Onte 714: Fóra de xogo

/en , , , /por

Non é descartable que Charles recibise en fóra de xogo a pelota coa que o Celta inaugurou o marcador no Benito Villamarín. Probablemente foi unha chiscadela da fortuna, que axudou na apreciación do colexiado dunha xogada sempre dubidosa. Desque fóra establecido en 1925, o fóra de xogo, tal como o coñecemos hoxe, foi unha regra polémica, mesmo susceptible de ser modificada. Polo camiño que vai o fútbol, con defensas cada vez máis adiantadas, coordinadas e atléticas, a regra do fóra de xogo afasta o balón das áreas e, polo tanto, son máis escasas as posibilidades de perigo atacante, o que conleva maiores posibilidades de aborrecemento para os seareiros. A diminución da media de goles por tempada é outra proba do carácter antipático para  bancada desta regra. Quizais chegou o momento no que a International Football Association Board, a institución que se encarga de velar polo regulamento, introduza modificacións no fóra de xogo para facer o xogo máis espectacular e equitativo entre defensores e atacantes. Como leo no monográfico «Fútbol en 2030» da revista Panenka (recomendable para os que queren ler de fútbol), os expertos manexan diversas variantes que poderían ser atractivas. A máis doada sería atrasar a liña que delimita a posición ilegal, quizais até chegar á altura da área grande, unha decisión que revolucionaría a esencia do fútbol actual e facilitaría un xogo dinámico e, probablemente, o aumento do número de goles de cada partido. Outra posibilidade, máis conservadora, sería a de permitir a presenza dun atacante en fóra de xogo e só sancionar a súa decisión de combinar con outro xogador ou xogadora. Ou quizais introducir unha regra semellante á utilizada no balonmán de xeito que o fóra de xogo quedase delimitado nunha área curva, que facilitaría o xogo polos extremos. A modificación das regras e os seus impredicibles efectos (no deporte como noutros eidos da vida) é sempre un debate estimulante. Como sinala Christoph Biermann «o fútbol é bonito cando se asemella á vida real: cando avanzas rápido, retrocedes, caes e volves a te erguer». Quizais aí radique o engado do fóra de xogo, da existencia desa liña (fronteira), ás veces de percepción difusa, entre o ser e o non ser, entre o real e o lúdico, como sucede na vida mesma.

Campo do Fragoso CXXXIX

/en , , , /por

ESTADO DE ÁNIMO

Jorge Valdano definiu un equipo como «un estado de ánimo». Utilizando o exemplo dun club de fútbol, referíase así á importancia do estado emocional de cada unha das persoas que forman o grupo (xogadores, técnicos, directivos e seareiros), no que inflúe tanto a intelixencia emocional de cada unha delas como o estilo de dirección e de conduta do seus líderes (especialmente, do adestrador e da presidencia).

Esta referencia ao filósofo arxentino do fútbol é útil hoxe para interpretar o que sucedeu no Celta desque na primavera pasada evitou o descenso in extremis. A comunidade celeste deulle a volta ao seu estado de ánimo coma a dun carpín, un feito no que foi determinante a ilusión provocada pola fichaxe de Luis Enrique, un adestrador que prometía recuperar o «xogo bonito» e a intensidade táctica da que o equipo carecía dende as mellores tempadas de Fernando Vázquez. Porén, a ilusión xerada pola chegada do asturiano transformouse axiña en perplexidade pola coidada dosificación dos seus silencios (non concede entrevistas), virada en preocupación pola ausencia de gol nos partidos de pretempada e, xa na pasada semana, en aberta decepción cando se soubo que non contaba con Andrés Túñez, un dos patrimonios e insignias do Celta actual.

Tras o excelente debut fronte ao Espanyol, no que se percorreu a escala toda dos diversos rexistros do estado de ánimo, a comunidade celeste ten razóns abondas para recuperar o entusiasmo. Da prudencia dos minutos iniciais, o equipo de Luis Enrique pasou a unha excitación ofensiva dirixida polas biqueiras de Álex López, cuxa verticalidade asoballou aos cataláns, proxectando balóns sobre Charles, quen se amosou coma un mestre do xogo de costas e da apertura de espazos. Excitación á que non foi allea un atrevido patrón de xogo, baseado na colocación de Oubiña coma unha rolla que apoia a mobilidade dos centrais. Luis Enrique dispón ao resto do cadro para o ataque puro e duro, dende os laterais, que dobran con cadanseu extremo (Toni con Nolito, Mallo con Augusto), até a parella de medios, Krohn-Dehli e Álex López, cuxo xogo imprime un grao máis de velocidade e intensidade ao que estabamos afeitos na pasada tempada.

A excitación transformouse nun estourido de ledicia coa chegada do gol, nun momento ideal, a piques de rematar a primeira parte. Álex López, en estado de graza, colleu as costas aos rivais e cruzou un xutazo, aproveitando un servizo marabilloso de Krohn, o mestre do pase medido. A ledicia desbordou en euforia, no primeiro minuto da reanudación, cando Charles cabezou á rede un centro perfecto, outra vez do internacional dinamarqués. Unha cabezada cunha fasquía de obra de arte, da que había tempo non gozabamos en Balaídos. A bancada acougaba, o partido semellaba feito.

Mais a euforia transformouse en prudencia. Poucos minutos despois os cataláns acurtaron distancias, cando atoparon unha fenda nunha defensa nosa adiantada un paso de máis. Coa saída a lameira de Rafinha a prudencia revolucionouse en entusiasmo, un delirio electrizante tras dúas xogadas memorables do elegantísimo brasilego. Porén foi nestes minutos dun Celta asoballante e intenso, cando se coceu a igualada. Un lamentable erro de concentración de Fontás abriu unha autoestrada para que Thievy superase con facilidade a un moi inocente Yoel. Decepción tremenda, que case deu paso ao medo polo partido, mais que se transformou en abraio cando, a falta de dous minutos, Casilla voou para evitar que entrase pola escuadra a cabezada de Cabral. Con semellante vertixe de rexistros de estados de ánimo, propia da montaña rusa, o partido para a bancada pasou nun plis plas. Unha gozada.

O Celta de Luis Enrique ofreceu grandes momentos, que abren grandes esperanzas. Mais tamén amosou importantes carencias de axuste defensivo, sobre todo pola banda esquerda e cando procura situacións de superioridade. O equipo non atopou a súa homeostase, ese equilibrio interno e externo imprescindible, entre o que sucede dentro e fóra da lameira, que pode facelo temible en calquera estadio. O equipo de Luis Enrique promete, mais semella precisar axustes e reforzos. Entre os que debería estar que o adestrador recuperase a Túñez para o proxecto. Sería un exercicio de autocrítica que contribuiría a consolidar o seu papel de líder do equipo.

A foto é de José Lores de Faro de Vigo.

Onte 705: A marcha de Andrés Túñez

/en , , , , /por

A máis que probable cesión de Andrés Túñez, con quen esta tempada non conta Luis Enrique, é unha pésima noticia para o celtismo. Mentres o central zurdo de Bertamiráns collerá as maletas (quizais cara a Liverpool ou cara unha cidade española, equipos non lle han faltar), o adestrador asturiano procura no mercado atopar outro defensa do seu agrado. Unha tolería, unha decepción, un capricho, unha «mostra de autoridade» de LE que, fronte a querenza da afección, impón o seu «criterio técnico» apartando de Balaídos a quen foi unha das insignias celestes das últimas tempadas.  Imaxina alquén que Tata Martino fixese a súa chegada a Can Barça outro tanto con Piqué ou Carles Pujol? Unha decisión a do adestrador dificilmente xustificable como medida disciplinaria, xa que sabemos do rigor, profesionalidade e da serenidade do internacional venezolano tanto dentro coma fóra do terreo de xogo. Un «capricho técnico» que evidencia o carácter soberbio dun adestrador –non concede entrevistas aos medios vigueses– que, polo visto neste primeiro mes en Vigo, puxo o seu proxecto (e os seus intereses) sempre por diante dos da sociedade celeste. Non adoito ser agoreiro nin pesimista, mais con este comportamento de adestrador vedette, non é difícil agoirar dificultades no futuro, tanto se o Celta de LE funciona coma se fracasa. Agardo que o bo de Andrés Túñez, un rapaz moi riquiño e un futbolista magnífico, teña lonxe de Vigo o éxito que merece nunha tempada decisiva para a súa participación no mundial de Brasil, o que suporía un fito para a súa traxectoria deportiva e para a do conxunto do fútbol galego.

Gramática do fútbol celeste

/en , , , , /por

Con este artigo inicio a miña colaboración con MeuCelta.com que hoxe estrea nova imaxe. Os meus parabéns e gratitude para este medio celtista publicado integramente en galego.

Son celtista desque meu pai me levaba a Balaídos con apenas tres ou catro anos. A miña infancia está gravada na bancada de Río do vello Balaídos, o estadio que se inundaba, un domingo si e outro tamén, pola subida do Lagares. O Celta daquela, militaba en Segunda, tiña vontade de equipo water-polista, xenuíno representante dunha cidade guindastre, deitada diante da ría, como é Vigo.

O vello Balaídos foi a aula onde aprendín as regras que rexen a gramática do fútbol celeste. Aos seis anos, papá fíxonos socios da grada (aboiante) de Río para seguir o equipo de Ibarreche e Las Heras, que xogaba co Indauchu, co Condal, co Basconia, co Europa, co Langreo, co Coruña (daquela chamábase así) ou co Pontevedra que conseguiría nun derbi co Celta o seu ascenso a primeira división, iniciando a súa inesquecible etapa do «hai que roelo!». Os rapaces do meu tempo tivemos que agardar até o ano sesenta e nove para ver xogar o noso equipo en primeira, feito celebradísimo na cidade que levou ao Faro a entregar (por vez primeira) un póster a cor do cadro de xogadores adestrado por Ignacio Eizaguirre, que decoraría durante anos moitas cociñas e canta taberna ou tenda de ultramarinos había por Vigo adiante. Aquel Celta de Manolo, Costas, Rivera, Abel, Suco ou Lito, un cadro na súa maior parte galego, foi sempre sentimentalmente o meu preferido. Acadou a primeira grande proeza do fútbol galego: xogar en 1972 unha eliminatoria da UEFA fronte ao Abeerden escocés; proeza, ben é certo, que quedou un chisco diminuída pola incapacidade do equipo do olímpico Juan (a nosa maior figura) para conseguir sequera algún tanto (perdimos 0-2 en Balaídos).

Ao remate da miña adolescencia (tras frecuentar moito Riazor, a comezos dos setenta, nos anos nos que fixen o bacharelato na Universidade Laboral da Coruña) e coa conquista das liberdades asumín o pensamento nacionalista e a defensa da lingua. O meu celtismo familiar madurou, da mesma forma, a un celtismo identitario e consciente. Foi cando viñeron dúas décadas do «sobe e baixa» e, máis tarde, as glorias europeas do xogo da serpe, a do mellor Celta das nosas vidas, o de Mostovoi e compañía, polo que hoxe pían algúns e que moi dificilmente volverá.

Creo que no fútbol se xoga, fóra do terreo, unha liga paralela, a das emocións dos seareiros. O fútbol, como case todos os deportes que empregan unha pelota, é na vida o que mellor escapa ás leis da vida. Todos os equipos son máis que un club, son manifestacións de identidades locais e nacionais; e os partidos son expresión da intelixencia en movemento nos que, como dicía André Maurois, se formulan problemas matemáticos de infinita complexidade que se resolven cun alustro, grazas a unha faísca de pensamento activo que posúen os futbolistas xeniais. Aí reside para min a grandeza deste deporte (tan deturpado actualmente polo tinglado económico e mediático), na súa capacidade para unir intelixencia, sentimentos, emocións e identidades.

Concibido o fútbol deste xeito, eu non podo ser máis ca celtista, como outros grandes amigos de meu non poden ser máis ca deportivistas ou seareiros do Club Deportivo Lugo. O Celta, dende a súa fundación, tivo a vontade de ser a primeira selección galega. Hai anos tiven a fortuna de coñecer a Juan Baliño Ledo, un dos impulsores da fusión do Real Vigo F.C. e do Fortuna, os dous equipos que conformaron o Real Club Celta de Vigo e da que esta semana celebramos o noventa aniversario. Baliño contoume emocionado que o grupo de fundadores pretendeu crear un equipo potente que levase as cores da bandeira de Galicia polo mundo adiante. O propio nome do equipo, escollido entre outros tan simbólicos como «Club Galicia» e «Breogán», amosa ese poder identitario galego que posúe o Celta. Durante toda a súa historia, mesmo a pesar da longa noite de pedra da ditadura, este entusiasmo galeguista, pacífico ate o lirismo, formou parte do ADN do Celta e do celtismo. Como a humildade do orzamento e unha aposta decidida pola canteira, pola xente da casa (como dicía meu pai), constituíu a mellor estratexia para soldar os vínculos entre a grada e bancada. Actitudes que, por riba de xogadores, adestradores e presidentes, o Celta non pode perder xa que forma parte da súa gramática esencial e xenuína. Coma sempre o de sempre, ala Celta!

Onte 699: Celta, incógnitas de pretempada

/en , , , , /por

Tras o partido de onte á noite na illa de Madeira, o Celta non despexou as incógintas  que arrastra ao longo de toda a pretempada. Daquela ilusión inicial provocada pola fichaxe de Luis Enrique pasamos á perplexidade pola dosificación dos silencios do adestrador agardando unha chamada de Can Barça e á actual preocupación pola ausencia de gol, un tanto en cinco partidos. Non se lle pode negar ao adestrador asturiano a súa teimosía por inculcar ao cadro celeste un patrón de xogo caracterizado por unha saída ordenada de balón e unha intensidade de presión sobre as tres liñas. Este Celta disciplinado, por fin, sabe a que quere xogar. Unha noticia esperanzadora.

Onte fronte ao Marítimo, Luis Enrique ensinou as cartas do que pode ser o seu once de referencia, ao que só lle faltaba Rafinha lixeiramente tocado. O resultado non me convenceu. A ausencia de Túñez, o primeiro «capricho» serio de Luis Enrique co cadro de xogadores (prefire como central zurdo a Fontás, un xogador da súa confianza persoal), fixo moi vulnerable a defensa nos balóns altos, como puxo en evidencia Cabral facilitando o único gol dos madeirenses. A eficacia do trivote de mediocampistas, no que se integra con total liberdade MKD, malogrouse coa lesión de Oubiña, xogador do que dependerá a capacidade de equilibrar tanto o ritmo de xogo e a estrutura de defensa e ataque como a responsabilidade da distribución sobre as parellas de laterais de balóns que faciliten a superioridade necesaria para que anote Charles. Botouse moitísimo a falta da maxia electrizante de Iago Aspas, que xa triunfa rotundamente en Liverpool, só en parte cuberta pola pelexa e creatividade de Nolito. A pesar de controlar o xogo de forma abrumadora, a derrota do Celta foi inapelable, sobre todo pola súa incapacidade para xerar algo que puidese ser considerado como intimidación atacante.

En resumo: este Celta de LE polo momento non ten gol, depende da presenza no terreo de Oubiña e prescinde caprichosamente dunha insignia celeste como é Tuñez. Polo visto nos catro encontros fronte aos rivais de entidade (ningunha vitoria), a defensa é máis ordenada e o ataque máis plano e previsible ca tempada anterior. Un balance de pretempada decepcionante para un equipo e para un adestrador chamados no campionato de liga a mellorar os resultados lonxe de Balaídos (a lacra do regreso a primeira) e a calidade e atractivo do seu xogo. Este primeiro mes de duro adestramento non despexou as principais incógnitas do proxecto de LE.  O vindeiro 19, diante do Espanyol chega a hora da verdade.

Onte 686: Debut nas Antas

/en , , , /por

O Celta de Luis Enrique non estivo só no seu debut no fermoso estadio das Antas, o pequeno Wembley do Douro. Máis dun milleiro de celtistas acompañámolo na pelexa cos dragóns no día da festa do seu cento vinte aniversario. Foi emocionante o minuto de silencio en homenaxe ás vítimas de Angrois, cunha grande bandeira galega no centro da lameira, transformado axiña nun longuísimo e intenso aplauso de solidariedade. O encontro foi un clásico amigable de pretempada no que chegaron a participar case unha vintena de xogadores de cada equipo. Luis Enrique aproveitou o enfrontamento cun equipazo Champions para probar dous esquemas. Na primeira parte o baseado en cinco defensas, con tres centrais e dous carrileiros; na segunda, unha defensa convencional de catro, incorporando un terceiro mediocentro máis ofensivo, para reforzar a Oubiña quen, en ambos os dous debuxos, funcionou coma eixo de distribución e equilibrio.

A pesar da derrota (o gol do Porto foi en clamoroso fóra de xogo), o Celta amosou cousas moi interesantes, xa que sabe a que quere xogar. Non importaba a rolda de trocos para manter sobre a lameira os debuxos da pizarra de Luis Enrique. Defensivamente demostrou intensidade e rigor, sobre todo na primeira parte cando os dragóns intentaban pechar aos nosos diante de Yoel. Tras o intervalo, coa incorporación de Rafinha na media e de Nolito na dianteira, foi o Celta quen pechou aos portuenses e mereceu o empate. Mágoa do pau nun remate de Nolito (moi asubiado pola bancada, lembrándolle a súa procedencia benfiquista) e do gol feito ao que a porta baleira non chegou David Rodríguez. Foi, tamén neste segundo período, cando Luis Enrique incorporou ás catro promesas do xuvenil (Goldar, Fernán, Borja Fernández e Yelko) e cando se produciu a formidable tangana, na que participaron os bancos de ambos os dous equipos, coa que rematou de forma abrupta o encontro.

Non podo agochar que non esperaba que tanto os dragóns como uns poucos dos seus seguidores fosen moito menos afoutos e cabaleirosos ca aqueloutros dragais galegos das novelas de Elena Gallego. Xa antes de entrar no estadio, cando procurabamos estacionamento (custounos ferro e fariña atopar un oco no barrio xardín das Antas), quedamos parvos cando atopamos un autobús celeste apedrado e con todos os cristais escachados. Como tampouco axudou a nosa tranquilidade vivir tan preto as cargas da policía sobre un grupo numeroso de supporters dos dragóns. Con todo, finalizado o partido, cando regresamos na procura do coche, parolamos devagariño con dous seareiros portuenses moi simpáticos, que moito nos agradeceron aquel memorable 7-0 ao Benfica do 25 de novembro de 1999, na terceira rolda da copa de UEFA, unha das súas maiores satisfaccións como seguidores do Porto, «deberémoslla sempre ao Celta», insistían saudosos. Así se escribe tamén a memoria do fútbol, con vitorias propias e derrotas alleas.

Onte 679: O silencio de LE

/en , , , , /por

Desque saltou o ruxerruxe da marcha de Luis Enrique para ocupar o banco do Barça agardaba un chío desmentíndoo do adestrador celeste. Tarde piaches, Manolo! O feito de non facelo amosa que LE apura até o final as súas posibilidades na competencia que mantén co arxentino «Tano» Martino para substituír a Tito Vilanova. Se finalmente o xixonés continúa en Vigo, teremos outra experiencia máis para interpretar os seus calculados silencios (desque chegou a Vigo, non concedeu entrevista ningunha nin participou en roda de prensa). Se esta decepción con LE non abondase, a prepotencia paternalista coa que a prensa catalana aborda a posibilidade da súa fichaxe coa pretempada xa iniciada, supón xa unha lamentable falta de respecto cun club nonaxenario coma o Celta e cunha afección humilde de primeira coma a nosa. O Celta e os celtistas non nos merecemos isto. Xenial a foto de Fernando Cameselle retratando o silencio de LE o sábado en Melgaço. Que agardas para dicirnos algo, Luis Enrique?

Onte 673: Rafinha

/en , , , , /por

Prefiro dedicar unhas liñas á desmesura da presentación de Rafinha onte en Balaídos ca lamentar esa interminable lea polo liderado da dereita española enzoufada na lameira da corrupción e do seu financiamento ilegal. O éxito do primeiro día en Vigo do fillo máis novo de Mazinho é apenas outro síntoma do entusiasmo desbordado da afección celeste por esta permanencia en primeira, tan imprevista coma esperanzadora. Unha actitude (inusualmente) optimista dunha afección de tradición serena e resignada, protagonizada por unha nova xeración de celtistas que recoñecen na canteira a identidade do seu equipo. Carecemos de referencias para aventurar se o papel desta promesa no cadro de Luís Enrique pode ser desequilibrante, mesmo sobre cal será a súa posición no terreo de xogo; máis non hai dúbida que a súa chegada ao Celta xa contribuíu a aumentar unha descoñecida sensación de euforia. Eis o seu primeiro éxito. Confío que aquel rapaciño, formado no Ureca de Nigrán, desborde na lameira de Balaídos, como sucedeu con Silva, as expectativas xeradas o día da súa chegada. Este Celta semella prudente e prometedor.

Onte 650: Messi

/en , , /por

Tras a imputación de Messi por fraude fiscal, o seu xogo da serpe paréceme moito menos excitante e fermoso. A partir de agora, inevitablemente, cada vez que Lionel canee aos seus defensores a velocidade de vertixe, non só estarei vendo a un extraordinario futbolista, quizais o mellor do noso tempo, tamén a un cidadán que semella non respectou as súas obrigas colectivas. Todos os servidores públicos, tamén as persoas que gozan do aprezo social (como os artistas e deportistas de elite), teñen a obriga engadida de ser referentes sociais (e mesmo morais), xa que funcionan como «modelos» para a opinión pública. Non se pode diferenciar o deportivo do público e do político. Eis a cerna desta presunta fraude coa que Messi perdería a súa inocencia e candidez.

Onte 640: Luis Enrique celeste

/en , , , /por

A pesar de que a pasada semana fora ratificado Abel Resino, pouco nos estrañou que onte fose contratado Luis Enrique como novo adestrador do Celta. Un trasacordo, figura do comportamento tradicional galego estudada polo antropólogo Marcial Gondar, doadamente explicable pola caótica cultura organizativa de Mouriño, Chaves e Torrecilla, a triade de dirixentes deportivos celestes. Os seareiros estamos xa moi afeitos a que cada mudanza de adestrador, fichaxe ou traspaso veña no Celta precedida ou conleve a súa correspondente enleada. Nada novo, pois, o que sucedeu esta fin de semana. Porén, sexa cal fose a orixe do despido de Resino, como a súa continuidade non chistaba a ninguén, o anuncio da chegada de Luis Enrique é unha nova moi esperanzadora. Gustoume. Semella un adestrador dos de nova xeración, deses que levamos angueirando dende a marcha do noso admirado Fernando Vázquez. Co asturiano aventuramos que volverá á lameira do Fragoso o estilo de xogo bonito, mais corrixido coa intensidade táctica que o caracterizou como centrocampista e importante goleador. Intensidade que non perdeu na súa traxectoria como deportista, sexa como triatleta ou como adestrador. Será o de Luís Enrique un Celta pelexón con tiraliñas e luvas de seda? Oxalá. Como cremos continuará, tamén, a aposta por incorporar valores da canteira ao primeiro equipo, como Madinda, Mina e o porteiro Rubén. Ademais é probable que co ex-barcelonista en Vigo poida facilitarse algunha cesión de promesas consagradas da Masía, o que lle daría ao Celta 2013/2014 un perfil de equipo moi xove e dinámico. Ilusionante. Para Luís Enrique o banco de Balaídos pode ser o ideal para nun par de tempadas dar o salto ao do Nou Camp. Agardemos que o consiga, xa que tamén sería froito dos éxitos do noso Celta.