Onte 289: Lume novo

/en , , , , /por

Tras ver o partido do equipo de Del Bosque, compartimos coa familia en Bembrive as primeiras sardiñas do verán e o lume novo. Non deixa de ser paradóxico que o rito purificador das fogueiras, nas que queimamos o vello, o fanado, o estragado ou o gastado polo tempo, recuperen parte do seu pulo (simbólico) a esta altura do século XXI, cando as tecnoloxias dixitais e os plásticos reinan nas nosas vidas. Miña nai lembroume que en 1965, tal noite coma de onte, dous días antes de dar a luz a miña irmá máis nova, saíramos de paseo a participar nas fogueiras do barrio noso, que daquela os mozotes preparaban no bulevar do Paseo de Afonso e nas chairas do Berbés e do Campo de Granada. Non puiden evitar un aceno de melancolía saudosa daquel tempo de infancia, mentres pasmabamos co engado do noso lume novo. Feliz verán!

Onte 179: Kodak deixa de fabricar película de diapositivas

/en , , , , /por

Coñezo por Microsiervos a noticia de que Kodak deixa de fabricar as películas de Ektachrome E 100, as súas derradeiras películas de diapositivas. Kodak estima que tardarán seis meses en agotar os stocks dispoñibles. Rematará así a vida comercial dun produto analóxico moi exitoso que hai tres décadas, cando comezamos a tirar as primeiras fotos coa Pentax, representaba para nós o modelo de innovación didáctica e de eficacia comunicativa. Daquela a nosa teima era fotografar todo en diapositiva para logo poder proxectalo na aula. Non podo evitar expresar un aceno de saudade, cando vexo no estudio onde escribo as ducias de arquivadores de diapositivas, alí están as nosas primeiras viaxes longas, uns días felices ao ritmo de kodachrome.

Onte 174: Vivimos a correr

/en , , /por

Aledoume ler a entrevista a Luís Eduardo Aute que publica o Faro de Vigo con motivo da súa presenza en Pontevedra, onde o venres inaugurará o ciclo poético do Ateneo «Imán de palabras» e o sábado dará un concerto. Aute, entre outras moitas cousas de interese, alerta: «vivimos a correr, madrugando antes por se amence máis cedo». Agradezo esta chamada de atención de quen é un dos pioneiros desa «cultura slowly». Todos precisamos un chisquiño de acougo xa que só así poderemos desenvolver a xeito o noso traballo e gozar das cousas nas que andamos e das persoas coas que compartimos a vida. «Máis lentitude, menos velocidade», outra das reivindicacións ás que me apunto.

Onte 159: Sen teito

/en , , /por

En Viena, o propietario dun burdel ofrece tres dos seus cuartos gratis aos sen teito xa que para el «neste clima frío ningúen debe permanecer na rúa». Cada mañá, camiño da oficina, atopo na parada do Vitrasa de Urzaiz a un dos sen teito do noso barrio, un vello que vive alí, diante do escaparate dun comercio de toallas e sabas, as vinte e catro horas do día. Sentado sobre dúas bolsas grandes, que lle serven de tallo, abrigado por unha manta, pasa a xornada escoitando un pequeno transistor. Á noitiña, cando regreso, comprobo que continúa alí, atento ás noticias e aos debates radiofónicos. Como podemos permitir que esta persoa poida permanecer na rúa día tras día?

Onte 125: Nacín un luns

/en , , , , /por

Teño escrito nalgunhas ocasións que nacín no Pirulí. O que non sabía, até onte, foi que aquel día despois da santa Lucía, patroa das costureiras, caera en luns. Averigüeino de forma fortuíta, grazas a un correo dun amigo que me recomendaba consultar “o periódico do día que naciches”. Enlaceino e din coa formidable edición dixital de La Vanguardia que, precisamente, aquela xornada non se publicou por ser luns. Foi inevitable repasar as noticias do día seguinte, un martes chuviñento de decembro de 1959, segundo a breve referencia meteorolóxica do tempo en  Galicia. A noticia principal de portada non era nada doutro xoves: “O infante Juan Carlos de Borbón recibiu o seu despacho na Academia General Militar”. Porén, para min debullar nas páxinas interiores foi un exercicio de maior interese. Na carteleira anunciábase a estrea de Los 10 mandamientos como “o maior acontecemento da historia do cine” e nunha das páxinas de deportes atopei a clasificación da 13ª xornada do Grupo Norte da Segunda División na que o Orense figuraba na segunda posición,  o Celta na terceira e o Coruña na quinta. Esta hemeroteca dixitalizada de La Vanguardia é un motor brutal de memoria que pode ofrecernos moitas outras sorpresas. Unha ferramenta moi recomendable.

Onte 38: Eduardo 50

/en , , , , /por

Celebramos coa familia a ledicia do 50 aniversario de Eduardo. O meu irmán atravesa, coma fixeramos nós hai menos de dous anos, ese medio do camiño da vida, esa fronteira que nos axuda a comprender a nosa irremediable finitude. Para o meu Eduardo, e para todos e todas que formamos parte da xeración Polycomander, vai esta peza (9:51) de agasallo para percorrer o Vigo da nosa infancia. Filmada por un cineasta afeccionado, probablemente recuperada en vídeo, aquí está o Vigo da furgoneta de papá (PO-25018), os Siboney co seu punto a piques de subir Urzaiz, a porta do Sol onde traballaba mamá, os rusos do avó Beleiro camiño do Alto da Encarnación, o skyline da Laxe, a estatua do pescador na Ribeira, o tinglado general de empaque, as faenas do Berbés, as pescantinas e as carrexonas, O Castro, o Pirulí, a Guía, Praia Azul, a Estación Marítima e os seus adeuses e unha longa secuencia da batalla de flores por Policaro Sanz. Unha marabilla para a nosa memoria.

Grazas a Xancarayas por subir á rede tan interesante peza.

Onte 33: DNI

/en , , /por

Cando fun renovar o DNI, comprobei o moito que mellorou a atención ao cidadán por parte dalgúns servizos da Administración do Estado. Apenas agardei dous minutos máis da hora fixada na cita previa, que a semana pasada escollera en Internet. Fun atendido en galego sen telo solicitado, abondou un lacónico «Bos días», tanto por parte dos membros da Policía Nacional, que controlaban as citas, como pola funcionaria, que se ocupou da renovación do meu carné. Tras vinte minutos, saín co meu DNI electrónico no peto, máis satisfeito ca un cuco. Este servizo do Ministerio do Interior, polo menos en Vigo, funciona de forma excelente. É xusto dicilo, non imos ser sempre uns repugnantes que protestan por todo.

Onte 27: Benvida, Olivia!

/en , /por

Hai apenas vinte horas que naceu. Aparvados, acariñamos a súa pelciña encarnada, agardando un seu aceno, que nos demostre que xa está aquí para petar forte. Cando me colle o furabolos coa súa man diminuta de dedos afiados, sinto a vida da súa alma, esa emoción intensa da primeira apreta, dese pulo innato que posuímos todos os seres humanos para encadearnos uns con outros. Eis a presenza da cadea familiar dos afectos. Esas primeiras apretas coa vida de Olivia, lembráronme o que Eduardo Galeano escribiu no Libro de los abrazos, un deses textos fundamentais, que recupera para a literatura a capacidade de recrear o mundo. Conta Galeano que o médico Fernando Silva percorría as salas de Pediatría do sanatorio de Managua, cando sentiu que uns pasos o seguían. Uns pasos de la. Volveuse e descubriu que un dos picariños andaba tras súa. Entre a penumbra, recoñeceuno. Era un neno que estaba só. Fernando fitou eses ollos que pedían desculpas. Achegóuselle e o neno acariñouno coa man:

–Dille a… –borboriñou o neno–. Dille a alguén, que estou aquí.

Olivia está aquí, no colo de Susana. Non fala, pero se afirma cos seus primeiros choros, para facerse un lugar entre a pequena sociedade familiar que a agarima entusiasmada. Saio do Pirulí e comprobo que neste outono sufocante a cidade mantén o seu ritmo desordenado, allea a estas emocións importantes que tan poucas veces temos oportunidade de gozar como se merecen. Benvida, Olivia!

Onte 23: Merenda en Madarro

/en , , , /por

Cando viaxo a Lugo para presentar no serán algunha das nosas novidades procuro chegar con media hora de antelación para tomar un café con leite, acompañado dalgunha lambetada, na Confitaría Madarro. Adquirín este costume da merenda lucense tras acompañar en varias ocasións ao profesor Alonso Montero para quen a visita ao salón de té da rúa da Raíña asegura afrontar con éxito o desenvolvemento do seu parladoiro. Gosto da centenaria pastelaría lucense («Proveedora de la Real Casa» dende 1904) polos seus humildes bolos de leite, nos que atopo saudades do sabor daqueles que traía a avoa Filo da Confitaría Buen Gusto da rúa Elduayen, ou quizais pola sobriedade do seu mobiliario branco, dende as vitrinas, pasando polas cadeiras de vimbio, paredes, e teitos, até as mesas de mármore, como aqueloutras das Tres Luces de Urzaiz ou da Confitaría Ramos do meu barrio vigués. Unha impresionante colección de botellas de coñac, que probablemente levan nos andeis catro ou cinco décadas sen que ninguén chame por elas, testemuña a pegada do tempo. Cando saín, reparei nas larpeiradas do escaparate. Unha marabilla!: torta de améndoa, torta dinamarquesa, tellas e varias porcións de marmelo (a 12 euros!). É o tempo dos marmelos, chegou de novo o San Froilán.

Onte 13: reentrada de outono de Xerais

/en , , , , /por

Non vou especular sobre as hipóteses que manexamos sobre o que nos pasou onte. A anotación de Alberto Quián explica de marabilla os límites tan imprecisos existentes hoxe entre algún tipo de xornalismo dixital e o publicado nas redes informativas e sociais. Quen me coñeza sabe que teño insistido nos últimos seis ou sete anos, xa desde o inicio da andaina do goberno de coalición PSdeG-PSOE BNG, –neste blog, mais tamén nos artigos semanais de Faro de Vigo, nas entrevistas, nas conferencias ou nos debates aos que fun convidado– na idea de que na edición en galego vivimos tempos difíciles, tempos de mudanza e incerteza, provocada polo tránsito entre o analóxico e o dixital, un proceso agravado no caso galego dende a ruptura do consenso arredor do estatus do idioma. Tempos que requiren doses elevadas de esforzo, de innovación e reciclaxe, así como de corresponsabilidade empresarial, gremial e intergremial. A pesar de que me poida custar novos disgustos coma o de onte, por responsabilidade e honestidade, seguireino dicindo coa mesma enerxía e sen perder un ápice do entusiasmo imprescindible para continuar coa que eu chamo «fantasía» de Xerais.

Tras o rebumbio do mediodía, co acougo do serán botei contas do traballo previsto para estes tres vindeiros meses, o da «Reentrada de Outono» e o da «Campaña de Nadal», un dos momentos máis intensos de traballo de cada exercicio, creo que non imos ter mal balance. Xerais publicará máis de 30 novidades impresas, nos eidos da edición literaria, infantil e xuvenil e referencia. Entre eles estará un groso Dicionario xurídico galego, coeditado coa SXPL e Rexurga; unha novidosa Xeografía de Galicia de máis de medio milleiro de paxinas; un volume doutras tantas que reúne todos os contos de Manuel Rivas ou as novidades narrativas de Agustín Fernández Paz, Fran Alonso, Pere Tobaruela,Luís Rei Núñez, María Xosé Queizán e Xavier Queipo co seu agardadísimo Extramunde, Premio Xerais de novela. Ofreceremos senllas crónicas, fotográfica e narrativa con motivo do vinte e cinco aniversario da movida viguesa. No eido infantil publicaremos a nova novela de Cornelia Funke, anticipándonos seis meses a súa aparición en castelán; a segunda entrega da serie de Jacobo Fernández Serrano, un libro de limericks precioso de Antón Cortizas, ademais dos premios Merlín de Anxo Fariña e Caixa Galicia xuvenil de Héctor Carré. Edicións impresas ás que engadimos á da Axenda Xerais, un produto con máis de vinte anos de vida. Editaremos media ducia de novidades nativas en e-book de formato e-pub; inauguraremos a Biblioteca Dixital Xerais, que permitirá, inicialmente, acceder de balde á lectura na nube de oito títulos descatalogados das coleccións Ferros, Biblioteca das Letras Galegas e Materiais; ademais de abrir un versión beta do noso espazo en liña para que  o profesorado de Educación Infantil e o de Lingua de primeiro ciclo de ESO poidan acceder aos nosos primeiros contidos dixitais educativos. Mentres, o Departamento de Promoción colabora coa Comercial Grupo Anaya nas campaña de lanzamento do novo Dicionario Xerais de Primaria, da serie dos Megatoxos e da presenza de autores e autoras nos centros; prepara máis de vinte e cinco actos de presentación de novidades polo país enteiro –Lugo, Santiago, Ponteceso, Vigo, Marín, Muxía ou Lalín, serán as localidadesda primeira quincena de outubro–, así como a nosa presenza nas feiras internacionais de Madrid, Frankfurt e Guadalajara (onde acompañaremos a tres dos nosos autores). Comezaremos decembro no Culturgal de Pontevedra e, dous días despois, viaxaremos a Durango, onde o libro e o disco galegos son estes ano convidados. Nestas poucas lideiras andamos durante estes tempos difíciles de mudanza.