Arde Galicia

Onte á tarde, cando comezaba a conformarse a catástrofe incendiaria, enviei este artigo de urxencia que hoxe publica Faro de Vigo:

Na pasada fin de semana os lumes volveron asolagar Galicia. Máis dun cento de incendios forestais nas catro provincias, con especial incidencia nas do sur, na área metropolitana e nas parroquias da propia cidade de Vigo arrasaron bosques, eidos e enseres provocando o pánico, a raiba e a indignación da veciñanza impotente e orfa para poder parar semellante besta de lume. No Courel, no Xurés, nos Ancares, en Chandrexa, en Rebordechau, en Vilariño, en Pantón, en Carballedo, en Melón, en Xinzo, en Pazos de Borbén, en Soutomaior, en Redondela, nas Neves, na Cañiza, en Covelo, en Ponteareas, en Salvaterra, en Baiona, en Morgadáns, en Vincios, no Galiñeiro, en Chandebrito, en Valadares, na Madroa… (a lista é interminable) o lume chegou ás aldeas e ás casas, sobrepasou as estradas principais (incluídas a VG-20, A-52 e AG-57) e as vías do ferrocarril provocando o horror da veciñanza e dos automobilistas e viaxeiros que regresaban da ponte.

Os servizos de emerxencias, tanto o 112 como o 085 colapsaron, incapaces de proporcionar resposta e medios de extinción, mentres que os responsables do dispositivo da Xunta de Galicia atribuían a orixe dos danos aos incendidarios e ás condicións meteorolóxicos deste outono moi caloroso de temperaturas diurnas de arredor de 30 graos. Outra catástrofe ecolóxica (e van non se sabe cantas), que afecta a varios dos parques naturais de Galicia e a zonas protexidas da Rede Natura, que chegou ao entorno dos polígonos industriais metropolitanos, que xa non se oculta na propia cidade de Vigo, tinguida dende o domingo de cinza e cuberta cun inquedante ceo de chumbo. Un inferno que obrigou mesmo a desaloxar a veciñanza de Vincios.

Xaora, desque preside a Xunta de Galicia Alberto Núñez Feijoo os incendios forestais son considerados como se dunha catástrofe natural se tratase, cuxa orixe está irremediablemente vinculada coas condicións meteorolóxicas e coas actuacións de catro pirómanos tolos, aos que sempre resulta moi difícil deter e levar diante da xustiza. Unha interpretación feijoana da catástrofe dos incendios que, cómpre recoñecer, foi calando na poboación como poalla fina e conseguiu apartar practicamente o tema da axenda política galega. Os incendios quedaron reducidos, en todo caso, a outro apartado desa lista de “desgrazas do país” con escaso (ou nulo) remedio, como a desertización do mundo rural, o devalo demográfico, a emigración da mocidade ou a perda de falantes iniciais do galego. Un modelo conformista de enxergar o futuro, porén ben aceptado por unha boa parte da poboación galega, e que até agora, eis os datos, rendeu excelentes resultados electorais ao presidente dos Peares.

Xaora, diante doutra catástrofe incendiaria como a destes días, non é difícil establecer relación entre a coincidencia da falta de medios para combatelos e o despido o pasado 1 de outubro de 430 traballadores temporais do servizo público contraincendios. Despedimentos que se produciron a pesar de que os conceptos de estacionalidade, sobre o que está deseñado este custoso dispositivo de extinción, como denunciaron os sindicatos do sector, está superado, xa que un ano si e o outro tamén o monte arde en Galicia máis alá das datas que o calendario sinala de remate do verán. Como tampouco esta alerta podía coller de novas á Administración Galega cando as predicións meteorolóxicas agoiraban esta fin de semana a posibilidade de fortes ventos coa chegada “salvadora” das choivas e treboadas tropicais do Ofelia. Como tampouco se podería descartar que nalgún momento deste veroutono (outro efecto do cambio climático) co monte abandonado e cos operativos públicos parcialmente desactivados podería chegar unha forte ondada de lumes. E chegou.

Non fai falta ser enxeñeiro forestal para entender que estes incendios, que se producen en Galicia, como tamén en Portugal, non son catástrofes naturais, son froito da intervención consciente e premeditada dos seres humanos, sexa pola súa acción como pola súa omisión. Que estes incendios non son alleos nin as políticas de ordenación, conservación e explotación do monte, onde se potenciou a expansión do eucalipto e outras especies pirófitas, nin a ausencia de políticas agrogandeiras capaces de fixar a poboación no mundo rural nin sequera aos efectos da cada vez máis intensos da privatización da poderosa industria vinculada a extinción dos lumes. Non fai falta ser especialista para entender que os lumes forestais son tamén un asunto político diante do que non poden permanecer conformes nin os responsables do Goberno Galego nin os partidos da oposición nin o conxunto da cidadanía galega. Se non coutamos de raíz estoutra lacra, o país emprenderá un lento como inevitable suicidio. Evitala é corresponsabilidade de todos.