Moitos libros?

/en , /por
(Alicia Martín, instalación, Madrid 2003)
A pasada semana comentamos polo miúdo os datos do estudo do Comercio Interior do libro 2005, tratando de non simplificar o diagnóstico sobre a produción e venda do libro galego no pasado ano e procurando atopar liñas de tendencia entre os últimos cinco exercicios . Onte apareceu unha coidada información sobre o mesmo tema cun enfoque e diagnóstico moi semellantes. Afortunadamente cada vez contamos con máis datos e máis afiados para saber cáles son os puntos fortes do sector do libro galego e cáles as súas maiores feblezas. Hai tipoloxías de edición, como a infantil e a educativa, e mesmo a literaria (sobre todo no xénero da narrativa), da que sentirnos ben orgullosos, tanto polo crecemento da súa produción diversa como do seu número de lectores; mais tamén o é que hai outras onde as nosas carencias son abrumadoras. Feitos a ter moi en conta á hora de deseñar as políticas públicas de fomento da lectura e da edición en galego. Podemos navegar axudados por esta cartografía.
Etiquetas: ,

Vendas do libro galego por tipoloxía de edición

/en /por
Aínda que os datos proporcionados polos estudos do mercado interior do libro non semellan de todo fiables, atrevinme a seguir fedellando nos informes publicados para comprobar a evolución das vendas nos últimos cinco anos (de 2001 a 2005) e tratar de identificar as tendencias en cada un dos tres tipos de edición con maior aceptación no no mercado galego (a edición literaria, a infantil e xuvenil, e a de libro de texto). O froito das miñas pesquisas (homoxenicei a facturación a prezos constantes, descontado o efecto inflacionario) foron as seguintes conclusións:

Edición literaria
A facturación pasou de 2 millóns de € (2001) a 2,89 millóns de € (2005), un crecemento do 44,5% e a prezos contantes do 27%. Datos que amosan que se venden máis libros literarios galegos neste lustro, feito que presupón que aumentou, tamén, o seu índice de lectura.

Edición infantil e xuvenil
As vendas pasaron de 2 millóns de € (2001) a 4,51 millóns de € (2005), un crecemento espectacular do 125 %, que a prezos constantes supón un 98 %. Noutras palabras en cinco anos duplicouse a venda de libros infantís galegos, a tipoloxía da edición con maior aceptación e despegue durante este período.

Edición de libro de texto
A facturación pasou de 6 millóns de € (2001) a 11,05 millóns de € (2005), crecemento do 84 % (provocado pola medida de gratuidade total da primaria do pasado ano) que a prezos constantes supón un 62 %. Cantidade importantísima que decrecerá inexorablemente, a partir, do funcionamento do modelo de préstamo na súa totalidade.

Porén, fronte a moi boa saúde destes tres tipos de edición, o conxunto da facturación do libro galego de 2001 a 2005 apenas medrou un 7,87 %, cifra que a prezos constantes supón un decrecemento do 5 %. Datos todos os anteriores que amosan que a crise de crecemento do libro galego durante este último lustro estivo nas obras de divulgación, ciencias sociais, cientifíco-técnicas, dicionarios e grandes obras de referencia. Tendencia que se produce, tamén, noutros gremios de editores do noso entorno, froito, indubidable, do impacto da textualidade electrónica e das mudanzas no entorno académico universitario.
Convén ter en conta estes datos para apupar a nosa propia autoestima e tratar de endereitar a deriva do sector.

Etiquetas: ,

Mudanzas na comercialización?

/en , /por
Dous comentarios do post de onte fan referencia a aspectos relacionados coa comercialización do libro editado en Galicia. Comparando os datos do estudo de 2005 cos do ano anterior atopamos algúns datos que non nos cadran. U-los erros dos investigadores?

As librarías
En 2005, as súas vendas supuxeron o 64,2 % (14,5 millóns de €), mentres que en 2004 foron só o 35,3% (8 millóns de €). Datos que amosarían un crecemento espectacular das vendas en librarías durante este último ano, feito que, polas impresións recibidas polos profesionais do sector, non semella verosímil.
Cadeas de librarías
En 2005, ascenderon o 7,8% (1,76 millóns de €), mentres en 2004 foron o 4,4 % (1 millón de €). Crecemento que parece razoable debido á aparición de novos establecementos deste tipo.
Hipermercados
En 2005, subiron ata 0 4,2 % (940 mil €), mentres en 2004 foron o 3,1 % (700 mil €). Outro dato razoable, que indica a tendencia ao lixeiro crecemento, polo momento, desta canle en Galicia, especialmente na campaña do libro de texto de setembro.
Vendas institucionais e a empresas
En 2005 , o 11,6 % (2,62 millóns de €), mentres en 2004 foron o 13,8% (3,10 millóns de €). Lixeiro decrecemento tamén doadamente explicable polo “parón” producido desde o segundo semestre de 2005 e que o sector arrastra ata a actualidade.
Bibliotecas
En 2005, o 2,1 % (480 mil €), mentres en 2004 foron o 4,3 % (970 mil €). Decrecemento, tamén, previsible no novo contexto, aínda que inexplicable en termos de política cultural.
Venda a crédito
En 2005, baixaron ata o 7,3 % (1,64 millón de €), mentres en 2004 foron o 24, 4 % (5,48 millóns de €). Datos que supoñerían un decrecemento espectacular desta canle nun só ano. Tendencia que coñeciamos, mais que semella demasiado acusada para producirse nun só exercicio.
Clubes do libro
En 2005, supuxeron o 0,6 % (130 mil €), mentres en 2004 foron o 1,2 % (260 mil €). Decrecemento que supón un 50 % nun só ano. ?
Internet
En 2005, 0 0,7 % (160 mil €), mentres en 2004 foron o 0,1 % (10 mil €). Crecemento espectacular desta canle, explicable pola aparición de novos operadores e do desenvolvemento desta canle.

Se todos os datos fosen certos, en 2005 aumentarían a súa participación nas vendas do libro editado en Galicia as librarías, as cadeas de librarías, os hipermercados e Internet; mentres baixarían as vendas en bibliotecas, institucións e empresas, clubes do libro e, sobre todo, a venda a crédito.
Entendo que os datos amosan tendencias, dificilmente cuestionables; porén, non semella que as súas magnitudes sexan totalmente fiables. Precisamos dese gran estudo do mercado do libro galego que clarifique unha situación comercial bastante confusa.

Etiquetas: ,

O comercio interior do libro galego en 2005

/en /por

Os estudos anuais sobre Comercio Interior do libro proporcionan profusión de datos (declarados por cada un dos editores) suficientes para perfilar un diagnóstico sobre o estado do sector.
O máis recente estudo (o de 2005, publicado hai só unhas semanas), despois de traballar os datos referidos ao sector privado galego (sobre un universo dunha enquisa realizada sobre 31 editoriais), permítenos tirar as primeiras conclusións.

  1. As empresas. Continúa o proceso de integración empresarial e de diminución de emprego no sector. Así a porcentaxe de empresas que pertencían a un grupo pasou do 38,1% (2001) a un 52,2% (2005). Os empregos directos baixaron a 230 (2005), 249 (2001), diminución dos cadros de persoal que afectou, tamén, ao número de colaboradores externos, que baixaron a 27 por empresa (2005), sendo esta media de 48 en 2001.
  2. A produción. Continúa o seu crecemento, tanto do número de títulos publicados polos editores privados galegos (1.626 en 2005; 946 en 2001), como en número de exemplares (3.421.1666 en 2005; 1.833.221 en 2001). Datos que supoñen tanto un aumento da tirada media, que pasa de 1.938 (2001) a 2.104 exemplares (2005), como do número de títulos en catálogo, que aumenta dos 5.445 (2001) aos 9.050 (2005).
  3. A facturación. Aumenta de forma moito máis discreta (6,38%), pasando dos 21,29 millóns de euros (2001) aos 22,65 (2005). Crecemento que a prezos constantes, descontada a inflacción (sobre un 15%), supoñería un decrecemento real de arredor do 9%. A cifra media de vendas (os datos son a prezo de capa) de cada editorial galega é de 731 mil euros.
  4. Vendas do libro en Galicia. Supuxeron un 5% de todas as realizadas no mercado interior español, 146,66 millóns de euros. O libro editado polos editores galegos supón o 15,44 % destas vendas. Tamén é salientable que a correlación entre poboación e venda de libros en Galicia é negativa nun 1,3% (consumimos menos libros dos que nos correspondería).
  5. Vendas por tipos de edición. Intensifícase o peso do libro de texto e infantil xuvenil galego (promovido na canle escolar), tanto no número de títulos editados (61,12%), de exemplares producidos (60,9%), como no que supón na facturación total do sector (68,7%). A edición literaria supón o 15,5 % dos títulos, o 10,6% dos exemplares e o 12,8% das vendas totais.
  6. Vendas por canles de distribución. As librarías continúan sendo a canle primeira de venda do libro editado en Galicia (64,2%, o que supón 14,54 millóns de €), seguido polas vendas institucionais (11,61%, 2,62 millóns €), as cadeas de librarías (7,8%, 1,76 millóns €), a venda a creto (7,3%, 1,65 millóns €), os hipermercados (4,2%, 950 mil €), Internet (0,7%, 159 mil €) e os clubes do libro (0,6%, 136 mil €).
  7. Pago de dereitos de autor. Os editores privados galegos pagaron 1,45 millóns de € por este concepto.
Cremos que resumindo moito todos estes datos, podemos afirmar que o sector privado galego, a pesar de aumentar moi notablemente a súa produción, ten grandes dificultades para facer medrar as súas vendas no mercado interior, que no último lustro descenden un 9% a prezos constantes e que dependen, en moi boa medida (case nun 60%), da canle escolar e paraescolar.
Mágoa que non contemos aínda con datos máis desagregados (agardamos impacientes a próxima publicación do gran estudo sobre o sector preparado pola Universidade de Santiago). Todos estes datos deberían axudar a facer unha reflexión estratéxica, tanto por parte do conxunto do sector privado (editores e libreiros), como polos responsables das políticas culturais e educativas que afectan ao libro editado en Galicia e que, polo momento, viven alleos á crúa realidade do sector.
Etiquetas: ,

FNAC en venda?

/en , /por
Será certa esta noticia? Hoxe polos corredores de Liber non se falaba doutra cousa. Non esquezamos que estaba previsto que a cadea francesa de distribución de produtos culturais abrise un establecemento na Coruña na vindeira primavera.
Noutra orde de cousas, é importante salientar que, por fin, o estand de Galicia en Liber ten un deseño xeitoso e de país moderno. Para vindeiras edicións só haberá que facer algúns retoques funcionais (como procurar unha mellor ubicación, máis central e con maior capacidade de exposición), mais imos polo bo camiño. A única chata que lle poñería é a denominación escollida para o estand (obxecto de bastantes brincadeiras por parte de expositores doutras comunidades: coa saída de Fraga da Xunta mudou, tamén, o nome do voso país?). Eu preferiría a denominación de “Libros de Galicia”, sinalando a presenza conxunta e solidaria da Consellaría de Cultura e dos editores privados. Tamén é un orgullo que tres dos nosos editores teñan estand propio: Nova Galicia, Kalandraka e OQO, mostra da vitalidade exportadora destas empresas. Beizóns para elas (que polas informacións están tendo unha moi boa feira).
Etiquetas: ,

Comercio interior do libro 2005

/en /por
Ás portas de Liber, aparece o avance de datos do estudo do comercio interior do libro, elaborados pola empresa Precisa para a Federación de Gremios de Editores. Só coñeciamos noticias de prensa, ata que onte puidemos manexar as gráficas de datos básicos, agardando a publicación do informe e extraer os datos referidos á edición privada galega.

Os datos indican que continúan as tendencias de sobreprodución do sector (máis de 69.000 títulos), ao tempo que se produce un estancamento da facturación e mudanzas nas canles de comercialización. Así, a a facturación do conxunto do sector español, a prezos de capa, acadou os case tres mil millóns de euros (o que supuxo apenas un incremento con respecto ao ano anterior do 1,8%, por baixo do crecemento da inflacción); mentres o conxunto do sector editorial privado galego superou os 23 millóns de euros, o que supón un crecemento do 4%, idéntico o da inflacción). Facturación que se obtén cun incremento de títulos do 2,6% e de tirada (314 millóns de exemplares!) do 3,5%, da que se vendeu o 70% (o resto quedou para a exportación e para as devolucións).
Quizais o máis significativo deste avance de datos sexan os referidos aos cambios na comercialización, onde se pode salientar:

  • Diminución da facturación da canle de librarías que, a pesar de contar co 49% das vendas do mercado, perde un 4% que van ás cadeas de librarías (en clara tendencia á alza) e aos hipermercados. A pérdida de vendas das librarías aumenta ao 5,7% nos libros de texto.
  • Baixada de vendas dos clubes do libro e da venda a crédito e aumento das vendas por correo.
  • A facturación en soportes dixitais supón xa o 10% do total.
Actualización (20:15): desde esta mañá pódese descargar en PDF a totalidade do estudo. Empregar este formato dixital é unha boa idea da Federación de Editores. Estudarémolo con vagar para extraer os datos referidos a Galicia e tirar conclusións.
Etiquetas:

Libros ao quilo

/en /por
Se algúen tiña dúbida algunha do que expresaba no pregón, velaí unha proba contundente que me envía Miguel (A Coruña, 7 de xullo 2006).
Etiquetas: Libros

Expendedoras de libros

/en , /por

Vía Extratexto atopo esta máquina expendedora de libros que funciona en Chile. Unha vella idea de Celia Torres que nunca conseguimos poñer aquí en marcha. Funcionará este sistema? Onde deberían ubicarse estas máquinas? Nos hospitais, nas estacións do tren, nos aeroportos, na rúa…?

Etiquetas:

2005: baixa a produción editorial en galego

/en /por
Comezan a aparecer os primeiros datos oficiais que testemuñan o que xa viñemos expresando nos últimos meses: durante 2005 baixou a edición en galego. Con todos, os avances da estatística do ISBN son menos alarmantes que as estimacións publicadas polo INE (que só recollen o editado en galego en Galicia). En concreto, segundo os meus datos a edición en galego baixaría durante 2005 (en número de títulos) a penas o 1,2% (pasando de de 1849 a 1827 referencias); pola contra a produción editorial realizada en Galicia medraría o 5,8% (pasando de 2618 referencias a 2.770).
A expensas da depuración destes datos e do estudo definitivo da Federación de Gremios (os editores estamos proporcionando os datos este mes), a crise de crecemento do libro en galego editado polos editores galegos é un feito innegable: publícanse menos títulos en galego (o que en principio, se aumenta a calidade, pode ser mesmo positivo) e descenden as tiradas medias, o que expresa que chegamos a menos lectores. Pola contra, semellante fenómeno (canto menos polos datos do ISBN) non sucede co conxunto da edición realizada en Galicia que medra, feito só explicable polo crecemento da publicación noutras linguas (un certo tirón exportador pode estar producíndose, o que sería outro motivo de esperanza). Collamos, pois, os datos con cautela.

Magasins

/en /por

Esta tarde estiven durante dúas horas nun hipermercado francés. Curado das incomodidades de acudir a un espazo comercial ateigado de xente, foi este un exercicio moi útil para enfrontarse coa crúa realidade social e cultural na que vivimos. Non atopei nin un só letreiro, reclamo nin etiqueta na nosa lingua, nin sequera nos escasísimos produtos galegos á venda (empanada, bica gallega, quesos de tetilla, tintos gallegos…), cualificados como “regionales”. Iso si, os altofalantes emitían, de cando en vez, patéticos reclamos para atopar aos pais dunha neniña perdida, nun español agalegado fonetica e sintacticamente que non melloraría o novo embaixador vaticano.
A sección de libros –presidida por un impresionante expositor do novo Harry Potter (“Oferta: 5% de desconto”, unha falsidade, xa que estes descontos son os que autoriza a Lei do libro para as vendas ao contado)– reduce a oferta editorial a unha lamentable enxurrada de produtos editoriais presumiblemente de “boa saída” (confesións de Mila Ximénez e outras marabillas do xénero de libro clines). Outrosí sucedía coa música (grande lanzamento de Manu Tenorio) ou coa rancia sección de DVDs da serie B.
O máis chamativo que atopei foi unha oferta de Tulipán (500 gramos) a 1,75 € coa que agasallaban un minidicionario de inglés. Foi a primeira vez que vin na miña vida un libro retractilado exposto nunha cámara refrigerada. Unha auténtica xenialidade do responsable de mercadotecnia para alixeirar almacén.
Nunca fun partidario de demonizar a ninguén, mais non podo evitar o noxo que me producen estes xigantes franceses da distribución. Os nosos responsables políticos deberían ser conscientes que cada vez que lles conceden unha autorización de apertura están autorizando, tamén, estas prácticas tan escasamente normalizadoras e respectuosas coa nosa identidade e coa formación dos nosos cidadáns.
Sendo rigorosos, tamén, hai que dicir que outras cadeas (neste caso con máis dificultades para poder conseguir unha licencia en Vigo ou na Coruña) teñen un comportamento digno coa nosa lingua e coa distribución dos nosos produtos. Queixámonos amargamente de que os mozos non falan galego, cando o futuro da política lingüística tamén se libra neste difícil terreo do urbanismo e do comercio.