Conversas con Suso de Toro

Suso de Toro publica hoxe, ao fío dos ataques que ven recibindo nas últimas semanas, unha carta ao director do xornal ABC na que cita moi oportunamente o libro de Conversas que preparou Antonio Pedrós-Gascón e editamos o pasado ano. Ler o texto das páxinas 278-280 deste libro, referidas as acusacións falsas que Fraga Iribarne realizou en 2001 sobre o escritor galego, pode ser moi ilustrativo para entender como se repiten as mesmas falsidades e argumentos falaces. Afortunadamente, dende aquela, en Galicia mudaron as cousas, e desta volta AELG saíu en defensa de dous dos seus membros.

“[…] Como consecuencia, Fraga acusoume na mesma emisora de ser un escritor sen lectores que actuaba movido polo resentimiento, que el nunca me prohibira editar ningún libro e que nunha ocasión me convidara a cear e eu lle pedira cartos. Houbo tamén un escritor galego que encarnaba a cultura galega institucionalmente que saíu dicindo que non era verdade o que eu dicía, que aquí era como en todas partes. En fin, a vida é terríbel para todos. A prensa galega fíxose eco das acusacións de Fraga, pero desde estes medios ningúen contrastou a informacion comigo, ningúen me pediu a miña versión. Unicamente se me permitiu replicar na mesma Cadena SER. Unha semana máis tarde recibín acusacións semellantes do conselleiro de Cultura, o señor Pérez Varela, quen, para quitarlle valor á miña denuncia de falta de liberdade de expresión dixo que eu era do BNG, unha mentira, e que me deran dez millóns de pesetas. Nada menos. Como tampoco ningúen contrastou aquelas declaración comigo, enviei un comunicado negando as acusacións ao xornal onde eu lera aquilo tan grave e tamén a dúas axencias de prensa. E así comprobei ao día seguinte en que país vivía, non saíu a miña versión en ningún xornal, que eu saiba. Nalgún lugar as miñas palabras estiñaron. Cheguei a enviar o meu desmentido a eses ataques en forma de «carta ao director», para que sequera o sacasen nese currunchiño. Pero tampouco.

Pensei denuncialo, falei cun avogado que me expuxo con claridade que non tiña apenas posibilidades, nin cartos. Esa foi a situación en que me vin. E foi dura. E paseina só. Porque un cando morre está só, e alí sentín que me liquidaban, unha especie de fusilamento moral en directo, e sen posibilidade de defenderme. Foi unha experiencia de morte, un momento na vida que recibes a lección de que estás só ante o teu destino. Cando afrontas o teu destino estás só, completamente só. Cando pereces, pereces ti só, o resto do mundo vaite sobrevivir: A vida continúa para os demais. Foi en certa medida un momento espléndido, de vida e de morte, de lucidez. As persoas que viven esta lección por atravesar unha crise nun momento aínda non moi avanzado da vida debemos estar agradecidas.

A lección para min e para os demais foi: aquí pódenche facer iso e non pasa nada. E ademais non van aparecer as protestas en ningures. E ademais, tampouco ningún vai protestar. Eu era membro de dúas asociacións de escritores, unha delas especificamente orientada en teoría á defensa da liberdade de expresión, dos escritores perseguidos. Ninguén me chamou para preguntarme: «Suso, ¿é certo iso que din de ti? Porque se non é certo protestamos.»

Un aquí está indefenso. Como o están os xornalistas despedidos, apartados. Eses si que son verdadeiras vítimas do secuestro da liberade de expresión, da liberdade toda. Comprobei ata que punto estamos pillados, por un lado ou polo outro. Especialmente o mundiño da cultura. E non é por medo a ir preso, ¡ca!. Vendemos a alma por conservar a posición, para que che chamen a ocupar esa praza nunha institución, unha bolsa, un premio… Por medrar nun país envilecido hai que pagar un prezo e sempre hai xente disposta a pagalo. É a puta verdade.

Recordo as chamadas preocupadas de Manolo Rivas, unha atención de Méndez Ferrín, o respaldo dalgúns amigos persoais… o respaldo impagábel naquel momento dos meus editores de Xerais, que emitiron unha nota a todos os medios defendendo o meu nome e recordando a extensión e difusión da miña obra, e a solidariedade espontánea de moita xente. Iso foi o lado bonito. Pero descubrín de vez o que xa sabía, que este país é unha trampa devoradora, e que o mundo da cultura está dominado polos máis mediocres. […]”

Antonio Pedrós-Gascón, Conversas con Suso de Toro, Xerais 2005, páxinas 278-280

Recuperando materiais de Suso daquel mesmo periodo (2001) atopo estoutros textos correspondentes a Botelhao mar nº 7:
OS ESCRITORES GALEGOS SOMOS OS ÚLTIMOS ESCRITORES ANTIFASCISTAS DA PENÍNSULA. À força, vemo-nos obrigados. E depois de todo, nom nos queixemos, todos deveríamos continuar a ser antifascistas, antifranquistas sempre. Ou antifranquistas ou culpabeis e cúmplices.

LIBERDADE DE EXPRESSOM! Quem nom foi arrestado polas suas opinions, quem nom viu rejeitados artigos para a imprensa devido às ideias que contenhem, quem nom padeceu represália por expressar as suas ideias, quem nom foi estigmatizado desde o poder por pensar como pensa, nom sabe o que é a liberdade de imprensa nem a liberdade de expressom.

HÁ MUITAS RAZONS PARA FAZER CAMPANHA CONTRA A CANDIDATURA DE FRAGA IRIBARNE A PRESIDENTE DA GALIZA, avonda com desejar-lhe à Galiza que tenha umha vida digna, ou simplesmente que respire livre do nosso passado de crime. Estou certo de que toda a gente de por Espanha adiante que se preocupa da falta de liberdades no País Basco também se há mobilizar para que aqui também tenhamos umha democracia verdadeira. Nom si? Um espera de todo o coraçom que acudam aqui solidariamente a fazer campanha por um governo progresista que termine com o franquismo que aqui ainda nos envolve tanto. A democracia espanhola tem zonas de sombra, a Galiza é umha delas.

Etiquetas:

Novos orixinais

Nestes últimos días de verán adoitan entrar moitos orixinais. Sobre a mesa teño moi interesantes cousas para ler, que publicaremos nos vindeiros meses: dous libros de relatos para Fóra de Xogo (Sucos de bágoas e Cartas de amor), unha novela (Pecados manuais, premio concelle de Melide 2005) e un libro de narracións (Palabras contadas). A tempada literaria comeza.

Etiquetas:

Novelísima

Velaí a agardada crítica de Martin Pawley: novelísima!

Foto de Xurxo Lobato (A Coruña 22 de xullo de 2006)
Etiquetas:

Arden os libros

O cheiro do libro de Rivas chegoulle ao ilustrador do semanal da Vanguardia.
Etiquetas:

Taxes e Varela Buxán

Hoxe recibimos os orixinais das edicións das obras teatrais completas de Manuel Varela Buxán e Francisco Taxes, que publicaremos dentro da colección BLG dirixida por Ramón Nicolás. Penso que estas dúas edicións de dous importantes autores da nosa dramaturxia do vinte van constituír un fito, tanto polo feito da fixación definitiva dos textos como polo material documental e biográfico que as acompañan. A de Varela Buxán foi preparada por Xosé Luna e a de Taxes (que inclúe dúas pezas inéditas) polo seu fillo Xurxo Taxes Díaz. Agardamos telas publicadas antes do remate deste ano.
Etiquetas:

Memorias de Neira Vilas

Mañá comeza Feira do Libro da Coruña, onde presentaremos Vinte anos retornando, a primeira entrega de memorias de Xosé Neira Vilas.
Neste volume, o grande mestre de Gres reconstrúe minuciosamente (coa súa característica prosa, clara e transparente) a experiencia das doce viaxes entre Cuba e Galicia que realizou, entre 1972 e 1992, xunto coa súa inseparable compañeira Anisia Miranda. A experiencia de “emigrante retornado”, os emocionantes encontros e despedidas coa familia e os amigos, a interpretación dos acontecementos políticos e sociais (coincidentes, en boa parte coa Transición ou Reforma Política) constitúen o eixo temático dun libro moi interesante para coñecer a personalidade dun dos nosos mestres que, por fin, se atreveu a ir ofrecendo parte das súas memorias.
Actualización (01-08-2006): entrevista con Neira Vilas sobre a aparición do libro.
Etiquetas:

As inxurias da guerra

No artigo da semana reflexiono sobre a radical inxustiza das guerras do século XXI. O novo ataque de hoxe sobre a poboación civil súmenos na maior das impotencias. Quen pode parar isto?

Etiquetas: ,

Re-existencia

A intensa lectura de Folerpa.

Etiquetas:

Primeira lectura

A primeira lectura na Coruña do libro de Rivas resultou magnífica. Marcos Meléndez, acompañado de Gastón Rodríguez, interpretou de forma memorable “Chessman“, o tango do condenado a morte que bordaba Luís Terranova. Tras a lectura por parte de Manolo de catro fragmentos da novela, a harmonía melancólica do serrucho do mestre Viascón pechou un serán emocionante. Volvimos para Vigo entusiasmados.
Foto de Xurxo Lobato
Etiquetas:

Fallado o VIº Premio Lecturas de Galix

Hoxe coñecimos o fallo do VIº Premio Lecturas de Galix, outorgado por xurados de lectores e lectoras de diversas bibliotecas aos mellores libros de literatura infantil e xuvenil en galego do ano 2004. Foron os gañadores Raquel ten medo de Agustín Fernández Paz e Marina Seoane (na categoría de 7 anos e na de mellor libro ilustrado); Eu son adoptada, e que? de Xosé Antón Neira Cruz (na categoría de 8 a 11 anos); O solpor da Prehistoria de Pepe Carreiro (na categoría de 11 a 14 anos) e Campos de Cuba de Fran Jaraba (na de maiores de 14) foron os gañadores. É moi significativo que os dous últimos títulos premiados fosen libros de cómic, o que demostra a aposta dos lectores novos por esta narrativa debuxada.