Listado de la etiqueta: mercedes_leobalde

Onte 1407: Martes na Feira do Libro da Coruña

unnamed-1

Pechamos onte a nosa participación na Feira do libro da Coruña coa asinatura de Mercedes Leobalde dos seus Funambulistas, coa presentación da novela de Xabier Paz A galera de Xelmírez e co recital de Manuel Rivas dos poemas do seu novo libro A boca da terra. Un serán literario no que a carpa quedou pequena.

bragado_paz_varela_04-08-2015

Begoña Varela, libreira e promotora de varios clubs de lectura na Coruña, presentou A galera de Xelmírez de Xabier Paz que comezou definindo como «novela de viaxes, histórica, de busca, moi filosófica e didáctica». Destacou a importancia do misterio e da intriga na viaxe que tres carpinteiros de ribeira fan de Pisa a Compostela para construír unha galera encargada por Xelmírez, ao tempo que na da presenza feminina, no papel de dúa smulleres que farán mudar a un dos protagonistas. Sinalou Varela a fidelidade coa que na novela se describe a Galicia da Idade Media, as feiras, as comidas e todo o que rodea a vida dos peregrinos. «A novela é un camiño de busca da identidade, coma Xabier xa fixera nas dúas novelas anteriores, tanto Renacer como As vidas de Nito». Rematou Begoña Varela insistindo no carácter didáctico dunha novela que recomendou moi vivamente.

Comezou a súa intervención Xabier Paz confesando que estar nos xardíns de Méndez Núñez revolvíalle inevitablemente a sentimentalidade dos seus anos de infancia e mocidade coruñesa. Explicou a xénese dunha novela que quixo facer «máis contida e sintética». Cando estaba coa raíña Urraca e Xelmírez din na Historia Compostelana coa referencia ao carpinteiro Fuxón, orixinal de Pisa, construtor de naves, e din por imaxinar que lle pasaría viaxando dende Pisa a Compostela». «Sei que o libro pode ser un pouco desconcertante, xa que utiliza un escenario histórico para facer unha reflexión sobre a identidade, quen somos cando se nos arrinca do noso medio natural.» «Con respecto ás dúas novelas anteriores, creo que é máis literaria, máis novela, hai máis tensión narrativa para averiguar que lles levou a estes personaxes a emprender este camiño.»

Continuou Xabier Paz sinalando a importancia da sensualidade e do corpo nesta novela, como tamén sucedía nas anteriores. «Sei que hai continuidade nos temas de fondo. Escribo sobre o que me importa.» Ocupouse despois o autor d’ As galeras de Xelmírez de explicar a importancia que na historia naval de Galicia supuxo o cambio do tipo construción que se reflite na novela. «Até entón as naves construíanse con táboas superpostas con clavos de cobre, o que conlevaba importantes limitacións de tamaño. Os pisanos conseguiron facer unha construción a tope, ou mediterránea, con táboas xuntas e calafateadas. Permitíalles construír naves máis grandes, nas que podían navegar até cen persoas. Esta nova tecnoloxía naval utilizouse en Iria. Interesoume considerar Galicia como un lugar de tecnoloxía punta, a pesar de que hai poucas referencias á tecnoloxía na nosa historia. Non podemos esquecer que unha das cousas boas do noso pasado foi a comunicación coa Europa por medio dos nosos portos. A Coruña aparecía nos mapas dos beatos como Faro, era unha referencia física, como Compostela era unha referencia cultural atraínte.»

unnamed

Manuel Rivas definiu A boca da terra como «un libro que quere mostrarse». «Aínda hai moita terra que se esconde, invisible, oculta, como sinala Luis de Camõens. Todos temos unha zona secreta. Preténdese descubrila, sentila, compartila, non esmagala. A poesía ten unha condición de inmadurez, como a primeira lingua comeza co tatexo, que permite este descubirmento sen dominar, sen esmagar.» «A poesía é excéntrica, non quere estar no centro, móvese arredor coma a velairiña sobre a lámpada.» «Esta libro de poemas é un lugar de descuberta, mais tamén de agocho», sinalou Rivas antes de comezar o seu recital, seguido con impresionante silencio e emoción.

Agradecemos a Xurxo Lobato as fotos do recital de Manuel Rivas e a Pablo Sánchez Mato as que publicamos nas crónicas dos tres días de feira.

Onte 1317: Literatura da esperanza

XG00199601A presentación onte na Feira do Libro de Compostela de Funambulistas, o libro de relatos de Mercedes Leobalde, gañador do Premio Ánxel Fole 2014, coincidiu felizmente coa publicación dunha anotación de lectura do escritor Antón Riveiro Coello. «Un texto fresco e ben orixinal que está a altura da nosa mellor narrativa curta», afirma o autor de Laura no deserto, para quen «a dor, a violencia machista, a inmigración, a maternidade prematura ou o suicidio son algúns dos temas destes vinte e cinco micorrelatos tan suxestivos sometidos por un equilibrio e unha ironía que deixa pouso e nos obriga a reflexionar cando chegamos ao remate de cadansúa historia.» Como sinalamos onte na presentación de Compostela, as páxinas de Funambulistas forman parte da biblioteca da literatura da esperanza, aquela caligrafada sobre o inconformismo e a resistencia, a que enxerga un horizonte de luz para os seres humanos, a pesar de vivir situacións límites.Moi recomendable.

Onte 1304: No Día de San Xurxo

Díadolibro20151A pesar da fraca celebración en Galicia do día de San Xurxo, «Día do libro, a lectura e os dereitos de autor», foi a de onte para min unha xornada intensa. Pola mañán soubemos da magnífica noticia do premio que a Consellaría de Educación e Cultura outorgou a Agustín Fernández Paz como autor máis lido na rede de bibliotecas escolares de Galicia. Un premio que recoñece o apoio que varias xeracións de lectores e lectoras proporcionan aos libros de Agustín que onte presentaba A neve interminable no Diario Cultural da Radio Galega.

Despois do xantar participei, xunto a Paz Castro de Kalandraka e Pilar Sampil de Galaxia, na mesa de editores do Congreso sobre novas temáticas da LIX organizado en Vigo por ANILIJ. Un encontro moi interesante no que dende unha persectiva académica se reflexiona sobre as obras infantís e xuvenís relacionadas coa morte, os conflitos armados, os naufraxios, o cambio climático, os desastres medioambientais e outros temas «candentes». Como é adoito neste tipo de foros, tras as nosas intervencións, dende o público formuláronse os temores sobre a excesiva escolarización ou enfoque moralizante dalgunhas destas propostas editoriais e sobre o papel dos editores na eleccións dos temas, o que para un participante «podería coutar a liberdade dos creadores». Como tamén se abordou, o que a min me pareceu moito máis interesante, a cuestión da «censura» ou da «imposición do politicamente correcto» que algúns editores poden tratar de impoñer a autores e tradutores para «acomodar» algúns libros á canle escolar.

11053116_10206170912298962_260184774071270281_n

Co tempo moi xusto, viaxei despois á Coruña para aocmpañar a Mercedes Leobalde na presentación de Funambulistas. O salón da FNAC quedou pequeno para tanta xente que acudiu a escoitar o diálogo entre a macedonia de relatos breves de Leobalde e as cancións de MJ Pérez, a nova cantora coruñesa. Unha hora de diálogo artístico que resultou memorable e intensa. Comezou Leobalde lendo «Os cogomelos da risa», un dos relatos que abordan a violencia contra as mulleres, e Pérez contestoulle con toda a enerxía de «Eu son a guerrilleira». Seguiu Mercedes con «Querida señora Francis«, peza coa que fixo escachar ao público ás gargalladas, á que MJ respondeu coa súa canción «Morder a lingua». Despois de que a narradora lese «Tatoos», o conto do centenario tatuado e despois abandonado, a cantora de Arzúa contestou co seu «Canto te soño e que pouco me queres», cuxo retrouso aprendeu decontado o público. O de Mercedes e MJ é un espectáculo que moito paga a pena repetir.

10659309_881597368565573_5043134385491886658_n

1908341_881596035232373_2049342254773432983_n

Outra boa noticia para o libro galego do día de San Xurxo foi a sua presenza nas paradas de Sant Jordi de Barcelona e Girona, grazas ao esforzo de voluntarios galeguistas residentes en Cataluña. Xaora, a saída do libro ao espazo público foi en Galicia aínda escasa e puntual. Un síntoma dunha febleza lectora que debemos superar.

Grazas a Pinto e Chinto e Davila que dedicaron onte as súas viñetas ao Día do Libro.

Onte 1277: Álex Alonso premio Ánxel Fole 2015

premio_anxel_fole_27-03-2015

Foi onte un día importante para a consolidación do novo modelo do premio Ánxel Fole de narración curta, organizado polo concello de Lugo e editado por Xerais. Pola tarde reunímonos os membros do xurado da XVII edición, formado tamén por Cristina Corral Soilán e Pedro Feijoo, que despois de darlle moitas voltas e viravoltas decidimos por unanimidade outorgar, entre as 41 obras presentadas, á titulada Tempos de bebidas isotónicas e fast-food, presentada baixo o lema «Historias mínimas», que unha vez aberta a plica por Darío Xohán Cabana, secretario do xurado e coordinador de publicacións do concello de Lugo, resultou ser de Alexandre Alonso Alonso, que asina co nome literario de Álex López. Foron as outras dúas magníficas obras finalistas as presentadas cos lemas «Inger Nilsson» e «Ex oblivione», que agardo reciban no futuro o recoñecemento que tamén merecen. A de Álex Alonso foi toda unha estupenda sorpresa, xa que supón a incorporación dun novo narrador ao noso catálogo. Celebrouse despois no Salón de Plenos do concello, coa participación do alcalde Orozco, a presentación institucional de Funambulistas, a obra de Mercedes Leobalde, gañadora da edición anterior. Un acto literario no que se anunciou o ditame do xurado e no que Leobalde expresou a súa ledicia polo feito que fose premiado Álex Alonso, «unha persoa xenial, sei que as súas ocorrencias son xenialidades e as súas historias moi conmovedoras e cinematográficas.»

alex_alonsoTempos de bebidas isotónicas e fast-food é un monllo de trinta relatos que deitan unha ollada, unhas veces de gran angular, outras de teleobxectivo, que retrata as contradicións e o devalo da sociedade galega do noso tempo. A utilización preferente da primeira persoa como voz narradora testemuñal, axustada en cada peza ao rexistro do personaxe, confire unha rotundidade e credibilidade brutal a cada unha destas historias mínimas. Un humor de marabilla, sutilmente retranqueiro, e un coidado rexistro lingüístico coloquial, impregnado cos aromas dos viguismos e das variantes da fala popular das Rías Baixas, tiran dunha lectura tan engaiolante coma acedamente divertida. Dende o memorable «O curso de novas tecnoloxías, que abre o libro a gargalladas, pasando pola versión bífida de «By Glory Lake» ou polo o emotivo «Non me chames terrorista», até o estremecedor «Vitrasas», Álex Alonso debulla algunhas das causas e prexuízos da desigualdade e precariedade da Galicia actual. Un libro que mantén lazos e fíos formais e temáticos cos Funambulistas de Mercedes Leobalde, autora coa que Álex Alonso comparte a súa profesión de lingüista da Administración de Xustiza.

Nacido en Vigo en 1968, Álex Alonso traballa na actualidade na Audiencia de Pontevedra. Como narrador foi premiado en 2003 cunha mención especial no certamen Manuel Muguía de Arteixo polo seu relato «Estremonías» e no 2010 gañou o premio de relatos de igualdade Matilde Bares do concello de Bueu por «Xénero imperfecto».

Onte 1253: Chegou «Funambulistas»

XG00199601Onte comezaron a chegar ás mesas de novidades das librarías os primeiros exemplares de Funambulistas, o primeiro libro de narrativa de Mercedes Leobalde. Como membro do xurado que lle outorgou o Premio Ánxel Fole 2014, convocado polo concello de Lugo, xunto a Marica Campo e Olga Novo, vivín o entusiasmo que a todos os tres nos provocou a lectura dun orixinal escrito con prosa esencial, depuradísima, coa intención de representar a fraxilidade contemporánea. Vinte e cinco relatos, a maior parte deles moi breves, apenas dúas ou tres páxinas, unhas veces vinculados, outras independentes, protagonizados por personaxes que viven ao límite, na corda frouxa, á intemperie, ao abeiro do inagardado ou fortuíto. Un libro sobre a vulnerabilidade e a carencia como síntomas do noso tempo de precariedade, onde por fortuna, a autora enxerga aínda unha raiola de esperanza contida. Aventuro que Funambulistas será un dos libros dos que falaremos con frecuencia esta tempada.

Onte 921: «Funambulistas» de Mercedes Leobalde, premio Ánxel Fole de narrativa

Lugo_22-03-2014_Praza_Maior

Viaxamos a Lugo (ía frío) para participar na reunión do xurado do Premio Ánxel Folle de narrativa convocado polo concello de Lugo. Marica Campo, Olga Novo e máis eu decidimos outorgar o premio, entre as sesenta e dúas obras participantes (si, 62), á ultima das presentadas, a identificada co número 62, Funambulistas (lema «Piñata«), que resultou ser de Mercedes Leobalde (@Brancasombra). Como sucedeu outras veces nas que participei nun xurado literario, lamento que ademais da gañadora non puidésemos ter premiado ademais un par de obras de excelencia e grande interese, coma nesta ocasión foron as presentadas cos lemas «Luca Pacioli» e «Jane Doe», para as que agardo a mellor fortuna.

Funambulistas, a gañadora, é un libro de vinte e cinco relatos, a maior parte deles moi breves, apenas un par de páxinas, algúns entremesturados, que finalmente acaba conformando unha novela sobre a fraxilidade contemporánea, na que todas as persoas dunha ou doutra maneira vivimos na corda frouxa, ao fío das consecuencias do inagardado ou do fortuíto. Escritos nunha prosa esencial, depuradísima, sintética, moi cálida e divertida (lembroume a de Carlos Casares), empregando unha diversidade de voces (con preferencia pola primeira) e de procedementos narrativos, Funambulistas denuncia un tempo de desigualdade e violencia cos humildes, sobre todo coas mulleres, mais no que é posible enxergar a esperanza e o inconformismo ganduxado cos fíos dun humor moi sutil e da proximidade do cotián. Relatos inesquecibles pola potencia da súa brevidade centraminada como «Negrón», «Tatoo» ou «Amencer», co que pecha o orixinal, combinánse con outros como «My sweet love», «Lúa contra o baleiro» ou «O Porsche e o caracol», onde se vai densificando o relato nas marxes do concepto de novela. Non é casual que nun dos relatos, «Declaración de amor do xadrecista», a voz narradora diga: «Porque todos somos funambulistas nesta vida, pero a vós me enfronto, case infecta, porque asumo que nalgún momento da partida, se esta paga a pena, a guerra a grande escala é inevitable». Unha frase de «espírito funambulista», case anticipatoria do sucedido onte en Madrid, onde millóns de persoas participaron na Marcha da Dignidade.

Tempo haberá para debullar devagariño esta marabilla que é Funambulistas, unha obra que aventuro terá unha gran acollida da crítica e dun lectorado interxeracional, que rematará emocionado e rendido a súa lectura. Ledicia, ademais, incrementada pola posibilidade que este premio supón de incorporar ao noso catálogo a unha nova narradora, Mercedes Leobalde, á que apenas coñeciamos polo Facebook, tras a publicación do seu primeiro libro de poemas, Chamádeme Eva, gañador no 2012 do VII Premio de poesía erótica Illas Sisargas, convocado polas edicións Caldeirón e o Concello de Malpica. Parabéns por este Funambulistas, que moito os merece.