi modificado onte) interpretan de forma restritiva, xa que utilizando a fórmula de manter «un metro e medio entre o centro de cada unha das cadeiras» reduciría a distancia social entre cada estudante a unha distancia inferior á recomendada pola OMS, lonxe tamén dese metro e medio e medio asumido tras a recente conferencia de responsables educativas das CC.AA.

Atrevida interpretación «espacial» que xunto á utilización extensiva do modelo de grupos de convivencia estable de Infantil e Primaria, as mal chamadas «aulas burbulla», permite ás autoridades educativas galegas reiniciar o curso Covid-19 sen modificar nin a ratio de alumnado por aula (que se mantén nos niveis de 25 en EI e EP, 30 en ESO e 33 en Bacharelato) nin incrementar de forma excepcional o profesorado nin incorporar coidadoras para o alumnado con NEE nin modificar o horario nin sequera flexibilizar o agrupamento nin contratar persoal de enfermaría… Medidas tomadas noutros países, que priorizaron máis ca nós á reincorporación á escola ou noutras CC.AA., como o País Valenciano, tras un amplo acordo dos membros da comunidade educativa. Unha volta á escola en Galicia con todo o alumnado con máscara (velaí a medida estrela anunciada polo propio Feijoo), na que toda a responsabilidade recae sobre as costas do profesorado e das familias. Un regreso, ademais, a custe cero, mesmo a pesar de que a Xunta de Galicia contará con máis de 100 millóns de euros da partida de 2.000 millóns destinados a educación do famoso fondo Covid-19 de 16.000 millóns destinados a CC.AA., dos que non o esquezamos Feijoo, xa tras a conferencia de presidentes de 7 de xullo, solicitou liberdade para destinalos «ao que o Goberno Galego considerase».

Un regreso ás aulas que as autoridades educativas galegas deseñan virando as costas tanto á representación sindical do profesorado, que convoca folga para os días de inicio de curso en Primaria e Secundaria, como ás asociacións das familias que como a viguesa FOANPAS reclama unha volta segura na que se reduza o número de alumado por aula e se incrementen os recursos para prestar os servizos de conciliación, que son responsabilidade tamén da administración autonómica. A pesar do moito tempo perdido, o presidente Feijoo debe asumir que as condicións deste excepcional regreso á escola, que nunca vai estar exento de riscos e incertezas, aconsellan ser compartidas coa comunidade educativa e cos concellos, responsables das competencias de limpeza e mantemento dos centros de Infantil e Primaria.