Estas brétemas acadan co este post o seu número 1000, unha cifra inimaxinable cando hai case dous anos
iniciabamos este vieiro de publicación na rede. Os máis de tres mil comentarios que as enriqueceron –contradicindo, polemizando ou rectificando ao autor con absoluta liberdade e grande xenerosidade– e os lectores e lectoras silenciosos que sei as seguen son o mellor aliciente para continuar a súa publicación.
Os temas
Cando comecei apenas albiscaba as posibilidades comunicacionais dos blogs e só tiña claro que a miña voz ía estar centrada arredor do meu traballo profesional como editor en lingua galega. A literatura, os debates arredor da edición, a defensa da cultura do libro (por riba dos seus soportes) e dos seus diversos profesionais foron e seguen sendo os temas máis recorrentes deste espazo virtual. No entanto, sen caer no ton melancólico dunha bitácora intimista (son demasiado pudoroso para facelo), as brétemas foron abrindose a outros eidos máis persoais: dende explicitar a miña devoción futbolística celeste (posición tan politicamente localista como incorrecta nun nacionalista), desvelar o meu interese polos temas gastronómicos e artísticos (especialmente a música) ou expresar a miña clara vontade de opinión política.
Comprendín axiña que outra das utilidades do blog é a súa capacidade de arquivo, razón pola que comecei a enlazar os artigos que publico cada domingo, dende hai oito anos, no Faro de Vigo, sobre actualidade social, política e cultural e carácter local, polo que sen pretendelo, as brétemas asumiron a cidade de Vigo e a problemática do espazo urbano como outro dos seus eixos transversais.
Con todo, e a pesar desta dispersión temática (algunhas veces descontralada), foi e segue sendo a lectura, ou a mobilización ou insubmisión lectora que propoño insistentemente, o centro da preocupación e da poética do blog.
As razóns
A primeira é fundamental razón deste blog é informar para compartir e conversar, o que me obriga a ofrecer información de primeira man da que dispoño (coa prudencia profesional que isto require), ensaiar argumentos e contrastalos cos comentarios dos lectores e, sobre todo, identificar tendencias e explorar novos vieiros. Concibido así, o blog é para min hoxe unha fonte de construción de coñecemento e aprendizaxe compartida esencial.
A textualidade
A esta altura os blogs son a manifestación da xeralización ou democratización da nova textualidade electrónica ou nas palabras de Juan Varela identidades de dominio público. Como usuario levaba preparando centos de textos para publicar na rede dende 1997, mais nunca percibira todas as posibilidades desta textualidade ata que comecei a manexar a interface blog.
Teño insistido en que non me interesa tanto o soporte en si mesmo (non son un fanático da informática nin usuario avanzado dos últimos berridos tecnolóxicos), como a textualidade dixital, que supón unha nova literacidade, esta nova forma de ler e de escribir en base as posibilidades que proporciona a hipertextualidade e a multimodalidade.
Por riba das historias que conten cada un dos blogs, sexan os intimistas ou os especializados, todos empregan esta nova textualidade. Aí reside, para min, o irreversible dun fenómeno efímero (os blogs de hoxe en día desparecerán antes cos libros analóxicos, sendo substituídos por outro soporte que hoxe aínda descoñecemos) que xa está modificando a información e a creación literaria impresa en base a palabras.
Esta nova literacidade está permanentemente sendo revisada por mor de que as novas posibilidades técnicas do soporte son novas posibilidades creativas. Os nosos blogs xa non son como hai un ano debido a que incorporaron novas utilidades, que foron transformando a súa escrita e a súa lectura: a aparición do You Tube ou do chuza provocaron unha revolución silenciosa no blogomillo tan importante como a que supuxo hai un par de ano a utilización do formato PDF para a edición impresa.
Lembrando ao meu querido Paulo Freire, “a lectura é unha práctica social e cultural inserida sempre nunha comunidade e tempos concretos“. Nese contexto, creo que podemos entender o apaixonante proceso no que estamos participando.
Prácticas nas que creo
–Enriquecer o texto con enlaces significativos que permitan a intertextualidade e a hipertextualidade.
–Concibir o enlace, cando sexa oportuno, como unha metáfora visual, sonora e visual.
–Metabloguear (ou tecer a rede laboriosamente) é contribuír a conformar as comunidades transversais nas que nos imos adscribindo. A repetición sinala interese na medida que cada autor imprime a súa pegada e enriquece o contido.
–Etiquetar o contido para facilitar as buscas semánticas. O etiquetato permite o arquivo (non esquezamos que na rede, a pesar da súa inmediatez, publicamos sempre para o futuro).
–Sindicar os contidos para facilitar a lectura.
Sobre o nome de Brétemas
Moitas veces téñenme preguntado polas razóns de escoller este alcuño. A primeira e fundamental foi recuperar o nome da miña primeira militancia política universitaria (hai agora trinta anos) e da que non saín moi ben parado; a segunda por homenaxear a un personaxe de No ventre do silencio; e a terceira porque sempre gustei do espazo do
neboeiro como incitación para albiscar o perfil do horizonte.