Outro libro electrónico

Aínda que non foi lanzado coa espectacularidade do iphone (unha marabilla!), o Sony reader é unha nova proposta de libro electrónico. Aparecido no mercado norteamericano hai catro meses, utiliza a tecnoloxía de tinta pasiva que imita a iluminación natural, o que permite ao usuario ter a impresión de estar lendo unha folla de papel (o que quere dicir que permite unha mellor lectura de pantalla que a maioría dos LCDs). Na tarxeta de memoria pode almacenar arquivos de textos, pdf, imaxes e formatos mp3. Sen mudar a batería ten capacidade para ler 25 libros (unhas 7.500 páxinas). Nos EE.UU. custa 280 € e as vendas din que son mellores do agardado, sendo considerado un dos mellores gadgets de 2006. A verdade é que os e-books, ata agora, non acabaron de arrincar (as novas pedeás de HP xa nin sequera montan o reader). Será o Sony reader outra intentona fracasada? Nos vindeiros meses estará aquí á venda. Haberá que probalo.

Máquina para facer libros á carta

Via Bibliomano sei da aparición nos Estados Unidos dunha máquina para imprimir e encadernar libros á carta. A impresión baixo demanda levada as súas máximas consecuencias: pode facer dous libros de 500 páxinas cada sete minutos! Chámame a atención o seu aspecto, semellante ao dun caixeiro automático. Con que nome a bautizamos?

Etiquetas:

Chegou a tinta electrónica?

Vía barbol cheguei a este vídeo onde Phillips presenta un prototipo de libro electrónico baixo a denominación de “dispositivo de tinta electrónica”. A verdade é que, a pesar desa pantalla desenrolada, aínda non lle vexo moito xeito como máquina dixital de lectura.
Etiquetas:

Libros e tecnoloxía

Vía Libreros chego a este espazo monográfico de Literaturas sobre Libros e tecnoloxía. Interesante para facerse cunha idea xeral sobre o debate no que vimos insistindo.

Etiquetas: ,

Sismo cultural?

Hoxe no Ciberpaís aparecen dous importantes artigos que abordan a cuestión da dixitalización dos fondos textuais, feito (para min incuestionable) que rexeiten a maioría dos editores internacionais e que promove, fundamentalmente, Google. O traballo de Francis Pisani analiza o estado da cuestión, mentres que o de Eric Schmidt (director mundial de Google inc) defende abertamente a dixitalización como xeito de democratizar o acceso mundial á información. Nos próximos días, unha vez que pase o rebumbio das primeiras sesións do máster de edición, estudareinos máis devagariño.

O da dixitalización dos fondos analóxicos impresos (trinta e cinco millóns de libros dos que só o 10% están en dominio público) é un dos debates claves do novo paradigma da literacidade electrónica, xa que afecta ao papel tradicional dos editores e das bibliotecas, ademais das implicacións que supón para a regulación do dereito de autor e ao funcionamento do modelo actual de comercialización dos contidos textuais.

Etiquetas: ,

Os dereitos de autor e as novas tecnoloxías

Leovixildo García Bobadilla, asesor xurídico do Grupo Filmax, abordou no Simposio a cuestión dos dereitos de autor en relación coas novas tecnoloxías. Foi a súa unha conferencia técnica interesantísima.
Iniciou a súa intervención explicando que está en cernes o anteproxecto de reforma da Lei de Propiedade Intelectual, que, na súa opinión, presenta grandes eivas no que atinxe á edición dixital (a lei redactouse antes das novas posibilidades de edición, repetíndose, por pór un caso, constantemente a palabra “exemplares”), polo que presentará problemas, xa que non se explicitan asuntos concretos como os que debe recoller un contrato editorial no relativo a:
-número máximo e mínimo de exemplares (na edición dixital descarga da obra?)
-obrigas do editor (certificación da impresión, venda, existencia de exemplares, venda en saldo, tiraxe, etc como se resolven se a lei non o explica?)
Este tipo de cuestións poden anular un contrato de edición, tanto por parte do editor como do autor se non se pactan antes e se refliten no contrato.
No anteproxecto de reforma da Lei de Propiedade Intelectual non figura cómo se vai resolver para a edición electrónica o rexistro nin do ISBN nin do Depósito Legal. Actualmente na Comunidade Autónoma de Madrid, por exemplo, para unha edición electrónica non se esixe Depósito Legal, mais si, pola contra, en Catalunya.
Para García Bobadilla no contrato dunha obra que vai ser editada electronicamente hai que contemplar distintas necesidades de explotación, mencionar o territorio (a explotación limitada a un só país non tería sentido) e a súa posibilidade de fragmentación (cando se trata de libros de consulta pode interesar pór á venda capítulos por separado, pero habería que explicitalo no contrato). Subliñou, tamén, a importancia que cobrarán as entidades de xestión colectiva da obra electrónica (Cedro, SGAE…) e de termos específicos xurídicos como o “dereito de sincronización”, que tradicionalmente só se usaba no cine (libro dixital con música), e “dereito sui generis” (a base de datos pode ter dereitos de autor á marxe da información contida nela cando se estime que por si mesma ten orixinalidade suficiente (obras de referencia por exemplo).
Por último, abordou a cuestión das licenzas Creative Commons, de proxectos de dixitalización de obras en dominio público como o de Google Print,e da xerencia dos dereitos dixitais (DRM). Baixo este nome acóllense unha amplia variedade de sistemas que protexen o uso dos contidos dixitais e que poden controlar como se está movendo (accesos -número ou tempo de uso-, etc.). O asociacionismo de editores pode ser moi importante para este tipo de controis e mesmo para fornecer formatos de dixitalización aos seus asociados.

Teleformación en Galicia

Noa Orizales presentou no Simposio unha panorámica moi completa sobre o estado en Galicia da teleformación, formación a distancia, e-learning, educación virtual, teleaprendizaxe, e-formación, telemática educativa, variadas denominacións para referirse ao novo sistema educativo que emprega internet como canle para a distribución e xestión do coñecemento. Na actualidade, conceptos como educación a distancia, educación virtual ou “blended learning” mestúranse entre si e coas novas tecnoloxías da aprendizaxe, dando orixe a unha nova era educativa, que está redefinindo os clásicos conceptos de espazo, tempo e alumno, para abrir un novo período, máis acorde coa Sociedade da Información na que estamos inmersos.
Noa Orizales debuxou un mapa da teleformación no noso país noso, dende as iniciativas pioneiras de Radio Ecca, Ciberuned e CESGA, dando conta logo das actuais experiencias universitarias de aulas virtuais de Santiago, Vigo e da Coruña e doutras experiencias promovidas pola Consellaría de Educación (Siega, Platega), concellos, deputacións, sindicatos e asociacións, e preguntándose polas razóns da paralización do proxecto da Universidade Virtual Galega.
Concluíu Noa Orizales a súa interesantísima ponencia propoñendo unha reflexión sobre as consecuencias da boa saúde da que goza a teleformación en Galicia, o que conlevaría para ela repensar o papel que no futuro terán os métodos de ensinanza tradicional. Consecuencia disto afirmou que “a edición tradicional ten moito camiño que andar, xa que se non quere converterse nunha reliquia de museo, deberá aprender a procurar novas vías de expansión e comunicación ligadas ás novas formas de distribución do coñecemento. O tradicional libro de texto impreso, tal e como ata o de agora o coñecemos, tende paseniñamente a converterse nun elemento secundario no proceso de ensinanza-aprendizaxe, deixando un maior protagonismo aos materias interactivos e dixitais”.

Do "pizarrillo" a Google print

No Simposio foi moi interesante a intervención do editor Juan Blanco Valdés sobre o futuro da edición no contexto da aceleración tecnolóxica que se desenvolveu dende 1980. Juan (quen posúe un magnífico blo) fixo unha retrospectiva moi clarificadora do sucedido entre o “pizarrillo” e a bitácora e Google print sinalando que para el existiron tres momentos principais: a escola dos anos sesenta; o seu primeiro ordenador persoal (1985); e, o terceiro, a montaxe que realizou do primeiro web da universidade (1995), recordando que o primeiro web galego foi o da Facultade de Física (1993). Juan sinalou, logo, que para a historia da edición actual os dous momentos claves foron: o primeiro a creación do formato poscrit en 1985 (que supuxo o nacemento da autoedición), e, o segundo, a creación da web entre 1989-90.
Particularmente importante foi a reflexión de conclusión de Juan: “hoxe a preocupación sobre o soporte -dado o carácter manipulable do texto, e dado que todas as formas de edición teñen o mesmo obxectivo: manipular e transformar o texto-, debe dar paso ao da lectura. O anuncio realizado por Google de que en abril de 2006 contará con quince millóns de libros dixitalizados na rede abre posibilidades insospeitadas para o libro e a lectura”.
Conclusión moi clarificadora, que ben podería ser unha das principais do Simposio.