Onte 1630: O noso derbi

Na Coruña falei onte con algúns amigos cascarilleiros do noso derbi. Coincidimos na necesidade de superar o modelo de antagonismo visceral daqueles derbis de entre séculos e substituílo por unha exixente competencia deportiva de dous adversarios orgullosos da súa condición de primeiros cadros galegos. Coincidimos, tamén, que non é doado achegarse a este modelo de «derbi vasco», xa que cómpre superar aínda prexuízos e resistencias como as expresadas ao longo da semana en comentarios e declaracións saudosas daqueles tempos da guerra de Leri contra Lendoiro e Vázquez.

Desenvolver esta nova cultura para o noso derbi exixe, en primeiro lugar, que sexa asumida polas directivas, cadros de xogadores e técnicos, como polos colectivos de peñistas de ambos os dous clubes. En segundo, require da responsabilidade, temperanza e bo criterio das alcaldías, dos políticos e dos medios de comunicación de ambas as dús cidades. Xaora, esta nova cultura do derbi galego precisa, ademais, da existencia de mediacións culturais e sociais capaces de artellar actividades que poidan ser compartidas e sentir como propias as dúas afeccións. É imprescindible refacer unha memoria común de case 75 anos de derbis e unha historia de dous equipos que chegaron mesmo a trasvasar xogadores (como Pahíño, Vicente Celeiro ou Djorovic) e adestradores (como Irureta, Lotina ou Fernando Vázquez).

Por razóns de traballo non poderei acudir esta noite ao estadio, o que moito lamento. Sei que me emocionaría cantando o himno galego no Campo do Fragoso con tantas voces amigas que comparten o orgullo do noso derbi. Canto menos, agardo o mellor resultado para que o Celta continúe enguedellado na súa angueira de regresar á competencia europea.

Onte 1622: Adéu, Johan

Adeu-Johan-Cruyff-estimar-futbol_1547255349_28037002_651x366

Para a miña xeración Joan Cruyff é o primeiro xenio do fútbol que vimos no estadio de Balaídos e nas pantallas de televisión no período de transición entre o branco e negro e a cor. Johan foi, xunto ao meu admiradísimo George Best, cabezaleiro dos futbolistas melenudos, a xeración ye-ye dacabalo das décadas de 1960 e 1970. Coa morte de Johan desaparece o mellor futboleiro da historia, tanto pola súa traxectoria como xogador de fútbol total, capaz de nun mesmo partido de xogar de líbero e despois de rematador, coma pola de adestrador do fútbol dell’ arte, forxado durante seis tempadas inesquecibles no banco do Barça.

Como xogador non obtivo todos os títulos que merecía o seu talento, protagonizando co seu 14 da Laranxa Mecánica algunhas das derrotas máis xenuinamente vitoriosas da historia do fútbol, como a da final do mundial 74 fronte a Alemaña ou aqueloutra motivada pola súa ausencia no mundial do 78 celebrado durante a ditadura de Videla. Como adestrador do Barça abriu a técnica do rondo como alicerce do xogo da serpe, que dende entón interpretou o Barça e que desenvolveu a escola dos seus discípulos Guardiola, Eusebio e Luís Enrique. O fútbol de Johan baséase na sinxeleza da constante circulación do balón, e polo tanto das ideas, no xogo ao primeiro toque, o que é o mesmo que dicir sen dúbidas, coa intención de crear a superioridade que facilite o instante decisivo.

Johan concibiu o fútbol como unha actividade máis cerebral ca física. O fútbol é un deporte no que durante 90 minutos e sobre un espazo acoutado dous cadros se disputan a posesión dunha pelota utilizando a cabeza e os pés. Unha confrontación na que os participantes deben correr o suficiente para estar en cada momento no lugar axeitado. Non hai outras limitacións para a creatividade e orixinalidade dos seus intérpretes que procuran a beleza e a vitoria. Eis a clave para que este xogo sinxelo sexa tamén precioso, mesmo unha manifestación das belas artes sobre a lameira.

Entre as moitas frases memorables de Cruyff sobre o xogo, unha das que mellor recolle a súa filosofía é aquela na que afirmaba que quería «xogadores que poidan facer movementos decisivos en espazos pequenos, que traballen o menos posible para aforrra enerxía de cara a esa acción positiva». Unha boa lección, tamén para a vida e para todo o planeta: economicemos as enerxías e os recursos, que sempre serán escasos, para poder dispoñer deles no momento fulcral. Un xenio! Adéu, Johán, adeus, amigo!

Onte 1613: Guidetti solidario

14579374267057

O xornalista Rafa Valero recolleu en Marca a confesión de John Guidetti, o dianteiro sueco do Celta, na que rememora os anos nos que viviu en Kenia. Promotor dunha fundación ao seu nome, cando non cumpriu os vinte e catro anos, o internacional sueco está moi comprometido co proxecto da construción de escolas en Nairobi, mais tamén coa causa dos refuxiados. Guidetti cre no valor do fútbol como medio de integración das vítimas máis inocentes dos conflitos, como escaparate para facer chegar a moita xente estes anceios de paz. Ademais dun formidable tinglado da industria do lecer, onde se moven cantidades millonarias,o fútbol pode ser unha ferramenta solidaria e comprometida coa igualdade. Así o cre o afouto Guidetti.

Onte 1610: Bufandas celestes

CdXO8ktWIAAgZdH

Non podo agochar a miña indignación cando souben que o meu amigo, a quen o Real Club Celta retirou o seu carné de socio por levar a súa vella bufanda celeste (de tres décadas) coa lenda «Celtarras», aínda non llo devolveron, mesmo a pesar de terse entrevistado co director xeral da entidade, impedindo así a súa entrada onte no estadio. Como non me gustou tampouco que os servizos de seguridade privada fosen onte reforzados nas portas do estadio, ocupándose de revisar de forma minuciosa os textos das bufandas de cada un dos seareiros. Outro desacerto dos responsables do clube cuxa actuación neste conflito das bufandas non se pode considerar máis que ridícula e intimidatoria cos seus propios afeccionados. O comunicado de protesta das peñas celtistas da pasada semana quedou para o club en auga de castañas. Señor Mouriño, señor Chaves, reflexionen, por favor. As bufandas que levamos os afeccionados celestes a Balaídos só serven para abrigarnos e para expresar o agarimo co noso equipo. En Balaídos non hai bufandas ningunhas que inciten ao odio nin a violencia. Hai probas abondas que os celtistas defendemos o «fair play» e somos pacíficos até o lirismo. Convénzanse, por favor. O demais son andrómenas que non teñen que ver co caso.

Campo do Fragoso CLXXVII

celta-vigo-real-soci-3073509-7_gVASELINA

O Celta recuperouse decontado da malleira da segunda parte do Bernabeu. Outra goleada que avergonzou a afección celeste e demostraba o carácter bipolar do cadro de Berizzo, capaz de recibir máis de media ducia de goles nunha semana e na seguinte amosar unha disciplinada austeridade defensiva. Por ventura fronte á Real Sociedad, un rival directo na angueira europea, o Celta recuperou a súa faciana máis práctica e paciente, a que amosara tamén fronte a Getafe e Vilarreal, aproveitando ao máximo unha xogada xenial de Nolito e Aspas e traballando arreo e sufrindo até o límite para deixar a súa portaría a cero. Unha vitoria pola mínima que sabe a gloria xa que os de Berizzo abren unha importante fenda cos seus perseguidores e manteñen todas as súas opcións no que semella será unha loita moi dura con Sevilla e Athletic pola quinta e sexta praza.

Onte o Celta botou en falta a Tucu Hernández e Orellana, dúas pezas esenciais para que esta tempada funcione o engrenaxe celeste. Durante o inicio do partido dominaba, mais non era capaz de facer circular a bóla coa harmonía e coa fluidez que gusta en Balaídos. Fronte a aspereza dos txuriurdin, que xuntaron moito as súas liñas, e as dificultades de Wass para funcionar como enganche, labor da que se ocupa as mil marabillas o poeta Orellana, Berizzo apostou entón por facer correr a pelota dende a cobertura ao tridente atacante. Un fútbol directo pouco habitual no Celta, mais que transcorrido apenas un cuarto de hora facilitou a xogada que decantou o partido, froito de dúas xenialidades consecutivas, a primeira, o pase de Nolito en carreira, a segunda a recepción de Aspas, tamén en carreira, e a súa marabillosa vaselina sobre un gardamallas ben chantado sobre a liña de meta. Outro gol de alta escola, inesquecible, fermoso na concepción e afortunado na execución que, por riba, supuxo tres puntos de ouro.

Coa táboa de marcas por diante, o Celta acougou e parecía que podía recuperar o seu fútbol de salón. Tivo, entón, os seus mellores minutos, onde Nolito puido marcar, tras un servizo de Wass, e cando Guidetti chegou con claridade, impoñéndose ao seu marcador de ferro. Xaora, o equipo donostiarra, un chisco preguiceiro no seu ataque, agardando quizais a oportunidade dunha reviravolta de Jonathas, co que mantivo un formidable duelo Cabral, non deixaba nin un furado na súa cobertura. O xogo así foi devalando nun perigoso fastío, que só racharon un remate de Aspas e outro de Wass dende a segunda liña.

Porén, todo mudou tras a reanudación. Eusebio Sancristán non podía desengancharse da loita europea. A Real deu un paso adiante e comezou a acurrular o Celta na súa área. Un asedio constante e intenso, Xabi Prieto e Carlos Vela, tiveron as súas oportunidades fronte a Sergio, mais desta volta os celestes estiveron moi concentrados, sobre todo nos temibles saques de recanto onde podía aparecer o xigante Jonathas. O nivel de sufrimento e resistencia celeste, que os seareiros intentaron rebaixar co seu apoio entusiasta, acadou os seus límites máximos nos catro minutos (interminables) de desconto cando Illarramendi puido marcar até en dúas ocasións e Bruma estragou outra opción clara. Mais non era o día para os donostiarras, xa que os ventos eran propicios para os de Berizzo. Foi un partido moi igualado, decidido a prol dos nosos por unha vaselina en movemento, un alustro de xenialidade do astro de Moaña. Así é o fútbol, unha alquimia misteriosa, onde se funden doses de creatividade e de esforzo, capaz de xerar emoción tan intensa coma a que vivimos onte en Balaídos.

Onte 1603: Goleadas

Madrid_Celta_05-03-2016

O Celta recibiu no Bernabeu unha goleada que avergonzou a súa afección. Chovía sobre mollado tras as malleiras recibidas hai pouco no Camp Nou, no Pizjuán e en Vallecas, que devolven ao cadro de Berizzo  á condición de comparsa goleada de bonito xogo combinativo e «temible» tridente atacante. Sen menoscabo da boa tempada dun cadro de carácter bipolar, nin sequera das súas posibilidades na táboa final de marcas, estas goleadas, a maior honra de Messi, Cristiano ou Banega, deberían canto menos provocar unha reflexión por parte do cadro técnico, tanto do adestrador como do secretario técnico. Non é normal estar clasificado na sétima posición e ter recibido 51 goles, sendo de longo un dos catro equipos máis goleados. Como non fai falta ser Valdano para saber que a portaría celeste está cuberta de forma precaria e que lesionado durante toda a tempada Fontás facía falta un central de garantía para defender faltas e saques de recanto. É certo que onte o Celta fixo unha primeira parte digna, mais tamén o é que abondou que Pepe e Cristiano cabezasen na área dúas veces para comprender que era imposible defendelos cos tres laterais baixiños nunha cubertura de catro. Tras a grave lesión de Tucu Hernández e un Cristiano ferido no seu orgullo, a malleira era tan previsible como inevitable. O de onte no Bernabeu ten explicación. Mágoa que Torrecilla e Berizzo non queiran recoñecer as feblezas na composición do seu cadro. Non abonda con apelar á baixa na intensidade nin a erros de concentración. A orixe das goleadas está nos despachos e nas pizarras.

Campo do Fragoso CLXXVI

Celta_VilarrealEMPATAZO

O partidazo do serán de onte na lameiriña de Balaídos entre o Celta de Berizzo e o Vilarreal de Marcelino, ambos os dous adestradores de conviccións profundas, foi unha loita moi fermosa e igualada entre dúas formas de entender o xogo combinativo, a da afouteza e intensidade celeste fronte a disciplina táctica do submariño amarelo, a dun cadro que asume todos os riscos de ir cara adiante e a doutro que agarda a súa oportunidade para responder en idéntica medida. Unha loita emocionante, coa táboa de marcas sempre incerta, con puxilatos individuais aquí e acolá, onde abondou xenerosidade no esforzo de dous equipos que enfrontan o último cuarto da liga co obxectivo de consolidar a súa posición nas prazas europeas.

Superando os corenta puntos, consolidada xa a permanencia matemática, Berizzo saíu cos seus dous tridentes. No de ataque á Aspas e Guidetti uniuse Nolito, que despois de máis de dous meses regresaba ao equipo de gala. No tridente inédito de mediocampistas, un incansable Wass acompañou aos chilenos Díaz e Orellana que dirixiron as operacións de atopar algún furadiño no valado amarelo que dispuxo o adestrador asturiano. Amparados os dous triángulos na defensa clásica, Sergi e Cabral, no centro, e Jonny e Mallo, nas bandas, o Celta asumiu moitos riscos e, durante os primeiros corenta e cinco minutos, non gañou para sustos coas chegadas do congoleño “crocodilo” Bakambu, que tivo nas súas biqueiras un par de oportunidades tremendas que desfixo in extremis Sergio, moi acertado e seguro.

Durante a primeira parte as xenialidades das combinacións na área rival de Aspas, Guidetti e Orellana non abondaron para atopar o camiño do gol, quizais por que faltaron as recuperacións silenciosas e as cabezadas de Tucu Hernández, cuxa ausencia se fixo notar moito máis cando un Marcelo Díaz agotado foi decaendo na súa tarefa de distribuír sobre as bandas e manter un ritmo fluído e harmonioso. Responsabilidade que asumiu, entón, o poeta Orellana, incansable, que dende a media punta intentou con desigual fortuna pases moi longos a unha e outra banda. Nolito quería saltar o valado amarelo dende a dereita utilizando todas as súas artes, caneos e túneles incluídos, pero demostrou que aínda lle falta un chisco de velocidade e, quizais, maior confianza para o golpeo, como quedou patente nun remate frontal que lle quedou moi frouxo.

Foi un partido de duelos individuais constantes, algúns extraordinarios, na procura dos balóns divididos. Nesta loita destacaron polos nosos un Cabral inmenso, un Jonny que semella recuperar a frescura de comezo da primeira volta e un Wass xigante, un xogador cada vez máis maduro, polivalente, capaz de dirixir o xogo combinativo, lanzar faltas e saques de recanto, xutar dende a segunda liña ou xogar de lateral como fai na selección dinamarquesa. Estas loitas individuais son claves na concepción do xogo de Berizzo, xa que son as que permiten crear situacións de superioridade. Xaora, na igualdade desa loita, onde os amarelos estiveron a un altísimo nivel é onde residiu a cerna dun empate que o Celta nunca quixo asumir e que os de Marcelino deron por bo na fase decisiva do partido, recuando e protexendo ao seu porteiro coma mellor puideron.

A pesar de que non marcou, quizais por que onte faltou ese último alustro imprescindible, non prendeu esa faísca luminosa do gol, o Celta fixo un partido notable, que confirma a súa tensión competitiva e as súas posibilidades de manter a súa angueira europea. Quizais por iso valoramos como positivo todo un empatazo.

Onte 1597: Tebas, vaite xa!

A2-74414787.jpgAs confesións de Javier Tebas, presidente da Liga de Fútbol Profesional, defendendo a súa pertenza xuvenil a Fuerza Nueva e reclamando un Le Pen á española, poñen en evidencia en que mans está o fútbol profesional en España. A verdade é que as súas opinións carecen de orixinalidade e non teñen outro interese que recoñecer a autoafirmación do pensamento de extrema deireita dun facha de toda a vida. Xaora, semella que unha persoa con estas ideas é incompatible coa responsabilidade de encabezar a loita contra a xenofobia, o racismo e a violencia dentro e fóra dos estadios. Hai moitas persoas no fútbol profesional con ideas máis sensatas para liderar os valores democráticos e o fair play tan necesarios no tinglado desta industria do lecer. Tebas, vaite xa!, e deixa de enredar, meu home.

Campo do Fragoso CLXXV

aspas_guidettiGOZAR E SUFRIR

En poucos estadios como no vello Balaídos pode experimentarse mellor que a ledicia e a decepción sexan emocións que xogan en idéntico terreo, capaces de mudar de bando en apenas uns minutos. Os celtistas comprobámolo o pasado sábado, nun partido moi gozoso durante oitenta minutos, nos que os de Berizzo marcaron tres golazos, mais que foi moi inquedante nos dez derradeiros, cando o fantasma da igualada eibarresa axexaba a porta do noso gato de Catoira. Nada extraordinario, xa que todo o celtismo hai tempo que asumiu que o sufrimento forma parte do ADN dunha afección que sabe encaixar con prudencia as vitorias e sen resignación as derrotas.

Xaora, cómpre recoñecer que os dous goles do Eibar en apenas tres minutos, o primeiro no 83, tras un penalti inocente e innecesario de Sergi Gómez, e o segundo no 86, tras unha xenialidade do xaponés Inui, que cruzou un xutazo dende fóra da área, provocaron unha lipotimia no equipo de Berizzo, un esvaecemento transitorio que por desgraza xa coñeceramos en partidos anteriores. Non é doado esquecer a vertixe dos minutos finais co Levante (4-3), os iniciais da segunda parte no Camp Nou (1-6) ou os fatídicos da reanudación do partido de Sevilla (0-4) que pecharon as portas da final de copa. Momentos de procrastinación na lameira e nervios na bancada, provocados quizais polo cansazo, pola inercia do resultado ou como sucedeu o sábado froito das desgrazas inherentes ao propio xogo diante dun rival que non se dobregou.

Máis eses minutos difíciles de desconcerto non poden cuestionar nin o gran partido do sábado nin a magnífica tempada dun Celta capaz de arrepoñerse ás dificultades, que con trece xornadas por diante case conseguiu o obxectivo da permanencia e aspira polos méritos do seu xogo e da súa envexable situación na táboa de marcas a algunha das prazas da competición europea. E foi ese o obxectivo co que saíu de forma case obsesiva a disputarlla ao Eibar, un rival directo, despregando un marabilloso xogo ofensivo, no que moito brillaron as parellas atacante, Aspas e Guidetti, e a de mediocampistas chilenos, Díaz e Hernández, ambas as dúas dispostas a pasar á historia celeste.

O dianteiro sueco soubo facerse un oco no cadro de gala e gañou decontado o afecto e admiración da bancada. A súa intensidade infatigable, a súa colocación para deseñar liñas no espazo baleiro, a súa facilidade para asociarse co xenio de Moaña, a súa capacidade de definición no momento decisivo, como a súa sintonía inmediata co corazón celeste fan de Guidetti un xogador imprescindible a esta altura do campionato. Demostrouno nas oportunidades que tivo na copa, recuncou co Eibar, con dous golazos e con outra actuación memorable, convertíndose cun Aspas, cada vez máis maduro, intelixente e xeneroso, nun dos xogadores máis destacados. Mais outro tanto sucede con Marcelo Díaz, un mediocampista de espírito discreto que en apenas tres partidos deulle ao equipo o acougo e a fluidez que precisaba nunha condución ofensiva, na que conta co soporte do traballo teimoso do Tucu Hernández, para min outra das claves desta tempada celeste.

Con estes vimbios o Celta foi o sábado un ciclón de xogo ofensivo, que non deu opción ao rival durante oitenta minutos nos que a bancada gozou das oportunidade dun equipo a tumba aberta, capaz de entrar tanto polas bandas, sobre todo a de Bongonda e Jonny, como abrir buratos polo centro. Así chegaron os goles, todos os tres de excelente fasquía, aínda que foron memorables o xute de Jonny dende o vértice da área e o que culminou Guidetti tras un pase da morte de Mallo que recibira na liña de fondo outro de Wass. Goles cantados pola bancada como merecían. Endebén, pagou a pena gozar e (tamén) sufrir apoiando a este Celta que continúa enganchado no corno da lúa.

Campo do Fragoso CLXXIV

BARCELONA - CELTAFAIR PLAY

O sucedido no Camp Nou na noite do pasado domingo amosa a precariedade actual do concepto de “fair play”, ou “xogo limpo”, no fútbol profesional, espectáculo de masas e peza clave das programacións audiovisuais e das empresas de apostas. Ninguén vai quitar mérito ningún a actuación de Lionel Messi, capaz de noquear soíño a un Celta afouto até a temeridade. Ninguén vai cuestionar o seu lanzamento maxistral de falta que inaugurou a táboa de marcas, entrando polo buratiño da escuadra. Como ninguén vai desmerecer a orixinalidade do lanzamento do “penalti indirecto”, unha modalidade inspirada na que popularizaron en 1982 Cruyff e Olsen no Ajax, da que, dende 1957, existía o precedente do inventado polos belgas Rik Coppens e André Piters, nun enfrontamento da súa selección contra a de Islandia. Ninguén discute que Messi é un orfebre excepcional do fútbol do século XXI, á altura de figuras como Di Stéfano, Pelé, Cruyff ou Maradona, un artista da filigrana, capaz de resolver unha xogada nuns poucos centímetros. Mais iso non exime a Messi, nin os seus compañeiros de tridente barcelonista, de cumprir as normas do xogo nin manter un comportamento respectuoso co arbitro e leal cos seus contrincantes, claves do xogo limpo que pretendemos inculcar nas novas xeracións.

Nese contexto é onde debemos entender a polémica desenvolvida nas redes sociais tras a avultada derrota do cadro de Eduardo Berizzo. Un partido do Barça que quedará para a historia, a pesar de que os gañadores non sempre respectaron as regras nin a lealtade do espírito do “fair play”, onde dende hai máis de século e medio reside o ADN do fútbol, sexa como disciplina deportiva, sexa como unha das máis importantes industrias do lecer contemporáneo con presenza en todo o planeta. Un partido no que Messi abriu a táboa de marcas cun lanzamento marabilloso, no que, como demostran as fotografías, enganou ao árbitro adiantando o punto da falta sete ou oito metros. Unha trampa, que moitos xustificaran como arteira, das tantas que se fan ao longo dos noventa minutos, mais que violenta as regras que todos, dende Messi até os picariños da liga de benxamíns, deben respectar. Eis a inocencia e grandeza desta disciplina deportiva.

Outrosí sucedeu co lanzamento do penalti ao xeito de Coppens e Piters, concibido para incrementar a táboa goleira de Suárez, na súa batalla polo balón de ouro con Cristiano Ronaldo. Un lanzamento ilegal, xa que o dianteiro charrúa invadiu a media lúa da área, antes de que tocase o astro arxentino, transgredindo así a regra que obriga a todos os xogadores a situarse no momento do lanzamento “canto menos a 9,15 metros do punto de penal”. En definitiva, un lanzamento que o árbitro debeu mandar repetir. E non entramos a debater a lexitimidade moral de utilizar este tipo xogada, decisión que corresponde só aos seus protagonistas, aínda que poidamos sospeitar que non a repetirán fronte outros adversarios ou noutras competicións.

Por ventura, nesta triste polémica para o celtismo, vítima de tantas derrotas (deportivas e morais), emerxeu o espírito do “fair play” do seu adestrador e dun dos seus xogadores, Gustavo Cabral, que nas súas declaracións aceptaron a derrota con dignidade, sen cuestionar o comportamento dos gañadores. Unha valiosa lección de temperanza e de xogo limpo que reclamamos.

Xaora, nunha sociedade onde os valores e o respecto das normas son derrotados decote por comportamentos corruptos, é esencial a recuperación do rigor no respecto ás 14 regras de 1863 (logo 17) coas que naceu en Inglaterra o Football Association e coas que se xogaron en Vigo algúns dos primeiros partidos na península. Como sucedeu en Balaídos o xoves da eliminación copeira, a grandeza do fútbol é ser expresión teatral da vida, unha ilusión efémera coa que milleiros de persoas se sinten vivas, á espreita, coa ledicia e a decepción xogando en idéntico terreo. Iso tamén explica a nosa conmoción polo sucedido o domingo no Camp Nou.