IV Simposio o Libro e a lectura
/en Comercio do libro, Eventos/por bretemasAlgunhas cifras do libro galego
/en Comercio do libro, Edición/por bretemasVíctor Freixanes adianta hoxe un atinadísimo comentario sobre os datos ofrecidos polo estudo sobre Comercio Interior do libro 2006 referidos á edición galega. Ten razón que hai razóns para o optimismo, sobre todo por ese importante crecemento na facturación (acadamos os 27,5 millóns de ruos no conxunto do sector). Magnífico dato que amosa un crecemento do noso sector (moi superior ao do resto do Estado), porén, que eu matizaría no decrecemento do número de títulos editados (pasamos de 1626 en 2005 a 1592 en 2006, dos 1323 o foron en galego), así como volume de edición por número de exemplares (imprimimos 400.000 exemplares menos en 2006, un 12% menos ca no ano anterior), o que supón, tamén, unha baixada da tirada media até os 1.891 exemplares (2104 en 2005).
Atopo a explicación do crecemento de facturación no importante crecemento das vendas a empresas e institucións (aumentan en catro millóns de euros, o que supón un 22,4% do total), debido, en boa parte ao cambio de sistema de apoio ao libro galego da Consellaría de Cultura por medio dun sistema de compra e non de subvención. Outra boa noticia é que o libro galego continúa alicerzado na libraría (o 57,8% das súas vendas, aínda que porcentualmente baixa sete puntos con respecto ao peso desta canle en 2005, con todo un dato moi superior ao do conxunto do sector español, no que a libraría supón xa só o 33,3% ) e que as vendas nos hipermercados non arrancan en Galicia (supoñen un 3,5%, inferior á de 2005, e moi lonxe do 9,5% que supoñen no conxunto do Estado),
Entre a faramallada de datos estatísticos, hai algúns outros que convén rescatar. Os editores galegos pagaron o pasado 2006 1,9 millóns de euros en concepto de dereitos de autor (400.000 euros máis ca no ano anterior), aínda que só percibimos por explotación de dereitos noutras linguas 170.000 euros (cantidade inferior á de 2005). Con respecto ao emprego, o sector editorial galego privado ocupou en 2006 a 224 persoas, das cales 78 realizaban labores de creación e produción editorial.
Por último, quizais como retrato acaído da edición galega en 2006, non podemos esquecer os seguintes datos referidos á edición por ámbitos temáticos:
- A literatura supuxo o 19,7% dos títulos editados (15,5% en 2005), o 14,5% dos exemplares producidos (10,6% en 2005) e o 13,8% das vendas (12,8% en 2005). En definitiva, mellorou con respecto ao ano anterior.
- A literatura infantil supuxo o 32,8% dos títulos (30,6% en 2005), o 32,5% dos exemplares (25,6% en 2005) e o 23,9% das vendas (19,9% en 2005). O que supón que tamén mellora a súa participación.
- O libro de texto supuxo o 34,6% dos títulos (30,6% en 2005), o 42,2 % dos exemplares (35,3% en 2005) e o 48,5% das vendas (48,8% en 2005), o que supón, tamén un incremento.
- O resto da edición (libro de referencia e divulgación) supuxo un 12,9% dos títulos (23,3% en 2005), o 10,8% dos exemplares (15% en 2005) e o 13,8% das vendas (18,5% en 2005), o que supón un importante decrecemento desta tipoloxía de edición.
Tras estes datos, poderiamos sinalar que no ano 2006 o libro editado en Galicia polos editores privados incrementou a súa dependencia do sistema escolar (o 72,4% das súas vendas, fronte ao 68,7% do ano anterior), ao tempo que conseguiu incrementar lixeiramente o peso do seu mercado literario que, ademais, aumenta moi significativamente o volume da súa produción. A crise semella estar na edición de referencia (quizais pola competencia dos medios electrónicos) que continúa o seu devalo.
Un panorama, pois, coas súas zonas de sombra (semellantes ás dos outros gremios do estado), mais, tamén, con maior pulo do que se adoita expresar. Quedémonos (ás portas de coñecer os datos que proporcione o estudo do ISBN sobre a panorámica da edición en 2006, aínda non apareceu) co debuxo dunha liña esperanzadora.
Literatura e Mercado
/en Comercio do libro, Lectura/por bretemasSobre o tema de Literatura e Mercado xirará o IV Simposio sobre o libro e a lectura que está preparando a AGE para celebrar o vindeiro mes de novembro. Para adiantar reflexións sobre cuestión tan polémica enlazo esta anotación do escritor Andrés Neuman publicada por Clarín. Non podo evitar reproducir as tres categorías de lectores (informados, intelectuais e artísticos) que Neuman establece na casa do señor Mercado:
“Resumiendo mucho, podríamos hablar de tres tipos de lector en la casa del Señor Mercado:
1) Los lectores informados, aquellos que buscan sobre todo enterarse, estar al día de la actualidad como quien lee el periódico.
2) Los lectores intelectuales, que analizan la información del libro, la subrayan e incluso la comparan con otras fuentes. Aunque estos segundos lectores son más disciplinados que los primeros, tal vez ambos estén unidos por una limitación: no modifican los libros que leen.
Por eso sospecho que quienes escasean son: 3) Los lectores artísticos, esos que recorren las páginas con los sentidos en vilo, la intuición expectante, la memoria abierta. Creadores a su modo, los lectores artísticos leen para interrogarse acerca de su propia identidad y ven en la literatura una existencia. Estos lectores merecen especial gratitud porque completan los libros, los salvan.”
Pagar por estar no escaparate
/en Comercio do libro, Librarías, Promoción do libro/por bretemasEsta noticia chega un pouco tarde. Cónstame que aquí hai tempo que o ven facendo algunha importante cadea de librarías. Eis a imparable deriva do comercio do libro na que estamos inmersos. Unha noticia moi interesante.
Libro de texto: comeza a batalla das grandes superficies
/en Comercio do libro, Libro de texto/por bretemasSobre a mesma cuestión, recomendo as anotacións de Txetxu e Joaquín Rodríguez.
Comercio interior do libro 2006
/en Comercio do libro, Slideshare/por bretemasMoitos libros?
/en Comercio do libro, Imaxes/por bretemasVendas do libro galego por tipoloxía de edición
/en Comercio do libro/por bretemasEdición literaria
A facturación pasou de 2 millóns de € (2001) a 2,89 millóns de € (2005), un crecemento do 44,5% e a prezos contantes do 27%. Datos que amosan que se venden máis libros literarios galegos neste lustro, feito que presupón que aumentou, tamén, o seu índice de lectura.
Edición infantil e xuvenil
As vendas pasaron de 2 millóns de € (2001) a 4,51 millóns de € (2005), un crecemento espectacular do 125 %, que a prezos constantes supón un 98 %. Noutras palabras en cinco anos duplicouse a venda de libros infantís galegos, a tipoloxía da edición con maior aceptación e despegue durante este período.
Edición de libro de texto
A facturación pasou de 6 millóns de € (2001) a 11,05 millóns de € (2005), crecemento do 84 % (provocado pola medida de gratuidade total da primaria do pasado ano) que a prezos constantes supón un 62 %. Cantidade importantísima que decrecerá inexorablemente, a partir, do funcionamento do modelo de préstamo na súa totalidade.
Porén, fronte a moi boa saúde destes tres tipos de edición, o conxunto da facturación do libro galego de 2001 a 2005 apenas medrou un 7,87 %, cifra que a prezos constantes supón un decrecemento do 5 %. Datos todos os anteriores que amosan que a crise de crecemento do libro galego durante este último lustro estivo nas obras de divulgación, ciencias sociais, cientifíco-técnicas, dicionarios e grandes obras de referencia. Tendencia que se produce, tamén, noutros gremios de editores do noso entorno, froito, indubidable, do impacto da textualidade electrónica e das mudanzas no entorno académico universitario.
Convén ter en conta estes datos para apupar a nosa propia autoestima e tratar de endereitar a deriva do sector.
Mudanzas na comercialización?
/en Comercio do libro, Librarías/por bretemasAs librarías
En 2005, as súas vendas supuxeron o 64,2 % (14,5 millóns de €), mentres que en 2004 foron só o 35,3% (8 millóns de €). Datos que amosarían un crecemento espectacular das vendas en librarías durante este último ano, feito que, polas impresións recibidas polos profesionais do sector, non semella verosímil.
Cadeas de librarías
En 2005, ascenderon o 7,8% (1,76 millóns de €), mentres en 2004 foron o 4,4 % (1 millón de €). Crecemento que parece razoable debido á aparición de novos establecementos deste tipo.
Hipermercados
En 2005, subiron ata 0 4,2 % (940 mil €), mentres en 2004 foron o 3,1 % (700 mil €). Outro dato razoable, que indica a tendencia ao lixeiro crecemento, polo momento, desta canle en Galicia, especialmente na campaña do libro de texto de setembro.
Vendas institucionais e a empresas
En 2005 , o 11,6 % (2,62 millóns de €), mentres en 2004 foron o 13,8% (3,10 millóns de €). Lixeiro decrecemento tamén doadamente explicable polo “parón” producido desde o segundo semestre de 2005 e que o sector arrastra ata a actualidade.
Bibliotecas
En 2005, o 2,1 % (480 mil €), mentres en 2004 foron o 4,3 % (970 mil €). Decrecemento, tamén, previsible no novo contexto, aínda que inexplicable en termos de política cultural.
Venda a crédito
En 2005, baixaron ata o 7,3 % (1,64 millón de €), mentres en 2004 foron o 24, 4 % (5,48 millóns de €). Datos que supoñerían un decrecemento espectacular desta canle nun só ano. Tendencia que coñeciamos, mais que semella demasiado acusada para producirse nun só exercicio.
Clubes do libro
En 2005, supuxeron o 0,6 % (130 mil €), mentres en 2004 foron o 1,2 % (260 mil €). Decrecemento que supón un 50 % nun só ano. ?
Internet
En 2005, 0 0,7 % (160 mil €), mentres en 2004 foron o 0,1 % (10 mil €). Crecemento espectacular desta canle, explicable pola aparición de novos operadores e do desenvolvemento desta canle.
Se todos os datos fosen certos, en 2005 aumentarían a súa participación nas vendas do libro editado en Galicia as librarías, as cadeas de librarías, os hipermercados e Internet; mentres baixarían as vendas en bibliotecas, institucións e empresas, clubes do libro e, sobre todo, a venda a crédito.
Entendo que os datos amosan tendencias, dificilmente cuestionables; porén, non semella que as súas magnitudes sexan totalmente fiables. Precisamos dese gran estudo do mercado do libro galego que clarifique unha situación comercial bastante confusa.
Manuel Bragado Rodríguez (Vigo, 1959) é mestre, editor e activista cultural. Orientador do CEIP de Laredo e CEIP de Cedeira de Redondela, foi director de Edicións Xerais de Galicia S.A. (1994-2018).
Recomendo
Últimas anotacións
- Lar20 de Novembro de 2024 - 10:22 a.m.
- Festa do cabazo19 de Novembro de 2024 - 9:45 a.m.
- Pregón da festa do cabazo17 de Novembro de 2024 - 9:02 p.m.
- Xigantes da lectura13 de Novembro de 2024 - 10:32 a.m.
- Discurso de recepción do premio «Lenda do recreo»12 de Novembro de 2024 - 9:36 a.m.