"O único que queda é o amor": a primeira crítica

Hoxe saíu a primeira crítica do libro recente de Agustín (grazas, Tati). Aquí pode baixarse o pdf do adianto de “Amor de gosto”, un dos dez contos do volume. A primeira presentación realizarase o mércores 28 de novembro, ás 20:30 na Biblioteca González Garcés da Coruña.
Teño moi boas vibracións sobre a acollida deste conxunto de relatos (boa parte deles memorables) que para min constitúe unha enorme homenaxe do autor á lectura e á excelencia da escritura. O único que queda é o amor é un libro importante deses que permiten anchear os límites da nosa narrativa. Recoméndoo vivamente.

Decálogo da novela do século XXI

Vicente Verdú publica en Babelia un moi interesante artigo sobre o futuro da novela no século XXI. Baixo a fórmula do decálogo (esas listas tan empregadas na rede) Verdú actualiza as regras que no entorno da nova literacidade debe preservar a narración literaria.
1. Resistirse a ser adaptada aos formatos audiovisuais.
2. Insistir na calidade da súa escrita. “El gusto de la lectura se obtendrá no del artificio argumental, el suspense policiaco, los agentes especiales, los cofres por descerrajar o los misterios divinos, sino de la intensa degustación del texto”.
3. Desbotar a idea da novela como artefacto literario. “Lo que cuenta es la belleza de la inmediatez, el texto convertido en un gozoso bocado de por sí”.
4. Fragmentar as historias, tendendo a copiar o blog e a comunicación fragmentada omnipresente.
5. Desbotar o fío argumental.
6. Procurar a beleza e perspicacia da escritura. “La escritura […] es insustituible en cuanto agudiza su ser, emplea las palabras exactas y no la palabra como un andén para llevar la obra a otra versión”.
7. Explorar no interior dun mesmo ou doutro atá a extenuación.
8. Desbotar a ficción e apostar pola escritura do eu. “La transmisión de lo personal da sentido, carácter y contenido a la comunicación. No hay comunicación sin comunión, no hay comunión sin comunidad, no hay comunidad sin sinceridad, no hay sinceridad sin volcar lo personal”.
9. Adoptar a primeira persoa do singular.
10. Apostar polo humor. “Sin ironía no hay contemporaneidad, sin ironía no existe visión de la iridiscencia del mundo y su variable composición”.
Cantas novelas con algunhas destas características coñecemos na recente narrativa galega? Quizais tamén esta recentemente premiada?

Etiquetas:

"Cardume", primeira crítica

A primeira crítica dunha obra sempre crea expectación a editores e autores. Esta é a que sobre Cardume, a novela de Rexina Vega, Premio Xerais 2007, publicou onte Manuel Rodríguez Alonso, o incansable crítico do Cartafol de libros. Nestes últimos vinte días, o mesmo crítico, publicou os seus traballos sobre Limpeza de sangue (o Nacional de teatro de Rubén Ruibal) A casa dos Lucarios de Teresa Moure e Vidas post-it, os relatos de Iolanda Zúñiga. Agradecemos tan impagable seguimento do crítico e do equipo de Cartafol.

Actualización (07-11-2007): Un comentario corrixe atinadamente a anotación. A primeira crítica de Cardume foi publicada o pasado día 31 de outubro por Fran P. Lorenzo no seu blog (grazas, e as nosas desculpas). Paga a pena a lectura deste texto, do que recollo un fragmento:

“Vigo é o pano de fondo desta epopea colectiva, narrada dun xeito pouco ampuloso, case íntimo, pero ao tempo rigoroso e rebordante de verdade. A autora –sen esquecer os fitos e datas fundamentais que apontoan a trama–, non recorreu á enumeración de feitos, nomes ou circunstancias demasiado concretas, un erro que, na miña opinión, lastra outros relatos evocadores daquel período, como o Amor de tango, de Queizán. Aquí, a novela é autosuficiente e sóbranlle os apoios e as notas ao pé. A súa non é unha prosa enciclopédica nin enumeratoria, malia que corre por todo o libro, como un regato subterráneo, o coñecemento exhaustivo do contexto social e histórico daquela cidade industrial, con resabios de metrópole ultramarina, pero na que, ao modo das vilas galegas da época, todos e todas se coñecían.Un cardume é unha bancada de peixes pero tamén aquela presada de homes e mulleres emigrantes, que embarcaron nos peiraos vigueses á procura dun horizonte de prosperidade que aquí lles era negado; cardume tamén os que ficaron, silandeiros, co medo no corpo, vertendo auga na inmensa lagoa da nosa memoria colectiva; os que impuxeron a lei e debuxaron a ferida futura, cardume de peixes voraces; e os presos, os paseados, os represaliados, no frontón de María Berdiales, na cadea de Príncipe, na Illa de San Simón, nas abas do Castro…”

Actualización (08-11-2007): Entrevista a Rexina Vega en La Voz de Galicia.

Etiquetas:

"A lúa dos Everglades": presentación en Melide

Esta mañá presentamos no concello de Melide A lúa dos Everglades, a novela de Xesús Manuel Marcos gañadora do Certame de narrativa Terra de Melide 2007. Quedei abraiado pola intervención de Socorro Cea, a alcadesa do BNG, que soubo contextualizar a presentación na tradición da edición de Terra de Melide o 7 de xuño de 1933 por parte dos membros do Seminario de Estudos Galegos e de Ánxel Casal (que xa ten rúa en Melide, dende o pasado mes de agosto), ademais de amosarse moi agarimeira co traballo da editorial. Grazas, moitas grazas.
Na súa intervención Marcos alternou a lectura de fragmentos [moi ben escollidos] da novela con algúns comentarios sobre eles. Quedei na libreta con estas notas das súas palabras:

  • “O tema da emigración, paradoxicamente, foi pouco tratado na literatura galega”.
  • “A novela abrolla no tempo e na distancia, que non se mide en espazos, senón, como sinala o poeta Xoán Neira, en sentimentos”.
  • “Os personaxes da novela percorren as rúas de Bos Aires, Madrid ou Miami, mais co seu espírito percorren os vieiros dun pasado inesquecible. […] A droga máis dura que coñecen: a súa Terra”.
  • “Cada emigrante recende a pan e maila terra mollada”.
  • “Os Tamara son a melodía da distancia”.

Culminamos a presentación cun pouquiño de empanada e queixo, adozado con melindres e eses “Ricos” (únicos) de Melide, dos que trouxemos un par de bolsas para Vigo.

Actualización (28-10-2007): a noticia da presentación na Voz de Galicia e a referencia aos Ricos (doces en perigo de extincio) no blog de Marcus.

Era unha vez a escola

Coñecín hoxe a publicación de Érase una vez la escuela, o volume do noso amigo asturiano Carlos Lomas para escoitar o eco da escola na memoria literaria. En palabras do seu autor esta é unha obra na que convida “a unha viaje literaria polas historias finxidas e verdadeiras dos tempos xa afastados da infancia e da adolescencia escolares. Da man de escritoras e escritores de diferentes épocas e países, iremos ao encontro dos anos do colexio na literatura coa esperanza de atopar neses textos literarios sobre os contextos escolares non só emocións, saudades, malestares e críticas senón tamén algúns argumentos contra o espellismo nada inocente de pensar que en educación calquera tempo pasado foi mellor”. O volume contén gran número de fragmentos literarios sobre a vida escolar así como centenares de imaxes da escola doutrora, de escritoras e escritores, de manuais e enciclopedias escolares, de cadernos e de lapis, de pizarras, atlas e pupitres… Un libro, en definitiva, que ten unha pinta estupenda para os que gostamos da memoria da escola e da boa literatura.
Etiquetas:

"As pontes no ceo" de Ramiro Fonte

Con As pontes no ceo péchase a monumental triloxía «Vidas de infancia» que Ramiro Fonte decidiu emprender para reconstruír os ecos dunha vila galega, o Pontedeume da súa infancia, contrastándoos co rumor dun tempo histórico. Se nos dous primeiros volumes o relato primaba a vida familiar e o ámbito da escola, nesta terceira e derradeira entrega o foco argumental alumea as voces da colectividade. Velaí o límpido engado desta serie: un espazo local sen lindeiros, un tempo gris e un cento de figuras inesquecibles, merecedoras de pasar á historia literaria e asumir a representatividade da raza humana. Coma un retratista desas cousas coas que se asaña o esquecemento, Ramiro Fonte arma, cunha prosa garrida, xenerosa en formas e susceptible de perdurar, unha novela de vivos mortos e de mortos vivos. Unha obra que mestura lirismo, oralidade, técnica teatral, erudición e filosofías de rueiro e que, baixo os presupostos da narrativa clásica, tamén indaga nas raíces da vocación literaria. Teño a convicción que esta triloxía constitúe un dos cumes da narrativa galega de sempre. As pontes no ceo estará nas librarías na primeira semana do mes de novembro.

Etiquetas:

Fútbol e literatura

No artigo da semana reflexiono sobre as relacións entre fútbol e literatura. Dedico o texto a Borja Oubiña, con todos os azos para a súa recuperación. A mantenta quixen deixar fóra a dimensión tráxica, que poden compartir fútbol e literatura, preferindo rematar con estas palabras da escritora camerunesa Calixthe Beyala: “O balón é redondo coma o planeta, coma ventre da nai, coma o sol. Cando un futbolista xuta ao aire semella que o balón vai tocar as estrelas. Na literatura tamén hai un desexo de tocar o ceo, de ir máis alá dos límites da vida cotián”. Quizais nese horizonte é, tamén, onde se atopan o fútbol e a literatura.

Etiquetas:

Certame Os Viadutos 2007

Esta mañá participei no acto de entrega dos premios do VIII Certame Literario de Narrativa breve Os Viadutos 2007, organizado pola concellería de Xuventude do concello de Redondela e dirixido a narradores menores de trinta e cinco anos. Levamos participando no xurado deste premio dende o inicio (alí premiamos textos de Samuel Solleiro ou Roque Cameselle) e considero que os dous relatos premiados nesta edición son algúns dos de mellor calidade. O primeiro premio correspondeu a Iván García Campos por “O camiño das formigas” e o segundo a Xerardo Neira Pereira por “A orella de Jenkins”. No vindeiro mes de novembro publicaremos un volume coas dúas obras premiadas e cunha terceira (“A selva do caleidoscopio”, presentada baixo o pseudónimo de Iskra-lhe) que mereceu unha mención do xurado. Un premio ben xeitoso que abre unha xanela para a visibilidade de tres narradores novos.

Actualización (21-10-2007): A noticia da entrega no Faro de Vigo.

Entrevista a Agustín Fernández Paz

O levantador de minas publica unha entrevista audiovisual con Agustín Fernández Paz e un adianto lido dun dos contos (“Amor do agosto”) que forma parte do seu vindeiro libro (no prelo) O único que queda é o amor. Moi recomendables os dous documentos audiovisuais. Beizóns para Alfredo e Tati!

Il club della calzetta

A edición italiana do Club da calceta estará nas librarías o vindeiro mes de novembro. Despois das de Rivas, a de María Reimóndez será unha das primeiras obras de narrativa galega editadas en Italia. A mesma editora (gran vía un proxecto que aposta pola literatura da “España plural”) está preparando, para a primavera, Home sen nome de Suso de Toro, traducida por Fabio Angelli, o profesor de italiano da Escola Oficial de Idiomas de Vigo e un dos valedores da cultura e literatura galegas en Italia. A editorial gran via abre un novo portelo para a proxección exterior da literatura de noso.