«Non dubidaría», reflexión na semana de educación pola paz

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/sUCq8avx4do" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Para Xesús R.Jares, sempre

Esta semana, con motivo da festa do 30 de xaneiro, as nosas escolas volverán encherse de globos pola paz. A celebración deste «Día Escolar da non violencia e pola Paz» remóntase en Galicia a 1984, ano no que comezaron as actividades de educación pola paz no Colexio Público García Barbón de Vigo. Unha iniciativa que prendeu como lume esperanzado na sociedade escolar galega. Os actos alegóricos como a solta de pombas ou globos no patio de cada centro; a confección de carteis; a elaboración de manifestos; as cadeas humanas na rúa do Príncipe; a realización de programas de radio foron algunhas das actividades que se desenvolvían nesta xornada reivindicativa e que agora son unha rutina que non falta en centro educativo ningún.

Daquelas primeiras celebracións dos oitenta xerminou o movemento galego de educadores pola paz, que dende entón celebra cada ano os seus encontros e promove investigacións, materiais didácticos e publicacións que desenvolven unha cultura para a paz e para a educación nos dereitos humanos. Fito sobranceiro do compromiso destes profesionais, organizados arredor do grupo de Educadores pola Paz de Nova Escola Galega, foi «Construír a Paz. Cultura para a paz», un proxecto interdisciplinar promovido polo inesquecible Xesús R. Jares, o infatigable motor e estudoso deste movemento, no que participaron máis de cento trinta persoas de todo o mundo, que se plasmou nun libro solidario do mesmo título, editado por Xerais, e nunha exposición de pintura, escultura, fotografía e ilustración que percorreu as cidades galegas. Aquel proxecto, colectivo e solidario –os beneficios tirados da venda do libro e das obras de arte empregáronse para apoiar un programa de educación para o desenvolvemento no Brasil–, contribuíu a irradiar dende Galicia unha mirada global sobre a paz, tratando de repensar esta idea en todas as esferas e ámbitos da acción humana.

A comezos desta segunda década do século XXI persiste a vulneración dos dereitos humanos en todos os continentes.  As dúas principais potencias do planeta continúan sen ratificar os dous principais tratados internacionais de dereitos humanos (Os Estados Unidos presididos polo Premio Nobel da Paz 2009 o «Pacto Internacional de Dereitos Económicos, Sociais e Culturais» e a China o «Pacto Internacional de Dereitos Civís e Políticos») asinados por ambos os dous nos anos noventa e que, porén, aínda como non ratificaron non están obrigados a cumprir as súas disposicións. Profundízanse os desequilibrios entre o Norte e o Sur do planeta (como demostra a recente crise humanitaria tras o terremoto de Haití). Institucionalízase a xenofobia e a aporofobia, a violencia apodérase de determinados entornos urbanos, rebrota a marxinación e a exclusión de amplos sectores da poboación. Constrúense muros que separan os seres humanos para protexer os privilexios dunha minoría. Continúa a violencia machista contra as mulleres e non cesan os conflitos bélicos como os de Afganistán e Irak e as guerras ocultas en case trinta puntos do planeta. Vivimos nun tempo, onde a nosa actitude cívica diante desta situación non pode ser nin a da resignación nin a da indiferencia. Un motivo de reflexión educativa para esta semana da paz que mañá comeza nos nosos centros.

AGARDO QUE NO 2010 NON FALTE VENTO NAS VELAS

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/N9kdHXrJYF8" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Agardo que no 2010 non falte vento nas velas, que boa falta nos fai.
Saúde, ventura e lectura galega. Con todos os abrazos e beizóns.

[Velaí a miña tradicional homenaxe a Oasis na fin de cada ano.]

Muros do medo

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/s9UILicl6OA" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Ao fío da publicación de Valados, o máis recente libro de Agustín Fernández Paz, imos descubrindo máis pezas que denuncian estes valados  ou muros creados para separar e dividir a uns seres humanos doutros. Semella que esta peza, apenas cinco minutos e medio, está concibido para introducirnos nao extraordinario libro de Agustín [ben merece un comentario á parte]. Recomendo moi vivamente os dous.

Going West

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/F_jyXJTlrH0" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Marabillosa esta peza de pouco máis de dous minutos promovida polo New Zeland Book Council.

The Incredible Book Eating Boy

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/gY34G-utxs8" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Esta animación que ten como protagonista o libro é unha marabilla. Grazas a Fran por recomendala.

Día Internacional para a Eliminación da Violencia contra a Muller

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/SndmKXvB4lk" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

De todos os vídeos e presentacións didácticas que ven publicando Trafegando ronseis (un dos meus preferidos do blogomillo) de loita contra violencia machista (máis dun centenar) escollo no día de hoxe esta peza, «Vive o muere», primeiro premio de «- es +», un proxecto que trata de concienciar aos adolescentes sobre esta cuestión.
A única posibilidade que vexo de superar a longo prazo esta lacra da violencia contra as mulleres é acometer un traballo educativo en profundidade que axude a desbotar os patróns machistas de relación entre os mozos e as mozas. Sei que non é doado, mais debemos intentalo con toda a convicción. Para iso quizais poden axudar efemérides como a que celebramos hoxe.

Os perigos do vicio de ler

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/Tf1r3RyiIZk" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Maloserá

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/d9TSQr5n9Qo" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Gustoume o ton melancólico (moi apropiado para tempos de crise) do anuncio de Gadis deste Nadal, maloserá!

«Setembro do 75»

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/FR4JxQ4WiuA" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/llDtvwRv8gE" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

A Asemblea Repúblicana de Vigo organizou mañá martes, 3 de novembro, ás 20:00 horas, no Auditorio do Centro Social Caixanova de Vigo a proxección da película Septiembre del 75 do realizador Adolfo Dufor. O filme, que ven de obter o Segundo Premio  na sección «Tiempo de Historia» do Festival de Cine de Valladolid , está dedicado á figura de Xosé Humberto Baena Alonso, vigués e militante do FRAP, asasinado polo franquismo en Hoyo de Manzanares logo dun xuízo sumarisimo que provocou a indignación de Europa enteira. No acto intervirán Flor Baena, irmá de Xosé Humberto, Adolfo Dufour, director e guionista do documental, e Alberto Estévez, voceiro de Amnistía Internacional en Galicia. Agradecemos difundades esta convocatoria entre as vosas amizades.

«II Mostra de Ciencia e Cinema», balance

Tras dous días intensos na Coruña participando das actividades da Mostra de Ciencia e Cinema é o momento de facer algúns comentarios sobre tan magnífica experiencia. Unha mostra modélica, tanto na confección dun interesantísimo programa (unha das tantas responsabilidades dese grande home orquestra chamado Martin Pawley que non parou un minuto durante toda a semana) como no seu funcionamento, a pesar do escaso apoio que percibín recibían as tres persoas que se ocupaban da organización.

O programa da mostra foi de grande calidade e diversidade, tanto  das vinte e unha películas participantes na sección oficial e na LAB como das proxectadas fóra de competición (magnífica foi a que puiden asistir o xoves á noite, de Nanook o esquimó, relatada por Belén Regueira sobre un fondo de música electrónica de Roberto Mallo e Miguel Prado)  Outrosí debe dicirse das actividades non estritamente cinematográficas e científicas da mostra, dende o recital dos poetas coruñeses ao concerto de Fran Gayo, que convirte a esta mostra en moito máis ca un festival de cinema especializado. Se a isto engadimos a presenza na Coruña de figuras mundiais como Bárbara Hammer, a grande estrela desta edición, non podemos comprender que a repercusión nos medios (mesmo nos medios locais) da mostra non estivera á altura da súa importancia.

Vivín a experiencia do xurado con moita intensidade. As catro persoas que finalmente deliberamos fomos incapaces de chegar a outro acordo que non fose propoñerlle aos organizadores dividir o premio entre a sueca Ljusår de Mikael Kristersson e a estadounidense Naturally Obsessed de Richard e Carole Rifkind. Algo que nunca me sucedera en ningún dos xurados nos que teño participado. Moitos menos problemas tivemos e declarar  por unanimidade gañadora da sección LAB ao filme A horse is not a metaphor de Barbara Hammer. En todo caso, as tres obras gañadoras son boas. A primeira que os membros do xurado chamabamos «a do xardín», expresa en imaxes de beleza desbordada (mágoa que non hax nin sequera un trailer en internet) toda a potencia que agocha o ciclo anual da vida no espazo humilde do xardín e dunha horta dunha vivenda das aforas dunha cidade; un mostra de clasicismo naturalista, onde apenas aparece algunha palabra ciscada e o son é exclusivamente o dos seres que alí viven.  A segunda, que nos identificabamos como «a dos tres rapaces», é un documental protagonizado por tres científicos en formación que traballan nun laboratorio de Berkeley; as súas dificultades, os seus fracasos, os seus ires e vires, os seus momentos de estancamento ou de «eureca» conforman un retrato moi acaído do actual científico en formación. Por último, a película de Bárbara Hammer, expresa que na fortaleza e beleza do cabalo  (a grande paixón da directora e protagonista dun film moi duro) podemos atopar a expresión da fortaleza da vida e da súa esperanza.

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/I7zIRl0quLw" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Ademais coñecer ao xove director Oliver Laxe e ao neurocientífico Luis Martínez (un deses galegos xeniais que anda polo mundo) foi outro deses agasallos sorpresa aos que nos ten tan afeito Martin Pawley. As conversas con eles tres  sobre arte e percepción foron para non esquecer. Canto se aprende de xente coma eles! Agardemos que mostra tan interesante coma a que organiza Martín Pawley poida consolidarse. Pola súa calidade ben merecería ser apoiada polas institucións e polos medios co maior interese.