Onte 1403: O machismo mata

11828570_876303502456785_7856449151084755380_nCatro vítimas do terrorismo machista na xornada de onte. Terrible. Un home matou a unha muller en Palma. Outro a marteladas a súa nai en Madrid. Outro as súas fillas de 4 e 9 anos en Moraña, como vinganza cara a súa compañeira da que estaba divorciado, para despois semellante milhomes pretender suicidarse. Renuncio a entender «razóns» e detalles destas atrocidades, expresión dun machismo que mata, dun virus mortal tan difícil de erradicar.

Máis alá da expresión da indignación e desacougo diante destes asasinatos, cómpre exixir medidas máis eficaces cas existentes para facerlle fronte a unha traxedia que non cesa. A lei de medidas de protección integral contra a violencia de xénero non abonda, mais aínda cando na actualidade non conta cos medios e coa afouteza das administracións para facela efectiva.

Sei da importancia da educación para acabar a longo prazo co machismo como forma de instalación social do patriarcado. Mais tamén, que cómpre reaxir decontado para evitar novos asasinatos. Non hai tempo, cando o lobo está á espreita coas gadoupas afiadas. Sei que as administracións poden axudar a esclarecer os casos e proporcionar seguridade ás vítimas, como tamén que escoitar os argumentos das asociacións feministas e das profesionais que traballan nas casas de acollida e noutros servizos de axuda ás mulleres axudaría a que a sociedade no seu conxunto, tanto homes coma mulleres, considerase a desaparición desta lacra como prioridade social e, polo tanto, política.

Onte 1373: Non a lei mordaza

fontdevilla-policia-ley-ley-mordaza--circuloEstou convencido que o principal obxectivo da Lei de seguridade cidadá, a lei mordaza do PP que onte entrou en vigor, é crear unha atmosfera de medo que impida a protesta e minimice o activismo cidadán. Unha lei que constitúe unha clara ameaza para o exercicio dos dereitos constitucionais de liberdade de reunión pacífica, expresión e información, concedendo –como denunciou Estebán Beltrán, director de Amnistía Internacional– «poderes máis amplos á policía, menor control xudicial e menor liberdade de expresión.»

Ten razón o xuíz Xermán Varela cando di que con esta norma o goberno de Rajoy considera a «unha parte da sociedade como inimiga» e pretende «provocar que a xente non estea disposta a exercer os seus dereitos fundamentais, renunciando á liberdade de expresión de forma completa, en todo o seu contido.» Fronte a semellante ameaza conservadora, a cidadanía non pode renunciar á liberdade de expresión nin ao activismo pacífico nin asumir a autocensura cando expresa as súas opinións, como sucedía no franquismo, agardando o ditame da censura previa. O medo non pode vencer a liberdade e a propia democracia, hoxe en perigo.

Onte 1290: Xenocidio no Sáhara

Aranzadi-Foto-Sociedad-Ciencias-Aranzadi_EDIIMA20130911_0570_22Finalizada a investigación iniciada en 2007 por Baltasar Garzón, a raíz dunha querela presentada pola Asociación de Familiares de Presos y Desaparecios Saharaius, o xuíz Ruz publicou onte o auto por xenocidio no Sáhara Occidental. Co  procesamento de once policías e militares marroquinos, realizado co apoio da fiscalía, rematan décadas de impunidade e silencio sobre o sucedido no territorio ocupado dende 1975 a 1991, onde o auto acredita se produciron 50 mortes violentas, 23 delitos por torturas e un delito contra a liberdade sexual. É de salientar que o feito de que as vítimas tivesen na súa orixe nacionalidade (e documentación) española permitiu que a causa non fose arquivada, tras a reforma da xustiza universal do PP de 2014. Como tamén o é a súa cuaificación de «xenocidio», na medida que quedou demostrada a existencia dunha finalidade de destrución sistemática da poboación civil pola súa orixe étnica coa intención de apoderarse do territorio do Sáhara Occidental, tras o seu abandono por España. O histórico auto de Ruz supón un primeiro acto de xustiza e recoñecemento dos dereitos humanos das vítimas que merecer ser valorado.

Onte 1280: Sentenza do Supremo

2683f7c249f8121df148b097a13c8278Tras a publicación onte da clarificadora e rigorosa análise de ProlIngua e da documentadísima anotación de Alba Nobueira sobre a sentenza do Tribunal Supremo ao recurso presentado pola RAG ao Decreto de Plurilingüismo saco tres conclusións. Primeira: o Supremo fixo máis unha valoración política ca unha análise xurídica, xa que ignora tanto os contidos da Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritarias como a actual situación regresiva do galego. Segunda: por máis que lle doa aos responsables da política educativa e lingüística da Xunta de Galicia, a sentenza do Supremo ratifica a anulación de dous artigos do decreto, os referidos a enquisa entre as familias de Educación Infantil e o emprego na aula por parte do alumnado da lingua da súa preferencia. E terceira: hoxe a defensa do galego pasa tanto pola continuidade do preito da RAG diante do Tribunal Supremo e, se fose necesario, nos tribunais europeos, como se comprometeu o seu presidente, como pola substitución do Decreto de Plurilingüismo por un novo marco normativo capaz de garantir a supervivencia da nosa lingua.

Onte 1232: Cruz latina

Desacougoume onte a noticia da sentenza do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia revocando o derribo da Cruz dos Caidos do Castro. Reducindo este símbolo fascista a súa condición de «cruz latina» e, polo tanto considerándoa apenas como un símbolo relixioso propio da tradición cristiá, o Superior evita a demolición á que obrigaba a modélica sentenza do xuíz Antonio Martínez Quintanar e a Lei de memoria histórica, mais perpetuarase na memoria dos vigueses e viguesas como icona da ditadura franquista. No entanto, o voto particular de Cristina Paz Eiroa, unha das tres maxistradas, advirte que «a pesar da retirada da simboloxía accesoria [a cruz] non pode considerarse desvirtuada da súa natureza orixinal», abondando así no feito que nunca tivo significación relixiosa, a pesar de que a igrexa católica participase na súa inauguración por Franco e noutras cerimonias políticas do réxime. Manter este vestixio franquista e de exaltación da sublevación militar, diante da casa do concello, impide transformar o monte do Castro no espazo vigués da reconciliación, da memoria e da paz.

Onte 1157: Mans

mans__-e1416872144545-632x107Gustei do comunicado publicado onte por Implicadas no Desenvolvemento e People’s Development Initiatives e as mulleres de Támil Nadu coas que traballan ambas as dúas organizacións con motivo do Día Internacional para a eliminación da violencia contra as mulleres. Efectivamente, «só unindo as mans contra as violencias diarias será posible conseguir sociedades que non toleren que a metade da súa cidadanía reciba malleiras de forma sitemática, sexa obxecto de violación, asasinato, dependencia económica, responsabilización da honra, das crianzas, da comida e da familia.» Non será posible erradicar a violencia constra as mulleres sen eliminar ese virus machista presente de forma implícita ou explícita en tantos eidos da vida social e comportamentos cotiáns aparentemente inocentes. Aí é onde está a orixe desta lacra noxenta.

Corrupción e ética do servizo público

No artigo de Faro de Vigo da semana reflexiono sobre o problema da corrupción e as alternativas para facerlle fronte.

Non era previsible, mais a corrupción desbordou e entrou a formar parte da axenda pública. A administración de xustiza traballa arreo nos diferentes casos e os medios de comunicación abren coas novidades das investigacións. Respiramos unha atmosfera política noxenta provocada pola malversación de fondos públicos, branqueo de capitais ou cobro de comisións, entre outros graves delitos, que están sendo xulgados en diversas instancias e comunidades, que afectan a membros da propia familia de El-Rei, dos principais partidos sistémicos (PP, PSOE e CIU) e organizacións empresariais e, nalgún caso, sindicais.

A longa lista de casos xudiciais abertos como Gürtel, Noos, Malaya, Eres, Palau. As operacións anticorrpución como Púnica, Pokemon ou Zeta, por citar algunha das que se desenvolven en Galicia. Os escándalos políticos como os da familia Pujol e a súas contas millonarias no estranxeiro, o de Bárcenas e os seus sobres en be, o caso Baltar e as súas contratacións familiares ou o recente caso Monago e as súas viaxes pagadas polo Senado. As xubilacións millonarias dos responsables das caixas de aforro galegas e o emprego das tarxetas negras de Caja Madrid por parte das persoas que promoveron dende as súas poltronas as estafas das participacións preferentes… Casos todos que conforman un cadro desolador de corrupción, unha auténtica catástrofe para a ética do servizo público, identificada pola cidadanía, como un dos principais problemas, no máis recente barómetro do CIS, o mesmo que sitúa a Podemos como primeiro partido en intención directa de voto.

Casos e comportamentos que aparecen vencellados ao modelo de financiamento irregular dos partidos, arrastrado dende a mal chamada “Transición”, ou ás prácticas dun réxime clientelar dalgunhas adxudicacións públicas, artellado sobre un sistema de amizades, conseguidores e comisionistas profesionais. Por non falar daqueles servidores públicos que aproveitaron os impostos dos contribuíntes ou os aforros dos impositores para pagarse vidas a corpo de rei, onde non faltaron as viaxes pola cara ou os caprichos máis sofisticados. Todo feito diante nosa, mesmo neste período máis recente de austericidade, cando foron máis duros os recortes para os máis humildes, sen que apenas, con honrosas excepcións, se falase desta vergonza nos xornais, tertulias e columnas de opinión.

A corrupción é un síntoma dun problema máis profundo, o do funcionamento deficiente das institucións públicas, transformadas en obxecto de saqueo por unha minoría de políticos e empresarios sen escrúpulos, alleos a calquera principio ético do servizo público. Como tamén é sintoma da ausencia ou ineficacia de controles internos e externos na xestión dos servizos e administracións públicas. Sen desbotar a existencia dunha certa pasividade social e complicidade cultural sobre estes comportamentos corruptos ou irregulares, tan frecuentes en feitos como aceptar “a mentira en lexítima defensa”, non exixir factura dos traballos pagados, percibir cobros en negro ou considerar aos corruptos apenas coma pillos moi afortunados.

Rematar coa corrupción require tolerancia cero con ela, considerala como e unha lacra para a convivencia democrática, asumindo unha ética do servizo público alternativa, baseado na transparencia, austeridade e control cidadán. Un código ético que debería afectar tanto aos servidores públicos, sexan os elixidos como os funcionarios, coma aos empresarios e ao conxunto da cidadanía. Rematar coa corrupción require modificacións nos sistema de financiamento dos partidos, de retribución dos cargos públicos e de adxudicación de contratos e servizos. Mais tamén, coa intención de axilizar os procesos e que ningún caso de corrupción quede impune, dotar de máis medios as administracións que a perseguen, sobre todo as de xustiza, a inspección de facenda e a policía xudicial. Sabemos que os procedementos penais son lentísimos e nalgúns casos cando se dita unha condea, tras un gran esforzo xudicial prodúcese un indulto que deixa todo en auga de castañas.

No entanto, se os partidos sistémicos queren facerlle fronte ao anunciado tsunami de Podemos de novembro de 2015, deberán asumir dende xa que a responsabilidade política debe ser moito máis exixente ca penal, xa que estas condutas corruptas non prescriben politicamente. Razón pola que a presunción de inocencia non é aval abondo para manter a un imputado no seu cargo público, xa que, neste caso, cómpre protexer o interese xeral.

Acadar un comportamento político inserido nunha ética do servizo público é síntoma dunha democracia avanzada. Se non se erradica a lacra da corrupción, non sería descartable que estivese en moi serio perigo o réxime monárquico instaurado tras a Reforma Política.

 

Onte 1134: Ética do público

A9Ree0-8501dAs enquisas publicadas onte sitúan a Podemos á cabeza da intención de voto nas próximas Xerais. A baixada dos partidos sistémicos estatais, cun derrube espectacular do PP, xunto co mantemento das expectativas dos nacionalistas, completan o taboleiro deste tsunami na política española. Non foi o desemprego por riba do 25 % nin a devaluación salarial nin a cuestión catalá a que pasa agora factura a Rajoy e alenta as posibilidades de Pablo Iglesias e o seu partido en formación. A corrupción é o factor decisivo da caída dos conservadores, máis tamén dos socialistas e de IU (ollo aos efectos que pode ter en Galicia sobre AGE), «partidos da casta» (na linguaxe de Podemos) aos que a cidadanía identifica como responsables principais das doenzas do sistema corrupto: o financiamento ilegal, o suborno, o cobro de comisións por obras e servizos adxudicados e, sobre todo, esas vidas a corpo de rei pagadas aos seus membros cos impostos dos cidadáns. No entorno desta catastrofe non abonda con pedir desculpas, como pretenden algúns responsables do PP de comunicación e mercadotecnia política. Mentres os abusos non sexan investigados xudicialmente e estes partidos sistémicos non acuñen unha nova ética do servizo público, un código que afecta tamén ao funcionariado e ao empresariado, moi dificilmente pode existir en España un discurso crible de rexeneración democrática. En Galicia, os partidos nacionalistas e da esquerda, se son capaces de forxar un discurso claro e sincero da ética do público e de reconstruír a súa unidade de acción, reforzada polas novas iniciativas e mareas cidadás, poden ter a gran oportunidade da que en España goza agora Poemos.

Onte 1332: Corrupción

corrupcionSempre crin que a corrupción é un síntoma dun funcionamento deficiente das institucións públicas transformadas en obxecto de saqueo por parte dunha élite de políticos e empresarios sen escrúpulos nin conciencia da ética do servizo público. Loitar contra esta lacra, ou o que é o mesmo, establecer tolerancia cero contra a corrupción, require rematar tanto coa pasividade social e complicidade cultural que a ampara (os políticos e partidos corruptos non son sempre castigados electoralmente, o IVE non figura sempre nas facturas e tantas outras trapalladas) como contar con medios suficientes na administración da Xustiza e da Facenda para perseguila. Como loitar contra a corrupción supón asumir que a responsabilidade política debe ser máis exixente ca penal e a presunción de inocencia dun imputado non pode significar o seu mantemento no cargo público, xa que neste caso cómpre protexer o interese xeral.

Onte 1113: Cuestión de tarxetas

tarjetas-negrasA golfería do affaire das tarxetas negras de Caja Madrid lembra ao das máis cutres españoladas do cinema do tardofranquismo. Gastos en mariscadas, alcohol, lencería picante e puticlubs discretos, sen esquecer de cando en vez cargar a neveira no super, así como dispoñer de cartos de peto no caixeiro máis próximo do barrio. Barra libre para o conselleiro! Patético panorama de corrupción económica (e desolación moral) protagonizada por servidores públicos que ameaza con desanoar todos os cordóns de seguridades dispostos para conter os casos Gurtel, Pujol ou o dos ERES andaluces. Xaora, esta golfería xeralizada, instalada na cerna dos partidos e (tamén) sindicatos sistémicos, fose como medio do seu financiamento ou de enriquecimento dos seus dirixentes máis espabilados, non hai que ser un adiviño para aventurar que máis cedo ca tarde rebentará. Xa non hai diques que termen de tanto que fede. Como sabemos que o caso galego non pode ser moi diferente. A recuperada comisión de investigación creada onte no Parlamento Galego provocará importantes sorpresas sobre o sucedido nas caixas gobernadas durante décadas como finca de seu por Méndez e Gayoso. Será por tarxetas!?