Onte 97: Empate de Copa

Tras unha mañá de reunións e moito traballo pola tarde na oficina foi unha marabilla poder ir á noitiña ao estadio a gozar da emoción dun partido de Copa. Ao Celta non lle abondou a súa solidez defensiva nin a magnífica noite atacante de Dani Abalo (até que, meu pobre!, rompeu por mor dunhas cambras) para dobregar a un Español ordenado que semellaba unha selección sub-21. A pesar de estragar media ducia de goles feitos, este Celta de Copa amosou un bo nivel de xogo, que non desmerece ao da liga. Quizais esa continuidade sexa un dos maiores méritos deste adestrador conservador a quen lle custa arriscar mesmo nunha eliminatoria de Copa fronte a un primeira. Envexa dá o Deportivo que goleou o Levante, demostrando que colleu o punto das vitorias, tamén en Copa.

Onte 94: O Barça, un equipo

O Madrid de José Mourinho chegou ao clásico mellor ca nunca e perdeu con claridade, como ven sendo adoito dende hai tres tempadas, diante do Barça do señor Guardiola. A pesar do gol temperán de Benzema e da intensidade da súa presión, sobre todo ao inicio de cada período, o conxunto branco continúa aínda un chanzo por baixo do azulgrana. Messi e Iniesta, dous xogadores capaces de debuxar sobre a lameira o alustro da serpe, sinalaron en Chamartín esa notable diferenza. Sobre esas escintilacións de fantasía das súas figuras constrúese a fortaleza dun equipo que non perde en momento ningún a súa identidade e paciente disciplina táctica. Velaí como tras o erro inicial , que permitiu o gol do Real, Valdés –seguindo as ordes do señor Guardiola– continuou xogando co pé e sacando a pelota de forma combinada. Eis nesa audacia do adestrador, nesta mostra de autoestima, forxou o Barcelona a súa merecida vitoria. Foi un equipo.

Cultura do derbi

No artigo da semana en Faro de Vigo reflexiono sobre a cultura do derbi futboleiro galego.

O segundo libro de Vigo por Magar ábrese cunha fotografía da viguesa “Peña Xaburú” en Riazor. Datada o 9 de setembro de 1960, un grupo moi numeroso de celtistas, entre os que aparece o propio Magar, amosa a súa ledicia e elegancia (todos levan lazo ou garabata) baixo unha pancarta na que se le o seguinte texto en galego: “Vigo. Peña Xaburú ¡Aquí estamos, non o merecedes…, pero os animamos!” . Toda unha declaración de lealtade celeste dunha afección que, xa daquela, sabía estar ás duras e ás maduras. Segundo relata Fernando Gallego na súa historia do Celta, publicada por “Faro” con motivo do 75º aniversario do club, tras o descenso a segunda o ano anterior, a afección celeste estaba un chisco queimada co seu equipo, o que explicaría o de “non o merecedes”, unha chanza que resultou ser un revulsivo eficaz, xa que os seareiros regresaron felices a Vigo grazas ao solitario gol de Gómez co que o Celta gañou aquel derbi. Resultado que sería máis abultado no derbi de primavera en Balaídos, no que marcaron Igoa, Zamorita e, outra vez, Gómez, o noso dianteiro centro.

Hai cincuenta anos os derbis do Celta co Deportivo eran moi frecuentes. No verán, formando parte da pretempada, celebrábase o “Trofeo Amistad”, a dobre partido, un en cada cidade. Os seareiros viaxaban por milleiros para non deixar sós aos seus. En 1965 foron 8.000 os celtistas que acudiron a Riazor, un número superior ao de socios, algo asombroso. A ledicia daquela festa, que os celtistas iniciaban ao mediodía nos viños dos Olmos, “quecíase” polo anuncio das primas ofrecidas polos presidentes para motivar ao seus xogadores en partidos “transcendentais” –que podían chegar as dúas mil pesetas por barba– ou polos comentarios irónicos dalgúns xornalistas que criticaban nos medios coruñeses a tradicional “ferocidade olívica” ou que denominaban a Vigo como “cidade dos tranvías”, o que non sei se interpretar como un velado piropo. Unha rivalidade futbolística comezada en 1908 cando o Deportivo da Sala Calvet visitou o campo vigués do Fortuna C.F. e que continuou o ano seguinte cando o 15 de maio de 1909 se inaugurou o campo de Riazor co primeiro derbi, tamén co noso primeiro “team” vigués.

Magoadamente, dende hai vinte e cinco anos, coincidindo coa volta do Deportivo e do Celta a primeira e cos anos máis gloriosos deportivamente de ambos os dous clubes, perdeuse aquela cultura do derbi e do seu “fair play”, concibido como festa de encontro das afeccións, sendo substituída por unha confrontación pailaroca que emula a cultura hooligan e ao odio tribal. Quizais foi o derbi en Riazor do 7 de xuño de 1987, gañado polo Celta, con ambos os dous clubes xogándose a cara de can o ascenso a primeira, o que abriu a cultura das pelexas e da confrontación entre algunhas peñas de ambos os dous equipos. Un modelo de confrontación que non foi evitado polos presidentes dos clubes e que foi aproveitado de forma irresponsable por algúns políticos populistas, como testemuñan as fotos inesquecibles dos cornos de Francisco Vázquez na grada ou as actuacións de Antonio Nieto Figueroa “Leri” nos derbis de Balaídos. Os apedramentos dos autobuses da afección celeste no derbi da pasada semana, minimizados polo presidente Lendoiro, amosan que esa cultura da violencia asúmese como inevitable nos derbis. Outrosí sucede cos cánticos das afeccións, afirmándose por oposición ao rival (“Vigo, no”, “Coruña, non” ou outros sintagmas que non debemos reproducir), amosando unha carencia de autoestima e de confianza nas posibilidades do equipo ao que apupan.

Transformar rivalidades futbolísticas en confrontacións violentas entre Vigo e Coruña, dúas cidades irmáns, que sabemos compiten entre si nos mercados financeiros, nos fletes portuarios ou na chegada do tren de alta velocidade, resulta inadmisible e moi perigoso para a existencia dun proxecto de convivencia chamado Galicia. O entendemento entre Vigo e A Coruña, os dous motores industriais e financeiros cos que contamos, é esencial para o futuro do país.

Estou convencido que é posible a existencia dunha rivalidade goleira galega, moi intensa e emocionante, sen que isto impida o recoñecemento do rival, como o noso irmán e como o noso cómplice. O intenso derbi vasco, demostra que é posible un modelo de rivalidade deportiva que non estea baseado en negar ao contrario e atacalo de forma tribal. Ambos os dous clubes, tanto as súas directivas como os seus cadros de xogadores, os alcaldes, os partidos políticos e os medios de comunicación deben traballar arreo por recuperar aquela cultura do “fair play” doutrora. Non debemos renunciar a que algún día sexa posible tomar un viño nos Olmos coa camiseta de Iago Aspas ou unhas ostras na Pedra vestindo a de Valerón antes de celebrar un dos derbis galegos de primeira. Queda case todo por facer.

Onte 73: Derrota

Tras a enésima derrota en Balaídos é doado comprobar o elevado umbral de resistencia do celtismo diante da adversidade. Un índice que sei medir, dende hai tempo, polo nivel de ruído provocado polas conversas dos serareiros no ouruga de Urzaiz ao regreso de Balaídos: canto máis balbordo, maior satisfacción pola goleira; canto máis silencio, maior desacougo. Onte foi un deses días de silencio espeso, onde nin sequera se podía botar man dun novo fracaso do Deportivo, un fierabrás que moito leva axudado a aliviar as derrotas de noso. Chama a atención que Paco Herrera, o adestrador do Celta, aínda non entenda a identidade do seu equipo e lamente que os seus non ganen os partidos, a pesar de xogar ben. Herrera ignora esa regra non escrita, que até o celtista máis noviño xa coñece: «cando o Celta arrecende a posibilidade real de gozar do mel nos beizos, prodúcese unha axitación interna de orixe descoñecida, que lle impide saborealo». Manuel Rivas diría que o camiñar celeste é o de Charlot, un paso adiante e outro atrás, como o verso emblemático de Díaz Castro que tan ben lle acae o primeiro equipo dun país curtido en mil derrotas. Herrera, aí está a orixe dos fracasos recentes.

Campo do Fragoso CXIV

SÍNDROME DE FILIAL

Creo que ten razón meu irmán Eduardo cando di que este Celta padece a síndrome de filial, eses equipos tan simpáticos para os rivais, gabados por tratar ben a pelota, por ter vontade combinatoria, mesmo por chegar a golear, mais que tamén, finalmente, son doados de superar para os equipos máis feitos e competitivos debido a súa febleza de carácter. Nos dous últimos partidos, os célticos amosaron síntomas moi preocupantes desta síndrome e pagaron con senllas derrotas, moi dolorosas ambas as dúas, a súa escasa entidade defensiva e a súa incapacidade para desbordar a dúas defensas (portarías incluídas) serias, contundentes e fiables tacticamente. Aí quizais poida residir algunha das razóns que, transcorrida máis da metade da primeira volta, sitúan ao equipo noso nun chanzo inferior aos catro galos da categoría, Hércules, Almería, Deportivo e Valladolid; conxuntos cos que perdimos, con todos os catro, con claridade. Fronte ao líder repetíuse a decepción da semana anterior en Riazor. Nos primeiros vinte minutos enxergamos algunha esperanza. Apenas transcorridos dous minutos, Aspas debeu marcar, tras deliñar unha falta con moito veleno sobre Falcón, moi asubiado polas peñas. Outrosí, poucos minutos despois, cando a forte presión do Celta nos dous terzos da lameira permitiu que Iago Aspas estragase sobre a rede lateral un gol feito, tras un pase magnífico de Joán Tomás. Foi un espellismo e unha desgraza que penso mudou a deriva do partido. É certo que o Celta combinaba a partir das aperturas de Álex López; como tamén o foi que Orellana intentaba, unha e outra vez, os seus perigosos caneos polo centro ou os seus taconazos de fantasía, mais resultaba imposible superar o valado que o Hércules foi construíndo desque decidiu xuntar as súas liñas. Unha arañeira que unha vez tecida serviulles os alacantinos para procurar algunha xogada de contraataque. A primeira con perigo chegou aos 17 minutos cando Callejón xutou moi colocado e Xoel desviou a córner na súa mellor e case única intervención ao longo do partido. Froito do saque de recanto posterior, coincidindo coa lesión dun defensa noso, deitado no chan, e cunha perda de concentración do resto da defensa, marcou o seu gol o Hércules. Unha brincadeira do azar ou unha desgraza, nunca o saberemos. Aos visitantes abondáronlle estas dúas xogadas como toda a súa achega ao xogo de ataque. Durante a hora e cuarto restante, o Celta monologou coa pelota até o aborrecemento, incapaz de abrir polo centro a lata dun rival que soubo defenderse con moito oficio e moita autoridade sen apenas pasar dificultade ningunha. Durante a segunda parte, Herrera incorporou a David, para aproveitar a mobilidade de Iago nunha das bandas. Faltando vinte, o Celta tivo cinco minutos de grande intensidade onde semellaba podía chegar o empate en calquera momento, ben nalgunha entrada por banda ou dos saques de falta frontais. Joán Tomás tivo un gol feito cando quedou só diante de Falcón, que o arqueiro salvou in extremis. Imposible. As entradas de Bermejo e Toni tampouco conseguiron descentrar a un equipo como o Hércules moi seguro e convencido na súa impecable estratexia defensiva. Os cinco minutos de desconto, amosaron o éxito da estratexia do galego Mandiá, o adestrador alacantino que formara parte da defensa do Celta durante catro tempadas hai vinte anos. É inevitable que a bancada de Balaídos, ademais de fachendear de contar cunha dianteira goleira, deveza por contar coa solidez defensiva que hoxe presentou o líder. A febleza de estrutura, un problema que arrastra o Celta dende a primeira xornada, pode estragar as súas posibilidades de ascenso. Aínda hai tempo e forma de resolvelo.

Onte 67: Derbi igualado, sorte diversa

O noso derbi foi moi igualado e emocionante. O Celta atacou máis, moito máis, pero tamén amosou maior febleza defensiva, carencia que pagou co partido. O pobre de Jonathan Vila volveu gafala, agasallando un gol en propia meta nos minutos iniciais, que condicionou todo o desenvolvemento táctico do partido. Oubiña traballou arreo en solitario no medio campo, termando el soíño do equipo todo, mais foi incapaz, agotado na segunda parte, de gañarlle a partida a un inmenso Valerón, un xogadorazo que tamén sabía da importancia do encontro. Orellana entrou para agasallarnos cun dos seus orellanazos e ao minuto seguinte roubonos a ledicia cunha horrible orellanada que facilitou o golón da súa vida a Lassad. Isto é o fútbol, un xogo de pelota, onde intervén a intelixencia, a vontade e o esforzo dos participantes, mais tamén onde interveñen ingredientes de azar e emoción colectiva. Tras este primeiro derbi quedáronme claras tres cousas. A primeira, o áspera que é a afección coruñesa co Celta. Non houbo acenos de agarimo ningún, unha mágoa entre seareiros irmáns! A segunda, o Celta debe superar as súas graves dificultades de estrutura defensiva, que arrastra dende o inicio da tempada, se quere aspirar a desputar o ascenso. Terceira, O Deportivo, a pesar do seu xogo pouco vistoso, será dos que estean arriba. Onte demostrou contar coa sorte que só posúen os gañadores.

Campo do Fragoso CXIII

YOEL SALVADOR

O Celta completou a súa xeira máxica cunha cuarta vitoria, manténdose, ademais, imbatido en Balaídos por terceira xornada consecutiva. Tras un resultado moi axustado e un período de prolongación de nove minutos, no que Yoel salvou a vitoria cunha intervención extraordinaria, o equipo de Herrera emproa o derbi con todo o seu velame aberto. Despois de catro tempadas vividas na desolación, o Celta presentarase o domingo en Riazor coa autoridade que lle dá ocupar postos de ascenso, como corresponde ao equipo sólido e competitivo que quere a súa afección para estes partidos importantes co Coruña. Non foi doada esta vitoria pola mínima diante dun Cartaxena máis frouxo ca en tempadas anteriores. O Celta non soubo levar ao marcador a súa magnífica saída na que defendeu dende moi arriba, algo o que non estabamos afeitos, presionando xa dende o terreo contrario, o que obrigaba aos albinegros ao xogo do pelotazo. Neses vinte excelentes minutos, nos que o Celta mandaba, Orellana e un Bermejo moi batallador estragaron oportunidades moi claras para marcar. Porén, a medida que a presión inicial foi decaendo, o partido entrou nunha fase de horrible aborrecemento, motivado, en boa medida, polo diletancia de Bustos e as súas voltas e reviravoltas para axilizar o ataque e pola escasa participación de Álex López nos lances do xogo. Non foi estraño que este devalo permitise aos dous puntas do Cartaxena que se fixesen notar, procurando atoparlle as costas a Jonathan Vila e a Andrés Túñez, desta volta a nova parella de centrais. Con todo e a pesar de xogo tan gris sobre a esvaradía lameira, de cando en vez producíanse alustros de xenialidade combinatoria entre os dianteiros celestes, que están tempada queren poñer dinamita nas súas biqueiras. Bermejo debeu marcar de chilena tras un excelente centro de Quique de Lucas. Poucos minutos despois, a piques de rematar a primeira parte, o extremo celeste volveuno intentar con outro centro envelenado, dende a dereita; desta volta houbo fortuna, xa que o central Abraham Paz chegou un pouco xusto e só foi capaz de despexar sobre o longueiro da súa propia porta, de xeito que a pelota botou na propia liña de meta, onde agardaba Iago Aspas, o noso dianteiro en estado de graza, para empurrala a porta baleira. A segunda parte foi moito máis movida e emocionante para a bancada. O Celta deixou a iniciativa aos murcianos e buscou o seu gol da tranquilidade ao contragolpe. Abofé que tivo case media ducia de oportunidades para conseguilo, mais aos dianteiros celestes sobráronlles caneos e faltoulles xenerosidade combinatoria nas súas accións. Sobre todo foi unha mágoa que Aspas, tras unha recuperación magnífica e unha carreira velocísima, preferise xutar (e errar) que ceder a De Lucas, situado en mellor posición para marcar. Porén, ben sabemos que cando non se aproveitan eses goles feitos, dalgún xeito se lle están dando azos a que sexa o rival que o intente. E así sucedeu co Cartaxena que un minuto despois da estrondosa “chupada” de Aspas puido empatar cando Chamorro quedou só diante de Yoel e, neses segundos intensos de man a man, non foi quen de superalo. Con todo, máis extraordinaria foi a seguinte intervención do porteiro de Arbo, cando no treito derradeiro salvou de auténtico milagre un cabezazo de Abraham Paz, tras un minutos nos que os de Herrera tiveron que defenderse de forma meduliana. Non hai dúbida que foi Yoel con estas dúas grandes paradas o que gañou un partido que os dianteiros celestes non souberon pechar. Unha gran actuación que, ademais, sabemos reforza a confianza do equipo e da bancada nun porteiro novo, que comezou a tempada de forma vacilante.

Onte 48. Aspas

Sobre a lameira do Fragoso, a electricidade subminístraa Iago Aspas. Na fría noitiña de onte houbo que agardar a súa entrada para conectar a un Celta que até entón carecía de alma. Aspas é imaxinación, creatividade, velocidade, vontade, intensidade, ilusión…  e gol, ese alustro que estoura da súa biqueira ou coa súa participación. A presenza de Iago achéganos saudades daquel xogo da serpe do Celta europeo, baseado na intelixencia combinativa expresada a toda velocidade. Porén, Aspas adoita non agochar no campo a súa maior febleza, a de meterese nalgunha lea particular con algún rival ou co propio árbitro, un comportamento moi perigoso para o equipo, que tamén pode pexar na súa traxectoria. Se supera esa inmadurez, pode ser un xogador cun futuro moi prometedor en Primeira División.

Onte 18: Oubiña

A mellor noticia do partido foi comprobar que Borja Oubiña vai collendo forma. Tras varias tempadas de calvario e dun esforzo de autosuperación impresionante, o capitán celeste volve ser futbolista. Onte vimos como a súa participación é capaz de estruturar o xogo do equipo; comprobamos como a súa colocación, sempre oportuna, contribúe ao reforzar o sistema de axudas e á mobilidade dos seus compañeiros ou como cos seus pases longos (arriscados, tamén) procuran as costas da defensa rival. Esta recuperación alédame, xa que amosa a importancia dos valores acuñados por un deportista noble e sensato, ademais de reforzar a competitividade dun cadro celeste que precisa coma auga de maio o seu excelente criterio e poderosa presenza.

Campo do Fragoso CXII

ORELLANAZO

O Celta non é capaz de collerlle o fío a esta tempada que, polo visto estes dous primeiros partidos en Balaídos, se agoira será aínda máis difícil ca pasada. O de onte foi un partido maliño que rematou, afortunadamente para os nosos, no derradeiro minuto do desconto cunha extraordinario «orellanazo». Un empate in extremis, sen dubidalo un excelente resultado, cando xa dabamos por amortizada outra derrota consecutiva. Alguén terá que explicar algún día as razóns que expliquen o pánico que sofre en Balaídos este Celta herreriano, probablemente o equipo de segunda división que no que vai deste ano 2011 obtivo menos puntos no seu terreo, ou o que é o mesmo, o conxunto que máis desgustos e decepcións proporcionou aos seus seareiros. Onte semella que non quixo romper esa tradición e non amosou a convicción e a vontade abondas para impoñerse a un Valladolid máis frouxo do previsto. Herrera, para desesperación da bancada, continúa confiando, mesmo nos partidos en Balaídos, só nas posibilidades desequilibrantes do bo xogo de contraataque celeste. Esa semellaba ser, até o orellanazo, a nosa máis temible xogada. O ruxerruxe dos medios de comunicación e o balbordo dos seareiros, diante de dúas lamentables derrotas diante de Elxe e Almería, fixeron efecto e Herrera fronte ao Real Valladolid solificou a estrutura do seu equipo dando entrada a un novo xogador por liña, Catalá, Oubiña e Orellana; tres futbolistas importantes, con talento, experiencia, argumentos e autoridade abondas para armar arredor deles o xogo celeste. Porén, xa dende o inicio foron os violetas os que controlaron tanto o espazo onde se xogaba como a súa cadencia, o tempo moi embarullado e confuso, cheo de faltas, tarxetas e interrupcións arbitrais, destinadas a curtar as contras galegas. Álex e Oubiña, durante os primeiros corenta e cinco minutos, enviaron balóns moi longos, cargados de intención, capaces de superar a liña de fóra de xogo, mais a defensa castelá, para desesperación dos nosos dianteiros, soubo moverse para adiante con enorme mestría e coordinación. Mediada a primeira parte, os celestes tiveron os seus mellores minutos, con senllas boas xogadas de Quique de Lucas e outros tantos taconazos de Orellana, que un David Rodríguez, moi lonxe da forma de hai un ano, non foi capaz de finalizar con éxito. Tras a reanudación, o Celta puido abrir o marcador nun pexegazo de Roberto Lago, o único dos nosos con chegada dende a segunda liña (saudades que temos de Michu). Mais o Valladolid axiña volveu a controlar o barullo e o Celta sufriu os minutos de maior acoso. Herrera pretendeu responder mudando aos seus dous mediocampistas. Sen embargo, a entrada de Bustos no minuto 17, que substituía ao capitán Oubiña, foi a clave negativa do encontro. Descentrado e frío, provocou unha man inocente, pola que recibiu unha amarela, ao minuto da súa entrada. O saque desta falta pillou a defensa nos berzas e así naceu o gol pucelano, na única ocasión clara que tiveron os visitantes diante de Yoel, onte case un espectador. O mellor do Celta foi que non deitou os brazos e seguiu procurando as contras dirixidas case sempre por Álex, o xogador que nesta tempada asume o leme do ataque (saudades que temos de Trashorras); nalgunha delas debeu chegar o empate, mais alí estaba un formidable Jaime para impedilo. Desta volta, serían as doses do talento que agochaba Orellana as que nosa salvarían por medio dun saque de falta marabilloso que o internacional chileno dirixiu con precisión de ciruxián á escuadra esquerda. Foi o feliz orellanazo, o único punto onde non puido chegar Jaime. Bendito chisco de fortuna que tantas veces se nos ten negado.

Un contrapunto: a crónica do partido de El Norte de Castilla.