Blog da sección de Crítica da AELG

A sección de Crítica da AELG animouse a abrir un blog. A súa primeira anotación sae ao paso das manifestacións do académico Franco Grande. Recollo un parágrafo ben significativo do seu contido:

“Na súa opinión a crítica literaria galega debería contar cos atributos de ser orientativa e non pedante, no caso de que ela existise, pois a súa mesma existencia é posta en dúbida. O sr. Franco Grande, daquela, non infravalora senón que denigra, invisibiliza e despreza o traballo de interpretación crítico e valorativo daqueles que a exercemos, con maior ou peor fortuna, e sempre coa máxima honradez intelectual.”

Benvida sexa na polémica a opinión dos críticos, unha peza clave no funcionamento da nosa literatura e sector editorial. Beizóns para eles e moito pulo para tecer a rede dende este blog colectivo.


Anuncio contra a SIDA

Manuel Gago descúbrenos este impresionante anuncio contra a SIDA promovido pola asoción francesa Sidaction. Outra vez podemos comprobar as posibilidades comunicativas da publicidade (aínda que sei que o mestre Pawley non comparte moito esta idea). Moi recomendable.
Etiquetas:

Os libros de mañá (III)

Foi moi interesante e viva a mesa redonda de onte sobre “Novas tecnoloxías e novas linguaxes“. Moderou con moito xeito e coñecemento Manuel Gago que de saída presentou o estado da cuestión. Nas primeiras intervencións, conformáronse dúas posicións non antagónicas, aínda que si ben perfiladas na lectura do problema: a dos escritores (Francisco Castro e Rosa Aneiros) e a dos blogueiros (María Yáñez e Óscar Sánchez). Mentres os primeiros fixeron fincapé nos contidos e nas posibilidades de creación (a a literatura electrónica) e da palabra que permiten as novas tecnoloxías, os segundos insistiron nas mudanzas, para eles irreversibles, que provocará a dixitalización (“unha revolución semellante a de Gutemberg”, “a reconversión da industria editorial é inevitable” para Yáñez; “todo o que sexa tecnoloxicamente posible, acontecerá” para Óscar). Na segunda quenda e nas réplicas, as intervencións xiraron arredor das mudanzas da cadea de valor do libro que supoñerá a dixitalización, nas posibilidades dos novos estándares de lectura e na aposta polo papel do editor e pola excelencia dos textos e do libro como obxecto. Arume dos piñeiros fixo hoxe unha crónica completísima do debate (extraordinariamente recomendable).
Varios medios fixéronse eco deste debate. Vieiros completa hoxe a súa reportaxe sobre a cuestión e Faro de Vigo achega novas opinións dos participantes. Un debate necesario que segue aberto (como demostra estoutros realizado en Barcelona).

Etiquetas:

Os libros de mañá (II)

Recomendo a lectura da reportaxe de Vieiros, a raíz da mesa redonda de hoxe, sobre cómo serán “os libros de mañán”. Recollo un parágrafo das miñas declaracións que resumen opinións verquidas no blog:

“E mais un exemplo: dende hai dous anos a Editorial Xerais está producindo libros que non se imprimen, que se distribúen directamente en pdf, fundamentalmente dirixidos a centros educativos. Para Manuel Bragado, director de Xerais, “o futuro do libro xa está aquí”. Bragado afirma que “debemos quitarnos da cabeza o concepto de que o libro é un soporte impreso; non está definido polo soporte, senón pola actividade cognitiva que suscita”. Así, Bragado amósase convencido de que se vai modificar a cultura escrita, vixente nos últimos 500 anos, porque cada tempo ten unha forma de lectura e escritura propia, unha literacidade de seu.”

Etiquetas:

Salvar as palabras

Sei por Marcos do magnífico proxecto da AELG de salvación de palabras en desuso e en perigo de extinción. A iniciativa “Palabras con memoria” pretende recuperalas e poñelas de novo en vixencia e incluídas nos dicionarios. Esta iniciativa é semellante á que promoveron o pasado 23 de abril a Escuela de Escritores de Madrid e a Escola de Escriptura do Ateneo de Barcelona co nome “Apadrina una palabra en peligro de extinción”. Quen queira colaborar no fermoso proxecto da AELG debe dirixirse a Isidro Novo (palabra.con.memoria@aelg.org). Nos comentarios da anotación de Marcos aparece xa unha importante relación destas palabras e o modelo de colaboración (solíctase significado ou significados, zona onde é utilizada e outras consideracións para a súa recuperación). Aí van algunhas:

acomerar, anudún, babuxo, broas, castre, cencellar, conaipas, escampaviar, escornapitos, facer xixa, filusmías, gabuxas, quilar, porén á rebendía, sifate, xarbote…

Creo que podería ser bonito que a AELG habilitase un espazo no seu web para a publicación destas palabras recuperadas, convertendo o traballo colaborativo que se fai na rede nunha ferramenta útil para esta empresa solidaria. Pola miña banda apadriño a recuperación de “marrucho” (non está aínda no Gran Xerais) como sinónimo de “filloa” (doce feito de masa moi delgada, composta de fariña, leite ou auga e ovos, todo mesturado, que se frite na tixola en láminas finas, podendo engadirlle logo azucre, mel ou outras lambetadas). A palabra “marrucho” emprégase aínda na parroquia de San Pedro da Ramallosa (Nigrán): O domingo comeremos un bo prato de marruchos.

Os libros de mañá

Mañá acompañaremos a un fato de bos amigos e a unha mestra blogueira que debatirán sobre “Os libros de mañá. Novas tecnoloxías e novas linguaxes”. Semella moi interesante.

Triste Museo do Mar

Onte á mañán, aproveitando un día precioso, achegámonos ao Museo do Mar de Alcabre para visitar a súa exposición permanente. Xa tiveramos a oportunidade, algúns meses antes da inauguración, de coñecer algúns destes contidos que centran, definitivamente, o museo arredor do mundo da pesca, como o de Concarneau e Douarnenez. A primeira sorpresa nosa foron tanto o escaso número de visitantes como as importantes carencias de servizos que ofrece a instalación reinaugurada no pasado Nadal. O museo, inexplicablemente, non ofrece unha exposición inaugural que contribúa ao “efecto chamada”, non ofrece material gráfico de apoio aos visitantes (bótase en falta, sequera, un planiño para seguir un itinerario complexo e denso, especialmente nos módulos do soto), non abriu os servizos de restauración (tan importantes hoxe nos museos dirixidos ao público familiar) e, sobre todo, non conta cunha campaña de promoción que o visibilice e anime a súa visita. Con todas estas carencias o museo amósase triste, sen lucir a súa enorme potencialidade, tanto arquitectónica como dos seus propios contidos (a pesar da humildade do seu acuario). Ben sería que se solucionasen, canto antes, estas eivas, para evitar que este museo (no que temos postas tantas esperanzas) caia na mediocridade da Casa das Palabras. Estou convencido que é tan posible como necesario reorientar esta deriva. A Consellaría de Cultura, responsable agora do museo, debe tomar urxentemente cartas neste asunto.

Etiquetas:

Sobre o futuro da cultura escrita

Sigo dende ha moito tempo Nómada o blog do profesor da Universidade da Coruña Juan Freire, para min un dos máis rigorosos e interesantes da blogosfera española. Recomendo esta súa anotación de hoxe na que reflexiona sobre o futuro da cultura escrita, do libro (e da industria editorial). Para Freire o novo escenario, no que están aparecendo modelos alternativos que permiten á xenteinformarse e participar na vida pública, está reconfigurando o mundo da edición. Isto suporá unha redefinición, máis complexa e adaptada á realidade, da propiedade intelectual: un novo papel para os editores (“que poderían configurarse como novos intermediarios entre autores e lectores sempre que logren manter a súa autoridade e actúen como brockers de coñecemento“) e un difícil papel para a crítica. Insisto en que a anotación é moi completa (como todas as de Freire e merece unha lectura devagariño). Non me resisto a reproducir un par de parágrafos, dun cuestionario respondido para a súa participación no ciclo de debates Gutenberg tras la rede:

–¿Cómo afectan los nuevos soportes y canales de circulación digitales de la letra impresa (desde el libro electrónico y las bibliotecas virtuales a la impresión a demanda, el móvil y los blogs)?
–Amplían las opciones para los lectores y para autores. Por tanto se reducirá el mercado de libros impresos y se abrirán nuevas oportunidades de distribución y de negocio editorial (que pueden ocupar distintos actores). Pero el cambio más radical afecta a la creación y a la interacción con el lector más que a la distribución. Surgen nuevas formas narrativas, muchas basadas en la hibridación con el audiovisual. La relación autor-lector se hará más bidireccional y más continua en el tiempo.

–¿En que medida la red altera la noción de autoría y qué problemas legales trae aparajada?
–La red no altera la noción de autoría, que es previa al modelo legal de propiedad intelectual aún mayoritario. Este modelo de propiedad intelectual, basado en la protección absoluta y en el concepto de creación individual, se ha quedado obsoleto ante el proceso de digitalización de la cultura. Pero es este modelo el que representa una anomalía (que ha durado unas décadas o unos pocos siglos) y no el impacto de lo digital. Internet, por el contrario, reduce barreras y permite la recuperación de la creación como actividad social y colaborativa.

–¿Cómo crees que modifican la red y los nuevos soportes tanto a la producción (escritura) como la recepción (lectura) de la letra impresa?
–La red modifica el proceso de investigación y documentación en que se basa la producción. Por otra parte, permite desarrollar nuevos lenguajes narrativos y nuevos formatos, en buena medida aún por explorar. Por otra parte, existe una tendencia a la atomización de los mensajes o las obras por que reducen su extensión o se dividen en fragmentos. El lector modifica su relación con la obra, pero, sobre todo, puede alterar su relación con el autor y con el resto de la comunidad (por ejemplo, realizando críticas o reapropiándose de la obra original para nuevas creaciones). El número de autores aumentará y la distinción autor-lector se diluirá en parte. Surgirán múltiples modelos intermedios entre el autor amateur y el profesional, y, en todo caso y como ya sucede en la música, se diversificarán los modelos de remuneración.

–¿Cuál es el futuro del libro? Pros y contras de la revolución digital en el mundo editorial
–El libro impreso, tal como lo conocemos, se especializará en ciertos nichos (posiblemente aquellos de mayor valor y/o precio). De hecho, algo así ha sucedido, en negativo, ya con la progresiva desaparición de las enciclopedias en papel. La obra escrita, en sentido amplio (incluyendo todas las formas digitales), ha experimentado un crecimiento importante con Internet y especialmente la web 2.0. Este aumento de la producción ha provocado, por supuesto, la aparición de un número muy elevado de obras que en opinión de la mayoría tienen una calidad ínfima, pero al tiempo surgen autores y obras de gran calidad, pequeños porcentualmente pero muy importantes en términos absolutos. El desarrollo de herramientas para la búsqueda, filtrado y agregación de información digital (en especial tecnologías como RSS, buscadores especializados, agregadores y los sistemas de etiquetado) equipan al lector para poder hacer frente a esta exuberancia creativa sin necesidad de los filtros y autoridades tradicionales. Esto no significa que asuman ese nuevo rol; por el contrario puede que prefieran ceder ese esfuerzo a editores y/o críticos, pero los seleccionarán con criterios muy diferentes a los del “mundo del papel”.

Etiquetas:

"Il club della calzetta"

Prodúcenos moita satisfacción coñecer estas dúas reseñas gabanciosas, suscitadas pola aparición da edición en italiano d’ O club da calceta, a novela de María Reimóndez da que se está preparando, ademais, unha tradución en castelán, unha adaptación teatral por parte de Teatro do Morcego (será estreada no Teatro Caixanova de Vigo, o día 12 de abril) e unha adaptación televisiva. Un éxito nacional e internacional para unha das nosas narradoras. Beizóns para María!

Noticias de don Xosé María

Varias noticias moi recentes sobre don Xosé María Álvarez Blázquez e a celebración da homenaxe nacional no 17 de maio que merecen ser reseñadas:

  • O seu fillo Celso puxo andar un espazo web completísimo dedicado a XMAB, que inclúe árbore xenealóxica, noticias e artigos na Internet, gravacións sonoras, álbum fotográfico (esencial) e bibliografía recente, ademais da edición de “Queixas“, o seu primeiro poema en galego. Un lugar na rede imprescindible que rcomendo moi vivamente.
  • Apareceu o libro de Clodio González Pérez, Xosé María Álavrez Blázquez. 1915-1985, editado por Toxosoutos.
  • En Xerais apareceron estes primeiros días de xaneiro as novas edicións de Poesía galega completa e de Roseira do teu mencer ilustrada por Manuel Uhía, incluíndo un epílogo biográfico de Darío Xohán Cabana e dirixido a público infantil.
  • O vindeiro sábado, 26 de xaneiro, organizado pola Real Academia Galega e o Concello de Vigo terá lugar ás 20:30 horas, no edificio da Antiga Reitoría a presentación da edición do dicurso de ingreso de XMAB na Academia Galega, correndo a lectura do mesmo a cargo de Xosé María Álvarez Cáccamo e a contestación por Fermín Bouza Álvarez.