Cine – Páxina 6 – Brétemas

Onte 1893: «Genius» ou «O editor de libros”

22 de Xullo de 2017/en Autores, Cine, Críticas, Editores, Onte, Vídeos/por bretemas

Sen acadar o peso doutras fitas recentes de temática literaria, como Stefan Zweig ou Cartas da guerra, Genius (El editor de libros en España) ten a singularidade de centrarse na relación entre o escritor Thomas Wolfe e o editor Max Perkins. Ambientada no Nova York da Depresión de 1929, ofrece un retrato entrañable da cociña da edición na que editor (un lector impenitente) participaba na fixación do texto, asumindo con discreción a tarefa de ser alicerce vital e xestor das vaidades e excesos de xenios como Hemingway, Wolfe ou Fitzgerald. A cerna do film reside en como se vai forxando unha amizade profunda entre dúas persoas que se recoñecen moi diferentes; o editor (excelente interpretación de Colin Firth), paciente, xeneroso, contido; e o autor (Jude Law, tamén magnífico), nervioso, vehemente, excesivo e, polo tanto, xenial. Gustei deste modelo de edición humanizada resumido nas bágoas que deita o editor na escena final. Unha película (convencional e excelentes interpretacións, incluída a de Nicole Kidman) que aconsello para persoas letraferidas.

Guardar

Onte 1891: «Manchester by the Sea»

17 de Xullo de 2017/en Cine, Críticas, Onte/por bretemas

Quedáranos pendente Manchester by the Sea, a tan gabada película de Kenneth Lonergan. E a verdade é que non decepcionan as dúas horas longas deste drama de desoladora tristeza, que afonda sobre os límites da perda e da culpa. A sobriedade na utilización dos flashbacks, a austeridade das fermosas escenas na baía e, sobre todo, a interpretación memorable de Casey Affleck, capaz de expresar todos os matices do desacougo e da dor dun ser torturado, mais tamén a súa tenrura e os momentos de ira, fan desta película un retrato moi conmovedor do que para un ser humano supón a expiación e a caída no baleiro. É posible sobrevivir a unha perda comoa a que sofre Lee Chandler? Neste film honesto, Lonergan ofrece apenas un intento de comprensión das razóns de quen non ten azos para afrontar a vida. «Non podo superalo» confesa Lee ao seu sobriño nunha das escenas máis brillantes dunha fita con vontade de clásico. Así o debeu crer Amazon que a comprou para súa distribución.

Onte 1890: «Their Finest»

16 de Xullo de 2017/en Cine, Críticas, Onte/por bretemas

A directora dinamarquesa Lone Scherfig ofrece en Their Finest un melodrama localizado no Londres bombardeado polos nazis. Un film de impecable fasquía clásica onde todo está tan medido e equilibrado que cae no perigo de que a súa beleza sexa considerada insubstancial e escasamente singular. As interpretacións protagonistas son magnificas,sobre todo a de Gemma Aterton e a dun brutal Bill Nighy, que supera con creces o seu inesquecible personaxe de Love Actualy. A música e a ambientación (notables) crean o clima propicio que permite enfrontarse a unha traxicomedia (romántica) na que a directora intenta fuxir do sentimentalismo, afirmando en cada volta de guión o talento e a liberdade das mulleres. Neste empoderamento feminino e na reivindicación da coherencia do relato cinematográfico, subliñada pola protagonista, a guionista dun filme propagandístico, que pretende emocionar ao público en días decisivos para o futuro da guerra, radica o maior interese desta película, que se deixa ver sen esforzo.

Onte 1885: «Estiu 1993» de Carla Simón

9 de Xullo de 2017/en Autores, Cine, Críticas, Onte/por bretemas

Na primeira escena de Estiu 1993, a opera prima de Carla Simón, un rapaz pregúntalle a Frida, a protagonista, «e ti por que non estás chorando?», cando tras o pasamento da súa nai, vítima da SIDA como o pai, abandona a casa de Barcelona camiño da masía da Garrotxa onde se instalará cos seus tíos. Unha escena esencial que anticipa o que será esta película autobiográfica de beleza brutal, que pretende explicar a unha nena de seis anos en que consiste a morte. Relatada dende os ollos magnéticos de Frida (é inevitable lembrar a ollada daquela Ana Torrent de El espíritu de la colmena de Víctor Erice), Carla Simón propón ao espectador que colabore na reconstrución do mundo de Frida, a quen se lle moveron todo os seus referentes, tanto dos espazos como dos afectos. Estiu 1993 é unha narración naturalista, cuxo guión está máis alicerzado sobre as emocións que sobre os acontecementos, onde os intérpretes, tanto as dúas nenas (xeniais!) como os maiores, semella esqueceron estar diante da cámara.

A espontaneidade interpretativa e o respecto polo pensamento sincrético infantil (hai escenas memorables entre as nenas que o representan, como o xogo de nai e filla ou cando Anna se perde na fraga) contribúen a afondar nas cuestións complexas do duelo na infancia, no carácter integrador da familia ou en cales son os límites dunha confesión autobiográfica como a que propón a xove directora catalá. O desenlace soberbio e brutal, como certas saudades noventeiras na ambientación, fan de Estiu 1993 unha película conmovedora e honesta. Do máis interesante que teño visto no cine recentemente.

Onte 1877: “Cartas da Guerra”

18 de Xuño de 2017/en 25_de_abril, Axentes_literarios, Cine, Críticas, Educación_para_a_Paz, Narrativa, Portugal, Traducións/por bretemas

Na proxección de Cartas da Guerra, o film do director portugués Ivo Ferreira, lembrei os días nos que convidamos a Antonio Lobo Antunes e ao seu editor, Nelson de Matos, a acompañarnos en Mondariz nos Premios Xerais de 1999. Quen confesou entón as saudades da súa ascendencia galega protagoniza a película de Ferreira, baseada nas cartas case diarias que Lobo escribiu a súa dona, reunidas na novela D´este viver aquí neste papel descripto: cartas da guerra, traducida ao castelán por Dolores Vilavedra. A película é unha crónica sobre a guerra de liberacion colonial de Angola na que o daquela xove escritor participou como médico de 1970 a 1973. Un excelente branco e negro, capaz de provocar o estrañamento necesario para seguir a voz da muller que le as cartas, subliñada en cada frase por unha BSO preciosa, contextualiza as imaxes que na pantalla aparecen do seu home e dos seus compañeiros de batallón, cada vez máis abatidos por unha guerra na que, dunha ou doutra maneira, toman conciencia política.

Cartas da Guerra é unha película de beleza conmovedora, tanto pola composición perfecta de cada encuadre e a combinación dos espazos diurnos e nocturnos, capaz de lembrar algunhas escenas de A árbore da vida ao Terrance Malick ou á Apocalipse now de Coppola, como polo texto literario que a sostén, potente na dicción, reflexivo nuns momentos, moi poético, mesmo sensual, noutros, mais sempre capaz de evitar os perigos da reiteración de procedemento narrativo tan arriscado, que coloca ao espectador preguiceiro no gume da navalla. Os de Ferreira e Lobo Antunes son auténticos cinepoemas contra a infamia e a crueldade que a guerra provoca con todos os seus participantes; unha esculca política, tamén, sobre as orixes daquel abril de 1974, que todo o quixo mudar. Recoméndoa.

Guardar

Onte 1865: “Lady Macbeth”

2 de Maio de 2017/en Autores, Cine, Críticas, Onte/por bretemas

Mágoa que confunda tanto o título de connotacións shakesperianas da ópera prima de William Oldroy, adaptación á Inglaterra vitoriana da novela Lady Macbeth de Mtsenk do ruso Nicolai Leskov, contemporáneo de Dostoievsky. A protagonista do drama de Oldroy comparte apenas a determinación e o carácter feroz da Lady Macbeth de Shakespeare no seu proceso de empoderamento fronte a abafante sociedade patriarcal, representada no micromundo dunha granxa vitoriana de North Cumberland. A interpretación de Florence Pough, un prodixio na utilización da ollada como forma expresiva, sostén todo o relato do devir dunha muller que comeza sendo vítima dun matrimonio amañado por razóns económicas, mais que será capaz de empoderarse sexualmente, o que lle permitirá tamén recuperar o control da súa vida; para despois perdelo, vítima dunha psicopatía e crueldade extrema, que o guión non xustifica como merecería.

A composición austera de interiores, a utilización constante do primeiro plano e a práctica ausencia de banda sonora intensifican o dramatismo e a brutalidade do relatado. En todo caso, o principal interese do film radica na súa indagación sobre como o abuso pode converter ás vítimas en verdugos. Outra volta de porca ao debate sobre se é lexítima a vinganza e sobre cales son os límites da liberdade persoal, onde o magnetismo sedutor da protagonista provoca que o espectador dificilmente vaia ser capaz de evitar a ambigüidade.

Onte 1863: “Stefan Zweig. Adeus a Europa”

24 de Abril de 2017/en Autores, Cine, Críticas, Onte/por bretemas

Stefan Zweig non aparece como un heroe no biopic de María Schrader. Escollendo apenas cinco episodios vividos polo austríaco, entre 1936, cando visitou por vez primeira o Rio de Janeiro, e 1942, cando se suicidou coa súa dona en Petropolis, Schrader ofrece o retrato da desolación dun escritor que foxe da Europa na que Hitler comeza a perseguir aos xudeus. Utilizando os recursos da elipse e, sobre todo, de longos planos secuencia (tanto o inicial como o que dá cabo á narración son memorables), relátase o desarraigo do exilio e a profunda mudanza de quen acreditaba no valor intrínseco da creación literaria e das artes para a construción dunha Europa en paz. A directora consegue un retrato verosimil dun Zweig progresivamente derrotado, sumido na melancolía, onde a enerxía dos seus discursos públicos como escritor non pode agochar a súa actitude coitada e diletante para enfrontar as dificultades da vida cotián.

Agradécese que non esteamos nin diante dunha haxiografía nin dunha peza grandilocuente sobre o valor da literatura e do protoeuropeísmo. Visualmente o film paga moito a pena, conseguindo algunhas imaxes de interiores inesquecibles, como a da conversa en Nova York de Zweig coa súa primeira muller, na escena máis dramática e desacougante, ou a da visita do editor e o seu entusiasmo voluntarista, achegando novas e agasallos. Xaora, a pesar dalgunhas pingas de humor, a película está tinguida dun pouso de melancolía, que non evita a localización naquel Brasil vizoso da década de 1940, que xa acreditaba na súa candidatura a ser considerado como “o país do futuro”. Un convite a volver sobre a obra de Zweig, reeditada con mimo por El Acantilado.

Onte 1851: “La pazza gioia”

26 de Marzo de 2017/en Cine, Críticas, Onte/por bretemas

Mágoa de tan enganoso título que a distribuidora española escolleu para La pazza gioia (A tola ledicia), a película de Paolo Virzi sobre as estreitas marxes nas que se moven as persoas que padecen doenza mental grave. As interpretacións memorables das protagonistas, Beatrice (Valeria Bruni Tedeschi), unha ricachona con trastorno bipolar, e Donatella (Micaela Ramazzotti), unha moza excluída con depresión, sosteñen unha trama bastante previsible, sobre todo cando pretende homenaxear a fuxida en automóbil de Thelma e Louise. Dúas mulleres vulnerables asómanse a un abismo no que hai tempo foran devoradas. La pazza gioia é o relato esgazador, non exento de tenrura, deste fracaso, da imposibilidade de dar continuidade a momentos de ledicia ou apenas a conservar a memoria do sorriso do fillo dunha delas. A amizade como táboa de salvación e a intervención humanista dos profesionais da institución psiquiátrica (relativamente aberta) mitigan a tristeza desoladora dun relato valioso.

Guardar

Onte 1848: “O viaxante” de Asghar Farhadi

19 de Marzo de 2017/en Autores, Cine, Críticas, Novidades, Onte/por bretemas

O viaxante (Forushande, título orixinal) é un prodixio narrativo de Asghar Farhadi. Un drama que dialoga de forma explícita con Morte dun viaxante, a peza de Arthur Miller, para relatar a traxedia dun home corrente (un actor e profesor de secundaria) nunha sociedade patriarcal como a iraniana. A violencia que sofre a súa muller, agredida na propia casa, no que aparenta ser un malentendido, é concibida por el coma unha humillación. Mediatizado polo que dirán e alleo a dor da súa compañeira, preparará unha vinganza que non lles devolverá a felicidade. Unha película de fasquía teatral, non só polo feito de recrear escenas da obra de Miller, tamén polos diálogos e a estrutura de traxedia dun guión sutil e preciso. A media hora final deixa ao espectador sen alento, sometido á devastación que sofren os personaxes masculinos que como xoguetes do destino son vítimas dunha espiral de indignidade e desolación. Un filme penetrante, unha indagación sobre a ambigüidade do ser humano. Paga a pena.

Guardar

Onte 1828: “Moonlight”

11 de Febreiro de 2017/en Cine, Críticas, Onte/por bretemas

Excelente a estrea á que acudimos onte de Moonlight, o filme do director afroamericano Barry Jenkins. Unha película que reconstrúe a peripecia de Chiron, un mozo afroamericano nun barrio de Miami entre os anos 80 e 90, en tres momentos decisivos, infancia, adolescencia e mocidade (interpretados por tres actores que conforman un único personaxe) coa intención de reflexionar sobre a construción da identidade (sexual e racial). Unha narración en tres tempos que, inevitablemente, lembra a temática de desamparo e violencia que viven as comunidades pobres afroamericanas nas series de David Simon, como The Wire ou The Corner: o cinismo do mundo do trapicheo, as desfeitas familiares provocadas polo consumo de crack, o acoso escolar, a homofobia e o machismo nas comunidades negras. Mais tamén é doado lembrar a súa proximidade coa reflexión intimista sobre o tempo, esa arxila que nos vai modelando presente na nosa admirada Boyhood de Richard Linklater.

Xaora, Jenkins ofrece con estes vimbios temáticos un relato moi orixinal e lúcido, grazas ao emprego extraordinario das posibilidades narrativas da elipse, cunha vontade antirretórica de concisión no desenolvemento da trama e de precisión na composición visual, que convidan ao espectador a unha participación activa para completar o relatado. Unha película na que se fala tanto por medio das conversas (algunhas memorables, como aquela inicial da praia onde comprendemos o título, “á luz da lúa os negros parecen azuis”) como das olladas do protagonista, capaces de expresar o medo, a decepción ou o desexo. Un relato resolto con gran elegancia nunha terceira parte máis conversada que as dúas primeiras, con escenas inesquecibles como a de Chiron coa súa nai no centro de desintoxicación ou naqueloutra do restaurante. Moonlight afonda na cerna da identidade e da perda. Un drama íntimo, onde o poético e o narrativo conforman unha ficción inesquecible. Para non perder.

Guardar

Onte 1893: «Genius» ou «O editor de libros”

Onte 1891: «Manchester by the Sea»

Onte 1890: «Their Finest»

Onte 1885: «Estiu 1993» de Carla Simón

Onte 1877: “Cartas da Guerra”

Onte 1865: “Lady Macbeth”

Onte 1863: “Stefan Zweig. Adeus a Europa”

Onte 1851: “La pazza gioia”

Onte 1848: “O viaxante” de Asghar Farhadi

Onte 1828: “Moonlight”

Recomendo

Últimas anotacións