Onte 1814: «La La Land»

La_ciudad_de_las_estrellas_La_La_Land-133356261-largeNon sei ben como caimos en La La Land, o musical de Damien Chazelle, mais a verdade é que pasamos dúas horas estupendas. Un musical contemporáneo que rende homenaxe ao cine clásico, especialmente ao xénero dos musicais, e expresa devoción polos Ánxeles como cidade do cine. Unha película industrial en toda regra, mais capaz de introducir elementos inusuais de transgresión na narración, tanto no seu sorprendente inicio como nun peche onírico xenial, que deita doses de doce melancolía. Unha historia de amor de desenlace amargo entre dous perdedores, unha actriz e un pianista de jazz, que procuran o seu difícil soño de artistas baixo o ceo da cidade das estrelas (marabillosa a canción principal). As interpretacións excelentes de Emma Stone e Ryan Gosling, as cancións orixinais interpretadas por eles, a exaltación da música jazz, a hipnótica escena final e unha banda musical marabillosa de Justin Hurwitz converten ao musical de Chazelle nun clásico do xénero. Recomendable.

Onte 1809: «Mimosas» de Oliver Laxe

MimosasA primeira película do ano foi Mimosas do noso admirado Oliver Laxe. Un filme mestizo que, baixo a aparencia dunha narración das aventuras (case un western) dunha viaxe nas montañas do Atlas marroquí coa intención de transportar un cadáver, propón ao espectador unha reflexión esixente sobre o camiño da espiritualidade e a identidade relixiosa. Dividida en tres partes, outras tantas posturas de oración sufi (tamén as tres da traxedia grega), Laxe enfronta na narración dúas concepcións arredor de como entender o camiño (en realidade, a propia vida): unha, a dada pola fe relixiosa, a asumida, representada por Shakib; outra, a construída, a mítica, a de Ahmed e Said, que entre as súas vacilacións, medos e dúbidas, agardan poder atopar o seu destino. Laxe ofrece unha película conmovedora e fermosa, desenvolta sobre unha paisaxe silenciosa e inquedante, sexa pola severidade da neve, a violencia da auga entre os canóns ou a amplitude das chairas onde os mercedes camiño de Sijilmisa debuxan ronxeis no deserto.

Tras o éxito de Todos sodes capitáns (2010), Oliver dá un chimpo de xigante cunha película de narración máis clara e formato máis industrial e internacional, sen perder por iso un ápice nin do seu misterio nin da súa preocupación espiritual nin do seu carácter mestizo (está rodada en árabe), característicos da súa identidade como director. Mimosas é unha película que interpela ao espectador de xeito que obriga a volver sobre ela, a preguntar e remoer. Recomendo non perdela (está en cinco salas galegas, algo pouco frecuente para unha película distribuída por Numax), paga a pena.

Onte 1760: «River», a vontade de serie de culto

River_Serie_de_TV-479701300-large (1)Os seis episodios de River demostran que nas series policiais aínda nos queda moito por ver. O desgarro psicolóxico que sofre John River provocado polo asasinato da súa compañeira, levarao a continuar a conversa con ela e con outras vítimas de casos sen resolver nos que participou. Un vello policía londinense, un antiheroe fráxil no emocional e afouto e sistemático nas súas investigacións, interpretado de forma maxistral por Stellan Skarsgärd, capaz de imprimirlle ao seu rostro todos os matices da melancolía. A localización no fascinante London actual, a resolución visual austera e elegante, o inequívoco espírito literario dunha narración cuxa trama vai deixando todo anoado son valores que contribúen a engaiolar ao espectador. Como merece mención o achegamento que dende as convencións do xénero negro se realiza á doenza mental por medio dun personaxe obsesionado pola perda. Aventuro que esta produción da BBC converterase en serie de culto. Recoméndoa.

Onte 1734: «Tudo que aprendemos juntos», a esperanza da música

Tudo_que_aprendemos_juntosTudo que aprendemos juntos, a película de Sérgio Machado estreada esta semana como El profesor de violín, é outra achega valiosa a ese cinema que propón un diálogo sobre o papel da educación no desenvolvemento dos mozos e mozas que viven en situacións de exclusión social. Coma sucedía n’ A clase, onde Begaudeau escolleu un centro da banlieu parisina para escenificar os conflitos da exclusión, Machado faino cun centro da favela paulistana de Heliópolis para ofrecer un relato –baseado nalgunha medida nunha historia real, a da creación do Instituto Baccarelli– sobre as cicatrices dun grupo de adolescentes que non teñen outro futuro que abrazar a violencia. Porén, o director baiano non amosa só as feridas desa desigualdade, como noutras pezas do cinema brasileiro (Cidade de Deus ou Era uma vez), senón que tamén procura visibilizar o compromiso das persoas, como Laertes, violinista da Orquestra Sinfónica de São Paulo, que pretenden facerlle fronte dende as artes e a educación.

Película de BSO moi fermosa, lembrounos, inevitablemente, a atmosfera paulistana da Periferia de Iolanda Zúñiga e o conflito d’ As palabras poden matar de Marcos Calveiro, dúas obras que dende a nosa literatura recente abordan a complexidade do mundo da favela. A pesar de que o desenvolvemento do relato é previsible e a resolución un chisco forzada, Tudo que aprendemos juntos consigue emocionar e enguedellar ao espectador prendido entre a forza das interpretacións naturalistas dos mozos da orquestra e a serenidade dunha música marabillosa que reivindica o valor das belas artes para construír outro mundo diferente.

Onte 1720: «Sunset song»

Sunset_Song-158225520-largeAproveitando un caloroso serán metémonos onte nos Norte para ver Sunset song, a adaptación de Terence Davies da novela de Lewis Grassic Gibbon (1932). Un drama de tintes nacionalistas no que se denuncia, dende o ámbito do privado, como as guerras (neste caso a do 14) destrúen as vidas e os soños, sendo a memoria do amor apenas o único que queda para os seus protagonistas. Davies constrúe un convicente cadro costumista da Escocia rural de comezos do século XX, con toda a súa beleza, aínda que non afonde máis no papel das mulleres sometidas á violencia dun durísimo patriarcado. A película (de intencionalidade poética) destaca pola coidada composición visual, sexa pola acaída colocación dos personaxes sobre a paisaxe, como polo diálogo xeitoso entre a luz e a banda sonora. Xaora, esta perfección formal non abonda para acender a faísca do entusiasmo do espectador nunha película sobre as paisaxes da desolación, onde a presenza constante da dor e a tristeza non deixan espazo para a esperanza.

Onte 1692: “Galería de saldos”, booktrailer interactivo

XG00255001Entusiasmoume o booktrailer de Galería saldos, o libro de relatos co que Diego Giráldez debuta en Xerais Narrativa. O espectacular traballo, dirixido por Antón Veiga e realizado por Mon Moares, leva este tipo de pezas audiovisuais, destinadas a contribuír a facer máis visible o libro e compartir as lecturas, ao territorio da interactividade e a realidade virtual, que aínda non fora explorado polos produtos literarios en galego. Un booktrailer interactivo que coa axuda do rato ou movendo o móbil ou a taboíña permite percorrer virtualmente, nunha experiencia de 360 graos, unha galería de arte na que se pode visitar e descubrir as ilustracións de Iago Sánchez Losada, que interpretan e reinventan as obras de arte que deron pé a cada un dos relatos do libro de Giráldez, enmarcados na memorable portada creada por  Antonio Seijas. Un traballo presentado no festival Cans, que por vez primeira dedicou un espazo a este tipo de obras, cuxa peza pioneira, Os libros arden mal, publicou Xerais en decembro de 2006.

Onte 1621: «Mustang»

Mustang-895061507-largeMustang, a película coa que debuta a directora francesa de orixe turca Deniz Gamze Ergüven, foi unha moi agradable sorpresa. Cinco irmás, criadas pola súa avoa nunha pequena poboación do norte de Turquia, á beira do Mar Negro, enfróntanse ás convencións da sociedade patriarcal que chegadas á adolescencia as prepara e as ofrece como futuras esposas. Mustang é un retrato da difícil condición da muller en Turquía, recluída na casa, coma se dunha auténtica fortaleza se tratase, onde son as familias as que deciden o futuro das súas fillas até chegar a afogalas. Mustang é o relato dunha traxedia, mais tamén dunha rebelión esperanzadora da cabeza da medusa contra o minotauro machista, da determinación dunhas rapazas que procuran un destino de seu, afastado do que tiñan preparado para elas. Mustang é un exercicio narrativo poderoso capaz de comunicar á espectadora a angustia da reclusión e a emoción dunha fuxida trepidante. Esta rebelión das mozas turcas paga a pena.

Onte 1604: «Brooklyn»

Brooklyn-699819591-largeFomos ver con moita curiosidade Brookyn, a película irlandesa de John Crowley, escrita polo meu admirado Nick Hornby sobre a novela homónima de Colm Tóibín, a quen coñecimos intervindo en galego na entrega do último San Clemente. Un melodrama de fasquía clásica sobre a épica da emigración irlandesa a Nova York, apoiada pola Igrexa, a comezos dos anos 50, outra variante das mil fitas sobre o soño americano. Unha historia circular, sostida sobre unha interpretación chea de magnetismo de Saoirse Ronan, mantén o engado dunha película exenta de riscos narrativos. Apenas o peso da saudade e a vertixe emotiva provocada por un regreso obrigado constitúen os conflitos principais dunha narración de espírito inequivocamente romántico, factura correcta e, sen dúbida, sobrevalorada como candidata na recente edición dos Oscar. Xaora, non estaría de máis para o cinema galego intentar emular a fórmula de Brooklyn para contar a nosa epopea da emigración americana. Podería encher as salas.

Onte 1598: «Nahid»

Nahid-720180080-largeSer muller na actual sociedade iraniana, na que pervive todo o poder do patriarcado, é unha tarefa heroica para Nahid, a protagonista da película homónima, a ópera prima da directora Ida Panahanded. A liorta pola custodia dun fillo de dez anos, tras un difícil divorcio dun yonqui, e a relación cun home que casa con ela nun matrimonio interino obrigan a Nahid a procurar o seu destino, moitas veces de forma contraditoria. Un fío narrativo que permite á directora iraniana construír un drama neorrealista contundente, capaz de retratar dende o cotián unha sociedade opresiva, onde as mudanzas (sobre todo as das tecnoloxías da comunicación) son moito máis aparentes ca reais. O acertado manexo da elipse (nas escenas violentas) e a precisión do encadre, nas travesías do río ou nas conversas dos protagonistas na praia a beira do Caspio son logros desta película discreta, que deixa moi escasas fendas para a esperanza.

Onte 1596: «Carol»

Carol-180515019-largeCarol de Todd Haynes é unha adaptación magnífica da novela homónima (O prezo do sal) que Patricia Highsmith publicara en 1952, unha historia dun amor prohibido de dúas mulleres, coa intención de denunciar, en pleno período anticomunista e puritano, a persecución que sofrían as lesbianas e gays. Utilizando até os límites do verosímil as convencións do melodrama, esta película de narración perfecta e elegancia engaiolante, ofrece as dúas actrices protagonistas, Cate Blanchett e Rooney Mara, a posibilidade de escintilar na pantalla como auténticas estrelas daqueles melodramas clásicos dos 50 de Douglas Sirk, a quen Haynes tanto gusta homenaxear. O tratamento da luz e da cor, a composición pictórica de cada plano, a mudanza do punto de vista, o coidado da música e do vestiario, os diálogos de olladas e textos orais combínanse con precisión nesta narración tan perfecta como conmovedora. Carol é unha película política de beleza austera. Merece ser recoñecida.