Listado de la etiqueta: valga

Emerxencia feminista

/en , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á emerxencia feminista:

O triple feminicidio da pasada semana acontecido no lugar de Carracido da parroquia de Cordeiro no concello de Valga volveu activar a emerxencia feminista galega nun verán que, tras o asasinato en xullo de María del Carmen Vázquez en Vilalba, resultou particularmente catastrófico para as mulleres. O triple asasinato confesado por José Luis Abet (45 anos), que cunha arma de fogo asasinou a súa ex-muller, Sandra Boquete (39), a súa ex-sogra, María Elena Jamardo (58), e a súa ex-cuñada, Alba (27), que acudiran no auxilio da primeira, abre outra páxina terrible na crónica negra desta violencia machista que a pesar do incremento da mobilización social feminista non cesa. Cometido cando os fillos de 4 e 7 anos da parella (divorciada dende comezos de 2018) agardaban no coche da nai para ir ao colexio, este feminicidio múltiple pon en evidencia as eivas do sistema de protección das vítimas (no sistema VioGén do Ministerio do Interior non existía denuncia ningunha das vítimas por violencia machista) como da normativa vixente xa que por estraño que pareza nin a nai nin a irmá de Sandra constarán en estatística ningunha como vítimas mortais de violencia machista.

Estatísticas, tanto as elaboradas polas administracións públicas como polo movemento feminista (moi interesante é o seguimento da páxina: geo.feminicidio.net), que coinciden en salientar a gravidade da violencia machista e do incremento do número das súas vítimas (cada ano máis de 150.000). Datos de emerxencia, como o das 1.016 mulleres asasinadas dende 2003 polas súas parellas ou ex-parellas, cuxos nomes son lembrados na listaxe colocada ás portas da Deputación de Pontevedra. Feminicidios que no que vai de 2019 acadan en España a cifra das 74 vítimas (42 no cómputo oficial, ao que hai que engadir outras 32), das que máis da metade (39) se produciron dende xuño. Cifras que no caso galego son tamén moi inquedantes. 5 son as vítimas no que vai de ano, 38 dende 2010, ás que habería que engadir outras 15 que non aparecen na estatística oficial, correspondendo 10 a feminicidios familiares, 3 a infantís e 2 a feminicidios non íntimos (casos de Diana Quer e Marta Sequeiro). Cifras ás que habería que engadir no que vai de ano a das 42 agresións sexuais múltiples en España (9 en xullo), conformando unha cultura da violación en manada, ou as 3 violacións diarias denunciadas en comisaría, apenas a punta do iceberg do fenómeno das agresións e violacións de madrugada denunciadas polo movemento feminista.

Cifras que demostran que en España ser muller é moito máis perigoso ca ser home. Hoxe todas as mulleres son vítimas potenciais dunha violencia enraizada na cultura patriarcal que de facto continúa sendo a hexemónica no ámbito do privado, un campo de batalla do íntimo onde os agresores, abusadores, maltratadores e violadores continúan sendo os amos e señores. Unha cultura machista do patriarcado presente en todos os ámbitos e expresións da vida social, xudicial, económica ou educativa, nos que dunha ou doutra maneira pervive a desigualdade entre homes e mulleres, como amosan as fendas salariais e educativas ou algunhas sentenzas xudiciais incomprensibles ou mesmo algúns tratamentos informativos desafortunados destes asasinatos.

Machismo inoculado dende o berce, que chega a ser asumido como natural por algunhas mulleres e boa parte dos homes. Fenómeno que explica como unha parte da sociedade nosa permanece como espectadora destas violencias, como se os feminicidios, as agresións e os abusos nada tivesen que ver con ela e a súa denuncia fose apenas froito dos intereses políticos de progres e feministas. Urxe superar esa indiferenza conformista, compracente e cómplice e substituír esta cultura patriarcal, onde se atopa o celme das violencias e das desigualdades denunciadas, polos valores da igualdade feminista. Unha reacción protagonizada polas mulleres e o movemento feminista organizado, mais que require que os homes non permanezamos nin calados nin cómplices nin inanes.

Unha reacción que obriga, tamén, aos partidos políticos a actualizar a Lei Órganica 1/2004 de Medidas de Protección Integral contra a Violencia de Xénero, de xeito que contemple todas as violencias machistas, máis alá do ámbito da parella ou ex-parella, na liña do establecido no Convenio de Istambul de 2016 sobre prevención e loita contra a violencia contra as mulleres ratificada xa por 34 países do Consello de Europa, como a facer efectivas as 290 medidas contempladas no documento refundido do Pacto de estado en materia de violencia de xénero de 2016, aprobado polo Congreso e o Senado o 13 de maio de 2019. Coma cómpre, no caso galego facer efectiva con máis recursos a pioneira Lei 11/2007 para a protección e tratamento integral da violencia de xénero.

Onte 910: A Bela Otero, o solpor da cupletista

/en , , , , , /por

1240463_10202508315002128_650503767_n
Con motivo da presentación na libraría Biblos de Betanzos d‘O solpor da cupletista, María Xosé Queizán ditou unha interesantísima conferencia sobre unha das figuras galegas mais internacionais de hai un século. Comezou definindo a Carolina como un ser excepcional, «que tivo a súa aurora e o seu solpor, pertencendo a esa clase de persoas que superan o espazo que lles estaba reservado así como a inxustiza social». «Houbo mulleres que destacaron na Idade Antigua, Media ou Moderna mais non será até finais do século XIX cando aparecen personaxes exemplares que significan a evolución social e dan sentido á loita pola igualdade», nese espazo encadrou Á bela Otero.

XG00212701Relatou despois a infancia. «Naceu en Valga, filla dunha esmoleira que tiña fillos e fillas bastardos, como era habitual nas mulleres pobres doutras épocas. A nena esmoleira que recollía piñas estaba destinada a ser violada. Así foi con esta nena a quen chamaban «a cordeirana». Aos dez anos sofre unha violación tan brutal que houbo que levala ao hospital para salvarlle a vida. Foi a razón pola que foi perseguido o violador. Non foi encontrado. Mais o feito fíxose público. de non ser así, a nai de Carolina houbérao ocultado. Daquela facíase culpable á vitima. A dor física, á tortura, uníase a dor moral e o medo ao que dirán, a acusación social». Citou despois Queizán a Pondal, autor que falaba de moitas violacións nos seus poemas, e leu uns versos de «Pilleina entre os pinos soa». «A Carolina pillárona nos piñeiros, mais iso foi determinante para que marchase de Valga e mudase a vida que lle agardaba, configurando así a súa personalidade e a sua rebeldía».

A seguir, María Xosé abordou a interpretación que Carolina fixo da violación, que cualificou de «actual», «como atentado contra a liberdade persoal, expresado nas declaracións de Otero como “exerceu o dereito sobre min”. Abuso de poder, transgresión dos dereitos da persoa. Otero interpretou a violación non como unha deshonra, senón como unha posesión. A honra femenina radica no corpo, na castidade, na virxindade; a masculina, na dignidade, na distinción na autonomía. Carolina dixo que “non nacera para ser domesticada”, a violación levouna a decidir ser dona de si mesa. Algo moi actual. Elixiu a liberdade da que non ten nada. Marchou aos once anos do pobo. Tivo a valentía de escapar. Fuxiu. Cando non se ten nada é máis fáacil escoller a liberdade. Din que marchou cuns xitanos. Non se sabe se foi certo. Fíxose unha muller famosa, intelixente a astuta. Chega a París cando se erixe a Torre Eiffel, converteuse en estrela e sex-simbol da Belle Epoque, raíña dos locais de ocio parisinos, onde confluían aristócratas e millonarios da récente industria. A violación ensinoulle a Carolina a desmitificar os homes. “Fixen feliz a moitos homes. Souben sacarlles xoias e diñeiro” declarou sobre aquela época dourada. Carolina vai ser dona do seu destino, foi capaz de dobrarlles o pulso aos homes. Era déspota e seductora, sabía xogar perfectamente o xogo da sedución dos homes. “A muller máis periogosa do seu tempo”, cualificouna Maurice Chevalier. Carecía de debilidades sentimentais».

Continuou o relato Queizán falando dos amantes de Otero. «O primeiro foi Alberte de Mónaco. relacionouse sempre con figuras importantes. Foi elixindo os homes maís poderosos do mundo daquel tempo. O tsar Alexandre, Guillerme de Alemaña, e outros reis, como Afonso XII, pasaron polos seus brazos. Coincidindo co ano 14, co inicio da Primeira Guerra Mundial Carolina retirouse. A xentuza que andaba con ela foi a que organizou a Guerra Mundial. Carolina foise a Niza porque tiña unha debilidade, o xogo, era ludópata. En Niza e Montecarlo tiña os mellores casinos do seu tempo. Fixo en Niza unha casa. Mais arruinouse completamente coa ludopatía. Vendeuno todo até quedar apenas cun cuarto nunha pobre pensión».

Queizán comentou despois algunhas das lendas que circularon sobre a chamada «Bela Otero». Citou o poema que escribiu Martí, o revolucionario cubano, que quedará prendado dela en Nova York: «Non é galega, é divina». «Carolina Otero non pisou nunca Galicia nin sequera España, a pesar de que inventou que nacera en Cádiz. Renegou da súa terra e nunca volveu. Porén, preparou a última maldade. Sabendo a cobiza dos paisanos, fixo un testamento deixándolles todos os seus bens (tiña apenas 600 francos na súa conta corrente). Estaba arruinada. Foi o seu derradeiro escarnio. Nunca esqueceu a violación e o comportamento do seu pobo».