O pasado 8 de xuño morreu Nelson de Matos, o responsable de Publicaçoes Dom Quixote durante e vinte e tres anos, editor literario portugués por excelencia, o que lanzou a Antonio Lobo Antunes e Manuel Alegre, relanzou a obra de José Cardoso Pires e de João de Melo e apostou por Lidia Jorge, Pepetela ou Mario Claudio, entre outros autores portugueses. Foi tamén de Matos o primeiro amigo e cómplice da literatura e da edición galega en Lisboa, publicando a autores como Manuel Rivas, Xosé Luis Méndez Ferrín ou Agustín Fernández Paz. Lector curioso, editor elegante e comprometido, considereino sempre como un dos meus mestres no nobre oficio da edición do que se sentía tan orgulloso de exercer. Na conversa de sobremesas en Lisboa ou Tavira, ou nos encontros outonais de Frankfurt, aprendín de Nelson o que consideraba básico no oficio: o editor ten a responsabilidade de asumir todos os riscos na escolla dos mellores textos  e de  acompañar aos autores e autoras nos seus lanzamentos. Contoume con moito humor coma a súa historia como editor quedou marcada pola súa decisión de recusar a publicación dun texto de Jose Saramago cando era editor de Arcadia, unha anécdota que remataba quitándolle ferro de que eran cousas que acontecían con relativa frecuencia na edición, o que me axudou a encaixar algúns dos erros que cometín como editor. Como mamei de Nelson asumir que os lanzamentos precisan do entusiasmo incondicional do editor e da súa empatía para conxeniar coa complexidade das personalidades creativas dos autores. Como tamén é responsabilidade (non escrita) nosa contribuír a aliciar e seducir a axentes e editoras estranxeiras para que fosen traducidos a outras linguas. Non esquezo a súa achega ao recoñecemento da literatura galega no mercado editorial portugués, labor por desgraza no que se perdeu a súa xenerosidade. Na derradeira visita a Lisboa compartimos o pesar polo pasamento de Agustín Fernández Paz, autor a quen admiraba como defensor da lectura. Chorámolos con saudades.

Publicado en Nós diario: 02/07/25