Ote 489: Renuncia celeste

/en , , /por

Ao inicio da primeira parte do partido no Bernabeu sentín vergonza diante da incomprensible renuncia celeste. Mentres que os de Mourinho saíron co seu equipo de gala, os do noso Herrera deixaron a Aspas e Oubiña, os seus dous xogadores imprescindibles, no banco, un xeito moito máis que simbólico de renunciar a desputar a eliminatoria. Xusto o comportamento conformista e inocente que se agarda dun equipo de provincias cando visita o santuario madridista. Algo inimaxinable nos tempos do Celta de Fernando Vázquez que gañou no novo Chamartín até en dúas tempadas consecutivas. Se a esta decepción non abondase, as lesións (probablemente graves) de Mallo e Túñez deixaron ao Celta eivado a mercede de Cristiano Ronaldo. Un castigo moi duro. Non chegou que tras a reanudación, coa entrada do noso Messi de Moaña, que en pouco tempo fixo traballar arreo a Casillas, volvésemos a enxergar a esperanza de nivelar a eliminatoria. Unha mágoa que o Celta non soubese aproveitar unha boa oportunidade diante dun Madrid en crise. Desta volta, Herrera demostrou que non creu nas posibilidades do seu cadro e renunciou á eliminatoria. Agardemos que esta decepción, polo menos, axude a salvar a liga.

Campo de Fragoso CXXXI

/en , , , /por

MAGOS CELESTES

Na matinal de reis, os magos celestes agasallaron á bancada cunha contundente e merecidísima vitoria fronte ao Valladolid, un equipo sempre moi incómodo para os nosos, un rival directo co que temos librado mil e unha batallas decisivas. Durante a semana xa advertira Herrera da importancia de sacar adiante este encontro con Pucela e evitar o perigo de ocupar as posicións de descenso, moito máis aínda cando empezan a bulir algúns dos competidores da nosa liga pola salvación coma o Deportivo ou o Español. Razón pola que o noso adestrador sacou de cara un equipo moi atacante: en liña avanzada, tres dianteiros (Aspas, Park e Bermejo); detrás deles lanzando o xogo a Álex López e Krohn Dehli, deixando a Oubiña toda a responsabilidade no medio centro, como facía antes da lesión, sostendo, a estrutura, marcando os tempos de xogo e realizando as coberturas defensivas.

Dende o asubío inicial, o Celta foi a polo partido, non manexou ningunha outra hipótese nin reservou na manga carta táctica ningunha. Aos dous minutos, o xutazo de Krohn Dehli dende a frontal saíu un chisco desviado. Foi o primeiro aviso das intencións galegas. No minuto seis, tras unha xeitosa combinación da dianteira, Álex estragou un servizo magnífico de Aspas. Dous minutos despois Iago abriría o marcador, tras unha recuperación de Krohn Dehli na frontal da área galega e un pase longo de precisión excepcional do danés que permitíu ao noso Messi superar en velocidade ao seu marcador, conducir durante uns metros e case na área pequena superar a saída de Dani. Un golazo vibrante, tras un pase maxistral. Porén, o agarimoso agasallo celeste en día de reis chegaría tamén dous minutos despois, cando Javi Varas marrou un despexe diante do perigoso Javi Guerra, obrigando ao gardarredes sevillano a cometer un penalti que sería transformado por Bueno. Un partido que comezara de marabilla semellaba complicarse por unha fatalidade só atribuíble a un exceso de confianza. A pesar deste detalle, o Celta non perdeu en momento ningún a fé nas súas posibilidades e buscou no fútbol directo de contragolpe a fórmula para volver marcar. Park e Bermejo tiveron a súa oportunidade no minuto vinte e cinco. Pouco despois chegaría a mellor xogada do partido. Foi unha grande apertura de xogo atacante dende a dereita do campo propio, coa participación de Bermejo e Álex López que cun pase longo mudou de banda sobre Roberto Lago que dende a esquerda centrou en carreira sobre Aspas que cando ía rematar de cabeza á altura do poste dereito foi derrubado por un defensa. Un penalti de libro que o de Moaña nunha mañá afortunadísima e plena de confianza transformaría nas dúas ocasións que o lanzou.

Desta volta, a segunda parte tamén foi propicia para os de Herrera. A clave estivo, sen dúbida, aos cinco minutos, no golazo de Álex López, na súa estrea como goleiro en primeira división. Un cacheirón dende a frontal a unha distancia de vinte metros da portería. Un fabuloso xutazo que confirma a Álex como un dos nosos chegadores de segunda liña. Co marcador xa mais despexado, o Celta continuou enunciando o verbo combinar como o seu preferido até o derradeiro cuarto de hora no que como é adoito esta tempada encolleuse protexendo a Varas. Durante este período sempre tan delicado para os de Herrera, os pucelanos buscaron a súa oportunidade, mais a defensa céltica funcionou con disciplina e rigor e Varas (recuperado do seu esvarón) parounas todas. O partido estaba máis ca ben gañado. O Celta inicia o ano con confianza e enxerga o segundo treito da tempada con esperanza. Gran xornada dos magos celestes onde brillaron Álex, Aspas, Oubiña, Bermejo, Krohn Dehli, Cabral e compañía, todos nun excelente nivel.

Onte 461: O lume que alampea

/en , , , , , , , , /por

Ao mediodía de onte milleiros de estudantes galegos de todo o país recitaron a Celso Emilio Ferreiro, unha das iniciativas máis intensas deste inesquecible ano en lembranza do poeta da esperanza. Á noite vivimos a vitoria colosal e moi traballada do Celta diante do Real Madrid, un deses milagres da providencia laica que amosan o valor do fútbol como grande teatro do mundo. A intelixencia táctica, o traballo compartido, o esforzo ilimitado dos humildes galegos dobregaron devagariño á sombra fachendosa do xigante madrileño, que non exento de fortuna conseguíu in extremis o seu gadoupazo. Porén, o resultado non conformou á caverna que ouvea indignada contra “eses paletos nacionalistas”, que se deberan ter rendido antes de iniciar o partido. As palabras do noso Celso continúan vixentes: “mais o lume que alampea xamais o veredes morto”.

Onte 458: Celta inofensivo

/en , , /por

Apenas un fallo de Túñez, que non chegou por pouquichiño a un centro dende a esquerda de Ibai, abondou para que Aduriz marcase a pracer e o Atlethic gañase ao Celta na súa visita á Catedral. A pesar de que na segunda parte controlou todo o xogo, na práctica o Celta amosouse inofensivo, romo diante da portaría de Gorka, consolidando a súa sona de equipo simpático polo seu xogo académico («boas sensacións» chámaas Paco Herrera), acollido con agarimo na maior parte dos estadios, mais ao que non é tan difícil superar. Onte nin a mobilidade de Aspas nin o posicionamento xerárquico de Oubiña abondaron para nivelar un partido no que os bilbaínos se conformaron, durante unha hora, por defender a súa mínima vantaxe. Tras un terzo do campionato, os equipos galegos ocupan na táboa posicións de moito perigo, amosando ambos os dous unha preocupante endeblez competitiva, sobre todo fóra da casa. A este Celta tan inofensivo viríalle como anel contar cun émulo de Falcao.

Campo do Fragoso CXXX

/en , , , /por

O NOSO MESSI

O vitrasa no que regresamos de Balaídos era unha tarteira que fervía. Algúns seareiros celestes botaban por fóra a súa indignación polo troco de Iago Aspas, co marcador igualado e con máis dun cuarto de hora para poder conseguir a vitoria. Este severísimo castigo de Paco Herrera, entendo que xustificado pola tarxeta que o de Moaña recibira poucos minutos antes por protestar un fóra de xogo, pode aumentar esa perigosa fenda co adestrador que transcorrida unha cuarta parte da liga mantén unha parte da afección nosa. Tras a debacle da segunda parte en Vallecas, á que non foi allea a endeble proposta táctica do adestrador celeste e os seus trocos polémicos, a retirada da lameira onte de Iago Aspas, con moita diferenza o mellor xogador dos nosos en ambos os dous partidos, chove sobre mollado. Algo que descoñecemos non está funcionando ben no vestiario celeste cando o adestrador non semella empregar a mesma severidade disciplinaria con todos os xogadores, como se pode comprobar tras as dúas vergonzosas expulsións consecutivas do central Cabral, por senllos cartóns vermellos, arruinando as posibilidades do equipo cando tiña partidos en clara vantaxe.

Fronte ao Mallorca de Caparrós, a pesar do seu polémico troco, Iago Aspas foi o mellor dos celestes. Xa dende a súa primeira intervención no minuto dez, unha parede de tiraliñas sobre Hugo Mallo, a súa velocidade desequilibrante, o seu xenial control de balón, os seus caneos imprevisibles, os seus desmarques de fantasía crearon o pánico entre os membros da contundente defensa balear, que respiraron aliviados cando foi substituído. Unha vez máis, o que é considerado pola bancada como “o noso Messi”, demostrou que nas súas biqueiras ten un xogo que está un paso por diante do resto do equipo. Durante unha primeira parte decepcionante do Celta, foi dos poucos que mantivo o nivel. O Mallorca saíu coma un lobo famento, tras seis derrotas consecutivas, disposto a marcar o antes posible. Conseguiuno de forma merecida no minuto vinte, tras forzar seis saques de recanto e contar con varias oportunidades claras, ante unha defensa celeste desas de requeixo das Neves, que dá as maiores facilidades para superala polo seu carácter doce e brandiño Co marcador en desavantaxe, senllas xenialidades de Iago, puideron nivelalo, mais foron estragadas por un Augusto Fernández lento e ofuscado que no minuto 37 só diante de Aouate guindou a pelota a Marcador.

Tras a reanudación, o Celta saíu un chisco máis intenso. Desta volta o alustro de xenialidade de Aspas si que cundíu efecto, tras un contra iniciada pola esquerda por Kron e Belvís, centrando para que Park tivese apenas que empurrar o balón ás redes dende a área pequena. A euforia celeste durou pouco. Cinco minutos despois, noutro apretón mallorquín, Javi Varas coa axuda do longueiro salvou un remate de cabeza de Hemed á saída dun saque de recanto. Situación de perigo extremo que se repetiría quince minutos despois tras un cacheirón de Nsúe desviado polo noso porteiro nunha tarde moi afortunada. A entrada de Bermejo, Quique de Lucas e Joán Tomas, xa no derradeiro cuarto de hora do partido, non supuxo de maneira ningunha o revulsivo que precisaba o Celta, mais aínda cando por vontade do seu adestrador quedara fanado sen a súa mellor baza atacante. Diante das dificultades evidenciadas polos nosos en ambas as dúas áreas, froito do que podemos denominar “sindrome da frouxidade”, o empate non foi o peor resultado. No entanto, este Celta que con estes empates conformistas comeza a naufragar tamén en casa, transmite sensacións de notoria debilidade. Ás portas do mercado de inverno, eu apostaría por un central con experiencia. Boa falta fai.

Campo do Fragoso CXXIX

/en , , , /por

O NOSO DERBI IGUALADO

O noso derbi máis galego-portugués da historia –até nove xogadores galegos e cinco lusos saltaron á lameira do Fragoso durante o encontro– resultou tamén un dos máis igualados e emocionantes dos que lembramos. O empate non foi un mal resultado para un Celta que estivo moi por baixo das nosas expectativas; aínda que, probablemente, este resultado foi un chisco decepcionante para un Deportivo que xogou moito mellor do que o veu facendo dende o comezo da liga. Con todo, polo visto no terreo, o empate resultou xusto e acorde cos méritos e deméritos de ambos os dous equipos.

A saída electrizante de Iago Aspas aventuraba unha noite de gloria. Na segunda vez que contactou coa pelota xerou o gol celeste. Foi unha internada pola esquerda na que a nosa figuriña superou ao seu marcador e disparou axustado ao pao dereito, obrigando a Aranzubía a despexalo con moitas dificultades, de xeito que o balón quedou morto para que Mario Bermejo, oportunísimo, o envíase doadamente ás redes. Tras o gol, o Celta creceuse. Cabral puido marcar cinco minutos despois, mentres que Iago coa súa mobilidade toleaba á defensa visitante. Foron os seus mellores minutos de xogo. Co balón no seu poder sentíase seguro, chegaba con certa facilidade a área deportivista e intentaba recuperar a pelota moi arriba, grazas á intensidade de Bermejo, Iago e Krohn-Dehli. Porén, o Deportivo foise estricando amodiño e conseguiu o empate á media hora de xogo grazas a unha xenialidade de Valerón que deliñou un xenial pase interior para que Juan Domínguez batese a Varas. A partir dese momento comezou a deriva celeste, que baixou a intensidade da súa presión e foi cedendo ao Coruña o control do partido. Valerón gañáballe a Borja na súa particular competencia, mentres que a veteranía cutre de Marchena pretendía quecer un partido, até entón de luva branca, descentrando a Aspas que até entón intimidaba aos visitantes con cada unha das súas intervencións.

Na reanudación foi clave o erro gravísimo do central Cabral que recibíu senllas tarxetas amarelas nos cinco primeiros minutos de xogo. Amoestacións, quizais rigorosa a primeira, mais que deixaron aos celestes en clara inferioridade. Oltra viu aquí a súa oportunidade e adiantou ao seu equipo de xeito que non deu tregua aos vigueses até o remate. Un minuto despois da expulsión, Pizzi, o mellor dos dianteiros coruñeses, lanzou un falta lateral de forma maxistral, de xeito que Varas salvou o tremendo cacheirón in extremis, na súa mellor intervención. Aí salvou o Celta o partido. Os visitantes insistiron na súa posesión, mentres que aos nosos abondoulles con defenderse con orde e serenidade, tratando de aproveitar un par de contrataques, especialmente un moi ben levado polo lateral Hugo Mallo, outro dos máis destacados do serán, que Iago non foi capaz de definir por centímetros. O troco inxustificado da figura de Moaña polo coreano Park, explicable apenas por razóns extradeportivas ou publicitarias, amosou que Herrera xa se conformaba cun empatiño.

Este noso derbi, lonxe das urxencias dramáticas da pasada tempada, foi moito máis sensato, temperado e agarimoso ca noutras edicións, tanto dentro como fóra da lameira, coa excepción dalgúns excesos verbais rotineiros de parte da bancada celeste, que deberían ser superados de vez. O feito de que no Celta xogasen sete xogadores galegos encheunos de fachenda.

A foto destacada é de Jesús de Arcos (Faro de Vigo)

Campo do Fragoso CXXVIII

/en , , , , /por

FÚTBOL DE SALÓN

Balaídos é un dos estadios nos que gusta o fútbol de alta escola, valórase a beleza e esforzo do xogo combinativo, que non é outra cousa que unha das manifestacións das artes aplicadas ao deporte. Tras a década gloriosa do Celta europeo de Mostovoi, Karpín e compañía ese xogo da serpe quedou prendido na memoria colectiva da afección celeste cun nome: “fútbol de salón”. Un sintagma coreado pola bancada agradecendo ao seu equipo o esforzo por saír do xogo mediocre do cacheirón a seguir e a defensa meduliana propio dalgúns equipos de primeira división. Na noitiña do venres a bancada de Balaídos cantouno con moito entusiasmo en varias oportunidades, agradecida polo excelente xogo deste Celta de Paco Herrera, inequivocamente galego (o partido comezou con sete canteiráns), un equipo amante de agarimar o coiro e conducilo pola lameira sempre con intención e vontade de estilo.

Neste treito inicial da tempada, o xogo do Celta foi dunha calidade moi superior ao que refliten os seus resultados, apenas tres vitorias por catro derrotas pola mínima. O de Herrera é dos escasos equipos que sacan sempre o balón xogado ao pé, estratexia paciente iniciada decote polo propio porteiro, á que non se renuncia nin sequera cando os rivais apretan ofensivamente con maior insistencia. Así foi fronte a un Sevilla moi ben armado, que tapaba coma un ourizo todos os espazos de transición entre liñas. Mais o Celta soubo insistir. Un Sergio madurísimo iniciaba unha e outra vez a rolda de xogo sobre os seus defensas, mentres que un Oubiña formidable, colocado con liberdade diante deles catro, orientaba, corrixía e repartía o xogo nesa batalla indispensable para non perder o control do centro. Álex López, ao que lle está costando máis traballo do agardado adaptarse á intensidade da primeira, participaba con desigual desempeño nunha estratexia que procuraba atopar as superioridades que permitisen a Park ou a Aspas despregar os seus alustros eléctricos en espazos próximos á área andaluza. Un traballo que deu o seu primeiro froito, transcorrido o primeiro cuarto de hora, cando o de Moaña recibíu un excelente balón longo de Mallo, superou ao seu marcador e xutou moi cruzado para que Palop envíase fóra con moitas dificultades. Pouco despois, foi o coreano Park, máis desdebuxado que o día do seu debut fulgurante, o que desaproveitou un contragolpe tras outro dos agobios aos que o Sevilla someteu á área celeste durante unha primeira parte bastante igualada.

Tras a reanudación, a convicción combinatoria celeste non mudou. Porén, foi a entrada de Mario Bermejo, que substituíu a Park, a que facilitou a recuperación de balóns no medio campo sevillista e a maior participación no xogo da parella de interiores, Krohn Dehli e Augusto Fernández, para min as dúas mellores fichaxes da tempada. Coa participación decisiva de ambos os dous volveu a tecerse unha vitoria facilitada pola fortuna que supuxo para os nosos o penalti transformado con mestría por Iago no minuto 15 e polo paradón incrible e memorable co que Sergio respondeu a un cabezazo tremendo do internacional Negredo. A pesar de que pode parecer paradóxico foi nesa media hora final de partido, cando máis empurraba o Sevilla na procura do empate, o período no que máis lucíu o fútbol de salón celeste. Coa forza dun marteló pilón, o danés e o arxentino, dous xogadores diesel que traballan coa mesma disciplina en defensa que en ataque, adonáronse de cadansúa banda até desgonzar aos marcadores sevillanos. Cando faltaban apenas catro minutos, Augusto Fernández batallou na banda dereita co seu marcador un balón, deses que parecen intranscendentes, e conseguiu centrar de marabilla para que Quique de Lucas na área pequena peitease con elegancia sobre o fondo das redes. Un gol ben bonito que pechaba outro partido no que brillou o xogo celeste.

Este Celta moito ilusiona polo seu compromiso cun patrón de xogo combinativo e fútbol académico. Un vieiro arriscado para un equipo humilde coma o noso, que non posúe figuras reclutadas a golpe de talonario. Porén, a convicción pode mover montañas.

Campo do Fragoso CXXVII

/en , , , /por

PASE PERFECTO

Miguel Torrecilla e Paco Herrera, responsables técnicos das fichaxes celestes, deben estar moi satisfeitos. Cinco dos novos xogadores que se incorporaron esta tempada contribuíron de forma decisiva a sacar adiante unha merecida vitoria fronte a un incómodo Getafe. A verdade é que este Celta das cinco primeiras xornadas, a pesar das súas tres derrotas pola mínima, froito quizais dunha certa inmadurez competitiva en Primeira, ilusiona pola calidade do seu xogo académico e ordenado. Este é un Celta moi xeitoso. Contando coa seguridade de Varas na portaría e a veteranía de Cabral no centro da defensa, é evidente que o equipo solidificou a súa estrutura; melloría á que tampouco é allea a recuperación física case completa do capitán Borja Oubiña, que partido a partido demostra que non perdeu a mestría da colocación e a capacidade de dirección do equipo sobre a lameira. Como é moi valioso o equilibrio de ataque-defensa achegado por Mario Bermejo, un auténtico atlante que traballa a eito, unhas veces como dique e outras como dardo. Mellora tamén, a acadada por Iago Aspas, a quen se lle ve cunha aparencia máis fibrosa e un comportamento máis acougado, mesmo diante dun árbitro tan estreliña e voluble como Teixeira Vitienes, sen perder a súa afouteza brutal para castigar aos defensas rivais, como sucedeu onte co veterano Alexis que rematou o partido desquiciado, mesmo expulsado tras darlle unha labazada a Hugo Mallo. Non obstante, superadas as comprensibles saudades da bancada de Orellana, semella que os tres novos dianteiros son os que poderían marcar as maiores diferenzas, tanto a maxia e o traballo do danés Krohn-Delhi, que onte fabricou os dous goles, como o talento diesel de Augusto Fernández e a incrible fame de gol amosada por Park Chu-Young, ambos os dous autores dos tantos da vitoria.

O Celta desenvolveu unha primeira parte excelente na que só lle faltou marcar, a pesar de estragar cinco goles deses feitos. Aos dous minutos Iago xa fixo unha xogada extraordinaria, na que con senllos caneos sentou por vez primeira a Alexis, para xutar logo moi axustado á base do pau. O Celta continuou procurando unha saída do balón limpa, combinando con paciencia, buscando situacións de superioridade, como a que no minuto once atopou na banda dereita, outra vez Aspas, finalizada cun soberbio punteirolo do de Moaña que bateu no poste. Cantamos gol. Non perdeu o Celta o seu espírito de ataque, sobre todo grazas as recuperacións de Bermejo que se transformaron en galopadas de Aspas, un auténtico pesadelo para a defensa madrileña, e ás aparicións descontinuas preto da área de Krohn-Delhi e Augusto Fernández. Pola súa banda, o Getafe apretaba só de cando en vez, buscándolle as costas a Túñez, mais nunca conseguiu unha oportunidade clara.

O partido animouse tras a reanudación, sobre todo cando o Celta conseguiu o seu primeiro tanto. Tras unha gran contra de Krohn-Delhi, na que soubo cruzar o balón no momento exacto para que Augusto cun preciso pexegazo inaugurase o marcador. O do danés foi un modelo de pase perfecto. Mágoa que un minuto despois, empatase Barreda, tras unha xogada anterior na que Varas fixo o mellor paradón do serán. Co partido empatado, desta volta Paco Herrera si que moveu axiña o seu banco. Cando faltaban apenas vinte minutos fixo debutar a Park en Balaídos e un minuto despois o coreano adiantaba ao Celta cun remate de semixeonllo, tras outro pase perfecto do xenial Krohn-Delhi. O do asiático foi de chegar e encher e o do danés unha demostración de abraiante calidade técnica dun xogador capaz tamén de ofrecer durante os noventa minutos os maiores sacrificios e disciplina defensiva.

Mentres a bancada expresaba a súa predilección polo fútbol de salón, un clásico en Balaídos, os minutos finais foron dun certo agobio para os nosos. Daquela apareceu o protagonismo de Teixeira Vitienes que arruinou os minutos do desconto coa expulsión de Paco Herrera e un incomprensible recital de vedetismo arbitral. Este Celta xeitosiño dá motivos sobrados para a esperanza.

Fito, alma da Roda

/en , , , , , , , , /por

No artigo de Faro de Vigo lembro a figura de Fito Domínguez, alma da Roda, falecido esta semana:

Fomos moitas as persoas que choramos por Adolfo Domínguez Otero, a quen todos coñeciamos por Fito, o fundador, cantor e alma do grupo A Roda. O seu pasamento, como o da súa compañeira Filo Dourado, apenas unhas semanas antes, constitúen senllas perdas desoladoras para a música galega. Galicia enteira, mais sobre todo o Vigo metropolitano e a afección celtista, non vai esquecer a quen foi a voz varuda e rexa que mellor expresou o entusiasmo de compartirmos a vida e a ledicia de formar parte da comunidade galega.

Sei que o tempo recoñecerá o labor xigante que Fito fixo a prol da recuperación da canción do folclore galego dende a creación do grupo A Roda en 1976. Unha epifanía que como contou o sábado Ferrín na columna de “No fondo dos espellos” se produciu na taberna da Viuda, hoxe desaparecida, situada na Travesía da Aurora, a carón da taberna de Eligio. Aí naceu o nome do grupo, desa roda que arredor do mostrador circular daquela tasca, formaban os amigos de Fito e Luís Vaamonde cando para se divertir cantaban con enxebreza cancións populares galegas mentres compartían unhas chiquitas. Aí no repertorio desas cancións de taberna xermolou o espírito do grupo, ese celme inequivocamente popular, obreiro, vigués e galeguista que A Roda, e Fito Domínguez moi en particular, representaron con afouteza e enorme dignidade ao longo de toda a súa traxectoria musical.

Mais o fenómeno popular que, logo, supuxo A Roda debeuse, ademais, á intuición de Gustavo Ramudo e Xerardo Rodríguez, daquela responsables da serie Xeira de Discos Movieplay de Madrid, que souberon da existencia do grupo tabernario por Suso Vaamonde (irmán de Luís) coincidindo coa gravación do seu inesquecible “Nin rosmar un laído”, o 28 de outubro de 1977 no Teatro Cine Veiga de Moaña. Pouco tempo despois Movieplay publicaría o primeiro elepé do grupo, no que incluíron trece cancións, presentadas como adaptacións de temas populares. Un disco que se abría e pechaba con “O andar miudiño”, e no que estaban tamén pezas inesquecibles como “Pousa, pousa”, “Lévame”, “A filla”, “A cantiga de Betanzos” ou “O gato” (composición que se debe a Manuel da Ponte). O éxito popular daquela gravación foi tremendo naquel tempo de entusiasmo e de axitación política, coincindo coa Transición, falándose de que chegaron a vender máis de sesenta mil exemplares. A Roda, ademais, obtivo o Premio da Crítica Galicia, na súa primeira edición, recoñecéndoselle “o traballo de recuperación do folclore”, galardón que compartiron co disco alboral de Milladoiro, aquela primeira formación de Antón Seoane, Rodrigo Romaní e Xosé V. Ferreirós, “polo seu labor na música popular”.

Éxitos que repetiron co segundo elepé, “Falemos galego”, publicado en 1979, que abriron con “Foliada do Celta”, unha canción que uníu para sempre á Roda co equipo celeste, converténdose co paso do tempo no segundo himno celtista. Colaboración co club galego que levaría en 1999 a publicar un disco no que gravaron o himno do Celta, unha versión da rianxeira e a participar nas diversas celebracións do ascenso, a última o pasado 3 de xuño. Outrosí sucedeu con “Falemos galego”, a canción que pechaba e titulaba este segundo disco, onde o grupo exaltaba o noso idioma e afirmaba o seu uso na rúa e na escola, nun momento decisivo do seu proceso de oficialización, anterior á aprobación do Estatuto de Autonomía e da Lei de Normalización Lingüística. Compromiso coa lingua que A Roda mantivo de xeito inquebrantable ao longo da súa historia e da que os seus membros deron testemuña en cada un dos seus centos de concertos por toda a xeografía galega e nas súas viaxes a distintos países europeos e americanos, onde foron recibidos con enorme entusiasmo polas comunidades galegas emigradas.

Fito Domínguez foi o único dos fundadores do grupo que se mantivo ao longo destes 36 anos de traballo, no que gravaron quince discos e no que desenvolveron un repertorio popular, que en moitos casos contribuíron a rescatar do esquecemento. Lonxe da súa orixe amadora, ao longo da súa prolífica andaina, A Roda realizou un traballo musical moi valioso e concienzudo, sobre todo no que atinxe á recuperación e adaptación de foliadas, alalás, panxoliñas e outras cantigas de festa e traballo, pezas do patrimonio inmaterial que hoxe recoñecemos como populares grazas as súas magníficas versións.

Varias xeracións de galegos non somos quen somos, non sentimos como sentimos, non expresamos a nosa ledicia como o facemos sen as cancións que naceron na roda da Viuda, sen eses himnos saudosos que nos unen, identifican ou emocionan até bagoar. Estas cancións permanecerán na nosa memoria como engramas imposibles de esvaecer. Fito Domínguez, como os seus amigos do corazón, os irmáns Suso e Luís Vaamonde, foron, son e serán a voz de todos nós. Beizóns!