Onte 1615: Labregos do tempo dos sputniks

th_3124ea708af53565e35556648d09d6c0_Labregos_LibrementeNa primeira escoitada deseguido, pareceume moi potente Libremente, o disco de Labregos do tempo dos sputniks que acaba de publicar Ouvirmos. Estre traballo d’ O Leo, Lydia Botana e O García, do que coñeciamos algúnha peza, aventuro suporá un fito no punk-rock galego dun trío que reivindica aquela canción protesta de hai corenta anos. Gustei moito da versión de «Un vento vén«, a canción pioneira de Xulio Formoso, mesturada co poema mítico de Luís Pimentel «a poesía é o grande milagre do mundo». Como tamén gustei da de «Libremente», un dos seis temas de Celso Emilio Ferreiro, o grande homenaxeado no disco, canción na que se produce un diálogo espectacular entre a melodía d’ O Leo e ofrseo d’ O García. Como tamén son de salientar nun disco ritmicamente moi variado as versións d’ O García de «Comandante Rebeldía», o clásico de Carlos Puebla, e a de d’ O Leo do clásico de The Clash «Should I Stay or Should I Go». Agardaremos por un directo do trío de Labregos que promete será espectacular.

Onte 1604: «Brooklyn»

Brooklyn-699819591-largeFomos ver con moita curiosidade Brookyn, a película irlandesa de John Crowley, escrita polo meu admirado Nick Hornby sobre a novela homónima de Colm Tóibín, a quen coñecimos intervindo en galego na entrega do último San Clemente. Un melodrama de fasquía clásica sobre a épica da emigración irlandesa a Nova York, apoiada pola Igrexa, a comezos dos anos 50, outra variante das mil fitas sobre o soño americano. Unha historia circular, sostida sobre unha interpretación chea de magnetismo de Saoirse Ronan, mantén o engado dunha película exenta de riscos narrativos. Apenas o peso da saudade e a vertixe emotiva provocada por un regreso obrigado constitúen os conflitos principais dunha narración de espírito inequivocamente romántico, factura correcta e, sen dúbida, sobrevalorada como candidata na recente edición dos Oscar. Xaora, non estaría de máis para o cinema galego intentar emular a fórmula de Brooklyn para contar a nosa epopea da emigración americana. Podería encher as salas.

Onte 1600: Campanades a morts

Encollinme cando escoitei na radio que se cumprían corenta anos da matanza de Vitoria, cando ás portas da igrexa de San Francisco a policía abriu fogo automático sobre centos de obreiros cando eran desaloxados dunha asamblea en solidariedade cos folguistas de Forjas Alavesas. Cinco mortos e medio cento de feridos de bala foi un resultado daquel 3 de marzo, que nos conmocionou cando eramos estudantes, como os asasinatos dos laboralistas de Atocha ou os de Montejurra, que tinguiron de sangue a Reforma Política, un período de esperanza, no que semellaba todo aberto, mais tamén brutal, onde perderon a vida de forma violenta máis de 600 persoas. Os asasinados en Vitoria foron homenaxeados por Lluis Llach en Campanades a morts, nunha peza memorable que continúa emocionándonos.

Onte 1598: «Nahid»

Nahid-720180080-largeSer muller na actual sociedade iraniana, na que pervive todo o poder do patriarcado, é unha tarefa heroica para Nahid, a protagonista da película homónima, a ópera prima da directora Ida Panahanded. A liorta pola custodia dun fillo de dez anos, tras un difícil divorcio dun yonqui, e a relación cun home que casa con ela nun matrimonio interino obrigan a Nahid a procurar o seu destino, moitas veces de forma contraditoria. Un fío narrativo que permite á directora iraniana construír un drama neorrealista contundente, capaz de retratar dende o cotián unha sociedade opresiva, onde as mudanzas (sobre todo as das tecnoloxías da comunicación) son moito máis aparentes ca reais. O acertado manexo da elipse (nas escenas violentas) e a precisión do encadre, nas travesías do río ou nas conversas dos protagonistas na praia a beira do Caspio son logros desta película discreta, que deixa moi escasas fendas para a esperanza.

Onte 1596: «Carol»

Carol-180515019-largeCarol de Todd Haynes é unha adaptación magnífica da novela homónima (O prezo do sal) que Patricia Highsmith publicara en 1952, unha historia dun amor prohibido de dúas mulleres, coa intención de denunciar, en pleno período anticomunista e puritano, a persecución que sofrían as lesbianas e gays. Utilizando até os límites do verosímil as convencións do melodrama, esta película de narración perfecta e elegancia engaiolante, ofrece as dúas actrices protagonistas, Cate Blanchett e Rooney Mara, a posibilidade de escintilar na pantalla como auténticas estrelas daqueles melodramas clásicos dos 50 de Douglas Sirk, a quen Haynes tanto gusta homenaxear. O tratamento da luz e da cor, a composición pictórica de cada plano, a mudanza do punto de vista, o coidado da música e do vestiario, os diálogos de olladas e textos orais combínanse con precisión nesta narración tan perfecta como conmovedora. Carol é unha película política de beleza austera. Merece ser recoñecida.

Onte 1587: Mensaxe nunha botella

mensaje-1Unha rapaza e dous rapaces de quinto do CEIP de Lourido, Poio, atoparon na praia unha mensaxe dentro dunha botella. Coma se dunha das historias de Agustín Fernández Paz se tratase, despois de escachar o vidro leron un texto datado en xuño de 1958 e localizado a 150 millas de Cabo San Vicente, enviado por algúen, identificado coas iniciais D.R.G., que partiu do porto de Cádiz cara a Panamá. Unha mensaxe conservada nunha botella que aboiou durante 57 anos no océano. Unha noticia fermosa, estimulante, semellante á que daba comezo Os fillos do capitán Grant de Jules Verne, que coñecemos o día que celebramos a chegada do Nautilus a Vigo. D.R.G é unha tripulante, unha emigrante? Estará viva? E onde? Quen se anima a introducir un argumento?

Onte 1583: «Spotlight»


Spotlight-691666579-largeSpotlight
, a película con seis nominacións nos Oscar de Thomas McCarthy, é unha lección de xornalismo necesario. Baseada en feitos reais, reconstrúe o proceso que levou a Spotlight, un equipo de investigación de catro xornalistas de The Boston Globe, a desvelar en 2002 os casos de pederastia de varios centos de sacerdotes da Igrexa Católica e a trama de silencio institucional que os agochou durante décadas. Spotlight procura non só dar conta dos feitos, senón e sobre todo explicar o funcionamento desta trama corrupta na institución eclesial. Aí reside o esencial, a razón de ser do xornalismo ao servizo dos lectores e lectoras, na procura da verdade, a auténtica materia prima e razón de ser do periodismo independente. Un guión brillante, sinxelo, directo, conduce aos xornalistas a indagar nos documentos e a contar coas voces das vítimas, cuxas feridas continúan aínda abertas. Spotlight exalta a reportaxe como o xénero matriz sobre o que construír un xornalismo que conta e importa. Aí un dos valores dunha película interesante.

Onte 1579: Joel Dicker e o DS 4

Dicker_DS-4Non vira na televisión até onte o anuncio do DS 4 de Citroën protagonizado polo escritor Joel Dicker, a quen coñecimos o pasado ano na entrega do premio San Clemente. O xove novelista suízo, autor d´ A verdade sobre Harry Quebert, protagoniza unha campaña publicitaria, The DS writer, que xira arredor dunha webserie de cinco capítulos sobre o proceso de escrita dunha novela, utilizando como ferramenta de escrita a Apple CarPlayTM, a bordo deste novo Citroën de gama alta. Quedei sorprendido cando coñecín que Dicker, ademais de protagonizar os anuncios da campaña, tamén escribiu unha novela, titulada Só para escollidos, que os concesionarios da marca agasallan ás persoas que proben os dous modelos DS 4. Todo un abraiante entramado tecnolóxico, literario e publicitario protagonizado por un escritor do noso tempo. Xaora, non puiden evitar pensar que podería suceder se a marca do dobre chevron emulase apoiar así á narrativa galega. Imaxinamos a Pedro Feijoo ou Fran P. Lorenzo conducindo o DS 4 e ditando a siri os textos en galego?

Onte 1578: «Youth» («A mocidade»)

La_juventud-213917149-largeYouth (La giovinezza), a última xenialidade de Paolo Sorrentino, é unha película perturbadora onde o peso das emocións e a corrente de beleza de imaxes memorables esvae un argumento apenas funcional, Como sucedera xa n’ A grande beleza, a densidade e a grandilocuencia visual, sonora e textual facilita a abordaxe de temas esenciais, dende unha reflexión filosófica, como os valores da mocidade e da vellez (quizais, o principal), mais tamén da lembranza e do esquecemento, do éxito e da decadencia, da saúde e da doenza… Unha película na que o sublime nunca abandona a pantalla, sexa polas interpretacións marabillosas de Michel Caine, Harvey Keitel e Rachel Weist, sexa polas frases (moitas veces aforismos) que utilizan nas súas conversas, ou polos constantes cambios de planos ou variación de medlodías musicais. Sorrentino móvese n’ A mocidade no territorio que só transitan clásicos contemporáneos para dar conta da desolación do século XXI. Memorable!

Onte 1567: «Mia madre»

Mia_madre-612415327-largeNanni Moretti lembra o pasamento da súa nai en Mia madre, outro filme interesante sobre a perda e o proceso de duelo. Encarnado no personaxe da magnífica Margherita Buy, unha directora de cinema comprometido, Moretti esculca no territorio difícil da identidade familiar, mais tamén dos medos contemporáneos (tan agochados) e do peso dos afectos nos momentos máis fráxiles da vida dos seres queridos, aqueles que obrigan a cuestionarnos quen fomos e que somos. O contrapunto irónico que coa directora establece o actor italo-americano (John Turturro), protagonista da rodaxe da súa película, alixeira a emotividade do relato, ademais de facer unha sátira da actual industria cinematográfica. Xaora, a clave da proposta do director italiano está no deseño do personaxe da nai doente, unha profesora de latín que deixou fonda pegada no seu alumnado, mais a quen os seus fillos (tremendo papel o do irmán de Margherita, interpretado por Moretti) descubren nos seus días derradeiros.