Mestrado de edición

/en /por
Estas dúas últimas semanas andamos atafegados coas sesións do Mestrado de Edición. Esta experiencia docente, na que leva todo o peso Celia Torres, a directora de promoción da editorial, está sendo para nós un reto. Obrigounos a sistematizar o noso traballo e a tratar de comunicar en vinte e seis horas, da forma máis atractiva e didáctica posible, a nosa experiencia sobre a promoción editorial.
Facer visible cada libro (tanto na libraría coma nos medios de comunicación); singularizalo con respecto á enorme oferta existente (sobre todo, en castelán); manter unha conversa permanente cos autores e co público; promover a imaxe da marca de xeito que se asocie coa excelencia e coa formación dun criterio nos lectores; profundizar no proxecto cultural da editorial facéndoo compatible coa súa viabilidade empresarial son tarefas, entre tantas outras, deste traballo de comunicación, indispensable na nosa concepción profesionalizada e moderna da edición.
Mañá remataremos o módulo cunha sesión práctica sobre a promoción do libro galego en Internet, un terreo no que levamos avanzado (a vindeira semana abrirase un renovado portal dos editores galegos), mais no que aínda, a pesar das experiencias interesantes, queda moito por facer.

Un canto á vida

/en , , /por
É impresionante: Teresa Moure volveu gañar un novo premio. Hai varios días acabei de debullar o orixinal de Herba Moura, a novela coa que gañou o Xerais. Deslumbroume. Non atopo expresión máis acaída (“deslumbrante” dixeron, tamén, os membros do xurado).
Interesáronme moito os temas (dende a confrontación entre o pensamento racionalista e o empirista; a vindicación destas mulleres determinadas a escoller o seu camiño; o rescate da memoria de tantas mulleres invisibles…), mais, e sobre todo, a estrutura enfarrapada (ese “pachwork”, seguro que está mal escrito, que tanto me gusta) que, a autora consegue ganduxar nas derradeiras trinta páxinas (para min, prodixiosas) e a prosa enfiada e agarimosa, espremendo tanto, tanto as palabras ata conseguer un mel verbal marabilloso.
Gustáronme os personaxes, sobre todo, Hélène e Einés (tan riquiñas, tan apaixonadas polo coñecemento, como a propia Christina, un contrapunto, quizais máis racional, mais por iso, non menos emotivo). Gustoume o tratamento da figura de Descartes (que funciona como vertebrador da trama) coma a do propio V.M (ese director de tese que como enigma vaise desvelando na súa fachenda). Gustáronme as receitas (páxina memorable é a dos petisús), as cartas e as referencias ás herbas. Interesáronme os debates filosóficos e lingüísticos.
A novela é de lectura sedutora, como sensual son moitas das páxinas (que recenden cantas delas), a pesar de que algunhas (as de temática máis filosófica, no capítulo terceiro) son complexas. Todo un desafío para cada lector ou lectora. A novela toda é un canto a vivir con intensidade e con paixón e perseguir o coñecemento e o amor alí onde teñan a súa gorida. Xa teño ganas de vela editada e que os lectores e lectoras opinen. Esta novela vai dar moito que ler (alza 448 páxinas) e moito para falar e debater.

O reto de Quin

/en /por
A noite do domingo lamentei a falta de autocrítica do BNG. Comprendo, agora, que non foi un día doado para ninguén, xa que nos roubaron a posibilidade de expresar a alegría. Sen embargo, Quin, xa dende o luns, tivo os reflexos suficientes e a coraxe necesaria para expresar autocrítica e confianza no futuro. Actitude que é moi de agradecer e, ata agora, era moi infrecuente, cando non inédita, na fronte nacionalista.
É decepcionante que nos últimos oito anos o BNG perdera 90.000 votos e cinco deputados, esquecendo aquel “sorpasso” das autonómicas do 97, que fixo soñar coa posibilidade de contar cun presidente nacionalista, e volvendo ás posicións do 93. O Bloque parecía derrubarse en cada nova elección fronte á diletancia dos seus responsables. Velaí a necesaria renovación que parase de vez semellante hemorraxia.
Quin fixo nestas autonómicas unha moi boa campaña, mais insuficiente para recuperar o moito terreo perdido durante o último ano e, sobre todo, tras a crise da confección das listas (a verdade é que, de terse enfocado con maior xenerosidade e amplitude de miras por parte de todos, puido ser evitada e, hoxe, os resultados serían sensiblemente mellores).
A pesar do retroceso electoral (previsible, aínda que quizais menos acusado no número de escanos), a posibilidade de facer un bo traballo no goberno é unha oportunidade única para profundizar no proceso de renovación e ampliación do actual espazo político nacionalista galego: transformar ao Bloque nun partido homologable (nacionalista de esquerda, onde cada militante represente un voto) é o reto que Quin e o seu equipo teñen diante. Azos e vontade non parecen faltarlles.

Morreu don Álvaro

/en /por
Onte á notiña soubemos do falecemento do noso amigo, don Álvaro Álvarez Blázquez, o fillo máis novo do médico Darío Álvarez Limeses, fusilado polos sublevados o 18 de xullo. Morreu o afouto e coraxudo editor de Serigrafía Gallega, de quen aprendimos, nestes últimos anos, tantas leccións de honestidade e compromiso galeguista e republicano.
Nacido en Tui en 1921, Álvaro trasladouse a Vigo, onde dende 1944 traballou como funcionario do Instituto Social da Mariña e, como os seus irmáns, Xosé María, Darío, Emilio e Alfonso, participou nos círculos culturais vigueses dos anos cincuenta. Foi da súa amizade con Celso Emilio Ferreiro, con quen amigou na tertulia do Café Derby, onde xermolaría o seu interese pola técnica da serigrafía que, vinte anos despois, racharía coa invisibilidade na que viviu a plástica galega de posguerra.
Unha sucesión de acontecementos fortuítos, protagonizados por don Álvaro, fixo posible desenvolver esta experiencia tan singular como exitosa no seu tempo. Así, segundo el mesmo me relatou, Ferreiro foi quen lle deu conta da aparición dun novo sistema de impresión, a serigrafía, do que tiña coñecemento pola súa experiencia como responsable dun tallerciño de fotogravado. A noticia inquedou a Álvaro quen decidiu procurar información sobre as súas características, atopándoa no señor Marcos, un gravador que a viña praticando de forma moi precaria no obradoiro que rexía na praza de Chueca. Nunha primeira viaxe a Madrid para atoparse con aquel artesán, Álvaro adquirirá elementais coñecementos da técnica da serigrafía, que non pasaron de saber que se trataba dun procedemento de impresión a través dunha peneira, o que provoca un resultado de excelente calidade para as tintas e as cores.
Días despois do regreso da súa viaxe le en «Faro de Vigo» un anuncio que marcará a súa vida posterior: «Antes de embarcar para América enseñaría el arte de la Serigrafía a quién le interesase». Tan enigmático reclamo proporcionaba o enderezo dunha pensión situada preto da Estación. Don Álvaro non o pensou dúas veces e concertou na libraría anticuaria Monterrey –que rexía o seu irmán Xosé María– a primeira cita co seu novo profesor, un gordiño moi faladeiro, madrileño, tamén, como o primeiro, que lle proporcionaría os coñecementos imprescindibles para montar na bufarda da casa de Marqués de Valladares 15 o seu primeiro tallerciño.
O éxito da técnica animouno a montar o seu primeiro obradoiro profesional, que denominará «Serigrafía Gallega», en Falperra 33, un dos baixos da Panificadora, situado enfronte da taberna de Armando. Axiña realizará os primeiros encargos consistentes en felicitacións de Nadal, autocolantes para os vehículos da Citroën ou bandeiriñas publicitarias para os que contaban co deseño de Urbano Lugrís, que precisaba daqueles traballiños para inventarse a vida. Aínda emociona comprobar o enxeño desbordado do noso pintor do mar, de quen celebramos este nadal o trinta aniversario do seu pasamento, que realizou os debuxos das bandeiriñas do Ano Santo de 1965, do restaurante «El Mosquito» ou fermosísimas tarxetas de Nadal.
Aqueles traballos «comerciais» simultaneábanse coa impresión dos primeiros carteis para festas e exposicións (preparados por Virxilio) ou para a celebración do 17 de maio (obra de Xohán Ledo). A edición de milleiros e milleiros de autocolantes cos textos de «Galego na escola», «Falemos galego» e «Xa falamos», promovidos por ensinantes galeguistas e distribuídos por Castrelos (a editora da familia), terá un grande impacto no lento agromar da conciencia de uso público da lingua galega. Colaboracións con edicións Castrelos que se extenderán a realización das portadas e dun expositor promocional da colección «O Moucho», identificables pola presenza da figura dun labrego creado polo debuxante Bofill.
Comezaba así, a finais dos sesenta, a comprometida contribución a prol da difusión da cultura galega de «Serigrafía Gallega», que tiña a Luis Ameijeiras Olañeta como encargado do taller e que chegará a contar ata con nove empregados.
En decembro de 2003 tiven a fortuna de colaborar con don Álvaro na montaxe en Vigo da exposición Tintas Galegas e no pasado mes de novembro convideino a participar na mesa redonda sobre a edición histórica galega, celebrada dentro do Iº Simposium do Libro e a Lectura. Un pequeno recoñecemento dos editores, realizados trinta anos despois, daquela proeza empresarial e cultural realizada por Álvaro Álvarez Blázquez. Aínda recordo o seu bo humor no xantar no Carretas, cando comezaban os síntomas da súa enfermidade, e as súas brincadeiras con Sabino Torres. Como lembro, hoxe, tamén, as súas chamadas polo móbil para comunicarme con enorme coraxe o terrible diagnóstico e a súa satisfacción e ledicia por ver editado en vida o libro coa obra galega do seu irmán Emilio.
Sei que o domingo despediuse con serenidade de todos os seus. Para eles, unha fonda aperta.
Hoxe, ás 18:00 horas, no Tanatorio de Pereiró celebrarase unha misa no seu recordo, e logo será incinerado.
Que a terra galega, que tanto amou, lle sexa leve a un dos nosos mestres!

Xente feliz con lágrimas

/en /por


O Saviñao, 19-06-2005.

Onte non foi un día para chorar, mais tampouco para botar moitos foguetes, xa que ao longo da noite fomos comprobando no espello o estado real da nosa febleza. Outravolta, deambulamos como xente feliz con lágrimas.
Como tantos outros galegos, pasei ao longo do día da esperanza á alegría; logo, da alegría ao medo; máis tarde, do medo á esperanza; e, por último, da esperanza á decepción. Con todo, queda, afortunadamente aínda, e isto é o máis importante, unha raiola de luz.
Á media tarde souben das israelitas que daban unha cómoda maioría á alternativa (e un formidable resultado ao BNG), expectativa que, antes de comezar o programa electoral, confirmaban plenamente os sondeos do voto manifestado. Ás nove menos cuarto, os prognósticos baseados no reconto de 44.000 papeletas (clavaron o resultado final) deron inicio a un desacougo que, a partir das nove, co comezo do reconto, puxéronnos diante da crúa realidade: Fraga non ía caer coma un castelo de naipes, resistía ben, sobre todo en Ourense, e o Bloque perdía un escano en cada unha das catro provincias. Ata ás dez menos cuarto, co 55% do voto escrutado, non puidemos volver soñar. Logo, durante dúas horas, especulamos sobre as razóns do medo e da incerteza.
Saín de San Marcos, ás doce e cuarto da noite, confuso e desorientado, camiño de Sal. No coche viñen remoendo sobre cáles son as razóns que poidan explicar o comportamento electoral da xente deste país de alegrías tan concisas.

Utopía

/en /por


Kate 2.0

Quen esta noite non sexa capaz de aguantar os nervios do seguimento dos resultados, recomendo fedelle con este xogo virtual (en alemán). Semella un anuncio moi orixinal dunha caixa de aforros ou quizais unha fotonovela futurista. En todo caso, éche un sitio ben vistoso.
Vía gago, claudine e dkoon. Obrigado.

Por se alguén ten dúbidas

/en /por
Por se alguén ten dúbidas, pode ler a extraordinaria entrevista (mágoa que sexa en páxinas de pagamento) que lle fixo Hermida a Fraga. Este é o auténtico debate electoral que non se celebrou, xa que o xornalista non se arredra en ningún momento e pregunta de forma directa polas cuestións claves. A maioría das respostas meten, verdadeiramente medo. Creo que se este señor, demostra que carece de prexuízos, consegue a maioría absoluta, botareime a chorar no estudio mentres comento os resultados.

Estilo gráfico e campaña

/en /por
En Libro de notas, onde publica un magnífico artigo Martin Pawley sobre as eleccións, inclúese un interesante traballo sobre o estilo gráfico e as propostas da campaña dos tres partidos. Agora que remata o tinglado, quen teña curiosidade sobre cuestións tipográficas pode botar unhas risas e reflexionar sobre o valor das serifas e o sentido da disposición de textos e imaxes.

Talantes e talentos

/en /por
Esta mañá, como tantos outros, recibín o famoso arquivo onde se amosa o talante “agarimoso” do presidente cun dos seus máis estreitos colaboradores (vaia papelón!, e por riba ter que xustificalo despois). Miña nai, que nunca simpatizou co PP, explicoume con perspicacia o incidente da chaqueta: “que lle queres?, esas son cousas de vellos egoístas; o que non comprendo é como os do PP volven presentalo para presidente”.
Diante de semellantes comportamentos e doutras barbaridades peores, os responsables da campaña do PP están tratando de reducir o mínimo as súas intervencións (apenas uns poucos minutos en cada mitin) e as dos seus escudeiros, en detrimento do protagonismo abrumador de Rajoy e de Núñez Feijoó (o auténtico primeiro candidato, presente en todos os foros e moi duro de roer). É un feito inédito que Fraga presentase nesta campaña un ton moi baixo e unha anemia de entusiasmo, que non lle era propia. A súa foi unha presenza patética (demacrado e triste) que amosa, mellor cos seus enfados, un retroceso político xa, dificilmente, evitable. O músico e o Gladiador (sexan cales fosen as coalicións nas que pretendan participar) erraron o seu cálculo, tan presuntamente arteiro, vencellando o seu futuro con quen vai ser despedido pola cidadanía.
O mellor desta campaña foi, sen dúbida, o talento de Quin. Discreto, elegante, rigoroso, prudente, sincero amosou vontade e capacidade suficiente para abrir un tempo novo. Convenceume. Votareino.

Coraçao do día

/en /por
Kavafinho oportuno recorda hoxe os versos de Eugenio de Andrade:
Estás so.
Desolado e só.
E é de noite.