Onte 1545: «Sufragistas»

Sufragistas-987561361-largeGustoume Sufragistas, o film de Sarah Gavron sobre a conquista do voto feminino no Reino Unido hai un século. Cine político que reivindica tanto a dignidade das mulleres como afirma a necesidade de pelexar, mesmo até poder perdelo todo, se queremos conquistar os dereitos civís. A excelente reconstrución histórica, tanto no guión como na ambientación, axuda a facer crible o papel de Maud, a protagonista interpretada por Carey Mulligan, unha nai traballadora que toma conciencia e asume todos os riscos de enfrontarse á sociedade patriarcal, representada polos membros da policía, o xefe abusador e o seu propio e medroso marido. Sufragistas aborda un conflito politico, o da conquista dos dereitos da muller, que non afecta só a media humanidade, mais faino dende o eido privado, asumindo que só transformando ese espazo é posible enxergar outro futuro. As emocionantes imaxes históricas finais expresan a actualidade dunha película que aventuro se converterá nun clásico didáctico. Moi recomendable.

Onte 1532: «The lobster»

Decepcionoume de The lobster, a película do grego Yorgos Lanthimos que fora premiada polo xurado en Cannes. Non é moi doado comprender como un arrinque argumental tan xenial e brillante pode estragarse na segunda hora cando se produce unha mudanza de espazo e a trama se volve tediosa até pór a proba a paciencia do espectador. Ambientada nun espazo e tempo distópicos, esta película de ciencia ficción relata a peripecia duns solitarios recluídos nun extraño hotel coa intención de atopar parella antes de corenta e cinco días, so pena de ser transformados no seu animal preferido. A brillantez argumental desta proposta inicial de humor negro e de realidade esaxerada esvara cara o territorio excéntrico da fraga onde os solitarios perseguidos montan a súa propia resistencia. As interpretacións de Colin Farrel, o protagonista disposto a transformarse en lagosta, e de Rachel Weist, a súa amante, salvan un filme raro no que tras a súa grimosa escena final non sabemos se o amor e a soidade caen ou non derrotados.

Onte 1527: Cineuropa e Curtocircuíto

cortocircuitoNon debería pasar desapercibido o feito de que este ano fosen recoñecidos os dous festivais de Compostela: Cineuropa co Premio da Crítica Galicia 2015 de Iniciativas Culturais e Curtocircuíto co Premio do Público de Culturgal 2015. Dous premios honoríficos que salientan a importancia de senllas iniciativas de difusión e promoción do cine independente converténdoo nun eixo dunha proposta cultural de interese para a cidadanía, dende unha perspectiva local e global.

Tanto Cineuropa coma Curtocircuíto, ademais da excelencia e actualidade da súa programación, foron capaces de crear coa súa continuidade teimuda no tempo unha nova tradición. Como tamén ambos os dous festivais ampliaron as súas actividades a varios espazos da cidade e pretenderon a integración de públicos diversos arredor de propostas atractivas para audiencias de idades e intereses tamén diversos. As actividades arredor do cine funcionan como facilitadores dun xeito novo de facer unha cidade inclusiva. Xaora, o feito de recoñecer en Galicia (por fin!) as iniciativas cinematográficas constitúe un valor engadido para os propios premios e as entidades que os outorgan. Foi en Compostela un ano de cine. Abeizoamos aos directores e equipos técnicos de Cineuropa e Curtocircuíto, como ao concello de Compostela polo esforzo que supón mantelos e potencialos.

Onte 1526: «Paulina»

PaulinaPaulina (La patota), o thiller de Santiago Mitre, é unha desas raras películas que se rosman á saída do cine. A violación dunha xove profesora por parte dunha panda («la patota») de mozos, entre os que hai algún dos seus alumnos, abre unha complexa reflexión sobre a violencia contra as mulleres, nacida da ideoloxía machista da posesión, e sobre a violencia sobre os pobres exercida polo estado. A historia íntima desta rebelde acomodada, filla dun xuíz, permite a Mitre abrir o debate sobre as vítimas da violencia, os límites da vinganza, a procura da verdade e o papel da xustiza nas sociedades desiguais. A interpretación xenial de Dolores Fonzi mantén en vilo ao espectador, a pesar de que guión explora por momentos o territorio do inverosímil. Eis a razón deses dous longos planos secuencia cos que comeza e remata unha obra, onde os cambios de punto de vista dunha mesma escena, as constantes elipses e os longos planos en silencio sobre o rostro de Paulina salientan o seu carácter de película aberta a un debate antidogmático e desprexuizado.

Onte 1500: «Unha pastelaría en Tokyo»

Una_pasteleria_en_TokioUnha pastelaría en Tokyo sérvelle a Naomi Kawase para presentar a tres persoas feridas pola exclusión e a soidade sobre o fondo dunha paisaxe de cerdeiras brancas e o arrecendo dunha crema de xudias dóces («An», que lle da nome ao título orixinal). O espírito zen da directora xaponesa contaxia unha narración sinxela construída sobre o espazo mínimo do mostrador e a cociña dunha pastelaría popular que serve só boliños larpeiros, os dorayaki. Kawase reivindica o valor das pequenas cousas: as conversas demoradas, a escritura e lectura de cartas amicais, os pitos apurados até a cabicha ou o goce dos menceres na primavera. Xaora, reivindica o esforzo e a paixón por facer as cousas coa paciencia e o rigor que todas as tarefas precisan. Esa e a lección que aprende Sentaro cando comparte trebellos coa vella Tokue, que a pesar dos seus dedos deformados é capaz de tirarlle as fabas o mellor dos sabores. Unha película minimalista que deita gromos de esperanza e un sorriso.

Onte 1493: «Truman»

Truman-984199420-mainAdemais dunha xenialidade interpretativa de Ricardo Darín e Javier Cámara, Truman é unha película sobre como dúas persoas amigas ensaian enfrontarse á adversidade e á morte. A presenza dun can, Truman, como vínculo e como compañeiro, é unha imaxe fermosa dese achegamento tecido por Cesc Gay para expresar as incertezas que provoca a despedida e a morte anunciada. Sabemos como dicirlle adeus á vida? Sabemos como acompañar aos nosos seres queridos nese transo? A pesar de que o guión faise por momentos previsible, o recital interpretativo e o talento de ambos actores fan a película conmovedora e lixeira. Truman avala entre a comedia de sabores agredóces e a traxedia contida. Demostra, como sinalaba hai días Pedro Feijoo, que a comedia tamén sirve para expresar a dor e a dúbida diante da fin da vida.

Onte 1475: O Taxi de Panahi

Taxi_Teher_n-777627015-largeAsombra que unha película tan modesta como Taxi. Teherán de Jafar Panahi poida ter un resultado tan fascinante. Ao premiado director iraní, a quen o seu goberno nega a saída do país e a posibilidade de facer películas, abóndalle unha cámara colocada dentro dun taxi para filmar un falso documental no que representa parte da vida cotián dunha cidade luminosa e amordazada. O taxi conducido polo propio director transfórmase en espazo público onde diversas persoas falan sen ataduras. Taxi é unha película minimalista nos medios, construída sobre un guión livián, onde é difícil distinguir entre o ficticio e o real. Xaora, é moi poderosa na súa intencionalidade política, xa que se denuncia de forma sutil a represión do réxime, a falta de liberdade de expresión, a censura, a pena de morte ou a situación das mulleres. Panahi demostra que o imprescindible para facer unha película é contar cunha cámara e con talento e enxeño para filmala. A el sóbralle.

Onte 1470: «A praia dos afogados»

caratula_grande1422Como sucedera coa estrea d’ A Esmorga foi onte unha beizón acudir aos Norte para ver nunha sala chea A praia dos afogados en versión orixinal en galego. A pesar de ser unha película sen apenas elipses nin omisións con respecto á novela homónima de Domingo Villar, conquistounos como golosina visual viguesa. A aparición na pantalla de espazos queridos, como o porto de Panxón e as dunas de Gaifar, tiraron do noso interese por esta narración policial con pingueiras etnográficas. Chamoume a atención o esforzo de Gerardo Herrero por facer presente a lingua galega, coa intención de arraizar a historia, aínda que isto facilitase a visualización do prexuízo da falsa amabilidade lingüística. Tamén é moi destacada a magnífica interpretación dos secundarios galegos, como Luis Zahera, Celia Freijeiro e Celso Parada. A pesar de que non é unha película das «memorables», é unha fachenda contar cunha adaptación desta factura tan digna dunha obra literaria galega.

Onte 1451: «B» de Bárcenas

posterB-copia-212x300B é a dramatización da declaración literal de Luis Barcenas diante do xuíz Ruf da Audiencia Nacional o 15 de xullo de 2013. Unha adaptación cinematográfica da obra teatral Ruz-Bárcenas de Jordi Casanovas, situada na fronteira entre o documental e a ficción. Película política, con inequívoca vocación de intervención, B desvela o financiamento ilegal do Partido Popular, dende os mecanismos de control da súa caixa B até os sobres en negro que recibían mensualmente os seus dirixentes. A interpretación extraordinaria de Pedro Casablanc no papel do tesoureiro mantén o interese dramático do interrogatorio até chegar a removernos na butaca pola indignación provocada polo relatado. Grazas ao cine podemos saber o que se nos agocha, entender en que consiste a corrupción e como funcionan os seus mecanismos. A distribución tan limitada da película, apenas 16 copias, demostra a incomodidade da película coa que debuta David Ilundain para os actuais responsables do PP.

Onte 1442: «Unha segunda oportunidade»

Una_segunda_oportunidad-251557392-largeVolvimos aos Norte con outra dinamarquesa: Unha segunda oportunidade da Susanne Bier. De novo enfrontámonos a dilemas morais sobre valores básicos como os que arroupan a paternidade e maternidade «desexada» ou a fraxilidade de persoas dunha peza, como Andreas, o policía interpretado de forma moi convicente polo famoso Nicolaj Coster-Waldau, o Jamie Lannister de Xogo de tronos. A solidez dun guión, que utiliza os recursos do thriller policial, mantén o interese dunha historia truculenta de bebés mortos e desaparecidos que me lembrou á  abordada por Dolores Redondo na súa triloxía do Baztán. Mágoa do remate, innecesariamente azucrado, co que quizais a directora pretende expresar unha mensaxe de esperanza e resarcir ao espectador despois de case unha hora e media de sufrimento, onde se suceden malleiras, violacións e outras noxentas barbaridades machistas. Poucas veces queda tan claro que as cousas no eido do privado non son sempre como aparentan. Unha película desmitificadora.