Rivas, Premio Cálamo

Manuel Rivas recibiu o premio extraordinario outorgado por Cálamo, a libraría zaragozana. O noso bo amigo Txetxu Barandiarán publica unha completa crónica do evento. Txetxu recolle algunhas das afirmacións da intervención de Manolo:

“Non hai escritura sen desexo.”
“As librarías son espazos de resistencia e re-existencia nun tempo de consumo no que nos intentan roubar o ‘outro tempo’.”
“Non se pode reducir a literatura ao entretemento.”
“A literatura transporta unha información básica que non se pode comunicar doutra forma.”

Cervantes, Galí, Colón

Hoxe Ferrín publica en Faro esta fermosa elexía polas últimas librarías pechadas no país. Hai días, Salvador García-Bodaño tamén escribira sobre as súas librarías na lembranza. Moi recomendables estes dous textos de dous mestres.

Etiquetas:

Con Dionisio Pereira

Hoxe o historiador Dionisio Pereira viuse obrigado a declarar no Xulgado de Paz de Cercedo por mor da denuncia presentada contra el pola familia dun ex-alcalde falanxista desa localidade pontevedresa. Paréceme este un feito gravísimo contra a liberdade de expresión e contra a memoria das vítimas que o historiador recuperaba do esquecemento. Amosamos a nosa solidariedade co afouto investigador.
Dionisio redactou unha carta sobre o particular, dirixida aos seus compañeiros historiadores, que reproducimos na súa totalidade polo seu interese. O que relata dá moito que pensar sobre a estratexia dunha dereita recalcitrante que se resiste a aceptar o marco democrático.

“A familia (residente en Pontevedra) do antigo alcalde de Cerdedo (dende 1950) e xefe local de Falange nos días que seguiron ao golpe militar, Manuel Gutiérrez Torres, familia que tamén está emparentada con outro falanxista de primeira hora, Francisco Nieto, tenme presentado unha demanda de conciliación que se verá o día 15 de febreiro ás 11h no Xulgado de Paz de
Cerdedo, por publicar no libro “A IIª República e a Represión franquista no Concello de Cerdedo” editado en 2006 por “Verbo Xido” a seguinte frase: “Persoas sinaladas pola súa presunta participación en diversas manifestacións da represión: Angel, Luis e Manuel Gutiérrez Torres (xefe da Falange, alcalde de Cerdedo nos anos 40 e 50), Eligio e Francisco Nieto (falanxistas)….” . Tamén o fan por unha frase semellante publicada no meu traballo incluído nas Actas do Congreso da Memoria celebrado en Narón en decembro de 2003.
Esixen que me retracte, que publique esa retractación nos mesmos medios nos que foron escritas as frases devanditas e que acepte unha indemnización polos danos e perxuízos sufridos, “en la cuantía que se determinará en el momento procesal oportuno”.
Como é evidente, eu nin podo nin quero retractarme, posto que esas persoas foron sinaladas por numerosas fontes orais como participantes nunha represión na que se pasearon a 7 veciños, houbo malleiras, multas, roubos, detencións e humillacións se taxa, etc. etc. Non podo, pois, por que non podo faltar á verdade, e porque tamén está en xogo a dignidade das vítimas. O problema é que só teño fontes orais, posto que como sabes, os paseos, as malleiras, os roubos, etc. non teñen a penas referencias documentais (só en casos moi excepcionais) e ficaron impunes. Ademáis, eu non utilizarei nunca as miñas fontes orais como testemuñas nun xuízo, porque non podo implicar nesa situación tan desagradable a persoas de máis de 80 anos, que confiaron en min e que xa saben o que foi a represión fascista porque aturaron con ela na súa mocidade. Algúns, ademáis, son familiares directos dos asasinados.
En conclusión, está en xogo a liberdade de expresión e o mantemento “per secula seculorum” da impunidade dos agresores, asumida hoxendía polos seus descendentes. A maiores, aqueles que se beneficiaron do franquismo, pretenden seguir facéndoo en retrospectiva.
Entendo, pois, que isto sobarda a cuestión persoal, e debera ser tomado en conta xunto con outros “incidentes” similares que están a acontecer (no Grove e en Cambados, por exemplo), por todas aquelas persoas e entidades que vimos traballando na recuperación da memoria da represión franquista, e, se é posíbel, darlles unha resposta colectiva.
Por algunhas informacións, me consta que a familia en cuestión tivo presións externas, non sei de quén, pero posibelmente de círculos da dereita, para presentar a demanda. Polo tanto, se temos en conta as ameazas que comezan a proliferar, podemos estar no comezo dunha estratexia para cortar as actividades de historiadores e colectivos debruzados nesta temática, aproveitando os innegables trazos conservadores (por utilizar unha expresión suave) do aparato xudicial: daqueles polvos da Transición, veñen estes lodos.
Podes facer uso desta información da maneira que creas máis convinte. Envíoche tamén un comunicado que fixo a directiva da asociación “Verbo Xido” por se queredes adheriros: trataríase de envialo rápidamente á prensa co maior apoio posíbel de colectivos e persoas. En calquera caso, nós estamos polo labor de facer algo conxuntamente.
Outra cousa: o domingo 18 a partir das 12h ate as 17 h. a Asociación de Mulleres “Espadela” celebra no Pavillón de Deportes Municipal a VIIª Festa da Vincha. Pois ben, convidaron a “Verbo Xido” a que puxeramos un posto de libros de autores da bisbarra; daquela, aproveitando o convite, imos facer unha venda masiva do libro en cuestión. Como pode haber rexeites por parte dalgún elemento montaraz da potente dereita local, estamos facendo un chamamento aos amig@s e correlixionari@s a que nos fagan unha visita, tomen un viño, proben a vincha, e nos arroupen coa súa presenza e impidan que haxa ningunha saída de tono dos carcas. Así que xa sabedes, se vos animades a vir pola montaña…..
E máis nada. A ver en que queda todo isto. Saúde Dionísio Pereira”

Actualización (16-2-2007): Centos de persoas avalan o traballo de Dionisio.

Os pecados capitais

Xa está nas librarías Os pecados capitais, a novela de Francisco A. Vidal, gañadora do premio Terra de Melide 2005 e coa que Xerais inicia a súa colaboración con este certame de narrativa promovido polo concello de Melide (o vindeiro mes aparecerá Os paxaros tamén migran ao sur de Silverio Cerradelo, premiado en 2006).

O texto de contracuberta que preparamos sobre a magnífica novela de Francisco A. Vidal reza así:

A soberbia de Andrés, un narcotraficante da ría de Arousa, lévao a asumir riscos e aventuras que o converten nun home rico, temido e adulado. Pero cando lle chega a hora da morte, Andrés ten que enfrontarse a todas as pantasmas do seu pasado, un pasado de maldade no que el sempre era necesariamente o primeiro, sen importar as formas nin os métodos para conseguilo. Con Andrés, xa no seu leito de morte, distintas persoas que conviviron con el e que agora agardan o seu pasamento, van relatando as súas convulsas relacións co narcotraficante e achegando, cadaquén, o seu particular punto de vista: o curo, a súa criada, o seu avogado, o seu fillo, o seu amigo Indalecio…, até a agardada confesión do propio Andrés. El mesmo tamén xulga a todos os que o rodean, arrogante e fachendoso, practicamente ás portas da morte. Novela multiperspectivista (narrada dende o punto de vista de sete personaxes), de lectura engaiolante, aborda a historia dun home que quere triunfar nun país de emigrantes sen saír da terra. A fame por medrar conducirao ao contrabando de tabaco e máis tarde ao “próspero” negocio do narcotráfico. O xurado que outorgou o Premio Terra de Melide 2005 subliñou que “o autor conseguiu unha gran profundidade na creación de Andrés, o personaxe central da novela”.

As primeiras páxinas da obra (que presentaremos en Ribeira, dentro dunhas semanas), poden baixarse en PDF aquí:

Dragona no Dadó

A presentación de Dragona encheu onte o Dadó-Dadá. Moitas persoas, entre as que se atopaban numerosos blogueiros, escoitaron a intervención de Queipo e as músicas que durante máis dunha hora e media pinchou Míster Choco (dende os boleros e os mambos máis clásicos ao jazz, dende a música electrónica á das grandes orquestras).

Queipo salientou que comezou a escribir a novela en 1994. “Foi un parto moi demorado. Agromou en varias ocasións. Foi construída, reconstruída e deconstruída en varias ocasións”. Propuxo fixarse na fotografía da portada de Cé Tomé, unha deconstrución dunha parede que permite a reconstrución progresiva dun rostro. “Este memsmo proceso é o que está acontecendo no mundo. Vivimos nunha situación entrópica, previa a unha situación de catástrofe que entendo pode chegar a ser positiva”. Referiuse, despois, a que cuestións como os fluxos migratorios e o cambio climático poden levarnos a un novo cosmopolitismo. Para el esta posibilidade é o centro temático da súa novela, situada nunha cidade esteiro e protagonizada por persoas (todas inmigrantes) que non saben qué relación han ter entre elas. “Persoas cun comportamento mimético, irreflexivo e incomprensible. Vivimos nun tempo no que se modificaron as relacións entre as persoas e o modelo de familia. Neste novo entorno a xente vive nunha confusión total”. Logo, as súas palabras abordaron á importancia da música en Dragona. “Hoxe os obxectos configúrannos como obxectos nómadas, o móbil, a pedeá ou o mp3 desprázanse con nós. A música acompáñanos para tapar a nosa soidade; escoitamos calquera cousa que nos interese. Son músicas para a introversión máis perversa, para illarnos máis que para compartir.” Queipo rematou a súa intervención falando de que tecnicamente pretendera empregar un narrador novo, intervencionista, coma un psicanalista, empregando transfer, incluíndo, progresivamente, unha parte alícouta de cada un dos persoanxes.

Hoxe ás 20:00 no Verbum Jazz Café de Samil haberá unha nova presentación da novela.

Actualización (11-2-2007): Preciosa crónica de Ian sobre a presentación no Dadó.

Etiquetas:

Jaureguizar

Onte presentamos en Santiago A Cova das Vacas Mortas, a novela de Jaureguizar gañadora do Premio Fundación Caixa Galicia de Literatura Xuvenil. Xa podemos anunciar que o 5 de marzo, ás 17:00 horas haberá un encontro de blogueiros nas instalacións de Xerais en Vigo para presentar a páxina web da novela e para debater co seu autor. Quen queira participar, prego mo comunique por correo electrónico.

Participantes na presentación A Cova das Vacas Mortas, Vigo, 5 de marzo (quen queira apuntarse, facelo en bretemas@gmail.com):

Etiquetas:

Pepe Iglesias

Desde hai anos perdéralle a pista a Pepe Iglesias, o gastrónomo asturiano-galego que hai case unha década preparara o Receitario estacional da cociña galega. Aquel fermoso e orixinal proxecto de catro títulos (hoxe difícil de atopar nas librarías) supuxo unha das achegas máis notables da bibliografía gastronómica galega. Agora, volvemos atopar a Pepe grazas ás marabillas da rede á fronte dun portal moi potente, premiado xa como o mellor web gastronómico de España. Recoméndable para os blogogastrónomos.

Etiquetas:

Dragona

Hoxe chegaron do prelo os primeiros exemplares de Dragona, a nova novela de Xabier Queipo. Presentarémola o xoves, día 8, no Dadó Dadá de Santiago (20:00 horas) e o día 9, no Verbum Jazz Café de Vigo (20:00 horas, tamén). En ambos os dous actos, Mister Choco pinchará algunha das músicas que aparecen na novela. O texto de promoción de Dragona que preparamos é o seguinte:

Na narrativa galega actual, Xavier Queipo é un dos autores que máis gravitan sobre o eixo Investigación + Desenvolvemento + Innovación Literaria. En Dragona, preséntanos unha “novela de personaxes”. Nunha cidade sumidoiro, cualificada polo autor como “A cidade do esteiro”, desenvólvese a vida dunha serie de personaxes atípicas chegadas dos catro cantos do mundo, que transitan entre a desesperación e a lubricidade, entre o comportamento fútil e as paixóns máis primarias. Dragona é unha novela con banda sonora e recreación no terreo se cada máis inexplorado da narrativa galega, aquel que analiza con precisión de cirurxián os sentimentos e as paixóns coma se fosen tecidos dun corpo único. Esta novela marca, para o autor, un antes e un despois na súa procura constante, na procura do que non se ve, deses lindeiros da incerteza, o que Cortázar chamaba “o outro lado”. Dragona é unha parábola do futuro que nos espera, que está aí, que xa chega.

Aquí pode descargarse o primeiro capítulo da obra. Boa lectura!

Etiquetas:

Entrevista a Ramón Caride

Un dos formatos máis atractivos da presentación literaria é a entrevista co autor. Esta foi a fórmula que utilizamos hoxe na Casa do Libro de Vigo para o acto de promoción do volume de poemas de Ramón Caride. O escritor Francisco Castro e o poeta de Cea conversaron animadamente arredor d’ As mascaras de Cronos. Recollín na libreta algúns fragmentos da conversa.
–FC (Francisco Castro): Este libro comeza cunha cita de Novoneyra: “O futuro é un lugar desde o que ollar para hoxe”. Este é o porqué deste libro?
–RC (Ramón Caride): Este libro para min supón un ciclo que termina. Creo que na miña obra hai un ciclo que vai de 1992 a 2002, xa que os textos que escribín durante este período teñen moitas recorrencias entre eles. Eu escribo poesía en períodos curtos e intensos. Cada libro de poemas é froito dun fogonazo. Alterno na escrita a poesía e a narrativa.

–FC: Falemos das temáticas. En libros como “Xeografías de sal” daslle gran importancia ao erotismo. Ata que punto valoras a carnalidade e a paixón como temática poética?
–RC: O amor é sencial na poesía. Xa sinalaba Monterroso que os temas da poesía son o amor, a morte e as moscas. En “Xeografías de sal”, un poemario construído como as caixas chinesas, unhas partes dentro doutras, foi un desafío introducir nun dos libros, “Erótica alfabética”, o vocabulario erótico. Creo que a literatura galega foi moi púdica, con escasa presenza do erotismo, mesmo na utilización de palabras como “foder” (na miña aldea nunca se dixo “follar”). Interesoume acometer ese desafío. Mais en “Xeografía de sal” están outros temas deste ciclo. Ademais do erotismo, esta moi presente a desaparición do mundo rural (no libro a “Quentura do sangue”), a da cidade na globalidade e a poesía social (no titulado “Vitimario”). O libro é a xeografía do pracer e do sufrimento humano. Este é o cerne de todo o volume, todos os temas están en “Xeografía de sal”.

–FC: Cando lía o volume crin estar escoitando os ecos de Celso Emilio Ferreiro, tanto na poesía social como na amorosa. A última cita do libro é, precisamente de Celso. Son estes os ecos da túa obra poética?
–RC: Tiven a sorte de coñecer personalmente a Celso Emilio Ferreiro e comprobar que era un home cunha presenza excepcional. Grazas a Longa noite de pedra de Celso Emilio, Remuíño de sombras de Neiras Vilas (os dous publicados por Edicións Castrelos) e A esmorga de Blanco Amor quizais sexa escritor en lingua galega. Eles abriron moitas portas temáticas e técnicas. Celso Emilio dominaba tanto os rexistros populares e os cultos. Eduardo Blanco Amor e Celso Emilio estaban en contacto coa vangarda de cada momento. Recibir todo isto en galego abriume portas.

–FC: Para rematar, quixera que reflexionases sobre a cita que recolles de Alberto Caeiro referida a que “ser poeta é unha maneira de estar sozinho”.
–RC: A miña infancia foi nunha aldea, un microcosmos no que todo había, regulado polo ciclo invariable que marcaban as estacións. Un mundo que, como recrda Buñuel nas súas memorias, desapareceu de repente. A memoria é creativa é trata de crear aí unha Arcadia. Como o libro é plural, podes atopar un poema que defenda iso e outro o contrario. Hai unha ambivalencia, vivimos na contradición.

O venres 26, ás oito da tarde, presentarase o libro nas Bodegas Martín Codax de Cambados. Un acto poético musical (con seguridade moi concurrido) que pechará este ciclo de presentacións.

Etiquetas: